Search

Doel van dit EU-project is de bevordering van de consumptie van kwalitatief hoogwaardig vers kleinfruit door geïntegreerde gewasbescherming en residuarme teelt, verbeterde teelttechnieken en aandacht voor gezondheidsaspecten.

Pythium veroorzaakt veel schade in hyacint en is niet goed te bestrijden. In een meerjarig onderzoek bij PPO is een aantal veelbelovende maatregelen (Ridomil Gold, Pseudomonas SS101 en groenbemesters) getest. Er is gekeken naar de effectiviteit van combinaties van maatregelen en van herhaalde toepassing. Een afdoende bestrijding bleek echter niet mogelijk. Een rekenmodel is ontwikkeld om de economische schade bij hyacint door een aantasting en het effect van een bestrijding inzichtelijk te maken.

In 2012 is een inventarisatie gemaakt van mogelijke reststromen uit de bloembollenteelt, –broei en –handel, de geografische locaties waar ze geproduceerd worden, de perioden waarin ze vrij komen en van de samenstelling van deze reststromen. De inventarisatie was gebaseerd op beschikbare statistieken, literatuurgegevens, analyses en praktijkkennis. Deze bronnen hebben vooral betrekking op tulp, lelie, narcis en hyacint.

Het onderzoeksprogramma “Teelt de grond uit” ontwikkelt rendabele teeltsystemen voor de vollegrondstuinbouw die voldoen aan de Europese regelgeving voor de waterkwaliteit. Uitgangspunt is dat de systemen, naast een sterke emissiebeperking ook voordelen voor ondernemers opleveren en gewaardeerd worden door de maatschappij. De teeltsystemen onderscheiden zich van gangbare teeltsystemen doordat gewassen los van de grond geteeld worden. Dit rapport brengt de duurzaamheid van teeltsystemen uit de grond ten opzichte van teelt in de grond in kaart. Hiertoe is een integrale perspectievenstudie uitgevoerd waarin prestaties van de verschillende systemen gemeten zijn in 11 gewassen: prei, bladgewassen, bloemkool, spinazie, aardbei, appel, lelie, Tilia, hosta, Aconitum, en Delphinium. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen teelt op water en teelt op substraat. De systemen zijn kwantitatief beoordeeld op 9 duurzaamheidsthema’s verdeeld over de drie dimensies Planet (7), Profit (1) en People (1).

Uit eerder onderzoek was gebleken dat het stekken van stamrozen een goed alternatief is voor de traditionele teelt van stamrozen, waarbij een teler in de zomer oculeert op een getrokken onderstam (stammentrekker) en een leverbare stamroos heeft in het najaar van het daaropvolgende jaar. Het stekken moet in de winter in een kas gebeuren. Onder plastic folie bewortelen de ‘Pfänder’-stekken in de winter en in het voorjaar kunnen de stekken naar buiten, om vervolgens in de zomer geoculeerd te worden. Ruim een jaar later is er dan een leverbare stamroos. In vergelijking met de traditionele stamrozenteelt is dan een tijdwinst gerealiseerd van een jaar. Ook heeft een gestekte onderstam een mooier wortelstelsel. PPO en Cultus Agro Advies hebben samen met enkele bedrijven onderzocht of een verdere teeltversnelling en teeltoptimalisatie mogelijk is. Hiertoe zijn de mogelijkheden van enten direct na beworteling in de kas en van gelijktijdig stekken en enten (= stenten) onderzocht.

Het doel van dit onderzoek is om het bloembollenbedrijfsleven en de KAVB in het bijzonder de kennis te geven waarmee zij kan beoordelen of zuivering van dompelbadrestanten met de Sentinel een reëel alternatief is, voor het geval het uitrijden van dompelbadrestanten in de toekomst geen werkbare oplossing meer zou zijn. Hiervoor is inzicht nodig in: - effectiviteit van zuivering met de Sentinel - het wettelijke kader waar bij gebruik van de Sentinel rekening gehouden dient te worden - kosten. Daarnaast is gevraagd de voor- en nadelen van biologische zuivering van dompelbadrestanten ten opzichte van zuivering met de Sentinel inzichtelijk te maken indien dat mogelijk is op basis van bestaande kennis.

Haalbaarheidsonderzoek naar de perspectieven van het blokrooien van laanbomen. Bij blokrooien worden alle leverbare bomen/spillen op een (deel van het) perceel in een keer gerooid en naar een centraal punt afgevoerd voor verdere afhandeling. De financiële haalbaarheid van blokrooien is voor twee bedrijven verkend.

Een nieuw rekenmodel, genaamd PergroBeko (Perceelsgrootte-Bewerkingskosten) is gemaakt. Het rekenmodel moest worden geactualiseerd door regressieformules op te stellen voor de huidige situatie. Bedrijven zijn namelijk groter geworden, de perceelsgrootte is aangepast aan de grotere bedrijfsomvang en machines worden gebruikt met grotere capaciteit en werkbreedte. Doel van dit onderzoek was het opstellen van regressieformules waarmee DLG snel een inschatting kan maken van de invloed van perceelsgrootte op de arbeidsbehoefte en –kosten voor veldwerkzaamheden in de veehouderij.

LED-belichting biedt enorme kansen voor de tuinbouw. Ook in de boomkwekerij biedt LED-belichting perspectief, met name bij het stekken van boomkwekerijgewassen. LED-belichting geeft namelijk specifieke kleuren af, waarmee processen in de plant beïnvloed kunnen worden, zoals beworteling en vertakking. In dit project is een literatuurstudie gedaan naar de effecten van licht en lichtkleuren op de beworteling van planten. Daarbij moet onderscheid gemaakt worden tussen groeilicht (fotosynthese) en stuurlicht. In het geval van stuurlicht kunnen kleine hoeveelheden van een bepaalde lichtkleur al grote effecten geven. Rood licht lijkt een stimulerende werking te hebben op de beworteling. Vervolgens is er een oriënterende proef gedaan in een klimaatcel. De proef richtte zich op de 1e fase van wortelvorming met relatief lage lichtintensiteiten, omdat stuurlicht hierbij naar verwachting een grote rol heeft. Hierin is het effect beoordeeld van verschillende lichtintensiteiten en verschillende rood/blauw verhoudingen, al dan niet gecombineerd met aanvullend verrood licht. Deze behandelingen zijn vergeleken met een praktijkbehandeling.

Resultaten van onderzoek naar aanleiding van zware hagel in 2008 die in de fruitteelt grote schade aan vruchten en bomen veroorzaakte. Doel is kennis te vergaren van verschillende maatregelen om het herstel van de bomen te bevorderen en de gevolgschade zoveel mogelijk te beperken. Daarnaast was het doel de kennis en ervaring vast te leggen, zodat deze bij toekomstige soortelijke situaties direct beschikbaar is.

In opdracht van het ministerie van EL&I is geïnventariseerd hoe de agrarische sectoren kunnen omgaan met de toekomstige krappe(re) arbeidsmarkt door gebruik te maken van arbeidsbesparende technieken. Het onderzoek is uitgevoerd in de sectoren fruitteelt, glastuinbouw, en melkveehouderij.

PPO heeft een rekenmodel voor de toepassing van kalkmelk tegen vruchtboomkanker gemaakt. De uitgaven liggen hoger dan bij gangbare middelen. Als alle kosten meegenomen worden, is een teler met kalkmelk goedkoper uit. Zelfs als eigen arbeid niet wordt meegerekend.

Nieuwe technieken bepalen sinds jaar en dag het tempo van schaalvergroting. De moderne technieken worden in de toekomst op steeds meer bedrijven toegepast. Over tien jaar zal daardoor het gemiddelde Nederlandse bedrijf jaarlijks 1,2 miljoen kilogram melk afleveren.

In dit rapport worden nieuwe technieken beschreven voor de schimmelbestrijding op fruit. Daartoe wordt het fruit na de oogst behandeld met ozon of waterstofperoxide

Evaluatie van bestrijdingsmiddelengebruik in de fruitteelt en de milieubelasting voor het oppervlaktewater. Een emissiebeperkende maatregel, namelijk drie meter teeltvrije zone tussen fruitbomen en sloot. In de jaren 2006 t/m 2008 is deze methode toegepast op drie fruitteeltbedrijven in het oosten van Zuid-Holland

In het voorstel van de Raad van ministers en de Europese Commissie voor een nieuwe Gewasbeschermingsverordening (Gemeenschappelijk Standpunt) worden de criteria voor goedkeuring van stoffen niet langer alleen op risico gebaseerd. Ook de intrinsieke carcinogene, mutagene, reprotoxische (CMR) en hormoonverstorende (ED: Endocriene disruptie) stofeigenschappen (cut-off criteria) bepalen of een middel toegelaten wordt. Het Europees Parlement heeft in het najaar van 2007 na eerste lezing een positie ingenomen waarbij veel meer actieve stoffen in de EU gaan verdwijnen. Het gaat hier om het ‘EP- cut-off’ scenario (de Parlementspositie na eerste lezing) en het ‘EC-CMR/ED’ scenario (het Gemeenschappelijk Standpunt van Commissie en Raad). Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) en het Landbouw Economisch Instituut (LEI), onderdelen van Wageningen UR, hebben in augustus en september 2008 een studie uitgevoerd naar de economische impact van deze twee scenario’s van de nieuwe EU Gewasbeschermingsverordening voor Nederland. Dit in opdracht van LTO-Nederland en gefinancierd door Productschap Tuinbouw en Productschap Akkerbouw. Het onderzoek beperkt zich tot de belangrijkste gewassen in de verschillende sectoren. Er is gekozen voor de gewassen consumptieaardappelen, pootaardappelen, zaaiui, wintertarwe, suikerbieten, spruitkool, chrysant, roos, tomaat, komkommer, tulp (bollenteelt), sierheesters en appel. De weergegeven economische gevolgen zijn gebaseerd op inschattingen door experts (expert-judgement) binnen Wageningen UR en het IRS.

In het verleden zijn veel houtwallen en bosjes in kleinschalige landschappen verdwenen. In de toekomst hoeft verdere schaalvergroting van de melkveehouderij bedrijven niet per definitie te leiden tot verdere schaalvergroting van het landschap. Voor moderne melkveebedrijven zijn percelen met een omvang van circa 10 hectare optimaal. Tegen geringe kosten kunnen deze percelen of een groep van percelen door houtwallen worden omzoomd. Zo ontstaat een modern kleinschalig coulisselandschap waarbij de percelen groter maar de open ruimten kleinschaliger zijn. Moderne agrarische bedrijfsvoering wordt op deze wijze gecombineerd met een aantrekkelijk landschap. Alterra en Wageningen Universiteit bekeken samen met boeren en burgers in Lochem (Achterhoek) hoe efficiënte, grootschalige melkproductie inpasbaar is in het kleinschalige coulisselandschap.

De biologische varkenshouderij is een arbeidsintensievere sector dan de gangbare varkenshouderij. Er moet niet alleen meer werk worden verzet, maar er wordt ook relatief veel meer gewerkt met zware goederen als strooisel, vaste mest en ruwvoer. Mede als gevolg daarvan is de gemiddelde grootte van een gezinsbedrijf circa de helft van die van een gangbaar varkensbedrijf. Het verschil in arbeid heeft zowel gevolgen voor de kostprijs als voor de fysieke belasting van de biologische varkenshouder. Om de fysieke belasting te verlichten is samen met vier biologische varkenshouders het ideale biologische gezinsbedrijf geschetst. Daartoe zijn alle vier de bedrijven van de betrokken varkenshouders bezocht en de positieve en negatieve punten met betrekking tot arbeid vastgelegd. Deze punten zijn in een workshop geïntegreerd om te komen tot een blauwdruk van een ideaal bedrijf en ideale hokken uit het oogpunt van arbeid.

De biologische varkenshouderij is een arbeidsintensievere sector dan de gangbare varkenshouderij. Er moet niet alleen meer werk worden verzet, maar er wordt ook relatief veel meer gewerkt met zware goederen als strooisel, vaste mest en ruwvoer. Mede als gevolg daarvan is de gemiddelde grootte van een gezinsbedrijf circa de helft van die van een gangbaar varkensbedrijf. Het verschil in arbeid heeft zowel gevolgen voor de kostprijs als voor de fysieke belasting van de biologische varkenshouder. Om de fysieke belasting te verlichten is samen met vier biologische varkenshouders het ideale biologische gezinsbedrijf geschetst. Daartoe zijn alle vier de bedrijven van de betrokken varkenshouders bezocht en de positieve en negatieve punten met betrekking tot arbeid vastgelegd. Deze punten zijn in een workshop geïntegreerd om te komen tot een blauwdruk van een ideaal bedrijf en ideale hokken uit het oogpunt van arbeid.

Normenboek voor het doorberekenen van kosten in het landelijk gebied, zoals: tarieven, tijdnormen en kosten. Tevens bevat het een overzicht van aanbod van normen

Op biologische varkensbedrijven kost het schoonhouden en reinigen van hokken veel tijd. Dit vergt een hoge fysieke belasting. Biologische varkenshouders en onderzoekers hebben samen nagedacht over de ideale plaatsing van de stallen en de inrichting van de hokken. Mechanisatie, minder verplaatsingen en kleinere smalle hokken verminderen de werkbelasting.

De primaire agrarische bedrijven dragen substantieel bij aan de emissie van fijn stof, met name vanuit stallen. Als gevolg van autonome ontwikkelingen en de Reconstructiewet zal het aantal mede door deze bedrijven veroorzaakte hotspots afnemen. Gebruik van luchtwassers kan het probleem voor 2015 vrijwel geheel oplossen. De agrarische bedrijven veroorzaken 4% van de totale NO-emissie, met name in de glastuinbouw

In 2006 a study is done to generate ergonomic advices with respect to the design of a standardized crate that is to be used in flower bulb cultivation and flower bulb trade. Reason for this study was an earlier AKK study, which concluded that standardisation of the crates will reduce costs (particularly for transport) and improve flower bulb quality. Therefore, companies in this sector try to implement standardized crates.The aim of the present study was to give ergonomic advices concerning the layout of these crates, resulting in reduction of the physical load during manual handling of them. Another goal was to satisfy the people who will have to work with the crates, by respecting their wishes and requirements as far as possible.In close cooperation with the manager of the AKK-study, labour-related questions which remained unanswered in that study are inventoried. Further, according to the method `ergonomic design, additional wishes of the people who will have will work with the standardised crates have been formulated. Finally is examined how the inventoried requirements and wishes can be fulfilled. For that purpose the questions were answered, based on literature reviews, measurements and expertise.Some of the most important results are that:Physical load is lower during the lifting of 40x60 cm crates than during the lifting of 50x75 cm crates with the same weight.The physical load during the lifting of low standing crates reduces when the crates (and therefore handles) are as high as possible, but this effect is very small. Since the height of the piles is limited by other factors, no effect of crate altitude on physical load is expected when crates have to be moved from or to a high level. Without the use of special tools the physical load is always too high when piles are higher than 1.70 m. But even in ideal conditions the lifting of 15 or 20 kg crates to an altitude of 1.70 m results in a Lifting Index of 1.1 or 1.4 respectively, what is higher than the hea, Voor de bloembollensector is het financieel aantrekkelijk over te schakelen naar uniformer fust. Op basis van ergonomische eisen en wensen aan dit fust zijn concrete aanbevelingen gedaan om bij de ontwikkeling of keuze van het geüniformeerde fust ook rekening te houden met de werkenden

De biologische varkenshouderij is een arbeidsintensievere sector dan de gangbare varkenshouderij. Er moet niet alleen meer werk worden verzet, maar er wordt ook relatief veel meer gewerkt met zware goederen als strooisel, vaste mest en ruwvoer. Mede als gevolg daarvan is de gemiddelde grootte van een gezinsbedrijf circa de helft van die van een gangbaar varkensbedrijf. Het verschil in arbeid heeft zowel gevolgen voor de kostprijs als voor de fysieke belasting van de biologische varkenshouder. Om de fysieke belasting te verlichten is samen met vier biologische varkenshouders het ideale biologische gezinsbedrijf geschetst. Daartoe zijn alle vier de bedrijven van de betrokken varkenshouders bezocht en de positieve en negatieve punten met betrekking tot arbeid vastgelegd. Deze punten zijn in een workshop geïntegreerd om te komen tot een blauwdruk van een ideaal bedrijf en ideale hokken uit het oogpunt van arbeid.

Poster waarin een systeem wordt beschreven waarmee de arbeidsbelasting aan de hand van objectieve criteria valt vast te stellen.

In 2004 is in het kader van het Arboconvenant Agrarische sectoren een inventarisatie gemaakt van tilsituaties in de bloembollenkweek en de broeierij van bolbloemen. Tijdens de inventarisatie zijn tien bollenbedrijven en drie mechanisatiebedrijven bezocht. Op acht van de bedrijven werden bollen geteeld (tulp, narcis, hyacint, krokus) en op acht bedrijven werd gebroeid (tulp, narcis, hyacint en éénmaal lelie). Voorafgaand aan de bedrijfsbezoeken is met behulp van het arbeidsbegrotingsprogramma Pubas een overzicht gemaakt van de belangrijkste bewerkingen en is nagegaan bij welke bewerkingen fusthandling plaatsvindt. Vervolgens zijn bedrijven geselecteerd die deze bewerkingen handmatig dan wel mechanisch uitvoeren, en zijn vragenlijsten ingevuld om kenmerken van de tilsituaties vast te leggen. Tevens is op deze bedrijven geïnventariseerd welke typen fust gebruikt werden, en gevraagd of mechanisatie belemmerd wordt door de variatie in fust. Op basis van de verzamelde gegevens zijn Lifting Indices (een maat voor de fysieke belasting tijdens tilwerkzaamheden, die ook wordt toegepast door de Arbeidsinspectie) berekend

In het kader van het toenmalige LNV onderzoeksprogramma Arbeid (292) is onderzoek gedaan naar de arbeidsomstandigheden in de bosbouw en bij het beheer van natuurgebieden. Uit eerdere inventarisaties was bekend dat er in het verleden in de bosbouw knelpunten waren met betrekking tot de fysieke belasting en de veiligheid. Met betrekking tot beheer van natuurgebieden was nog minder bekend. Het onderzoek was beperkt tot bosaannemers en hun medewerkers, mensen die werken in het grootgroenvoorziening en mensen met toezichthoudende of uitvoerende functies in dienst van terreinbeherende natuurbeschermingsorganisaties. Het onderzoek bestond uit een beschrijving van de populatie werkenden, hun belangrijkste functies en taken, een inventarisatie van het ziekteverzuim en de oorzaken daarvan en een inventarisatie van de arbeidsomstandigheden. Tenslotte is een aantal mogelijke maatregelen ter verbetering gedefinieerd

In 2004 is in het kader van het Arboconvenant Agrarische sectoren een inventarisatie gemaakt van tilsituaties in de bloembollenkweek en de broeierij van bolbloemen. Tijdens de inventarisatie zijn tien bollenbedrijven en drie mechanisatiebedrijven bezocht. Op acht van de bedrijven werden bollen geteeld (tulp, narcis, hyacint, krokus) en op acht bedrijven werd gebroeid (tulp, narcis, hyacint en éénmaal lelie). Voorafgaand aan de bedrijfsbezoeken is met behulp van het arbeidsbegrotingsprogramma Pubas een overzicht gemaakt van de belangrijkste bewerkingen en is nagegaan bij welke bewerkingen fusthandling plaatsvindt. Vervolgens zijn bedrijven geselecteerd die deze bewerkingen handmatig dan wel mechanisch uitvoeren, en zijn vragenlijsten ingevuld om kenmerken van de tilsituaties vast te leggen. Tevens is op deze bedrijven geïnventariseerd welke typen fust gebruikt werden, en gevraagd of mechanisatie belemmerd wordt door de variatie in fust. Op basis van de verzamelde gegevens zijn Lifting Indices (een maat voor de fysieke belasting tijdens tilwerkzaamheden, die ook wordt toegepast door de Arbeidsinspectie) berekend

In het kader van het toenmalige LNV onderzoeksprogramma Arbeid (292) is onderzoek gedaan naar de arbeidsomstandigheden in de bosbouw en bij het beheer van natuurgebieden. Uit eerdere inventarisaties was bekend dat er in het verleden in de bosbouw knelpunten waren met betrekking tot de fysieke belasting en de veiligheid. Met betrekking tot beheer van natuurgebieden was nog minder bekend. Het onderzoek was beperkt tot bosaannemers en hun medewerkers, mensen die werken in het grootgroenvoorziening en mensen met toezichthoudende of uitvoerende functies in dienst van terreinbeherende natuurbeschermingsorganisaties. Het onderzoek bestond uit een beschrijving van de populatie werkenden, hun belangrijkste functies en taken, een inventarisatie van het ziekteverzuim en de oorzaken daarvan en een inventarisatie van de arbeidsomstandigheden. Tenslotte is een aantal mogelijke maatregelen ter verbetering gedefinieerd

Between 2002 and 2006, the feasibility of a regional chain for sustainable production of poultrymeat is studied. The study is initiated by a company, owned by a family of broiler growers(Kuijpers Kip) and is financed by the Ministry of agriculture, nature management and fisheriesand the Ministry of transport, public works and water management. Representatives of the Dutchpoultry business, non-governmental organizations and knowledge organizations engineered thestudy. The goal of this study was to design a concept for a regional and sustainable productionchain for poultry meat and meat products, and to judge its feasibility. The study was divided intwo phases.During the fist phase, alternative scenarios for poultry meat production are designed, and for allscenarios technical, economical, legal, organizational and commercial feasibility, socialacceptation, animal welfare and environmental effects (with attention for transport effects) areexplored. Four alternative scenarios for broiler production and three different slaughtering andprocessing scenarios are designed. In the alternative broiler production scenarios, the last threedays of the incubation and the hatching don¿t take place at a hatchery but at the broiler plant.After 18 days of incubation, the eggs are placed in litter on the floor or on a battery. In the fourdifferent scenarios the time on the battery was 0, 10, 18 or 42 days, respectively.The slaughtering and processing and scenario¿s were: slaughtering and processing at the poultryfarm; slaughtering at the farm (mobile slaughtering plant) and processing in a traditionalprocessing company, and slaughtering and processing in a traditional poultry processing plant.During the second phase, the scenario `physical short chain¿ is studied in detail. In this physicalshort chain, the hatching process, broiling and slaughtering are concentrated at one large poultryplant. After slaughtering the carcasses are transported to a processing company, but the farmerdirect

In 2005 and 2006 the effect of housing systems with improved animal welfare on physical load of stockmen was studied. To get equal labour need as in traditional systems the numbers of pigs (‘Communestal’) and laying hens (‘Plantagesysteem’) were reduced with 15% and 87%, respectively., In 2005 en 2006 is onderzoek gedaan naar de fysieke belasting van werkenden in diervriendelijke houderijsystemen voor varkens en legkippen. Met een vergelijkbare arbeidsinput kunnen in het diervriendelijke Communesysteem 15% minder varkens en in het Plantagesysteem 87% minder leghennen worden gehouden dan in reguliere systemen

Labour and labour conditions in Dutch forestry and in management of Dutch wildlife areas are studied by literature review, evaluation of workplaces and questionnaires. In the Netherlands, very few statistics are available about labour and absence through illness in forestry and management of wildlife areas. In this study, mainly based on data concerning the years 2000, 2001 and 2002, it is estimated that about 3867 people work in these sectors, and this number will probably rise. Absence trough illness was about 7%; this was more than the Dutch overall average of 5.5%.The most important reasons for sick leave were pain in the back or in the limbs, due to frequent lifting, lugging, pushing, pulling and exposure to vibrations. Cutting or pruning trees using chain saws and mowing using two-wheeled tractors or portable mowers were activities causing the most physical load.Forestry is known to be a dangerous sector compared to others, but national statistics concerning accidents are not available. Hygiene is amore important topic than in most other sectors, since often no sanitary facilities are available. Lyme-disease, caused by ticks, is a typical occupational disease in this sector. Also the mental load of workers in this sector is substantial. Forest workers have to observe many rules and laws, and have to deal with involvement of the general public and public opinion. Also workers in wildlife areas have to be good at handling the general public and public opinion, but additionally have to deal with changing objectives of the organization they work for. Beside of the traditional nature protecting tasks, they now also have to educate the visitors.Staatsbosbeheer and other organizations watching over forest or wildlife areas have taken initiatives to improve labour conditions for their employees. Initiatives, which are usable for others, are entered in the recommendations of this study., In het kader van het toenmalige LNV onderzoeksprogramma Arbeid (292) is onderzoek gedaan naar de arbeidsomstandigheden in de bosbouw en bij het beheer van natuurgebieden. Uit eerdere inventarisaties was bekend dat er in het verleden in de bosbouw knelpunten waren met betrekking tot de fysieke belasting en de veiligheid. Met betrekking tot beheer van natuurgebieden was nog minder bekend. Het onderzoek was beperkt tot bosaannemers en hun medewerkers, mensen die werken in het grootgroenvoorziening en mensen met toezichthoudende of uitvoerende functies in dienst van terreinbeherende natuurbeschermingsorganisaties. Het onderzoek bestond uit een beschrijving van de populatie werkenden, hun belangrijkste functies en taken, een inventarisatie van het ziekteverzuim en de oorzaken daarvan en een inventarisatie van de arbeidsomstandigheden. Tenslotte is een aantal mogelijke maatregelen ter verbetering gedefinieerd

Aan de hand van een theoretisch onderbouwde analyse van vier historische en vier actuele veranderingsprocessen - of transitiecases - in de landbouw, is onderzocht hoe agrarische ondernemers en de actoren in hun omgeving in beweging komen richting een duurzame landbouw. De veranderingsprocessen lijken steeds dezelfde 'randvoorwaarden' nodig te hebben om succesvol te kunnen zijn en ook steeds te maken te krijgen met hetzelfde type belemmeringen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het mogelijk moet zijn van tevoren beter te anticiperen op zaken die veranderaars 'boven het hoofd hangen', zodat de beoogde veranderingsprocessen gemakkelijker verlopen. Feit blijft echter dat elk veranderingsproces ook met niet te managen, onvoorspelbare zaken te maken krijgt. With the aid of a theoretically-based analysis of four historical and four current change processes - or transition case studies - in agriculture, we have made a study of how farmers and their associated actors move towards a sustainable agriculture. The change processes always appear to need the same 'conditions' in order to be successful and also appear always to encounter the same types of obstacles. It may be concluded from this that better advance anticipation of obstacles 'hanging above the heads' of people involved in change needs to be possible, so that the envisaged change processes can proceed more easily. It remains a fact, however, that every change process also encounters unmanageable, unpredictable obstacles.

In 2006 is in het kader van het Arboconvenant Agrarische sectoren onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden om de fysieke belasting bij het bloten van voerkuilen te verminderen. Het onderzoek was gericht op afdekkingmethoden van voerkuilen en op hulpmiddelen bij het bloten die men op praktijkbedrijven toepast. Er zijn 18 veehouderijen bezocht. Tijdens de bedrijfsbezoeken zijn naast het verzamelen van algemene informatie, foto’s en filmopnamen gemaakt van degenen die de kuil blootten. Op basis van deze opnamen zijn op het handelingenniveau gegevens verzameld over werktijd, lichaamshoudingen, tillen en dragen, krachtgebruik en energiegebruik. Voor zover op verschillende bedrijven dezelfde handelingen voorkwamen, zijn de verzamelde gegevens gemiddeld. Vervolgens zijn deze gegevens samengevoegd tot het bewerkingenniveau door handelingen achter elkaar te zetten. Op deze manier zijn 24 ‘karakteristieke werkmethoden’ gevormd, die zijn beoordeeld

PPO project 3261068000

An inventory has been made of manual lifting situations in the cultivation and forcing of flower bulbs and bulb flowers. Originally this was the first part of a study with two objectives: (1) reduction of physical load of workers in flower bulb cultivation, due to manual handling of crates, and (2) uniformization of crates in bulb cultivation and bulb forcing. Meanwhile, a new study on uniformization of these crates has started (AKK-project `focus on crates for (flower)bulbs¿). Therefore the original study was stopped after the inventory and two new studies were started: `Information supply for reduction of physical load during handling of crates in bulb flower production¿ and `Fitting Arbo-expertise in the AKK-project `focus on crates for (flower)bulbs¿¿.First, an overview has been made of the most important situations in bulb cultivation and bulb flower production where crates are lifted or moved. Then, ten bulb flower or flower bulb producers and three mechanization companies were interviewed. Information is collected at the production companies concerning the physical load, due to manual handling of the crates and concerning motives for or against mechanization. Based on the collected data Lifting Indices (a standard for physical load because of lifting) were calculated. In all visited companies several types of crates were used. In eight companies at least one type of palletboxes was used. Beside these, most companies use several 60x40cm and 50x75cm crates. Most companies use several types of these crates with different heights.It is concluded that in bulb cultivation most crate handling situations are mechanized, since generally very heavy (1x1.2x1m) palletboxes are used. Particularly in small companies and in some minor crops manual lifting occurs. In these cases, health standards are always exceeded. However, it must be noticed that this work occurs only during a limited part of the year.In bulb flower production more manual lifting occurs, especially when f, In 2004 is in het kader van het Arboconvenant Agrarische sectoren een inventarisatie gemaakt van tilsituaties in de bloembollenkweek en de broeierij van bolbloemen. Tijdens de inventarisatie zijn tien bollenbedrijven en drie mechanisatiebedrijven bezocht. Op acht van de bedrijven werden bollen geteeld (tulp, narcis, hyacint, krokus) en op acht bedrijven werd gebroeid (tulp, narcis, hyacint en éénmaal lelie). Voorafgaand aan de bedrijfsbezoeken is met behulp van het arbeidsbegrotingsprogramma Pubas een overzicht gemaakt van de belangrijkste bewerkingen en is nagegaan bij welke bewerkingen fusthandling plaatsvindt. Vervolgens zijn bedrijven geselecteerd die deze bewerkingen handmatig dan wel mechanisch uitvoeren, en zijn vragenlijsten ingevuld om kenmerken van de tilsituaties vast te leggen. Tevens is op deze bedrijven geïnventariseerd welke typen fust gebruikt werden, en gevraagd of mechanisatie belemmerd wordt door de variatie in fust. Op basis van de verzamelde gegevens zijn Lifting Indices (een maat voor de fysieke belasting tijdens tilwerkzaamheden, die ook wordt toegepast door de Arbeidsinspectie) berekend

Dit verslag is het resultaat van een onderzoek, dat uitgevoerd is in de fruitsector, waarbij vier oogstsystemen vergeleken zijn met betrekking tot arbeidsomstandigheden, plukprestatie en kwaliteit van de vruchten. Tevens is een financiële vergelijking gemaakt tussen de vier oogstsystemen. Financier: Arboconvenant Agrarisch Sector

Een inventarisatie is gemaakt van hulpmiddelen die de fysieke belasting als gevolg van fusthandling in de bloembollen- en bolbloementeelt kan verminderen. Op praktijkbedrijven zijn de invloed op de fysieke belasting en de inzetbaarheid op verschillende plaatsen in het productieproces beoordeeld. Ook zijn jaarkosten berekend en te verwachten arbeidsbesparingen bepaald

Vier oogstsystemen voor hardfruit zijn onderzocht: de pluktrein, de plukkar met plukemmer, de oogstband en de pluk-o-trak. In dit artikel gaat het over de arbeidsomstandigheden

Vier verschillende oogstsystemen zijn door Wageningen UR onderzocht. In dit artikel, deel 3, geeft de resultaten van het onderzoek ten aanzien van de plukprestatie, de kwaliteit van het geoogste fruit en de kostenvergelijking

In het onderhavige onderzoek is het ‘people aspect’ van duurzaam en innovatief ondernemerschap verder onderzocht. Het doel was een tool te ontwikkelen waarmee werkgevers in de agrarische sector hun werkgeverschap in brede zin (arbeidsorganisatie, omgang met personeel, arbeidsomstandigheden en binden van het personeel aan het bedrijf) kunnen verbeteren. Het onderzoek is in twee fasen uitgevoerd, waarbij in de eerste fase nader gespecificeerd is welke aspecten van het werkgeverschap de belangrijkste knelpunten veroorzaken. Aansluitend is in de tweede fase in een interactief probleemoplossend traject met fruittelers op de gevonden knelpunten rondom het onderwerp ‘werkgeverschap’, doorlopen. Tevens hebben telers zelf nog onderwerpen aangedragen waarbij behoefte was aan kennis of vaardigheden.

In het onderhavige onderzoek is het ‘people aspect’ van duurzaam en innovatief ondernemerschap verder onderzocht. Het doel was een tool te ontwikkelen waarmee werkgevers in de agrarische sector hun werkgeverschap in brede zin (arbeidsorganisatie, omgang met personeel, arbeidsomstandigheden en binden van het personeel aan het bedrijf) kunnen verbeteren. Het onderzoek is in twee fasen uitgevoerd, waarbij in de eerste fase nader gespecificeerd is welke aspecten van het werkgeverschap de belangrijkste knelpunten veroorzaken. Aansluitend is in de tweede fase in een interactief probleemoplossend traject met fruittelers op de gevonden knelpunten rondom het onderwerp ‘werkgeverschap’, doorlopen. Tevens hebben telers zelf nog onderwerpen aangedragen waarbij behoefte was aan kennis of vaardigheden.

On four dairy farms, the labour demand and effects of alternate farming plans on labour efficiency and financial results are studied. Insight into the development of labour demand during a year was obtained by labour recording during three weeks (week 39, 43 and 46) and by labour budgeting. To record labour demand, every worker on the farms recorded exactly how many quarters of an hour were spent on welldefined treatments. Labour budgeting is done using the computer-model AgroWerk. To obtain detailed input data for this model, all farms were visited and data were collected together with the farmers. As expected, the results of labour recording and labour budgeting were different. Labour recording during three weeks gave specific information about the farms in question and during these three weeks, but did not represent the labour demand for seasonal activities. Further, it was difficult for the workers to distinguish some categories of treatments. It was concluded that labour budgeting gave the best insight into labour demand and its distribution over the year, especially when combined with the data obtained by labour recording. Total labour demands were between 4268 hours on the dairy farm with 91 dairy cows and 6659 hours on the farm with 89 cows. Labour demand per 1000 kg milk was between 5.6 and 8.0 hours. Labour demand was affected by farm size (scale effects), farming out the cattle breed, calling in agricultural contractors and the intensity of the grassland use (kg milk per ha). For each farm, effects of one or two alternative business plans on labour demand and financial results were calculated. The alternatives consisted of combinations of expansion of farm size, expansion of the milking shed or purchase of a milking robot, and several other changes in equipment and management. In all cases the work efficiency improved. Six alternatives resulted in reduction of total work demand, three of them also in a light improvement of financial results. In three othe