Search

Unsafe drinking water and sanitation are major causes for the spread of waterborne diseases. Drinking water supply and sanitation services face threats, such as aging infrastructure, urbanization and climate changes, which may affect the transmission of microbial hazards. Risk management is crucial to identify and to manage risks in a structured and continuous way. Risk management includes risk assessment and water quality monitoring. In risk assessment, microbial hazards can be identified and risks can be estimated. To reduce the risks control measures can be introduced. Monitoring the quality of drinking water and wastewater are key elements to ensure drinking water and sanitation safety by providing (early) signals of hazards for remediate actions to reduce the risks. This thesis will focus on risk management for drinking water supply and sanitation systems to prevent waterborne infectious diseases in different countries: The Netherlands, Ethiopia, Serbia and Mozambique. The main objective is to better integrate water quality monitoring and risk assessment into risk management approaches. Another objective is to integrate risk management approaches for drinking water supply and/or sanitation services in order to reduce waterborne infectious diseases. The main conclusion from this thesis is that both risk assessment and water quality monitoring contribute to risk prevention. Therefore both approaches should be well embedded in risk management. Risk management needs to be reviewed regularly to be up-to-date. In this way, health risks related to drinking water and sanitation now and in the future are minimized. It is possible to integrate risk management methods. In this thesis, risk management for drinking water and sanitation services were integrated into one approach. This can be extended by integrating risk management for other water applications in order to use the water correctly and efficiently.

RIVM rapport:Het RIVM heeft de basis gelegd voor een raamwerk om te beoordelen of grondstoffen uit afval veilig én duurzaam kunnen worden gebruikt. Met deze integrale benadering wordt de risicobeoordeling van stoffen naast de voordelen van hergebruik voor het milieu geplaatst, bijvoorbeeld hoeveel uitstoot van CO2 wordt bespaard. Door dit allebei inzichtelijk te maken wordt duidelijk wat nodig is om de risico's voor het milieu voldoende te beperken en wat die inspanning oplevert aan duurzaamheid. Op basis van deze informatie kunnen zowel de industrie als beleidsmakers een afweging maken over het gebruik van teruggewonnen grondstoffen. Andere waarden, zoals economische kosten en sociale acceptatie, zijn nog buiten beschouwing gebleven. Het raamwerk voegt wettelijk vastgestelde regels, bestaande risicogrenzen en nieuwe methoden samen tot één samenhangend, getrapt systeem. Het ondersteunt zo het uitgangspunt van de Nederlandse overheid om efficiënt om te gaan met grondstoffen en het milieu minder te belasten. De veiligheid voor mens en milieu is een randvoorwaarde voor de overgang naar de circulaire economie, waarin zo veel mogelijk materialen uit afvalstromen opnieuw worden gebruikt. Materiaal dat wordt gerecycled, kan risico's voor het milieu met zich meebrengen wanneer het bijvoorbeeld zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), geneesmiddelresten, bestrijdingsmiddelen of ziekteverwekkers bevat. Wetgeving en beleidskaders voorkomen de risico's gedeeltelijk. De huidige regelgeving is echter nog onvoldoende ingericht op het gebruik van gerecycled materiaal. Zo kan de regelgeving het gebruik van stoffen in nieuwe producten verbieden, zoals brandvertragers, terwijl ze in afvalstromen zitten van producten die zijn gemaakt toen het verbod nog niet gold. Daarnaast kan regelgeving ontbreken, bijvoorbeeld voor geneesmiddelresten. Het raamwerk is met drie casussen getest: fosfaat terugwinnen uit afvalwater, piepschuim recyclen en het gebruik van rubbergranulaat uit oude autobanden. Het RIVM wil met, RIVM has laid the foundations of a framework to assess whether raw materials from waste can be used safely and sustainably. In this integral approach, the risk assessment of a substance is compared with the benefits of its reuse for the environment, e.g. how much CO2 emissions are reduced. By making both explicit, it becomes clear what is needed to adequately limit the risks to man and the environment and what that effort will contribute towards sustainable development. On the basis of this information, both industry and policy makers can make an assessment of the use of recovered raw materials. Other values, such as economic costs and social acceptance, have not yet been taken into account. The framework integrates legally established rules, existing risk limits and new methods into one coherent, tiered system. In this way, it supports the Dutch government's basic principle of dealing efficiently with raw materials and reducing the burden on the environment. Safety for man and the environment is a precondition for the transition to the circular economy; an economy which maximizes the reuse of materials from waste streams wherever possible. Material that is recycled may present risks to the environment if it contains substances of very high concern (ZZS), drug residues, pesticides or pathogens. Legislation and policy frameworks protect against some of the risks but are not comprehensive enough to prevent the risks currently presented by recycled material. For example, while the regulations prohibit the use of substances in new products, such as fire retardants, there is no legislation available for products which were made before the prohibition was enforced. In addition, regulations may be missing, such as those for controlling drug residues. The framework has been tested with three cases: recovering phosphate from waste water, recycling polystyrene foam and using rubber granulate from old car tires. RIVM would like to discuss the practical application of the frame

RIVM rapport:Ziekteverwekkers, die in water en voedsel voorkomen, kunnen mensen ziek maken. De kans hierop wordt met risicoschattingen berekend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen opgesteld waarin staat hoe deze risicoschattingen moeten worden uitgevoerd. Het RIVM heeft dit achtergronddocument gemaakt met de meest recente kennis over deze risicoschattingen en de nieuwste rekenmethoden. De WHO en de Food and Agricultural Organization (FAO) zullen de informatie gebruiken om de richtlijnen voor microbiologische risicoschattingen (Quantitative Microbial Risk Assessment of QMRA) voor water en voedsel te actualiseren. De informatie is bruikbaar voor mensen die werken met risicoschattingen voor water- en voedselveiligheid. Een voorbeeld van de recente ontwikkelingen is een methode die het mogelijk maakt om risicoschattingen op een standaard en uniforme manier uit te voeren als er weinig of onzekere gegevens beschikbaar zijn (Bayesiaanse analyse). Verder reikt het RIVM alternatieven aan voor het gebruik van DALY's (Disability Adjusted Life Year) als maat bij 'uitbraken' van ziekten. DALY's drukken de schade of het ongemak uit (ziektelast) van verschillende ziektes, inclusief ziekten die micro-organismen via voedsel en water veroorzaken. Bij uitbraken, wanneer meerdere mensen ziek worden van dezelfde ziekteverwekker, is deze methode minder geschikt. Ook is computersoftware beschikbaar als hulpgereedschap voor het uitvoeren van risicoschattingen en ook voor training en onderwijs. Het RIVM geeft criteria voor zulke software tools en voorbeelden van bestaande, algemeen beschikbare QMRA-tools. Het RIVM is collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water van de WHO., Pathogens in food or water can make people ill. The probability of this happening is calculated by means of risk assessments. The World Health Organization (WHO) has drawn up guidelines stipulating how to carry out these risk assessments. RIVM has written this background document with the most recent knowledge on these risk assessments and the newest calculation methods. The WHO and the Food and Agricultural Organization (FAO) will use the information to update the guidelines for Quantitative Microbial Risk Assessment (QMRA) of food and water. The information is useful for those working with risk assessment of food and water safety. An example of the recent developments is a method that enables standard, uniform risk assessment if there are few data available or if the data available are uncertain (Bayesian analysis). RIVM also puts forward alternatives for the use of DALYs (Disability Adjusted Life Year) as a measure in the event of outbreaks of disease. DALYs express the harm or inconvenience (disease burden) due to various diseases, including those caused by microorganisms in food and water. This method is not suitable for outbreaks in which many people become ill due to the same pathogen. Furthermore, computer software is available as a tool to conduct risk assessments and for training and education. RIVM gives criteria for such software tools and examples of existing, generally-available QMRA tools. RIVM is the WHO's collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water.

Ziekteverwekkers, die in water en voedsel voorkomen, kunnen mensen ziek maken. De kans hierop wordt met risicoschattingen berekend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen opgesteld waarin staat hoe deze risicoschattingen moeten worden uitgevoerd. Het RIVM heeft dit achtergronddocument gemaakt met de meest recente kennis over deze risicoschattingen en de nieuwste rekenmethoden. De WHO en de Food and Agricultural Organization (FAO) zullen de informatie gebruiken om de richtlijnen voor microbiologische risicoschattingen (Quantitative Microbial Risk Assessment of QMRA) voor water en voedsel te actualiseren. De informatie is bruikbaar voor mensen die werken met risicoschattingen voor water- en voedselveiligheid. Een voorbeeld van de recente ontwikkelingen is een methode die het mogelijk maakt om risicoschattingen op een standaard en uniforme manier uit te voeren als er weinig of onzekere gegevens beschikbaar zijn (Bayesiaanse analyse). Verder reikt het RIVM alternatieven aan voor het gebruik van DALY's (Disability Adjusted Life Year) als maat bij 'uitbraken' van ziekten. DALY's drukken de schade of het ongemak uit (ziektelast) van verschillende ziektes, inclusief ziekten die micro-organismen via voedsel en water veroorzaken. Bij uitbraken, wanneer meerdere mensen ziek worden van dezelfde ziekteverwekker, is deze methode minder geschikt. Ook is computersoftware beschikbaar als hulpgereedschap voor het uitvoeren van risicoschattingen en ook voor training en onderwijs. Het RIVM geeft criteria voor zulke software tools en voorbeelden van bestaande, algemeen beschikbare QMRA-tools. Het RIVM is collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water van de WHO., Pathogens in food or water can make people ill. The probability of this happening is calculated by means of risk assessments. The World Health Organization (WHO) has drawn up guidelines stipulating how to carry out these risk assessments. RIVM has written this background document with the most recent knowledge on these risk assessments and the newest calculation methods. The WHO and the Food and Agricultural Organization (FAO) will use the information to update the guidelines for Quantitative Microbial Risk Assessment (QMRA) of food and water. The information is useful for those working with risk assessment of food and water safety. An example of the recent developments is a method that enables standard, uniform risk assessment if there are few data available or if the data available are uncertain (Bayesian analysis). RIVM also puts forward alternatives for the use of DALYs (Disability Adjusted Life Year) as a measure in the event of outbreaks of disease. DALYs express the harm or inconvenience (disease burden) due to various diseases, including those caused by microorganisms in food and water. This method is not suitable for outbreaks in which many people become ill due to the same pathogen. Furthermore, computer software is available as a tool to conduct risk assessments and for training and education. RIVM gives criteria for such software tools and examples of existing, generally-available QMRA tools. RIVM is the WHO's collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water.

Het RIVM heeft de basis gelegd voor een raamwerk om te beoordelen of grondstoffen uit afval veilig én duurzaam kunnen worden gebruikt. Met deze integrale benadering wordt de risicobeoordeling van stoffen naast de voordelen van hergebruik voor het milieu geplaatst, bijvoorbeeld hoeveel uitstoot van CO2 wordt bespaard. Door dit allebei inzichtelijk te maken wordt duidelijk wat nodig is om de risico's voor het milieu voldoende te beperken en wat die inspanning oplevert aan duurzaamheid. Op basis van deze informatie kunnen zowel de industrie als beleidsmakers een afweging maken over het gebruik van teruggewonnen grondstoffen. Andere waarden, zoals economische kosten en sociale acceptatie, zijn nog buiten beschouwing gebleven. Het raamwerk voegt wettelijk vastgestelde regels, bestaande risicogrenzen en nieuwe methoden samen tot één samenhangend, getrapt systeem. Het ondersteunt zo het uitgangspunt van de Nederlandse overheid om efficiënt om te gaan met grondstoffen en het milieu minder te belasten. De veiligheid voor mens en milieu is een randvoorwaarde voor de overgang naar de circulaire economie, waarin zo veel mogelijk materialen uit afvalstromen opnieuw worden gebruikt. Materiaal dat wordt gerecycled, kan risico's voor het milieu met zich meebrengen wanneer het bijvoorbeeld zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), geneesmiddelresten, bestrijdingsmiddelen of ziekteverwekkers bevat. Wetgeving en beleidskaders voorkomen de risico's gedeeltelijk. De huidige regelgeving is echter nog onvoldoende ingericht op het gebruik van gerecycled materiaal. Zo kan de regelgeving het gebruik van stoffen in nieuwe producten verbieden, zoals brandvertragers, terwijl ze in afvalstromen zitten van producten die zijn gemaakt toen het verbod nog niet gold. Daarnaast kan regelgeving ontbreken, bijvoorbeeld voor geneesmiddelresten. Het raamwerk is met drie casussen getest: fosfaat terugwinnen uit afvalwater, piepschuim recyclen en het gebruik van rubbergranulaat uit oude autobanden. Het RIVM wil met, RIVM has laid the foundations of a framework to assess whether raw materials from waste can be used safely and sustainably. In this integral approach, the risk assessment of a substance is compared with the benefits of its reuse for the environment, e.g. how much CO2 emissions are reduced. By making both explicit, it becomes clear what is needed to adequately limit the risks to man and the environment and what that effort will contribute towards sustainable development. On the basis of this information, both industry and policy makers can make an assessment of the use of recovered raw materials. Other values, such as economic costs and social acceptance, have not yet been taken into account. The framework integrates legally established rules, existing risk limits and new methods into one coherent, tiered system. In this way, it supports the Dutch government's basic principle of dealing efficiently with raw materials and reducing the burden on the environment. Safety for man and the environment is a precondition for the transition to the circular economy; an economy which maximizes the reuse of materials from waste streams wherever possible. Material that is recycled may present risks to the environment if it contains substances of very high concern (ZZS), drug residues, pesticides or pathogens. Legislation and policy frameworks protect against some of the risks but are not comprehensive enough to prevent the risks currently presented by recycled material. For example, while the regulations prohibit the use of substances in new products, such as fire retardants, there is no legislation available for products which were made before the prohibition was enforced. In addition, regulations may be missing, such as those for controlling drug residues. The framework has been tested with three cases: recovering phosphate from waste water, recycling polystyrene foam and using rubber granulate from old car tires. RIVM would like to discuss the practical application of the frame

RIVM rapport:Het RIVM heeft de basis gelegd voor een raamwerk om te beoordelen of grondstoffen uit afval veilig én duurzaam kunnen worden gebruikt. Met deze integrale benadering wordt de risicobeoordeling van stoffen naast de voordelen van hergebruik voor het milieu geplaatst, bijvoorbeeld hoeveel uitstoot van CO2 wordt bespaard. Door dit allebei inzichtelijk te maken wordt duidelijk wat nodig is om de risico's voor het milieu voldoende te beperken en wat die inspanning oplevert aan duurzaamheid. Op basis van deze informatie kunnen zowel de industrie als beleidsmakers een afweging maken over het gebruik van teruggewonnen grondstoffen. Andere waarden, zoals economische kosten en sociale acceptatie, zijn nog buiten beschouwing gebleven. Het raamwerk voegt wettelijk vastgestelde regels, bestaande risicogrenzen en nieuwe methoden samen tot één samenhangend, getrapt systeem. Het ondersteunt zo het uitgangspunt van de Nederlandse overheid om efficiënt om te gaan met grondstoffen en het milieu minder te belasten. De veiligheid voor mens en milieu is een randvoorwaarde voor de overgang naar de circulaire economie, waarin zo veel mogelijk materialen uit afvalstromen opnieuw worden gebruikt. Materiaal dat wordt gerecycled, kan risico's voor het milieu met zich meebrengen wanneer het bijvoorbeeld zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), geneesmiddelresten, bestrijdingsmiddelen of ziekteverwekkers bevat. Wetgeving en beleidskaders voorkomen de risico's gedeeltelijk. De huidige regelgeving is echter nog onvoldoende ingericht op het gebruik van gerecycled materiaal. Zo kan de regelgeving het gebruik van stoffen in nieuwe producten verbieden, zoals brandvertragers, terwijl ze in afvalstromen zitten van producten die zijn gemaakt toen het verbod nog niet gold. Daarnaast kan regelgeving ontbreken, bijvoorbeeld voor geneesmiddelresten. Het raamwerk is met drie casussen getest: fosfaat terugwinnen uit afvalwater, piepschuim recyclen en het gebruik van rubbergranulaat uit oude autobanden. Het RIVM wil met, RIVM has laid the foundations of a framework to assess whether raw materials from waste can be used safely and sustainably. In this integral approach, the risk assessment of a substance is compared with the benefits of its reuse for the environment, e.g. how much CO2 emissions are reduced. By making both explicit, it becomes clear what is needed to adequately limit the risks to man and the environment and what that effort will contribute towards sustainable development. On the basis of this information, both industry and policy makers can make an assessment of the use of recovered raw materials. Other values, such as economic costs and social acceptance, have not yet been taken into account. The framework integrates legally established rules, existing risk limits and new methods into one coherent, tiered system. In this way, it supports the Dutch government's basic principle of dealing efficiently with raw materials and reducing the burden on the environment. Safety for man and the environment is a precondition for the transition to the circular economy; an economy which maximizes the reuse of materials from waste streams wherever possible. Material that is recycled may present risks to the environment if it contains substances of very high concern (ZZS), drug residues, pesticides or pathogens. Legislation and policy frameworks protect against some of the risks but are not comprehensive enough to prevent the risks currently presented by recycled material. For example, while the regulations prohibit the use of substances in new products, such as fire retardants, there is no legislation available for products which were made before the prohibition was enforced. In addition, regulations may be missing, such as those for controlling drug residues. The framework has been tested with three cases: recovering phosphate from waste water, recycling polystyrene foam and using rubber granulate from old car tires. RIVM would like to discuss the practical application of the frame

RIVM rapport:Ziekteverwekkers, die in water en voedsel voorkomen, kunnen mensen ziek maken. De kans hierop wordt met risicoschattingen berekend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen opgesteld waarin staat hoe deze risicoschattingen moeten worden uitgevoerd. Het RIVM heeft dit achtergronddocument gemaakt met de meest recente kennis over deze risicoschattingen en de nieuwste rekenmethoden. De WHO en de Food and Agricultural Organization (FAO) zullen de informatie gebruiken om de richtlijnen voor microbiologische risicoschattingen (Quantitative Microbial Risk Assessment of QMRA) voor water en voedsel te actualiseren. De informatie is bruikbaar voor mensen die werken met risicoschattingen voor water- en voedselveiligheid. Een voorbeeld van de recente ontwikkelingen is een methode die het mogelijk maakt om risicoschattingen op een standaard en uniforme manier uit te voeren als er weinig of onzekere gegevens beschikbaar zijn (Bayesiaanse analyse). Verder reikt het RIVM alternatieven aan voor het gebruik van DALY's (Disability Adjusted Life Year) als maat bij 'uitbraken' van ziekten. DALY's drukken de schade of het ongemak uit (ziektelast) van verschillende ziektes, inclusief ziekten die micro-organismen via voedsel en water veroorzaken. Bij uitbraken, wanneer meerdere mensen ziek worden van dezelfde ziekteverwekker, is deze methode minder geschikt. Ook is computersoftware beschikbaar als hulpgereedschap voor het uitvoeren van risicoschattingen en ook voor training en onderwijs. Het RIVM geeft criteria voor zulke software tools en voorbeelden van bestaande, algemeen beschikbare QMRA-tools. Het RIVM is collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water van de WHO., Pathogens in food or water can make people ill. The probability of this happening is calculated by means of risk assessments. The World Health Organization (WHO) has drawn up guidelines stipulating how to carry out these risk assessments. RIVM has written this background document with the most recent knowledge on these risk assessments and the newest calculation methods. The WHO and the Food and Agricultural Organization (FAO) will use the information to update the guidelines for Quantitative Microbial Risk Assessment (QMRA) of food and water. The information is useful for those working with risk assessment of food and water safety. An example of the recent developments is a method that enables standard, uniform risk assessment if there are few data available or if the data available are uncertain (Bayesian analysis). RIVM also puts forward alternatives for the use of DALYs (Disability Adjusted Life Year) as a measure in the event of outbreaks of disease. DALYs express the harm or inconvenience (disease burden) due to various diseases, including those caused by microorganisms in food and water. This method is not suitable for outbreaks in which many people become ill due to the same pathogen. Furthermore, computer software is available as a tool to conduct risk assessments and for training and education. RIVM gives criteria for such software tools and examples of existing, generally-available QMRA tools. RIVM is the WHO's collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water.

RIVM rapport:Ziekteverwekkers, die in water en voedsel voorkomen, kunnen mensen ziek maken. De kans hierop wordt met risicoschattingen berekend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen opgesteld waarin staat hoe deze risicoschattingen moeten worden uitgevoerd. Het RIVM heeft dit achtergronddocument gemaakt met de meest recente kennis over deze risicoschattingen en de nieuwste rekenmethoden. De WHO en de Food and Agricultural Organization (FAO) zullen de informatie gebruiken om de richtlijnen voor microbiologische risicoschattingen (Quantitative Microbial Risk Assessment of QMRA) voor water en voedsel te actualiseren. De informatie is bruikbaar voor mensen die werken met risicoschattingen voor water- en voedselveiligheid. Een voorbeeld van de recente ontwikkelingen is een methode die het mogelijk maakt om risicoschattingen op een standaard en uniforme manier uit te voeren als er weinig of onzekere gegevens beschikbaar zijn (Bayesiaanse analyse). Verder reikt het RIVM alternatieven aan voor het gebruik van DALY's (Disability Adjusted Life Year) als maat bij 'uitbraken' van ziekten. DALY's drukken de schade of het ongemak uit (ziektelast) van verschillende ziektes, inclusief ziekten die micro-organismen via voedsel en water veroorzaken. Bij uitbraken, wanneer meerdere mensen ziek worden van dezelfde ziekteverwekker, is deze methode minder geschikt. Ook is computersoftware beschikbaar als hulpgereedschap voor het uitvoeren van risicoschattingen en ook voor training en onderwijs. Het RIVM geeft criteria voor zulke software tools en voorbeelden van bestaande, algemeen beschikbare QMRA-tools. Het RIVM is collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water van de WHO., Pathogens in food or water can make people ill. The probability of this happening is calculated by means of risk assessments. The World Health Organization (WHO) has drawn up guidelines stipulating how to carry out these risk assessments. RIVM has written this background document with the most recent knowledge on these risk assessments and the newest calculation methods. The WHO and the Food and Agricultural Organization (FAO) will use the information to update the guidelines for Quantitative Microbial Risk Assessment (QMRA) of food and water. The information is useful for those working with risk assessment of food and water safety. An example of the recent developments is a method that enables standard, uniform risk assessment if there are few data available or if the data available are uncertain (Bayesian analysis). RIVM also puts forward alternatives for the use of DALYs (Disability Adjusted Life Year) as a measure in the event of outbreaks of disease. DALYs express the harm or inconvenience (disease burden) due to various diseases, including those caused by microorganisms in food and water. This method is not suitable for outbreaks in which many people become ill due to the same pathogen. Furthermore, computer software is available as a tool to conduct risk assessments and for training and education. RIVM gives criteria for such software tools and examples of existing, generally-available QMRA tools. RIVM is the WHO's collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water.

RIVM rapport:Het RIVM heeft de basis gelegd voor een raamwerk om te beoordelen of grondstoffen uit afval veilig én duurzaam kunnen worden gebruikt. Met deze integrale benadering wordt de risicobeoordeling van stoffen naast de voordelen van hergebruik voor het milieu geplaatst, bijvoorbeeld hoeveel uitstoot van CO2 wordt bespaard. Door dit allebei inzichtelijk te maken wordt duidelijk wat nodig is om de risico's voor het milieu voldoende te beperken en wat die inspanning oplevert aan duurzaamheid. Op basis van deze informatie kunnen zowel de industrie als beleidsmakers een afweging maken over het gebruik van teruggewonnen grondstoffen. Andere waarden, zoals economische kosten en sociale acceptatie, zijn nog buiten beschouwing gebleven. Het raamwerk voegt wettelijk vastgestelde regels, bestaande risicogrenzen en nieuwe methoden samen tot één samenhangend, getrapt systeem. Het ondersteunt zo het uitgangspunt van de Nederlandse overheid om efficiënt om te gaan met grondstoffen en het milieu minder te belasten. De veiligheid voor mens en milieu is een randvoorwaarde voor de overgang naar de circulaire economie, waarin zo veel mogelijk materialen uit afvalstromen opnieuw worden gebruikt. Materiaal dat wordt gerecycled, kan risico's voor het milieu met zich meebrengen wanneer het bijvoorbeeld zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), geneesmiddelresten, bestrijdingsmiddelen of ziekteverwekkers bevat. Wetgeving en beleidskaders voorkomen de risico's gedeeltelijk. De huidige regelgeving is echter nog onvoldoende ingericht op het gebruik van gerecycled materiaal. Zo kan de regelgeving het gebruik van stoffen in nieuwe producten verbieden, zoals brandvertragers, terwijl ze in afvalstromen zitten van producten die zijn gemaakt toen het verbod nog niet gold. Daarnaast kan regelgeving ontbreken, bijvoorbeeld voor geneesmiddelresten. Het raamwerk is met drie casussen getest: fosfaat terugwinnen uit afvalwater, piepschuim recyclen en het gebruik van rubbergranulaat uit oude autobanden. Het RIVM wil met, RIVM has laid the foundations of a framework to assess whether raw materials from waste can be used safely and sustainably. In this integral approach, the risk assessment of a substance is compared with the benefits of its reuse for the environment, e.g. how much CO2 emissions are reduced. By making both explicit, it becomes clear what is needed to adequately limit the risks to man and the environment and what that effort will contribute towards sustainable development. On the basis of this information, both industry and policy makers can make an assessment of the use of recovered raw materials. Other values, such as economic costs and social acceptance, have not yet been taken into account. The framework integrates legally established rules, existing risk limits and new methods into one coherent, tiered system. In this way, it supports the Dutch government's basic principle of dealing efficiently with raw materials and reducing the burden on the environment. Safety for man and the environment is a precondition for the transition to the circular economy; an economy which maximizes the reuse of materials from waste streams wherever possible. Material that is recycled may present risks to the environment if it contains substances of very high concern (ZZS), drug residues, pesticides or pathogens. Legislation and policy frameworks protect against some of the risks but are not comprehensive enough to prevent the risks currently presented by recycled material. For example, while the regulations prohibit the use of substances in new products, such as fire retardants, there is no legislation available for products which were made before the prohibition was enforced. In addition, regulations may be missing, such as those for controlling drug residues. The framework has been tested with three cases: recovering phosphate from waste water, recycling polystyrene foam and using rubber granulate from old car tires. RIVM would like to discuss the practical application of the frame

Your gut is littered with bacteria that are beneficial for your health. These microbes can help digest food by aiding our metabolism, while they can also produce important nutrients such as vitamins. The gut microbiome is important for a healthy immune system by protecting the body against pathogens.

The ongoing loss of global biodiversity is unprecedented in both magnitude and pace, raising urgent questions as to how this loss will affect ecosystem functioning and human well-being. Control of infectious diseases has been proposed as an important ecosystem service that is likely to be affected by biodiversity loss. A negative relationship between biodiversity and disease risk could offer a win-win situation for nature conservation and human health. However, the generality of this relationship remains the subject of contentious debate. The aim of this thesis was to contribute to a better understanding of the interactions between ticks and their vertebrate hosts in a biodiversity hotspot, and how loss of biodiversity affects these interactions and ultimately, tick-borne disease risk. My study was unique in that I simultaneously considered and directly assessed broader communities of Neotropical wildlife, ticks, and tick-borne pathogens across an anthropogenic disturbance gradient. Determining whether and how biodiversity loss affects tick-borne disease risk in tropical forests requires a thorough understanding of tick-host associations, which are a function of tick-host specificity as well as host biological and ecological traits. In chapter 2, I therefore quantified the degree to which adult ticks are host-specific in my study region: Panama. Using quantitative network analyses and phylogenetic tools with null model comparisons, I found that the adult life stages of most tick species were specific to a limited number of host species that were phylogenetically closely related. In Chapter 4 I showed that species assemblages of adult ticks became increasingly diverse on larger-bodied host species, indicating that adult ticks in Panama tend to select for large reproduction hosts. In contrast to adult ticks, understanding the ecological interactions between immature ticks and their hosts in the tropics has long been hampered by a lack of morphological identification k

RIVM rapport:Per jaar worden voor baby's en volwassenen grote hoeveelheden luiers gebruikt, naar schatting ontstaat per jaar meer dan 160 miljoen kilo luierafval. Vanwege het streven naar een circulaire economie is het gewenst de hoeveelheid restafval te verminderen en materialen her te gebruiken tot nieuwe producten. Rijkswaterstaat heeft daartoe een project opgezet waarin alle partners van de keten voor luiers, van producent, inzamelaar, verwerker tot afnemers van hergebruikt materiaal, bijeen zitten om gezamenlijk mogelijkheden voor recycling te verkennen. In dat verband heeft het RIVM de samenstelling van deze afvalstroom verkennend onderzocht met het oog op risico's die kunnen ontstaan als hergebruikt materiaal in het milieu terechtkomt. Hierbij is gefocust op de in luiers aanwezige plastics, medicijnresten en ziekteverwekkers. De samenstelling van ongebruikte luiers is onderzocht op basis van gegevens uit de wetenschappelijke literatuur: welke stoffen zitten erin en kunnen er dus uit vrijkomen. Hoewel de informatie daarover beperkt is, is er nu geen aanleiding om negatieve effecten te verwachten van de absorberende plastic en papieren onderdelen van luiers (super absorberende polyacrylaten, SAP) voor de bodem. Wel is de SAP moeilijk afbreekbaar. Over de effecten op grondwater zijn geen gegevens bekend. Daarnaast is op basis van de inname van medicijnen geïnventariseerd welke resten via de ontlasting en urine in het milieu kunnen komen, en dus ook via luiers. Van sommige medicijnen ontbreken gegevens over de mate waarin ze schadelijk zijn, waardoor de schade aan het milieu moeilijk kan worden geduid. Bij ziekteverwekkers is het risico ervan afhankelijk of ze de verwerkingstechniek overleven. Medicijnresten kunnen wel tijdens verwerking afgebroken worden. Het uiteindelijke risico hangt vervolgens af van de mate waarin mensen aan ziekteverwekkers of en stof blootstaan via het gerecyclede materiaal. Aanbevolen wordt om in een pilotstudie te onderzoeken welke effecten verwerkin, Baby's and adults use large amounts of diapers, in the Netherlands about 160 million kilograms waste is released each year. Based on the principle of the Circular Economy there is a need to reduce the amount of waste, and reuse materials for new products. Rijkswaterstaat, part of the Ministry of Infrastructure and the Environment, started a project with all stakeholders within the diaper product chain, from producer, waste-collector, processor to secondary product buyer, to explore the possibilities for recycling. Related to this project, the RIVM made an initial assessment about the composition of the waste stream and the possible risks when secondary materials enter the environment. The focus was on components of new diapers, residues of pharmaceuticals, and pathogens. Based on a literature study, we assessed the composition of unused diapers. Despite the limited information, there is no reason to assume that negative effects will occur when the absorbing materials (super absorbing polyacrylates, SAP) or paper parts will enter the soil. However, SAP are not easily degradable and no data are available on effects on groundwater. Based on prescription of pharmaceuticals, an inventory was made to assess which pharmaceutical residues can enter the environment by faeces and urine. For some pharmaceuticals no data about effects was available and the environmental impact is therefore hard to assess. For pathogens the risk depends on how they can survive the recovery process. Pharmaceutical residues can be degraded during recovery. The exposure to humans from pharmaceutical residues and pathogens in the secondary product finally determines the risk of reuse of diapers. The study recommends assessing the effects of a recovery process of recycled diaper materials during a pilot study. It is suggested to look further then only the diaper product recovery chain, but also to consider other products which can be recovered from human faeces and urine. For example struvite (a phos

Per jaar worden voor baby's en volwassenen grote hoeveelheden luiers gebruikt, naar schatting ontstaat per jaar meer dan 160 miljoen kilo luierafval. Vanwege het streven naar een circulaire economie is het gewenst de hoeveelheid restafval te verminderen en materialen her te gebruiken tot nieuwe producten. Rijkswaterstaat heeft daartoe een project opgezet waarin alle partners van de keten voor luiers, van producent, inzamelaar, verwerker tot afnemers van hergebruikt materiaal, bijeen zitten om gezamenlijk mogelijkheden voor recycling te verkennen. In dat verband heeft het RIVM de samenstelling van deze afvalstroom verkennend onderzocht met het oog op risico's die kunnen ontstaan als hergebruikt materiaal in het milieu terechtkomt. Hierbij is gefocust op de in luiers aanwezige plastics, medicijnresten en ziekteverwekkers. De samenstelling van ongebruikte luiers is onderzocht op basis van gegevens uit de wetenschappelijke literatuur: welke stoffen zitten erin en kunnen er dus uit vrijkomen. Hoewel de informatie daarover beperkt is, is er nu geen aanleiding om negatieve effecten te verwachten van de absorberende plastic en papieren onderdelen van luiers (super absorberende polyacrylaten, SAP) voor de bodem. Wel is de SAP moeilijk afbreekbaar. Over de effecten op grondwater zijn geen gegevens bekend. Daarnaast is op basis van de inname van medicijnen geïnventariseerd welke resten via de ontlasting en urine in het milieu kunnen komen, en dus ook via luiers. Van sommige medicijnen ontbreken gegevens over de mate waarin ze schadelijk zijn, waardoor de schade aan het milieu moeilijk kan worden geduid. Bij ziekteverwekkers is het risico ervan afhankelijk of ze de verwerkingstechniek overleven. Medicijnresten kunnen wel tijdens verwerking afgebroken worden. Het uiteindelijke risico hangt vervolgens af van de mate waarin mensen aan ziekteverwekkers of en stof blootstaan via het gerecyclede materiaal. Aanbevolen wordt om in een pilotstudie te onderzoeken welke effecten verwerkin, Baby's and adults use large amounts of diapers, in the Netherlands about 160 million kilograms waste is released each year. Based on the principle of the Circular Economy there is a need to reduce the amount of waste, and reuse materials for new products. Rijkswaterstaat, part of the Ministry of Infrastructure and the Environment, started a project with all stakeholders within the diaper product chain, from producer, waste-collector, processor to secondary product buyer, to explore the possibilities for recycling. Related to this project, the RIVM made an initial assessment about the composition of the waste stream and the possible risks when secondary materials enter the environment. The focus was on components of new diapers, residues of pharmaceuticals, and pathogens. Based on a literature study, we assessed the composition of unused diapers. Despite the limited information, there is no reason to assume that negative effects will occur when the absorbing materials (super absorbing polyacrylates, SAP) or paper parts will enter the soil. However, SAP are not easily degradable and no data are available on effects on groundwater. Based on prescription of pharmaceuticals, an inventory was made to assess which pharmaceutical residues can enter the environment by faeces and urine. For some pharmaceuticals no data about effects was available and the environmental impact is therefore hard to assess. For pathogens the risk depends on how they can survive the recovery process. Pharmaceutical residues can be degraded during recovery. The exposure to humans from pharmaceutical residues and pathogens in the secondary product finally determines the risk of reuse of diapers. The study recommends assessing the effects of a recovery process of recycled diaper materials during a pilot study. It is suggested to look further then only the diaper product recovery chain, but also to consider other products which can be recovered from human faeces and urine. For example struvite (a phos

RIVM rapport:Per jaar worden voor baby's en volwassenen grote hoeveelheden luiers gebruikt, naar schatting ontstaat per jaar meer dan 160 miljoen kilo luierafval. Vanwege het streven naar een circulaire economie is het gewenst de hoeveelheid restafval te verminderen en materialen her te gebruiken tot nieuwe producten. Rijkswaterstaat heeft daartoe een project opgezet waarin alle partners van de keten voor luiers, van producent, inzamelaar, verwerker tot afnemers van hergebruikt materiaal, bijeen zitten om gezamenlijk mogelijkheden voor recycling te verkennen. In dat verband heeft het RIVM de samenstelling van deze afvalstroom verkennend onderzocht met het oog op risico's die kunnen ontstaan als hergebruikt materiaal in het milieu terechtkomt. Hierbij is gefocust op de in luiers aanwezige plastics, medicijnresten en ziekteverwekkers. De samenstelling van ongebruikte luiers is onderzocht op basis van gegevens uit de wetenschappelijke literatuur: welke stoffen zitten erin en kunnen er dus uit vrijkomen. Hoewel de informatie daarover beperkt is, is er nu geen aanleiding om negatieve effecten te verwachten van de absorberende plastic en papieren onderdelen van luiers (super absorberende polyacrylaten, SAP) voor de bodem. Wel is de SAP moeilijk afbreekbaar. Over de effecten op grondwater zijn geen gegevens bekend. Daarnaast is op basis van de inname van medicijnen geïnventariseerd welke resten via de ontlasting en urine in het milieu kunnen komen, en dus ook via luiers. Van sommige medicijnen ontbreken gegevens over de mate waarin ze schadelijk zijn, waardoor de schade aan het milieu moeilijk kan worden geduid. Bij ziekteverwekkers is het risico ervan afhankelijk of ze de verwerkingstechniek overleven. Medicijnresten kunnen wel tijdens verwerking afgebroken worden. Het uiteindelijke risico hangt vervolgens af van de mate waarin mensen aan ziekteverwekkers of en stof blootstaan via het gerecyclede materiaal. Aanbevolen wordt om in een pilotstudie te onderzoeken welke effecten verwerkin, Baby's and adults use large amounts of diapers, in the Netherlands about 160 million kilograms waste is released each year. Based on the principle of the Circular Economy there is a need to reduce the amount of waste, and reuse materials for new products. Rijkswaterstaat, part of the Ministry of Infrastructure and the Environment, started a project with all stakeholders within the diaper product chain, from producer, waste-collector, processor to secondary product buyer, to explore the possibilities for recycling. Related to this project, the RIVM made an initial assessment about the composition of the waste stream and the possible risks when secondary materials enter the environment. The focus was on components of new diapers, residues of pharmaceuticals, and pathogens. Based on a literature study, we assessed the composition of unused diapers. Despite the limited information, there is no reason to assume that negative effects will occur when the absorbing materials (super absorbing polyacrylates, SAP) or paper parts will enter the soil. However, SAP are not easily degradable and no data are available on effects on groundwater. Based on prescription of pharmaceuticals, an inventory was made to assess which pharmaceutical residues can enter the environment by faeces and urine. For some pharmaceuticals no data about effects was available and the environmental impact is therefore hard to assess. For pathogens the risk depends on how they can survive the recovery process. Pharmaceutical residues can be degraded during recovery. The exposure to humans from pharmaceutical residues and pathogens in the secondary product finally determines the risk of reuse of diapers. The study recommends assessing the effects of a recovery process of recycled diaper materials during a pilot study. It is suggested to look further then only the diaper product recovery chain, but also to consider other products which can be recovered from human faeces and urine. For example struvite (a phos

Dierlijke mest bevat ziekteverwekkende bacteriën en virussen. Worden deze gedood bij de verschillende mestverwerkingsmethodes? Die vraag wordt belangrijker nu een deel van de mestoverschotten verwerkt moet worden, waarmee en mesttransport en mestverwerkingsactiviteiten toenemen. Wageningen UR en het RIVM deden een verkennend onderzoek.

In de producten van verschillende mestverwerkingsprocessen zijn de concentraties gemeten van een aantal pathogenen. De resultaten laten zien dat mechanische scheiding vrijwel geen effect heeft op het aantal pathogenen. Vergisting heeft weinig effect op virussen en grampositieve bacteriën, maar reduceert wel het aantal gramnegatieve bacteriën. Grampositieve bacteriën kunnen ook hittebehandeling tot 70°C overleven. Omgekeerde osmose, een membraantechniek die in een aantal mestverwerkingsinstallaties wordt toegepast, resulteert in een mineralenconcentraat dat als meststof wordt gebruikt en een effluent dat op het riool of oppervlaktewater wordt geloosd. Effluent na omgekeerde osmose is microbiologisch schoon, mits de integriteit van het RO-proces goed wordt bewaakt.

RIVM rapport:Per jaar worden voor baby's en volwassenen grote hoeveelheden luiers gebruikt, naar schatting ontstaat per jaar meer dan 160 miljoen kilo luierafval. Vanwege het streven naar een circulaire economie is het gewenst de hoeveelheid restafval te verminderen en materialen her te gebruiken tot nieuwe producten. Rijkswaterstaat heeft daartoe een project opgezet waarin alle partners van de keten voor luiers, van producent, inzamelaar, verwerker tot afnemers van hergebruikt materiaal, bijeen zitten om gezamenlijk mogelijkheden voor recycling te verkennen. In dat verband heeft het RIVM de samenstelling van deze afvalstroom verkennend onderzocht met het oog op risico's die kunnen ontstaan als hergebruikt materiaal in het milieu terechtkomt. Hierbij is gefocust op de in luiers aanwezige plastics, medicijnresten en ziekteverwekkers. De samenstelling van ongebruikte luiers is onderzocht op basis van gegevens uit de wetenschappelijke literatuur: welke stoffen zitten erin en kunnen er dus uit vrijkomen. Hoewel de informatie daarover beperkt is, is er nu geen aanleiding om negatieve effecten te verwachten van de absorberende plastic en papieren onderdelen van luiers (super absorberende polyacrylaten, SAP) voor de bodem. Wel is de SAP moeilijk afbreekbaar. Over de effecten op grondwater zijn geen gegevens bekend. Daarnaast is op basis van de inname van medicijnen geïnventariseerd welke resten via de ontlasting en urine in het milieu kunnen komen, en dus ook via luiers. Van sommige medicijnen ontbreken gegevens over de mate waarin ze schadelijk zijn, waardoor de schade aan het milieu moeilijk kan worden geduid. Bij ziekteverwekkers is het risico ervan afhankelijk of ze de verwerkingstechniek overleven. Medicijnresten kunnen wel tijdens verwerking afgebroken worden. Het uiteindelijke risico hangt vervolgens af van de mate waarin mensen aan ziekteverwekkers of en stof blootstaan via het gerecyclede materiaal. Aanbevolen wordt om in een pilotstudie te onderzoeken welke effecten verwerkin, Baby's and adults use large amounts of diapers, in the Netherlands about 160 million kilograms waste is released each year. Based on the principle of the Circular Economy there is a need to reduce the amount of waste, and reuse materials for new products. Rijkswaterstaat, part of the Ministry of Infrastructure and the Environment, started a project with all stakeholders within the diaper product chain, from producer, waste-collector, processor to secondary product buyer, to explore the possibilities for recycling. Related to this project, the RIVM made an initial assessment about the composition of the waste stream and the possible risks when secondary materials enter the environment. The focus was on components of new diapers, residues of pharmaceuticals, and pathogens. Based on a literature study, we assessed the composition of unused diapers. Despite the limited information, there is no reason to assume that negative effects will occur when the absorbing materials (super absorbing polyacrylates, SAP) or paper parts will enter the soil. However, SAP are not easily degradable and no data are available on effects on groundwater. Based on prescription of pharmaceuticals, an inventory was made to assess which pharmaceutical residues can enter the environment by faeces and urine. For some pharmaceuticals no data about effects was available and the environmental impact is therefore hard to assess. For pathogens the risk depends on how they can survive the recovery process. Pharmaceutical residues can be degraded during recovery. The exposure to humans from pharmaceutical residues and pathogens in the secondary product finally determines the risk of reuse of diapers. The study recommends assessing the effects of a recovery process of recycled diaper materials during a pilot study. It is suggested to look further then only the diaper product recovery chain, but also to consider other products which can be recovered from human faeces and urine. For example struvite (a phos

In de producten van verschillende mestverwerkingsprocessen zijn de concentraties gemeten van een aantal pathogenen. De resultaten laten zien dat mechanische scheiding vrijwel geen effect heeft op het aantal pathogenen. Vergisting heeft weinig effect op virussen en grampositieve bacteriën, maar reduceert wel het aantal gramnegatieve bacteriën. Grampositieve bacteriën kunnen ook hittebehandeling tot 70°C overleven. Omgekeerde osmose, een membraantechniek die in een aantal mestverwerkingsinstallaties wordt toegepast, resulteert in een mineralenconcentraat dat als meststof wordt gebruikt en een effluent dat op het riool of oppervlaktewater wordt geloosd. Effluent na omgekeerde osmose is microbiologisch schoon, mits de integriteit van het RO-proces goed wordt bewaakt.

Closing of the water cycle is required in the forcing of tulips. For growers it is important to know if and how they can eliminate pathogens at an adequate way and which equipment is most suitable to break down plant protection products from waste water. Now participating growers have various equipment for full or partly disinfection. It is recommended to start with good pre-filtration methods to eliminate pathogens which can be fully achieved with UV and ozone, while products such as hydrogen peroxide with additives or chlorite products can be used for an after-effect in the pipe work. Phenolic compounds, released by the roots, can be eliminated with oxidising methods. However efficacy has not been investigated. Purification of discharge water, before entering the waste ditch, will be obliged. New, certified, equipment will come on the market soon. Reuse of discharge water, after pre-fi ltration and disinfection, is also an option., Waterkringloopsluiting in de tulpenbroeierij is gewenst. Voor de tulpenbroeiers is van belang of zij op adequate wijze kunnen ontsmetten en welke apparatuur beschikbaar is om GBM te verwijderen. Veel verschillende soorten apparatuur is op de bedrijven aanwezig. Met goede voorfi ltratie is puntontsmetting goed mogelijk met UV en ozon en systeemontsmetting (nawerking in leidingen) met waterstofperoxide, perazuur of zuiverchloorunit. Fenolen dienen uit drainwater verwijderd te worden met oxidatietechnieken (ozon, UV). Zuiveren van lozingswater, vóór dat het in de spoelsloot komt zal verplicht worden. Nieuwe, gecertificeerde apparatuur zal hiervoor moeten worden aangeschaft. Hergebruik van lozingswater, na voorfi ltratie en ontsmetting, is ook mogelijk.

Foodborne diseases are a major source of morbidity and mortality worldwide. In most cases, these diseases are caused by contaminated food products, but transmission can also subsequently occur via person to person contact. The ability to detect the pathogens is an important aspect in the verification of food safety. A major proportion of foodborne disease is caused by Gram-negative bacteria. In this thesis, the detection of Gram-negative foodborne pathogens is addressed by looking at the successive steps from enrichment to detection with Salmonella, Shiga toxin-producing E. coli and Cronobacter spp. as example pathogens. The detection of foodborne pathogens using microbiological culture media aiming at the resuscitation and growth of bacteria is still regarded as the gold standard and included in many reference methods. However, cultural methods are time and labour-intensive. Since an immediate response is required in case of contamination and during outbreaks there is a strong interest in methods that deliver information on the microbiological status of the product as quickly and reliable as possible. Rapid cultural methods and commercially available real-time PCR systems for the detection of Salmonella and STEC were compared with regards to their sensitivity and specificity. It was shown that most of the marketed systems are as reliable as the standard methods. However, false-positive results were obtained with real-time PCR systems for the detection of Salmonella. Rapid cultural methods that were based on procedures without the pre-enrichment step, reduced the time to detection but did show some ambiguous results with difficult matrices such as tea. Of the seven rapid tests for the detection of STEC, one did not detect relevant Stx subtypes. In order to be detected, pathogens need to multiply to reach a minimum threshold level. However, because they are often sublethally injured due to hostile processing and storage conditions, they first need to be resuscitated.

Deze kennisclip maakt onderdeel uit van de lesmodule Resistentie Veredeling van het CIV T&U.

Deze kennisclip maakt onderdeel uit van de lesmodule Internationale handel en plantgezondheid van het CIV T&U.

Workshop van het PlantgezondheidEvent 2016. Deze workshop omvat drie presentaties over Fusarium. 1) Fusarium: divers en in veel gewassen. 2) Onderzoeksvoortgang op het gebied van Fusarium. 3) Fusarium, een schimmel met vele gezichten.

Dierlijke mest bevat ziekteverwekkende bacteriën en virussen. Worden deze gedood bij de verschillende mestverwerkingsmethodes? Die vraag wordt belangrijker nu een deel van de mestoverschotten verwerkt moet worden, waarmee en mesttransport en mestverwerkingsactiviteiten toenemen. Wageningen UR en het RIVM deden een verkennend onderzoek.

RIVM rapport:Biovergisting is de afbraak van organisch materiaal uit mest en andere restanten in speciaal daarvoor ingerichte installaties. Bij dit proces komt het energierijke biogas methaan (CH4) vrij. Daarnaast ontstaat een product ('digestaat') dat gebruikt kan worden als meststof in de landbouw. Wanneer niet alleen mest maar ook andere organische materialen worden verwerkt in een vergister, spreken we van covergisting. In 2014 heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) in opdracht van het ministerie van Economische Zaken een evaluatie uitgevoerd van covergisting in Nederland. Het RIVM heeft hiervoor informatie verzameld over gezondheid en veiligheid. Hieruit blijkt dat de mensen bij mestvergisting niet in hogere mate aan pathogenen en antibiotica-resisente bacteriën blootstaan dan bij andere vormen van mestverwerking. Wel zijn incidenten en ongevallen met covergistingsinstallaties gevaarlijk geweest voor medewerkers, bijvoorbeeld vanwege explosie- en verstikkingsgevaar door gasvorming. Ook hebben ze omwonenden stankoverlast bezorgd. Verder blijkt dat de risico's onbekend zijn als de regelgeving voor co-vergisting niet wordt nageleefd, bijvoorbeeld door materialen bij te mengen die daarvoor niet zijn toegestaan. Een goede procescontrole is daarom van belang. De bevindingen, waar meerdere partijen aan bijdragen, worden in 2015 gepubliceerd. Onderliggende rapportage bevat de uitgebreide informatie van het RIVM die wordt samengevat in het CDM-rapport. Voor het onderwerp gezondheid zijn de microbiologische risico's van mestvergisting nader beschouwd. Het onderwerp veiligheid betreft Arboregelgeving en externe veiligheidsrisico's., Biodigestion is a process in which organic material from manure and other residues is degraded in specifically designed plants. In this process biogas is formed which contains the combustible gas methane (CH4). The solid residue, termed 'digestate', is used as fertilizer. The process in which other organic materials are digested besides manure is called codigestion. Co-digestion is promoted in many EU countries as a source of renewable fuel. In The Netherlands, co-digestion is promoted and subsidized by national and regional authorities. There are now about 100 plants for the co-digestion of manure and other organic materials. Another three plants are dedicated to process manure only.

Biovergisting is de afbraak van organisch materiaal uit mest en andere restanten in speciaal daarvoor ingerichte installaties. Bij dit proces komt het energierijke biogas methaan (CH4) vrij. Daarnaast ontstaat een product ('digestaat') dat gebruikt kan worden als meststof in de landbouw. Wanneer niet alleen mest maar ook andere organische materialen worden verwerkt in een vergister, spreken we van covergisting. In 2014 heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) in opdracht van het ministerie van Economische Zaken een evaluatie uitgevoerd van covergisting in Nederland. Het RIVM heeft hiervoor informatie verzameld over gezondheid en veiligheid. Hieruit blijkt dat de mensen bij mestvergisting niet in hogere mate aan pathogenen en antibiotica-resisente bacteriën blootstaan dan bij andere vormen van mestverwerking. Wel zijn incidenten en ongevallen met covergistingsinstallaties gevaarlijk geweest voor medewerkers, bijvoorbeeld vanwege explosie- en verstikkingsgevaar door gasvorming. Ook hebben ze omwonenden stankoverlast bezorgd. Verder blijkt dat de risico's onbekend zijn als de regelgeving voor co-vergisting niet wordt nageleefd, bijvoorbeeld door materialen bij te mengen die daarvoor niet zijn toegestaan. Een goede procescontrole is daarom van belang. De bevindingen, waar meerdere partijen aan bijdragen, worden in 2015 gepubliceerd. Onderliggende rapportage bevat de uitgebreide informatie van het RIVM die wordt samengevat in het CDM-rapport. Voor het onderwerp gezondheid zijn de microbiologische risico's van mestvergisting nader beschouwd. Het onderwerp veiligheid betreft Arboregelgeving en externe veiligheidsrisico's., Biodigestion is a process in which organic material from manure and other residues is degraded in specifically designed plants. In this process biogas is formed which contains the combustible gas methane (CH4). The solid residue, termed 'digestate', is used as fertilizer. The process in which other organic materials are digested besides manure is called codigestion. Co-digestion is promoted in many EU countries as a source of renewable fuel. In The Netherlands, co-digestion is promoted and subsidized by national and regional authorities. There are now about 100 plants for the co-digestion of manure and other organic materials. Another three plants are dedicated to process manure only.

RIVM rapport:Biovergisting is de afbraak van organisch materiaal uit mest en andere restanten in speciaal daarvoor ingerichte installaties. Bij dit proces komt het energierijke biogas methaan (CH4) vrij. Daarnaast ontstaat een product ('digestaat') dat gebruikt kan worden als meststof in de landbouw. Wanneer niet alleen mest maar ook andere organische materialen worden verwerkt in een vergister, spreken we van covergisting. In 2014 heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) in opdracht van het ministerie van Economische Zaken een evaluatie uitgevoerd van covergisting in Nederland. Het RIVM heeft hiervoor informatie verzameld over gezondheid en veiligheid. Hieruit blijkt dat de mensen bij mestvergisting niet in hogere mate aan pathogenen en antibiotica-resisente bacteriën blootstaan dan bij andere vormen van mestverwerking. Wel zijn incidenten en ongevallen met covergistingsinstallaties gevaarlijk geweest voor medewerkers, bijvoorbeeld vanwege explosie- en verstikkingsgevaar door gasvorming. Ook hebben ze omwonenden stankoverlast bezorgd. Verder blijkt dat de risico's onbekend zijn als de regelgeving voor co-vergisting niet wordt nageleefd, bijvoorbeeld door materialen bij te mengen die daarvoor niet zijn toegestaan. Een goede procescontrole is daarom van belang. De bevindingen, waar meerdere partijen aan bijdragen, worden in 2015 gepubliceerd. Onderliggende rapportage bevat de uitgebreide informatie van het RIVM die wordt samengevat in het CDM-rapport. Voor het onderwerp gezondheid zijn de microbiologische risico's van mestvergisting nader beschouwd. Het onderwerp veiligheid betreft Arboregelgeving en externe veiligheidsrisico's., Biodigestion is a process in which organic material from manure and other residues is degraded in specifically designed plants. In this process biogas is formed which contains the combustible gas methane (CH4). The solid residue, termed 'digestate', is used as fertilizer. The process in which other organic materials are digested besides manure is called codigestion. Co-digestion is promoted in many EU countries as a source of renewable fuel. In The Netherlands, co-digestion is promoted and subsidized by national and regional authorities. There are now about 100 plants for the co-digestion of manure and other organic materials. Another three plants are dedicated to process manure only.

RIVM rapport:Biovergisting is de afbraak van organisch materiaal uit mest en andere restanten in speciaal daarvoor ingerichte installaties. Bij dit proces komt het energierijke biogas methaan (CH4) vrij. Daarnaast ontstaat een product ('digestaat') dat gebruikt kan worden als meststof in de landbouw. Wanneer niet alleen mest maar ook andere organische materialen worden verwerkt in een vergister, spreken we van covergisting. In 2014 heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) in opdracht van het ministerie van Economische Zaken een evaluatie uitgevoerd van covergisting in Nederland. Het RIVM heeft hiervoor informatie verzameld over gezondheid en veiligheid. Hieruit blijkt dat de mensen bij mestvergisting niet in hogere mate aan pathogenen en antibiotica-resisente bacteriën blootstaan dan bij andere vormen van mestverwerking. Wel zijn incidenten en ongevallen met covergistingsinstallaties gevaarlijk geweest voor medewerkers, bijvoorbeeld vanwege explosie- en verstikkingsgevaar door gasvorming. Ook hebben ze omwonenden stankoverlast bezorgd. Verder blijkt dat de risico's onbekend zijn als de regelgeving voor co-vergisting niet wordt nageleefd, bijvoorbeeld door materialen bij te mengen die daarvoor niet zijn toegestaan. Een goede procescontrole is daarom van belang. De bevindingen, waar meerdere partijen aan bijdragen, worden in 2015 gepubliceerd. Onderliggende rapportage bevat de uitgebreide informatie van het RIVM die wordt samengevat in het CDM-rapport. Voor het onderwerp gezondheid zijn de microbiologische risico's van mestvergisting nader beschouwd. Het onderwerp veiligheid betreft Arboregelgeving en externe veiligheidsrisico's., Biodigestion is a process in which organic material from manure and other residues is degraded in specifically designed plants. In this process biogas is formed which contains the combustible gas methane (CH4). The solid residue, termed 'digestate', is used as fertilizer. The process in which other organic materials are digested besides manure is called codigestion. Co-digestion is promoted in many EU countries as a source of renewable fuel. In The Netherlands, co-digestion is promoted and subsidized by national and regional authorities. There are now about 100 plants for the co-digestion of manure and other organic materials. Another three plants are dedicated to process manure only.

Dit artikel omvat de jaarverslagen van de volgende KNPV-werkgroepen over 2014: Bodempathogenen en bodemmicrobiologie; Fusarium; Oömyceten; Nematoden; Onkruidbeheersing; Middelenresistentie; Fytobacteriologie; Gewasbescherming en Maatschappelijk Debat; Jongeren; Fytobacteriologie; Graanziekten.

In de afgelopen jaren is de wereld van de amfibieën regelmatig opgeschrikt door uitbraken van dodelijke infectieziektes. Ook Nederland en de provincie Limburg zijn niet ontsnapt aan dit verschijnsel. Infectieziekten bij amfibieën kunnen worden veroorzaakt door virussen, bacteriën, schimmels en parasieten. Of een ziekteverwekker (pathogeen) ook daadwerkelijk ziekte veroorzaakt is afhankelijk van het samenspel van omgeving, gastheer en pathogeen. In 2010 is voor het eerst een uitbraak van een ranavirus aangetoond bij groene kikkers in Drenthe. Onlangs is ontdekt dat ook in Limburg amfibieënpopulaties door het ranavirus zijn aangetast. Een langs de Geleenbeek aangelegde poel bevatte een hoog aantal verminkte kikkervisjes. Het is bekend dat het virus zich snel kan verspreiden. Aanleiding voor Staatsbosbeheer het gebied voor mensen te sluiten.

Nieuwe DNA-technieken laten steeds meer organismen zien. En daar kunnen schadelijke organismen tussen zitten. Hoe erg is dit? En wat willen wij met deze informatie?

Dit artikel omvat de jaarverslagen van de volgende KNPV-werkgroepen over 2014: Bodempathogenen en bodemmicrobiologie; Fusarium; Oömyceten; Nematoden; Onkruidbeheersing; Middelenresistentie; Fytobacteriologie; Gewasbescherming en Maatschappelijk Debat; Jongeren; Fytobacteriologie; Graanziekten.

GD-pluimveedierenarts Naomi de Bruijn over de pilot 'landelijk antibiogram'. Deze monitoringspilot is gestart in 2014 en het doel hiervan is het ontwikkelen van een monitoringssystematiek, waarmee dierenartsen altijd beschikken over actuele landelijke betrouwbare gegevens over antiobitiumgevoeligdheid voor de meest voorkomende pathogenen.

Resultaten van een onderzoek van het voedingscentrum naar de hygiëne met betrekking tot de bereiding van eten. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een vragenlijst.

Ze worden opgegeten, vergiftigd door boeren en stropers en verwerkt in traditionele medicijnen. Afrikaanse gieren zijn daardoor in vijftig jaar met 80 procent achteruitgegaan. Als de gieren het laten afweten, worden rottende karkassen mogelijk verspreidingshaarden van ziekten die gevaarlijk zijn voor mens en dier.

Binnen de PPS “microbiologie in de voedingstuinbouw” is Food Compass in 2013 met een onderzoeksprogramma gestart om de microbiologische risico’s op verse, onbewerkte groenten en fruit in beeld te brengen. In augustus 2013 heeft Food Compass daartoe in het handelskanaal de eerste monsters laten nemen. In 2015 zijn 1340 monsters genomen en op microbiologische risico’s geanalyseerd. Microbiologische risico’s kwamen nadrukkelijk aan bod tijdens de deelnemersbijeenkomst van Food Compass op 15 april 2015.

De topsectoren zijn van groot belang omdat hierbij actief wordt ingezet op de negen sectoren die voor Nederland BV erg belangrijk zijn. Het midden- en kleinbedrijf (MKB) neemt hierin een sleutelpositie in en kan binnen de topsectoren een rol vervullen die cruciaal is voor onze economie. De sector van de Tuinbouw en Uitgangsmaterialen bedraagt wel 10% van het bruto nationaal product (BNP). Ook andere Topsectoren, met name Agri&Food, zijn belangrijk voor specifiek de plantenziektekunde en voor de plantaardige productie als geheel. In dit artikel wordt ingegaan op het KNPV najaarssymposium ‘Plantenziektekunde in de Topsector op 19 november 2014.

Summary any pathogens infect multiple host species which can differ in their reservoir competence. Consequently the species richness and composition of the host community can considerably influence the dynamics of disease transmission. Recently, an increasing number of studies reported the existence of a dilution effect whereby high host species richness reduces the disease risk. However, the generality of the dilution effect and its mechanisms are still highly debated. In this thesis, I tested the existence of a dilution effect in bovine tuberculosis (BTB) and investigated the underlying mechanisms of the dilution effect. I detected a possible dilution effect in BTB, where higher mammal species richness reduced the probability of occurrence of BTB at a regional level in Africa, after correcting for cattle density (Chapter 2). This dilution effect might be caused by encounter reduction, i.e. the presence of non-competent mammal species might act as barriers to herd movement of cattle and reduce encounter rates among herds, which leads to a decreased probability of BTB outbreaks. Then I extended the study of the BTB dilution effect to the analysis of BTB persistence and recurrence (Chapter 3). The results showed that mammal species richness was also negatively correlated with the BTB persistence and recurrence. Besides, I demonstrated that the presence of African buffalo, as a maintenance host for Mycobacterium bovis (the causative agent of BTB), had a positive identity effect and increased the risk of BTB persistence and recurrence, whereas greater kudu distribution was not correlated with BTB persistence or recurrence. In addition, BTB persistence and recurrence were correlated with different sets of risk factors. In Chapter 4, I showed that interspecific variation in species’ reservoir competence could be partly explained by life-history traits in three vector borne diseases, namely Lyme disease, West Nile Encephalitis (WNE) and Eastern Equine Encephalitis (EEE).

The areal coverage and biomass of the invasive Pacific oyster has increased in both the Dutch and German part of the Wadden Sea area since its introduction in the late seventies. In the Dutch part of the Wadden Sea oyster beds have increased in areal coverage in the period 2003 –2008. The Pacific oyster has relevance for commercial exploitation since 2009. This arises special interest for food safety aspects. A joint monitor program named ‘Interreg Safeguard’ has been set up with German partners to firstly identify oyster bed location and subsequently obtain insight in the temporal and areal variation in both the level of chemical contamination as well as contamination with pathogens. Measured levels were compared with legislation standards currently in force and it was also researched what the relation of pollution levels found in oysters were with those found in mussels collected in the near vicinity. This report describes the results of the work carried within the Dutch part of the Wadden Sea and include; results of the mapping effort of oyster beds, concentrations of chemical and microbiological parameters in oyster and mussel tissue and the comparison of the contaminant levels found in oyster with those found in mussels.

In dit onderzoek wordt een serie van 9 vragen gepresenteerd die gebruikt kunnen worden om de besluitvorming rondom het gebruik van moleculaire typeringstechniek voor de bron- en contactopsporing te structureren. De vragen zelf leiden niet tot een keuze, maar moeten worden gezien als een instrument dat het besluitvormingsproces structureert. De set vragen is bedoeld voor professionals werkzaam bij GGD, RIVM of medisch microbiologisch laboratoria.

Dit artikel omvat de jaarverslagen van de volgende KNPV-werkgroepen over 2013: Bodempathogenen en bodemmicrobiologie; Fusarium; Oömyceten; Onkruidkunde; Botrytis; Nematoden; Fytobacteriologie; Gewasbescherming en Maatschappelijk Debat; Jongeren.

This presentation of NordGen focuses on: Coordination and promotion of national ommitments to secure and use farm animal genetic resources in a Nordic perspective.

Verslag met presentaties van het symposium veilig voedsel, gehouden in Wageningen op 3 april 2014: 1) Pathogenen aanpak in de pluimvee sector / Rob de Jonge. 2) Sources of norovirus in fresh produce chains / Katharina Verhaelen. 3) Gezondheidsrisico's van garra-rufabaden / Ciska Schets. 4) Efficiënte reiniging en desinfectie in levensmiddelenbedrijven / Koen de Reu. 5) Overdracht van Norovirussen via handen en het effect van handenwassen / Wilma Hazeleger. 6) De zoektocht naar contaminerende micro-organismen in een productieomgeving: een case studie van psychrotrofe melkzuurbacteriën / Prof. Frank Devlieghere.

De topsectoren zijn van groot belang omdat hierbij actief wordt ingezet op de negen sectoren die voor Nederland BV erg belangrijk zijn. Het midden- en kleinbedrijf (MKB) neemt hierin een sleutelpositie in en kan binnen de topsectoren een rol vervullen die cruciaal is voor onze economie. De sector van de Tuinbouw en Uitgangsmaterialen bedraagt wel 10% van het bruto nationaal product (BNP). Ook andere Topsectoren, met name Agri&Food, zijn belangrijk voor specifiek de plantenziektekunde en voor de plantaardige productie als geheel. In dit artikel wordt ingegaan op het KNPV najaarssymposium ‘Plantenziektekunde in de Topsector op 19 november 2014.

Om zo schoon mogelijk te telen moet de kwaliteit van teeltsubstraten hoog in het vaandel blijven. Stichting RHP stelt daarvoor chemische, fysische en fytosanitaire normen vast en waakt over de kwaliteitsborging in de substraatketen. In samenwerking met laboratoria zijn tal van toetsen ontwikkeld om de aanwezigheid van pathogenen in het substraat, op of in plantdelen en in watergeefsystemen te kunnen vaststellen. Ook telers maken daar in toenemende mate gebruik van.

Hoewel oömyceten nog maar kortgeleden het genomica-tijdperk zijn binnengetreden hebben de nieuwe ‘-omics’-technieken al geleid tot een overvloed aan kwantitatieve data. Vergelijkende en geïntegreerde genomica is cruciaal om deze schatkist met data te ontsluiten. In het proefschrift ‘Exploring Evolution and Biology of Oomycetes: Integrative and Comparative Genomics’ zijn met succes de eerste stappen gezet om deze data te gebruiken om zodoende de evolutie en biologie van oömyceten verder te ontrafelen en dit heeft reeds geleid tot waardevole nieuwe inzichten.

De Europese Commissie (EC) bereidt thans een wijziging voor van een verordening inzake de handel in niet-dierlijke meststoffen, onder meer gericht op kwaliteitsnormen. Daarnaast werkt de EC aan de ontwikkeling van Ende of Waste (EoW)-criteria voor biologisch afbreekbare afvalstoffen. Om hierop adequaat te kunnen reageren, is een evaluatie gewenst van de huidige Nederlandse normenkaders om op basis daarvan te besluiten hoe te reageren op de voorstellen van de EC.

Janzen-Connell effect draagt bij aan genetische en fylogenetische diversiteit Het proefschrift van Xubing Liu geeft een beter begrip van de Janzen-Connellhypothese. Hij beargumenteert dat het Janzen-Connelleffect niet alleen bijdraagt aan het behoud van soortendiversiteit, maar ook van genetische en fylogenetische diversiteit.Honderden studies hebben aangetoond dat veel boomsoorten patronen vertonen die consistent zijn met het Janzen-Connell effect, maar er is nauwelijks studie verricht naar variatie binnen en tussen de soorten. De Janzen-Connell hypothese beschrijft een dichtheids- en/of afstandsafhankelijk effect, veroorzaakt door natuurlijke vijanden (pathogenen en herbivoren), dat een hoge diversiteit in tropische en subtropische bossen in stand kan houden.Het belangrijkste doel van het onderzoek van Xubing Liu is het onderzoeken van het belang van interspecifieke en intraspecifieke variatie voor de Janzen-Connell hypothese door middel van fylogenetische en moleculair-evolutionaire benaderingen. Hij heeft hiertoe grote veldstudies opgezet van 2008 tot 2012 om de sterkte te meten van dichtheids- en/of afstandsafhankelijke effecten in natuurlijke levensgemeenschappen van planten en bodemmicro-organismen.Xubing Liu heeft duidelijk aangetoond met observationele en experimentele data dat door pathogenen veroorzaakte zaailingsterfte afneemt met toenemende fylogenetische afstand tot naburige bomen. Hij toonde ook aan dat het Janzen-Connell effect dat ervaren wordt door de zaailingen van een populatie omringd door pathogenen van een andere populatie afneemt met afnemende similariteit in functionele kenmerken tussen de twee populaties. Vervolgens heeft hij de pathogene schimmels geïdentificeerd die geassocieerd worden met zieke bladeren, rottende zaden en geïnfecteerde zaailingen en gevonden dat fylogenetisch verwante gastheren aan de ene kant en fylogenetisch gerelateerde pathogenen aan de andere kant co-evolueren. Hoewel bodempathogenen een significante reductie van za

This report describes what is presently known about possible health risks, to both humans and livestock, in the neighborhood of livestock farms, due to emission of bio-aerosols from these farms. Subsequently it answers the question to which extent such risks (if present) could be reduced by reducing the emission., Dit rapport beschrijft wat er op dit moment bekend is over mogelijke gezondheidsrisico’s, voor zowel mens als gehouden dier, in de omgeving van veehouderijbedrijven als gevolg van de emissie van bio-aerosolen uit die bedrijven. Vervolgens gaat het in op de vraag in hoeverre dergelijke risico’s (indien aanwezig) kunnen worden verlaagd door emissiereductie.