Search

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is ingevoerd om economische ontwikkelingen mogelijk te maken en tegelijkertijd de natuurdoelen voor de Natura 2000-gebieden te realiseren. Het programma omvat maatregelen om stikstofuitstoot te verminderen waardoor er minder vanuit de lucht op deze gebieden neerslaat (depositie). Hierdoor ontstaat ruimte voor nieuwe economische activiteiten. Daarnaast omvat het PAS herstelmaatregelen om de natuur aldaar te versterken. Het PAS is op 1 juli 2015 in werking getreden. De ontwikkeling van de depositie door de jaren heen laat in deze monitoringsronde een wisselend beeld zien. Vanuit het hoofdwegennet, de landbouwsector en de bijdrage vanuit het buitenland daalt de verwachte depositie voor 2030 gemiddeld genomen. Andere sectoren laten echter een minder gunstig beeld zien. In zijn totaliteit daalt de gemiddelde depositie 14 procent. Het PAS maakt het mogelijk, gezien de verwachte toekomstige depositiedaling, dat bestaande activiteiten kunnen uitbreiden, of dat nieuwe activiteiten kunnen starten. Met de op die manier beschikbaar gestelde zogenoemde depositieruimte maakt het PAS economische ontwikkeling mogelijk, onder de voorwaarden dat de totale stikstofdepositie blijft dalen, en de instandhoudingsdoelen van de Natura 2000-gebieden niet in geding komen. Bij nieuwe economische activiteiten wordt een onderscheid gemaakt tussen activiteiten die een meldingsplicht hebben omdat ze weinig stikstofdepositie veroorzaken, en vergunningsplichtige activiteiten. De ruimte die beschikbaar is voor activiteiten met meldingsplicht is gemiddeld over Nederland voor 55 procent benut. Van de ruimte voor vergunningsplichtige activiteiten is gemiddeld circa 30 procent benut. Het merendeel van de nieuwe activiteiten betreft de landbouwsector. Het RIVM rapporteert in opdracht van het PAS-Bureau jaarlijks over de stikstofdepositie, als onderdeel van de totale PAS-monitoring. Het gebruikt hiervoor de nieuwste stikstofemissiegegevens en de meest geactualiseerde modellen en rekenmethoden. Telkens worden de verwachte ontwikkelingen voor de ijkjaren 2020 en 2030 beschreven in relatie tot de situatie vóór de PAS (2014).

Het RIVM rapporteert over de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan in Nederlandse Natura 2000-gebieden. Dit is onderdeel van de monitoring van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). De doelen van het PAS zijn: minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling. De uitstoot van stikstof is de basis om te berekenen hoeveel ervan neerslaat op de bodem en de planten (stikstofdepositie). Uit deze monitoringsrapportage blijkt dat van 2014 tot en met 2017 de jaarlijkse uitstoot van stikstofoxiden met 13 kiloton is gedaald (4 procent). Stikstofoxide is de vorm van stikstof die vooral van verkeer en industrie afkomt. De jaarlijkse uitstoot van ammoniak, waarvan landbouw de belangrijkste bron is, is met 4 kiloton gestegen (3 procent). Het RIVM maakt voor het PAS ook prognoses van de hoeveelheid stikstof die in 2020 en 2030 op de bodem van Natura 2000-gebieden neerslaat. In de huidige prognose daalt de depositie. Hierbij is ervan uitgegaan dat de uitstoot van stikstofoxiden stijgt, en van ammoniak daalt. Als de ontwikkelingen in de gerapporteerde uitstoot tot 2017 echter doorzetten, is de hoeveelheid stikstofoxiden in de prognoses te hoog ingeschat en die van ammoniak te laag. Vanwege deze ontwikkelingen is het onzeker of de verwachte depositiedaling overal gaat worden gehaald. De afgelopen jaren is een verschil te zien tussen de uitstoot en de gemeten concentratie van ammoniak in de lucht. Dit komt grotendeels doordat er minder vervuilende stoffen in de lucht zitten. Ammoniak verbindt zich daardoor minder met deze stoffen en blijft langer in de lucht achter. Door dit inzicht is het verschil beter te begrijpen, maar het is geen reden om depositiecijfers aan te passen. Verder wordt de feitelijke uitstoot uit de landbouw nader onderzocht. Dit kan nauwkeurigere gegevens over de uitstoot en prognoses opleveren. Het aantal nieuwe aanvragen voor economische activiteiten die binnen het PAS kunnen plaatsvinden, neemt af. Dat komt doordat op diverse plekken de beschikbare ruimte voor economische ontwikkeling al is benut. Deze rapportage is opgesteld voordat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak heeft gedaan over het PAS.

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is opgezet om natuurdoelen in Nederland te realiseren en binnen die doelen ook economische ontwikkeling mogelijk te maken. Stikstof is een voedingsstof voor planten, maar te veel stikstof kan schade veroorzaken aan de natuur en biodiversiteit. Door bestaand beleid en extra maatregelen om de uitstoot van stikstof te verlagen, zijn in het PAS nieuwe economische activiteiten mogelijk, binnen bepaalde voorwaarden. Een voorwaarde is dat maatregelen worden genomen om de kwaliteit van de natuur te behouden of te versterken. Het PAS is op 1 juli 2015 in werking getreden. Het RIVM rapporteert jaarlijks in opdracht van het PAS-Bureau over de verwachte ontwikkelingen van de uitstoot en depositie voor de ijkjaren 2020 en 2030 ten opzichte van het referentiejaar 2014 van het PAS. Aanleiding voor de onderliggende tussentijdse rapportage is nieuwe informatie over leefgebieden van soorten. Hierdoor wordt op anderhalf keer zoveel locaties de verwachte depositie gemonitord. Het aanvullen en toevoegen van leefgebieden aan het Programma Aanpak Stikstof heeft geleid tot meer inzicht in de leefgebieden van planten en dieren die gevoelig zijn voor stikstof. Deze uitbreiding van de monitoringsmethodiek geeft geen aanleiding om de eerder gepresenteerde conclusies over de trends in uitstoot en depositie in de voorgaande M16 rapportage anders te duiden. Tot 2020 wordt een lichte toename van de uitstoot van stikstofoxide ten opzichte van 2014 berekend door de groei van de zeevaart en industrie. Op de langere termijn, tussen 2020 en 2030, wordt een daling van 43 kiloton verwacht, onder andere door de effecten van schoner verkeer. De berekende ammoniakuitstoot daalt naar verwachting tussen 2014 en 2030 met 12 kiloton. De berekende stikstofdepositie (stikstofoxiden en ammoniak) tussen 2014, het referentiejaar van het PAS, en 2030 daalt naar verwachting met 15 procent.

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is opgezet om natuurdoelen in Nederland te realiseren en binnen die doelen ook economische ontwikkeling mogelijk te maken. Stikstof is een voedingsstof voor planten, maar te veel stikstof kan schade veroorzaken aan de natuur en biodiversiteit. Door bestaand beleid en extra maatregelen om de uitstoot van stikstof te verlagen, zijn in het PAS nieuwe economische activiteiten mogelijk, binnen bepaalde voorwaarden. Een voorwaarde is dat maatregelen worden genomen om de kwaliteit van de natuur te behouden of te versterken. Het PAS is op 1 juli 2015 in werking getreden. Het RIVM rapporteert jaarlijks in opdracht van het PAS-Bureau over de verwachte ontwikkelingen van de uitstoot en depositie voor de ijkjaren 2020 en 2030 ten opzichte van het referentiejaar 2014 van het PAS. Aanleiding voor de onderliggende tussentijdse rapportage is nieuwe informatie over leefgebieden van soorten. Hierdoor wordt op anderhalf keer zoveel locaties de verwachte depositie gemonitord. Het aanvullen en toevoegen van leefgebieden aan het Programma Aanpak Stikstof heeft geleid tot meer inzicht in de leefgebieden van planten en dieren die gevoelig zijn voor stikstof. Deze uitbreiding van de monitoringsmethodiek geeft geen aanleiding om de eerder gepresenteerde conclusies over de trends in uitstoot en depositie in de voorgaande M16 rapportage anders te duiden. Tot 2020 wordt een lichte toename van de uitstoot van stikstofoxide ten opzichte van 2014 berekend door de groei van de zeevaart en industrie. Op de langere termijn, tussen 2020 en 2030, wordt een daling van 43 kiloton verwacht, onder andere door de effecten van schoner verkeer. De berekende ammoniakuitstoot daalt naar verwachting tussen 2014 en 2030 met 12 kiloton. De berekende stikstofdepositie (stikstofoxiden en ammoniak) tussen 2014, het referentiejaar van het PAS, en 2030 daalt naar verwachting met 15 procent.

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is ingevoerd om de stikstof-uitstoot in Natura 2000-gebieden te verminderen en tegelijkertijd ruimtelijke en economische ontwikkelingen mogelijk te maken. De PAS is op 1 juli 2015 in werking getreden. Het RIVM zal in opdracht van het PAS-Bureau de Nederlandse overheid jaarlijks rapporteren over de berekende hoeveelheid stikstof die vanuit de lucht op de bodem neerslaat (depositie). Deze informatie kan worden gebruikt om te beoordelen of het programma moet worden bijgestuurd. De eerste monitoringsrapportage bevat de nulmeting en de ontwikkeling van de hoeveelheid stikstof gedurende het eerst halfjaar in de Natura 2000-gebieden. Hieruit blijkt dat de berekende stikstofdepositie door de jaren heen daalt, ook als de ruimte die beschikbaar is voor economische activiteit wordt ingevuld. De resultaten zijn in lijn met de prognoses die zijn gemaakt op het moment dat de PAS in werking trad. De berekende daling is nog niet overal terug te zien in de metingen van de ammoniakconcentraties van de afgelopen jaren. In delen van Nederland wordt op basis van de metingen zelfs een stijgende trend waargenomen. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken onderzoekt het RIVM het verschil tussen de berekeningen en de metingen. Deze rapportage over stikstof is onderdeel van de totale jaarlijkse PAS-monitoringsrapportage. De overige onderdelen zijn een soortgelijke rapportage over de natuur (onder verantwoording van het PAS-Bureau) en een overkoepelende notitie over de totale PAS Monitorings-rapportage

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is ingevoerd om de stikstof-uitstoot in Natura 2000-gebieden te verminderen en tegelijkertijd ruimtelijke en economische ontwikkelingen mogelijk te maken. De PAS is op 1 juli 2015 in werking getreden. Het RIVM zal in opdracht van het PAS-Bureau de Nederlandse overheid jaarlijks rapporteren over de berekende hoeveelheid stikstof die vanuit de lucht op de bodem neerslaat (depositie). Deze informatie kan worden gebruikt om te beoordelen of het programma moet worden bijgestuurd. De eerste monitoringsrapportage bevat de nulmeting en de ontwikkeling van de hoeveelheid stikstof gedurende het eerst halfjaar in de Natura 2000-gebieden. Hieruit blijkt dat de berekende stikstofdepositie door de jaren heen daalt, ook als de ruimte die beschikbaar is voor economische activiteit wordt ingevuld. De resultaten zijn in lijn met de prognoses die zijn gemaakt op het moment dat de PAS in werking trad. De berekende daling is nog niet overal terug te zien in de metingen van de ammoniakconcentraties van de afgelopen jaren. In delen van Nederland wordt op basis van de metingen zelfs een stijgende trend waargenomen. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken onderzoekt het RIVM het verschil tussen de berekeningen en de metingen. Deze rapportage over stikstof is onderdeel van de totale jaarlijkse PAS-monitoringsrapportage. De overige onderdelen zijn een soortgelijke rapportage over de natuur (onder verantwoording van het PAS-Bureau) en een overkoepelende notitie over de totale PAS Monitorings-rapportage