Search

Schade aan kasgewassen door Botrytisaantasting (smet) is één van de belangrijkste knelpunten in de kasteelt. Te hoge luchtvochtigheid en lokale koude plekken met condensvorming zijn de belangrijkste oorzaken van smet. Het instellen van een droog kasklimaat kost veel energie, maar door het gebruik van een waarschuwings- of sturingsmodel is het mogelijk om naast het vermijden van besmetting straks ook energiewinst te behalen ten opzichte van telen zonder model. Met verklarende computermodellen kunnen plantengroei, -kwaliteit en schimmelinfectie berekend worden. De modellen kunnen Botrytis helpen voorkomen door de juiste klimaatinstellingen en de inrichting van de kas.

Het Polderproject Woudse Droogmakerij moet leiden tot een meetbare verbetering van de waterkwaliteit met teeltmaatregelen die het rendement van de bedrijven garanderen of verbeteren. De kennis die ontstaat wordt landelijk ingezet om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten vanuit de glastuinbouw te verminderen.

De afgelopen jaren is er gezocht naar duurzame oplossingen voor gewasschade veroorzaakt door het wortelknobbelaaltje (Meloidogyne spp.) in de biologische teelt van bloemen en groenten onder glas. Op dit moment wordt grondstomen nog steeds gezien als het belangrijkste wapen tegen wortelknobbelaatjes. Grondstomen is effectief maar kost veel energie en doodt ook nuttig bodemleven en past daarom eigenlijk niet goed in een biologische teelt. Het onderzoek was daarom gericht op het ontwikkelen van alternatieve beheerssystemen voor wortelknobbelaaltjes waardoor stomen overbodig wordt. Er is gezocht naar zowel middelen als systemen, variërend van onderstammen, biologische middelen en grondontsmetting tot teeltsysteem- oplossingen. Het onderzoek werd gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwalteit (LNV) en het eindrapport is verkrijgbaar in het Nederlands en Engels (Wurff et al 2010).

Door op twaalf bedrijven in drie meetronden van zes weken wekelijks te oogsten en de gerealiseerde klimaatdata te analyseren bleek dat het microklimaat rond de plant van grote invloed was op het ontstaan van pokken in de naoogstfase. Hoe vochtiger het is, hoe groter de snelheid van Botrytisontwikkeling. Overdag moeten de omstandigheden rond de bloem zodanig zijn dat sporen òf doodgaan (lage vochtigheid, hoge temperatuur), òf niet kunnen hechten (lage vochtigheid) of verspreid worden. ‘s Nachts moet de vochtigheid tussen de bladeren niet te hoog oplopen om groei en ontwikkeling van de schimmel te remmen.

De toepassing van chemische grondontsmettingsmiddelen is in Nederland aan banden gelegd. Hierdoor groeit de noodzaak om niet-chemische middelen te ontwikkelen. Voor buitenteelten zijn er voor de praktijk momenteel twee mogelijkheden, die allebei hun beperkingen kennen: inundatie en biologische grondontsmetting. Voor het ontsmetten van de grond in kassen is momenteel stomen de enige optie. Tot nu toe is in onderzoek voornamelijk gekeken naar het bestrijdende effect van BGO tegen bodemorganismen maar kon dat niet of nauwelijks worden gekoppeld aan de processen die zich in de grond afspelen tijdens deze ontsmetting. Door het ontbreken van die kennis over het werkingsmechanisme kon en kan niet worden verklaard waarom de resultaten meestal heel goed zijn maar soms tegenvallen. Mede daardoor stagneert de doorontwikkeling van BGO in de praktijk. PPO-AGV, als onderdeel van Wageningen UR, voert in opdracht van het ministerie van LNV een driejarig onderzoek (2009-2011) uit naar het werkingsmechanisme van BGO.

In de afgelopen jaren is er steeds meer belangstelling gekomen voor de ecologische waarde van zoomvegetaties rondom akkers. Het groene netwerk dat deze zoomvegetaties vormen, maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Veranderingen van de vegetatie in deze ecologische corridors kunnen de hele EHS raken. De planten in de vegetaties zijn van belang voor andere organismen zoals vogels en insecten en voorzien hen van voedsel, een schuilplaats en een plek om zich voort te planten. Chemische stoffen zoals herbiciden kunnen een grote impact hebben op een zoomvegetatie. Veranderingen in de soortensamenstelling van zoomvegetaties als gevolg van het gebruik van herbiciden op nabijgelegen akkers zijn in verschillende studies waargenomen. Een verslag

De voormalige 'plantaardige' Proefstations van Wageningen Universiteit zijn opgegaan in een nieuwe organisatie te weten Praktijkonderzoek Plant & Omgeving (PPO). Deze organisatie maakt deel uit van de Plant Science Groep (PSG), waarbinnen samengewerkt wordt met het PRI en de leerstoelgroep virologie van WU. Binnen deze organisatie richt het PPO zich vooral op het praktijkgericht onderzoek. Daarnaast wordt door PPO (BBF en Glastuinbouw) samengewerkt met de Bloembollenkeuringsdienst (BKD), Naktuinbouw en PD. Het onderzoek bij PPO BBF wordt hoofdzakelijk uitgevoerd op de locatie Lisse. De kantoren en laboratoriums zijn daar gehuisvest evenals de kassen en proefvelden waar het onderzoek kan worden uitgevoerd. Een overzicht van de werkzaamheden bij PPO

Wortelknobbelaaltjes in de glastuinbouw zijn al net zolang bekend als er kassen zijn. Hieraan werden warmteminnende soorten toegevoegd. Het handelsverkeer van besmet plantmateriaal vanuit (sub) tropische gebieden heeft hieraan een flinke bijdrage geleverd. Vanwege de brede waardplantenreeks van wortelknobbelaaltjes, het ontbreken van goede vruchtwisselingen en het jaarrond telen in verwarmde kassen konden de aaltjespopulaties in korte tijd boven de schadedrempel uitstijgen. Biologische glasteelten zijn intensieve en grondgebonden teelten. Diverse soorten wortelknobbelaaltjes vormen een van de grootste bedreigingen voor de biologische glasteelten. Teeltmaatregelen, landbouwkundig onderzoek en aanpak op meerdere fronten blijft noodzakelijk ook om andere bodemziekten beheersbaar te maken

Mechanische onkruidbestrijding is nodig bij gebrek aan effectieve onkruidbestrijdingsmiddelen en problemen met resistente onkruiden en ter vermindering van milieuproblemen met herbiciden. In de biologische landbouw is de onkruidbeheersing een kostbaar knelpunt. In fijnzadige gewassen wordt gemiddeld 150 uur per hectare gewied met name in de gewasrij en bestaat het risico op mislukking en de noodzaak tot onderploegen van gewas. Precisielandbouwtechnieken bieden mogelijkheden om mechanische onkruidbestrijding verder

De Aziatische boktor (Anoplophora chinensis) is in december 2009 in Boskoop gevonden. Waarschijnlijk is de Aziatische boktor door de import van hout in Nederland terechtgekomen. Daarom is het belangrijk om een manier te vinden om schade door kevers in hout vast te kunnen stellen. PPO en PRI onderzoeken of dit mogelijk is door een geautomatiseerd systeem dat gebruikt maakt van röntgen.

Biologische grondontsmetting (BGO) heeft de potentie om uit te groeien tot een volwaardig alternatief voor chemische grondontsmetting in de landbouw en stomen in de tuinbouw mits het werkingsmechanisme wordt ontrafeld. Wageningen UR voert in opdracht van het ministerie van LNV onderzoek uit naar het werkingmechanisme van BGO in het project "Doorontwikkelen biologische grondontsmetting".

Wanneer twee soorten plaaginsecten aanwezig zijn in de kas, kan één van beide soorten ontsnappen aan de predator die als biologische bestrijding is uitgezet. Dit is aangetoond in een proef met Amblyseius swirskii. Na enkele weken werd het effect tenietgedaan door de toename van het aantal predatoren.

Bijdrage aan de KNPV-voorjaarsvergadering

Valse meeldauw is een toenemend probleem in de zomerbloementeelt. Onderzoek naar de biologie van valse meeldauw is op dit moment noodzakelijk om effectieve aangrijpingspunten voor bestrijding te vinden. WUR Glastuinbouw verricht onderzoek naar bestrijdingsmaatregelen van valse meeldauw in zomerbloemgewassen. PPO bollenteelt, boomkwekerij en fruit (PPO-BBF) doet onderzoek naar de biologie van en beheersmaatregelen tegen valse meeldauw in zonnebloemen

Samenvatting van de voordracht te houden op 30 november 2005 tijdens de Najaarsvergadering van de KNPV (Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging). Onderzoek naar de mogelijke toepasbaarheid van een baculovirus uit de Turkse mot voor biologische bestrijding van de rups van deze mot

Samenvatting van de voordracht te houden op 30 november 2005 tijdens de Najaarsvergadering van de KNPV (Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging). Onderzoek naar de effectiviteit van de roofmijt Typhlodromips swirskii bij de bestrijding van trips en witte vlieg in de teelt van komkommer

Samenvatting van de voordracht te houden op 30 november 2005 tijdens de Najaarsvergadering van de KNPV (Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging)

Grond uit veertien verschillende glastuinbedrijven is door middel van biotoetsen getest op ziektewerend vermogen tegen drie belangrijke pathogenen, namelijk Meloidogyne incognita, Pythium aphanidermatum and Verticillium dahliae.

De glastuinbouw heeft te maken met grote veranderingen die het noodzakelijk maken om na te denken over aanpassingen aan de gebruikte strategieën voor beheersing van fysiologische afwijkingen en ziekten en plagen. Het overschakelen op marktgedreven grootschalige productie vergt een strakke sturing, gebaseerd op een continu inzicht in de gewasontwikkeling, afgezet tegen een strak teeltplan. Het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen en het zoveel mogelijk binnen de kas houden van gedoseerde CO2 dwingen tot een beter inzicht in fysiologische (deel)processen onder invloed van het microklimaat rondom de plantenonderdelen

De huidige 'winkel' van natuurlijke vijanden werkt niet afdoende in alle gewassen of tegen alle plagen, terwijl de noodzaak voor effectieve bestrijders juist nu zeer groot is. De glastuinbouwsector staat voor grote uitdagingen door het smaller geworden pakket van chemische middelen, resistentieproblemen met pesticiden, toenemende druk om emissies en residuen van pesticiden tot nul te reduceren en door het verschijnen van nieuwe plagen.

Beide technieken zijn toegepast binnen drie case studies: 1) Het bestrijden van aardappelopslag tussen suikerbieten. 2) Het schoffelen in de rij van gezaaide of geplante gewassen. 3) Het bestrijden van ridderzuring in grasland. Voor het bestrijden van aardappelopslag is het Particle filter gebruikt om de kleuren van aardappel en suikerbieten beter van elkaar te onderscheiden. Dit leverde nog geen verbetering op ten opzichte van het huidige adaptieve algoritme. Voor het schoffelen in de rij is het Kalman filter gebruikt om de afstand te schatten waarop de planten zijn gezaaid. Visueel is vastgesteld dat dit een verbeterd detectieresultaat oplevert, omdat het algoritme bijleert en zich dus aanpast aan de omstandigheden. Voor het bestrijden van ridderzuring in grasland is geïnventariseerd welke algoritmes het beste kunnen worden gebruikt Samengevat: adaptieve algoritmes dragen bij aan een betere detectie, maar ze moeten wel verstandig worden ingezet

In de glastuinbouw is het lastig om grote hoeveelheden organisch materiaal te gebruiken bij biologische grondontsmetting. Daarom wordt onderzocht of fermentatieproducten een goed alternatief zijn.

Wageningen UR Glastuinbouw onderzoekt op dit moment met diverse partners de oorzaak van verschil in ziektewering tussen bedrijven van biologische groenten. Onze hypothese is dat ziektewering ontstaat uit een geëvolueerde interactie tussen diverse micro-organismen.

Verticillium-verwelkingsziekte, veroorzaakt door Verticillium dahliae is een toenemend probleem in de biologische teelt van paprika. De problemen met deze ziekte nemen ook toe in (geënte) tomaten. Voortdurend telen van afwisselend paprika en tomaat resulteert in een toenemende ziektedruk in de bodem. De telers hebben beperkte mogelijkheden om gewassen te telen die geen waardplant zijn en de grond te ontsmetten, door stomen. In het verleden zijn goede bestrijdingsresultaten behaald met biologische grondontsmetting

In de grondgebonden teelten is de bestrijding van ziektes een lastig probleem doordat steeds meer chemische bestrijdingsmiddelen niet meer gebruikt mogen worden. Daarnaast zijn milieuvriendelijke oplossingen belangrijk. De competentie van de bodem om ziekten en plagen te onderdrukken wordt hierdoor steeds interessanter. De biotoets is op dit moment de enige manier om bodemweerbaarheid te meten

In de biologische en grondgebonden geïntegreerde teelt van groenten onder glas behoren wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne spp.) tot de grootste knelpunten. Verliezen lopen op tot veertig procent van de omzet. Onder de biologische vruchtgroenten staat komkommer het zwaarst onder druk omdat resistentie ontbreekt en aaltjesbeheersing nog nauwelijks ontwikkeld is