Search

Plantaire hielpijn is een veelvoorkomende voetklacht met veel impact. Er zijn verschillende interventies mogelijk, waaronder op maat gemaakte inlegzolen. Die laatste zijn duur (100-150 euro) en er is geen evidence voor. In dit gerandomiseerde gecontroleerde onderzoek met 185 deelnemers bleek dat een op maat gemaakte zool in eerste instantie geen toegevoegde waarde heeft ten opzichte van een placebozool of gebruikelijke zorg door de huisarts. Of dit ook geldt bij aanhoudende klachten of bij specifieke subgroepen is niet onderzocht.

Door stijgende zorgkosten staat substitutie van zorg hoog op de politieke agenda. In dit onderzoek verkenden wij middels interviews welke opvattingen zorgverleners hebben over de verplaatsing van laagrisicohuidkankerzorg van het ziekenhuis naar de eerste lijn. Hoewel de betrokken zorgverleners over het algemeen gematigd positief waren over substitutie van huidkankerzorg, blijken substantiele barrieres een succesvolle implementatie op dit moment in de weg te staan. Maatregelen die substitutie kunnen bevorderen zijn dermato-oncologiescholing voor huisartsen en het verbeteren van de samenwerking tussen de lijnen. Huisartsen verwachten daarnaast inspanningen van dermatologen om hun vertrouwen en dat van patienten in huisartsen te verhogen, en compensatie in tijd en geld.

Inleiding Verschillende internationale richtlijnen adviseren een intra-articulaire corticosteroidinjectie bij pijnlijke heupartrose, maar de systemische werking van corticosteroiden bij heupartrose is onbekend. Wij onderzochten of intramusculaire corticosteroidinjecties de pijn kunnen verminderen en vergeleken deze met placebo-injecties. Methode In deze gerandomiseerde dubbelblinde RCT kregen patienten met pijnlijke heupartrose een intramusculaire injectie met ofwel 40 mg triamcinolonacetonide ofwel placebo. Primaire uitkomstmaat was de heuppijn in rust en tijdens lopen twee weken na de injectie, gemeten op een visuele analoge pijnschaal en op de WOMAC-pijnindex. Secundaire uitkomstmaten waren de pijnscores op vier, zes en twaalf weken en de overige WOMAC-scores. Gegevens werden geanalyseerd met linear mixed models. Resultaten In totaal werden 106 patienten geanalyseerd, 52 in de corticosteroidgroep en 54 in de placebogroep. In de corticosteroidgroep zagen we twee weken na de injectie een signifcant en klinisch relevant verschil ten opzichte van placebo op de pijn in rust (extra pijnvermindering –1,3; 95%-BI –2,3 tot –0,3). Dit efect bleef tot twaalf weken na de injectie aanwezig. Na vier, zes en twaalf weken zagen we ook een signifcant verschil voor pijn tijdens lopen, en na zes en twaalf weken scoorde de interventiegroep ook beter op de WOMAC-pijnschaal. Conclusie Een intramusculaire corticosteroidinjectie bij heupartrose vermindert de pijn in rust na twee tot twaalf weken beter dan placebo. Respectievelijk vier tot twaalf en zes tot twaalf weken na de injectie zijn ook de pijn bij lopen en de score op de WOMAC-pijnschaal beter dan bij placebo.

Inleiding Huisartsen krijgen vaak patienten op het spreekuur die knieklachten hebben na een doorgemaakt trauma. Huisartsen kunnen voor deze patienten direct een MRI-scan aanvragen. Methode De onderzoekers voerden een kosteneffectiviteitsanalyse uit, parallel aan een prospectief multicentre gerandomiseerd en gecontroleerd onderzoek in de Nederlandse huisartsenzorg. In totaal includeerden zij via 150 huisartsen 356 patienten van 18 tot 45 jaar met traumatische knieklachten. Zij hebben de patienten in twee gelijke groepen gerandomiseerd, waarin de ene helft binnen twee weken na inclusie een MRI-scan kreeg en de andere helft zorg kreeg conform de NHG-Standaard Traumatische knieproblemen. De primaire uitkomstmaten waren quality-adjusted life years (QALY’s), met kosten vanuit een gezondheidszorg- en maatschappelijk perspectief. Resultaten De gemiddelde QALY in de MRI-groep was 0,888 versus 0,899 in de standaardzorggroep (p = 0,255). De gezondheidszorgkosten waren hoger in de MRI-groep (€ 1109) dan in de standaardzorggroep (€ 837) (p = 0,05), voornamelijk door hogere kosten voor de MRI-scan, terwijl het aantal verwijzingen naar de orthopeed niet afnam. Conclusie Een MRI-scan aangevraagd door huisartsen was niet kosteneffectief bij 18- tot 45-jarige patienten met traumatische knieklachten. De MRI-scan leidde tot hogere zorgkosten, zonder verbetering van de kwaliteit van leven.

Vuik-Verheij S, Bindels PJE, Verhagen AP. Is ouderenmishandeling onderdeel van uw differentiele diagnose? Huisarts Wet 2017;60(12):655-9. Elke huisarts ziet, al dan niet bewust, slachtoffers van ouderenmishandeling. Ouderenmishandeling is een complex probleem, dat vaak moeilijk te herkennen is. Herkennen is van groot belang omdat mishandeling grote gevolgen voor het slachtoffer heeft. Er zijn vijf verschillende vormen van oudermishandeling: psychisch geweld, financiele uitbuiting, fysieke mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Signalen van ouderenmishandeling kunnen lijken op aanwijzingen voor somatische of psychische aandoeningen. In dit artikel beschrijven we signalen die u alert kunnen maken en die u kunt gebruiken in uw overweging om ouderenmishandeling in de differentiele diagnose op te nemen. Bij een vermoeden van ouderenmishandeling dient u de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te volgen en kunt u advies vragen en/of een melding doen bij Veilig Thuis. Deze organisatie kan in overleg met u de regie overnemen, de situatie inventariseren en, samen met u, een multidisciplinair plan opstellen.

Huisartsen hebben geregeld vragen waarop ze in online databases een antwoord proberen te vinden. Hoe vind je dan de meest relevante literatuur? Zoekfilters kunnen uitkomst bieden. Om het vinden van relevante publicaties in Pubmed, Ovid (Medline/Embase), Embase.com en Cochrane te vergemakkelijken hebben wij twee zoekfilters ontworpen en gevalideerd. We hebben zowel een sensitief filter (complete opbrengst, maar meer kans op ‘ruis’), als een specifiek filter (minder complete opbrengst, maar minder kans op ‘ruis’) gemaakt.

In de nasleep van de crisis van 2008 zijn veel mensen in de financiele problemen geraakt. Dit artikel beschrijft de relatie tussen financiele problemen en gezondheid. Het signaleren en bespreekbaar maken van zulke problemen kan de gezondheid van de patient bevorderen. Hier ligt een rol voor de huisarts.

Los AM, Cents RAM, Harmsen JAM, Bindels PJE.Non-western migrants with medically unexplained physical symptoms. Huisarts Wet 2016;59(4):172-5. Medically unexplained physical symptoms (MUPS) are often complex, and general practitioners may be reluctant to discuss possible psychological factors, because they think that patients have little insight into these factors and their relevance. The situation is even more difficult with patients of non-western origin, because of possible communication problems and differences in ideas and concepts regarding ill health. Many GPs assume that there is a stigma about mental health problems in non-western cultures, but this is less strong than thought. Although non-western migrants may present with physical complaints, this does not necessarily mean that they are unaware that their complaints may have a psychological basis - in many cultures the distinction between mind and body is not so clear-cut as in western culture. It is possible, and even advised, to discuss psychological factors during the consultation. The Dutch College of General Practitioners’ guideline on MUPS is helpful and provides a model for structuring the patient’s history, by asking about somatic, cognitive, emotional, and social, behavioural aspects in this order. However, with non-western migrants it is better to use a different sequence, focusing on social, behavioural, somatic, cognitive, and emotional aspects, so that the behavioural and social consequences of the problems are given prominence. It is important to build a relationship of trust with patients, for example, by using the ‘cultural interview’. When discussing mental health symptoms, it may help to begin with basic emotions (anger, fear, happiness, sadness), to use metaphors, and, where possible, to describe the problem in the patient’s own words. It is also important to emphasize the confidentiality of the patient-doctor relationship.

Cents RAM, Los AM, Bindels PJE. Adolescent suicide. Huisarts Wet 2016;58(3):126-30. Suicide is a major cause of death among adolescents in the Netherlands. Although the prevalence of suicide is low, the impact on those involved is huge. General practitioners, as family doctors and gatekeepers, are ideally suited to identify those adolescents at increased risk of suicide. This requires a good knowledge of the risk factors for suicide, the most important being an earlier suicide attempt and psychological problems. A good exchange of information with other health professionals is essential in order to obtain a complete picture of potential risk factors. Moreover, because many adolescents with mental health problems do not seek medical attention, or visit their GP with non-specific physical symptoms problems, it is important that GPs are proactive. If a GP suspects suicidality, he or she should try to encourage the patient to talk about suicidal thoughts and plans.

Arnadottir S, Verhagen AP, Patrick Bindels PJE. Cervixcarcinoom komt ook bij jonge vrouwen voor! Huisarts Wet 2017;60(10):520-2.

Van der Mark LB, Van Wonderen KE, Mohrs J, Van Aalderen WM, Ter Riet G, Bindels PJ. Astma voorspellen bij peuters en kleuters. Huisarts Wet 2014;57(12):622-5. Er is in de huisartsenpraktijk behoefte aan een voorspellend model voor astma voor kleuters met piepende ademhaling en/of kortademigheid, aangezien de bestaande modellen voornamelijk gebaseerd zijn op de algemene bevolking. Wij stelden ons ten doel een zo informatief mogelijke en toch praktisch bruikbare set risicofactoren te vinden waarmee de huisarts de kans op astma kan bepalen bij kleuters die met klachten op het spreekuur komen. In dit prospectieve onderzoek volgden wij 438 Nederlandse kleuters met een hoog risico op astma tot zij 6 jaar oud waren. Met behulp van gevalideerde vragenlijsten verzamelden wij gegevens over de astmasymptomen en de leefomstandigheden, en we maten de concentratie specifiek IgE. Als een kind 6 jaar was, beoordeelden wij aan de hand van symptomen, medicatie en bronchiale hyperreactiviteit of het astma had. Op basis van deze gegevens ontwikkelden wij met behulp van gebootstrapte multivariabele regressie een klinische astmavoorspellende score, de CAPS. We volgden 438 kinderen (56,8%) tot zij 6 jaar waren, 187 (42,7%) hadden op dat moment astma. Vijf klinische kenmerken bleken astma optimaal te voorspellen: leeftijd waarop de klachten begonnen, astma of allergie in de familie, door piepende ademhaling geinduceerde slaapstoornissen, piepende ademhaling in afwezigheid van griep of verkoudheid en specifiek IgE, vormen de grondslag voor de CAPS. Een CAPS < 3 (op een schaal van 0 tot 11) heeft een negatief voorspellende waarde van 78,4%, een CAPS-score ≥ 7 heeft een positief voorspellende waarde van 74,3%. De CAPS is een binnen de eerstelijnsgezondheidszorg makkelijk toepasbare methode om op basis van klinische kenmerken te voorspellen of peuters en kleuters die symptomen van astma hebben, ook daadwerkelijk astma zullen ontwikkelen. De CAPS kan helpen bij de besluitvorming over medische of niet-medische interventies op maat.

De toegankelijkheid van de huisartsenzorg in Nederland komt in het gedrang. De grote werkdruk en lastig te vervullen vacatures voor huisartsen zijn twee belangrijke factoren die de toegankelijkheid van de zorg in gevaar brengen. De Nederlandse huisarts dreigt te bezwijken onder de werkbelasting. Een drastische verkleining van de huisartsenpraktijk is hoognodig, niet mondjesmaat, maar substantieel met 15-20%.

Enlarged lymph glands are a common finding in general practice and can be caused by sexually transmitted diseases (STDs). The worldwide distribution of the different STDs is changing, and lymphogranuloma venereum (LGV), a 'tropical' sexually transmissible infection caused by Chlamydia trachomatis, has been detected in the Netherlands in recent years. The management of this infectious disease is described on the basis of a case report.

Children sometimes swallow foreign bodies and are taken by their parents to their general practitioner. While good management of the problem can prevent severe complications, it is important to be alert to over-diagnosis and overtreatment. A focused history and general physical examination, with attention being paid to vital functions, form the cornerstone of management, with radiography as potential supplementary investigation. Urgent referral to secondary care is essential if there are red flags, such as patients with ABC instability, patients showing signs of inflammation (fever) or obstruction (stomach ache, salivation, and vomiting), and patients with signs of haemorrhage (haematemesis and melaena). Referral is also necessary if the child has swallowed a battery, one or more magnets, or a long (> 5cm) or sharp object. General practitioners should always be alert to the possibility of poisoning. Watchful waiting is recommended for patients not at risk of a complicated course and without the abovementioned red flags. Coins, marbles, and other small blunt objects are often spontaneously evacuated within 4-6 days without further complications. Doctors and parents should be alert for symptoms occurring in the first 3 days.

AIM: There is consensus about the effectiveness of corticosteroids in the treatment of moderate and severe pseudo-croup (subglottic laryngitis). The aim of this study was to establish which corticosteroid is to be preferred, and at which dose and by which route of administration. A secondary aim was to determine the effect of corticosteroids as treatment for mild pseudo-croup. METHOD: The Cochrane review from 2004 (Glucocorticoids for croup) and more recent articles, retrieved from PubMed, were reviewed. RESULTS: A placebo-controlled study showed a significant benefit of corticosteroids compared with placebo in the treatment of moderate pseudo-croup. Five other studies showed, except for one, that different corticosteroids, in different doses, are effective in the treatment of moderate and severe pseudo-croup. A placebo-controlled study of corticosteroids in the treatment of mild pseudo-croup showed corticosteroids to be significantly better than placebo; however, with number of return visits to the accident and emergency department, sleep deprivation, and parental stress as study outcomes, the clinical relevance of the findings is limited. CONCLUSIONS: Corticosteroids are effective in the treatment of moderate and severe pseudo-croup. On the basis of the various studies, we recommend a single oral dose of dexamethasone (0.15 mg/kg) for moderate pseudo-croup (croup score 3-5), but a budesonide nebulizer appears to be a good alternative. Only a modest response can be expected when corticosteroids are used to treat mild pseudo-croup (croup score 0-2).

Five months after starting clozapine, a 38-year-old woman developed symptoms of fatigue and dry mouth. Her general practitioner initially thought that the symptoms were a temporary side effect of the antipsychotic, but later the symptoms were found to be due to clozapine-induced diabetes mellitus. Atypical antipsychotics are known to have multiple cardiological, neurological, haematological, gastrointestinal, and urological side effects. Less well known is the fact that clozapine and olanzapine, in particular, can cause metabolic disorders, such as type 2 diabetes, obesity, and dyslipidaemia, thereby increasing the risk of cardiovascular disease. Because these metabolic side effects are more common than expected, it is important that general practitioners systematically monitor patients who have been prescribed antipsychotics.

Habraken JM, Pols J, Bindels PJE, Willems DL. Het zwijgen van patienten in het eindstadium van COPD. Huisarts Wet 2009;52(11):527-32. Doel Patienten in het eindstadium van COPD ervaren een slechte kwaliteit van leven en aanzienlijke problemen in hun dagelijks leven. Desondanks vragen ze niet actief om hulp. Ze krijgen daardoor niet de hulp die ze nodig hebben. Wij wilden inzicht krijgen in de redenen waarom deze patienten niet actief om hulp vragen. Methode We namen bij elf patienten zestien semigestructureerde diepte-interviews af. Resultaten Om een hulpvraag te kunnen uiten moeten patienten hun beperkingen als abnormaal beschouwen en zich realiseren dat er mogelijkheden zijn om hun situatie te verbeteren. De COPD-patienten zagen zichzelf echter alleen als ziek tijdens een acute exacerbatie, en beschouwden hun dagelijks leven als normaal. Daarnaast dachten ze dat ze niet geholpen konden worden omdat hun longen te zeer beschadigd waren. Conclusie De zorg moet zich in dit stadium niet alleen op de longfunctie concentreren, maar ook en vooral op het verbeteren van het dagelijks leven. Huisartsen moeten op een actieve manier onderzoeken aan welke praktische ondersteuning hun patienten behoefte hebben bij het op peil houden van hun dagelijkse activiteiten. Vervolgens moeten ze hun patienten op een actieve manier ondersteunen. Verder onderzoek kan uitwijzen of een dergelijke aanpak inderdaad tegemoetkomt aan de behoeften van deze patienten.

Hoefman E, Boer KR, Van Weert HC, Reitsma JB, Koster RW, Bindels PJ. Huisartsen kunnen de kans op hartritmestoornissen vaak niet goed inschatten. Huisarts Wet 2008;51(7):320-5. Doel Palpitaties en duizelingen kunnen wijzen op hartritmestoornissen. Een goede diagnostiek bij deze klachten leidt tot snelle behandeling en voorkomt onnodige verwijzingen. Met dit onderzoek wilden we vaststellen of de huisarts met alleen een anamnese en een lichamelijk onderzoek de kans op hartritmestoornissen accuraat kan voorspellen. Methode Voor dit onderzoek beschreven 41 huisartsen hun bevindingen bij de anamnese en het lichamelijk onderzoek van 127 patienten die zich voor het eerst meldden met palpitaties of lichtheid in het hoofd. De patienten kregen daarna een standaard ECG. De huisartsen voorspelden op basis van hun onderzoek de kans op hartritmestoornissen bij deze patienten. Deze inschatting vergeleken we met de diagnose op grond van een continue eventrecorder (CER). We inventariseerden de gegevens die de huisartsen betrokken bij hun oordeel en stelden vast welke kenmerken daadwerkelijk bijdroegen aan de kans op een ritmestoornis. Resultaten We vonden geen correlatie tussen de voorspelling van de huisarts en de diagnose op basis van CER. Huisartsen voorspelden vooral een ritmestoornis bij patienten met een cardiovasculaire voorgeschiedenis (p = 0,006) of met hypertensie (p = 0,049), terwijl vasovagale klachten (OR 2,91; 95%-BI 1,1-7,6) en bradycardie (OR 4,2; 95%-BI 1,3-14,0) in werkelijkheid samenhangen met de kans op een ritmestoornis. Conclusie Huisartsen kunnen ritmestoornissen niet goed voorspellen op basis van alleen een anamnese en lichamelijk onderzoek. Voor een efficiente diagnostiek en verwijzing van patienten met hartkloppingen en/of lichtheid in het hoofd heeft de huisartsenpraktijk een laagdrempelige diagnostische faciliteit nodig, zoals een eventrecorder.

Moll van Charante EP, Bindels PJE. Huisartsenpost en spoedeisende eerste hulp: wel of niet integreren? Huisarts Wet 2008;51(5):215-9.

Van Steenwijk-Opdam PCE, Moll van Charante EP, Ebbens EH, Bindels PJE. Invoering van de huisartsenpost in Almere: effecten van schaalvergroting en triage op de zorgvraag. Huisarts Wet 2007;50(6):244-7. Doel Inzicht krijgen in het effect van de introductie van een centrale huisartsenpost (HAP) op de totale huisartsgeneeskundige zorgvraag en op de taakverdeling tussen huisarts en assistente of verpleegkundige. Methode We analyseerden het totale zorggebruik op basis van de contactregistraties gedurende drie maanden in zes opeenvolgende jaren; hiermee werd twee jaar voor de invoering van de HAP begonnen. Per periode berekenden we het percentage afgehandelde hulpvragen per contactsoort en per hulpverlener. Resultaten Het aantal hulpvragen, binnen en buiten kantooruren, veranderde niet door de komst van de HAP. Met de introductie van de telefonische triage handelde de doktersassistente circa 25% van alle hulpvragen zelfstandig af. Het percentage telefonische consulten door de huisarts daalde al in het eerste jaar van 31,4% naar 20,2% (verschil 11,5%; 95%-BI 10,3-12,7) en het percentage visites van 16,1% naar 9,1% (verschil 7,1%; 95%-BI 6,1-8,0). Het percentage consulten door de huisarts op de HAP bleef in de hele periode nagenoeg stabiel (ca. 37%). Het percentage contacten met de verpleegkundige is statistisch significant gestegen van 12,7% naar 17% (stijging 4,3%; 95%-BI 3,4-5,3). Conclusie De reorganisatie van de huisartsenzorg buiten kantooruren heeft niet geleid tot een groter zorggebruik, maar wel tot een taakverschuiving van telefonische adviezen naar de assistente en een duidelijke afname van aantal telefonische contacten en visites door de huisarts.

Moll van Charante EP, Hartman EE, IJzermans CJ, Voogt E, Klazinga NS, Bindels PJE. De huisartsenkliniek in IJmuiden. Een bijzonder transmuraal experiment. Huisarts Wet 2005;48(3):102-8.

Rietveld RP, Ter Riet G, Bindels PJE, Sloos JH, Van Weert HCPM. Met drie vragen naar de diagnose bacteriele infectieuze conjunctivitis; cohortonderzoek naar de waarde van combinaties van klachten en symptomen. Huisarts Wet 2005;48(2):53-8.

Wieringa-de Waard M, Bonsel GJ, Ankum WM, Vos J, Bindels PJE. Dreigende miskraam in de eerste lijn. Diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek. Huisarts Wet 2003;46(5):247-51.

De huisarts is van oudsher gezinsarts. Het hele gezin was (langdurig) ingeschreven bij dezelfde huisarts en als poortwachter had de huisarts zicht op wat er leefde binnen het gezin. We gaan na in hoeverre alle gezinsleden anno 2001 nog bij dezelfde huisartsenpraktijk zijn ingeschreven.