Search

Amaç: Bu çalışmanın amacı Ailevi Akdeniz ateşi (FMF) tanılı hastalarda ilaç uyumu ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesidir. Yöntem: 2021-2022 Haziran tarihleri arasında polikliniğimize başvuran 117 FMF hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalık aktivitesi son 3 ay içinde atak geçirme öyküsü ile, hastalık şiddeti ISSF skoruyla (hafif-orta-ağır şiddette hastalık) ve ilaç uyumu ise MASIF ölçeği (<60 puan "kötü ilaç uyumu", ≥60 puan "iyi ilaç uyumu") ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların %64,4'ü (n=80) kadın, yaş ortalaması 34,4±9,1 yıl ve ortalama FMF tanı yaşları 23,7±10,4 yıl idi. Hastalarda en sık görülen şikayetler karın ağrısı (%85,2), ateş (%61,2) ve göğüs ağrısı (%53) idi. En sık görülen mutasyon M694V heterozigot mutasyonuydu (%38,4). ISSF skoruna göre hastaların %60,7 (n=71) hafif, %27,4 (n=32) orta ve %12,0 (n=14) ağır şiddette saptandı. Yirmi üç hastada (%19,6) kolşisin tedavisine direnç mevcuttu. Hastaların MASIF ölçeğinden aldıkları ortalama puan 65,9±10,7 idi. İyi düzeyde ilaç uyumu olan hasta oranı %71,8 (n=84) idi. İlaç uyumunun iyi/kötü olması ile demografik özellikler arasında anlamlı farklılık yoktu (Tablo 1). İlaç uyumu iyi olanların %53,0'ı (n=44) son üç ay içinde atak geçirmiş iken, bu oran ilaç uyumu kötü olanlarda %81,8 (n=27) idi (p=0,006). Son üç ay içinde atak geçirme durumuna göre MASIF ölçeği toplam ve alt boyutlarından alınan puan ortalamaları Tablo 2'de verilmiştir. İlaç uyumu iyi ve kötü olan hastaların ISSF sınıfları arasında anlamlı bir farklılık mevcuttu. İlaç uyumu iyi olan hastaların %16,7'si (n=14) hastalık şiddeti açısından ağır iken, ilaç uyumu kötü olanlarda ağır şiddette hasta yoktu (p=0,021). Amiloidoz varlığı açısından iyi/kötü ilaç uyumu olan gruplarlar arasında anlamlı bir farklılık yoktu (p=0,321). Sonuç: Ailevi Akdeniz ateşi hastalarının ilaç uyumunun iyi seviyede olduğu söylenebilir. İlaç uyumu ile hastalık aktivitesi ve şiddeti arasında anlamlı bir ilişki mevcuttur. İlaç uyumunun artırılması için ilaç ile ilgili bilgilerden çok uyumu artırıcı faktörler ve ilaç uyumu önündeki bireysel engellere odaklanılması faydalı olacaktır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Hastalık algısı hastaların somut ve soyut kaynaklardan aldıkları bilgilerle hastalıklarına ilişkin geliştirdikleri düşüncelerdir. Hastalık algısının hastalıkla baş etme, tedaviye uyum ve tedavi etkinliği ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Ailevi Akdeniz ateşi (FMF) hastalarının hastalık algısının ilaç uyumu ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: 2021-2022 Haziran tarihleri arasında polikliniğimize başvuran 117 erişkin FMF hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalık algısı kısa hastalık algısı ölçeği (KHAÖ) ile değerlendirilmiştir. KHAÖ, her bir maddesi 0-10 arasında puanlanan ve hastalık algısına ilişkin bir bileşeni sorgulayan 8 madde ve hastalık nedenlerinin sorgulandığı açık uçlu bir sorudan oluşmaktadır. Hastalık algı skoru arttıkça bireyin hastalıktan etkilenme düzeyi ve hastalığı endişe verici olarak algılama düzeyi artmaktadır. İlaç uyumu MASIF ölçeği (<60 puan "kötü ilaç uyumu", =60 puan "iyi ilaç uyumu") ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların %64,4'ü (n=80)'ü kadın, yaş ortalaması 34,4±9,1 yıl ve FMF tanı yaşı ortalaması 23,7±10,4 yıldı. Hastaların ortalama KHAÖ skoru 43,7±10,5 idi. Hastaların cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, kronik hastalık varlığı ve çalışma durumuna göre KHAÖ puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yoktu (Tablo 1). İyi düzeyde ilaç uyumu olan hasta oranı %71,8 (n=84) idi. İlaç uyumu kötü olan hastaların hastalık algı puanı anlamlı olarak yüksekti. Hastaların ilaç uyumu ve hastalık algısı ölçeği alt boyutlarından aldıkları puan ortalamaları Tablo 2'de verilmiştir. İlaç uyum durumuna göre, hastalıktan etkilenme, hastalık üzerine kontrol, tedaviye inanç ve hastalığı anlama alt boyut skorları anlamlı farklılık göstermektedir (Tablo 2). Sonuç: FMF hastalarında hastalık algısının orta düzeyde olduğu söylenebilir. İlaç uyumu kötü olan hastalarda hastalık algısı puanları anlamlı olarak yüksektir. İlaç uyumunun artırılması için, uyum üzerinde olumsuz etkisi olan hastalık algısı alt boyutlarında hastaların daha iyi bilgilendirilmesi faydalı olacaktır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]