Güven Özkaya, Gökhan Ocakoğlu, Deniz Siğirli, Ilker Ercan, Uludağ Üniversitesi/Tıp Fakültesi/Biyoistatistik Anabilim Dalı., Ercan, İlker, Ocakoğlu, Gökhan, Sığırlı, Deniz, Özkaya, Güven, AAH-5180-2021, AAA-7472-2021, and A-4421-2016
Objective: The aim of the present study was to list errors in statistical analysis and presentation detected during the first review of submitted manuscripts, compared to the literature reviewing published articles. Material and Methods: Statistical errors determined during the first review by the biostatistics reviewer in manuscripts included in the study were presented. All studies were assessed by the same biostatistics specialist. The defined statistical errors were classified by 4 biostatistics specialist respectively. Results: No statistical errors were found in 4.42% of 181 original manuscripts; 73.99% of 173 original manuscripts with statistical errors were accepted following the correction of the statistical errors. The most common statistical errors were errors related to test in 34.59%, p-values in 17.36%, summarizing data in 15.60% and incorrect and insufficient demonstration of descriptive statistics in 15.60%. Conclusion: Considering that the errors in scientific papers are reviewed and corrected by researchers according to the suggestions of the reviewer, researchers with lack of statistical solid background are found to make errors in the process of utilizing statistics in their studies. In some cases, although researchers get statistical counseling, they make errors in the presentation while writing the papers. In conclusion, it is of major importance that the submitted manuscripts be reviewed in terms of biostatistical analyses to prevent statistical and interpretation errors. Bu çalışmada, yayımlanmış makaleler üzerinde yapılmış çalışmalardan farklı olarak, makalenin ilk değerlendirmesi aşamasında, istatistiksel uygulamalarda ve sunuşlarda yapıldığı belirlenen hataların listelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya alınan orijinal makalelerde, biyoistatistik hakemi tarafından ilk incelenmede belirlenen istatistiksel hatalar raporlanmıştır. Tüm çalışmalar aynı biyoistatistik uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Belirlenen hatalar 4 biyoistatistik uzmanı tarafından sınıflandırılmıştır. Bulgular: Yüz seksen bir çalışmanın %4,42’sinde istatistiksel olarak bir hata bulunmamıştır. İstatistiksel hata bulunan 173 çalışmanın %73,99’u istatistiksel hataların düzeltilmesi sonucunda kabul edilmiştir. En çok görülen istatistiksel hatalar sıklık sırasına göre şu şekilde sıralanabilir: testlerle ilgili hatalar %34,59, p değeri ile ilgili hatalar %17,36, verilerin sunulmasındaki hatalar %15,60, betimleyici istatistiklerin hatalı ve eksik gösterimi %15,60. Sonuç: Yapılan hatalar incelendiğinde ve yazarların istenen revizyonlarda hataları düzeltme gayretleri dikkate alındığında, özellikle yeterli istatistik bilgisine sahip olmayan araştırmacıların istatistikten faydalanma sürecinde çalışmalarda hatalar yaptıkları anlaşılmaktadır. Bazı durumlarda ise araştırmacıların istatistiksel danışmanlık almalarına rağmen, çalışmaların yazım aşamasında sunumuyla ilgili hatalar yaptıkları görülmektedir. Bu nedenle, istatistiksel analiz ve yorum hatalarının engellenmesi için dergilere gönderilen çalışmaların biyoistatistiksel açıdan incelenmesi önemli ve zorunludur