Search

Bespuitingen met de bladmeststof ATS zijn al meer dan tien jaar een door veel fruittelers toegepaste teelthandeling om de vruchtzetting bij appel te beperken. Vooral bij uitbundig bloeiende bomen kunnen telers bij een juist toepassingsmoment de vruchtzetting verkleinen. Later is dan minder chemische vruchtdunning en arbeidsintensieve handdunning nodig. Recent onderzoek van WUR/PPO Fruit wijst uit dat de huidige wijze van vruchtdunning aangepast dient te worden.

Lekker, zo'n verse appel. Hoewel vers? Appels zijn vaak al maanden eerder geoogst. In de supermarkt verliezen oude, moeilijk te bewaren rassen het van nieuwe zoals junami en kanzi. Al blijft elstar het populairst.

De bestuiving van landbouwgewassen door gehouden en in het wild levende soorten bijen en zweefvliegen vormt een relevante en veelgenoemde ecosysteemdienst, die echter onder toenemende druk staat. De honingbijen die traditioneel landbouwgewassen bestuiven, gaan in aantal sterk achteruit als gevolg van te hoge sterfte, met name gedurende de winterperiode. Momenteel wordt door meerdere instituten, waaronder Wageningen UR, onderzoek uitgevoerd naar de oorzaken van de sterfte van honingbijen. Waarschijnlijk speelt een complex van factoren een rol, waaronder het gebruik van bepaalde insecticiden en de parasitaire varroamijt, een gebrek aan natuurlijke voedselbronnen en/of klimaatsveranderingen. Ook veel wilde bijensoorten nemen in aantal af. Ongeveer de helft van de wilde bijensoorten in Nederland staat op de Rode Lijst. Hoofddoel van het voorliggende onderzoek was het agronomisch en economisch kwantificeren van de bijdrage van bestuivende diensten door wilde en gedomesticeerde (bijgeplaatste) insecten aan de landbouwkundige productie van twee belangrijke Nederlandse insecten-bestoven fruitgewassen: de appel en de blauwe bes. Op deze wijze levert het onderzoek een ‘proof-of-concept’ van het economisch belang van ecosysteemdiensten, en daarmee biodiversiteit, voor de Nederlandse samenleving.

De bestuiving van landbouwgewassen door gehouden en in het wild levende soorten bijen en zweefvliegen vormt een relevante en veelgenoemde ecosysteemdienst, die echter onder toenemende druk staat. De honingbijen die traditioneel landbouwgewassen bestuiven, gaan in aantal sterk achteruit als gevolg van te hoge sterfte, met name gedurende de winterperiode. Momenteel wordt door meerdere instituten, waaronder Wageningen UR, onderzoek uitgevoerd naar de oorzaken van de sterfte van honingbijen. Waarschijnlijk speelt een complex van factoren een rol, waaronder het gebruik van bepaalde insecticiden en de parasitaire varroamijt, een gebrek aan natuurlijke voedselbronnen en/of klimaatsveranderingen. Ook veel wilde bijensoorten nemen in aantal af. Ongeveer de helft van de wilde bijensoorten in Nederland staat op de Rode Lijst. Hoofddoel van het voorliggende onderzoek was het agronomisch en economisch kwantificeren van de bijdrage van bestuivende diensten door wilde en gedomesticeerde (bijgeplaatste) insecten aan de landbouwkundige productie van twee belangrijke Nederlandse insecten-bestoven fruitgewassen: de appel en de blauwe bes. Op deze wijze levert het onderzoek een ‘proof-of-concept’ van het economisch belang van ecosysteemdiensten, en daarmee biodiversiteit, voor de Nederlandse samenleving.

Met een consortium van bedrijven en kennisinstellingen is onderzoek uitgevoerd naar grenswaarden voor de gasvormige componenten ethyleen en ethanol welke geproduceerd worden voor en tijdens de opslag van hardfruit. De ethyleen productie na de oogst kan mogelijk gebruikt worden als een rijpingsindicator voor partijen of cellen fruit. Deze componenten kunnen zich ook ophopen in de CA (controlled atmosphere) bewaring van appelen en peren en hebben ook tijdens de bewaring ook een duidelijke relatie met de kwaliteit van het product. Tevens is voor ethyleen een prototype ethyleen meter ontwikkeld.

Met een consortium van bedrijven en kennisinstellingen is onderzoek uitgevoerd naar grenswaarden voor de gasvormige componenten ethyleen en ethanol welke geproduceerd worden voor en tijdens de opslag van hardfruit. De ethyleen productie na de oogst kan mogelijk gebruikt worden als een rijpingsindicator voor partijen of cellen fruit. Deze componenten kunnen zich ook ophopen in de CA (controlled atmosphere) bewaring van appelen en peren en hebben ook tijdens de bewaring ook een duidelijke relatie met de kwaliteit van het product. Tevens is voor ethyleen een prototype ethyleen meter ontwikkeld.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Onderzoek naar bewaarziekten in Nederland en België laat zien dat de meest voorkomende vruchtrotveroorzakers Neofabraea (lenticelrot; voorheen Gloeosporium) en Cadophora (visogen; voorheen Phialophora) zijn. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst. Tijdens het onderzoek werden ook andere veroorzakers van bewaarbederf aangetroffen zoals: Fusarium (klokhuisrot en neusrot), Neonectria (neusrot), Alternaria (klokhuisschimmel) en Cladosporium (inktvlekkenrot). Ook werd regelmatig smoezelige vruchten aangetroffen bij zowel appel als peer. Dit lijkt door een samenspel van verschillende schimmels en gisten veroorzaakt te worden. Het optreden van echte wondschimmels zoals Botrytis en Penicillium viel vaak mee. Zorgvuldig plukken en voorzichtig behandelen van het fruit bij de oogst werpt hier duidelijk haar vruchten af. Maar door de aangescherpte residu-eisen van de supermarkten en het veranderde middelenpakket wordt de kans groot dat het optreden van vruchtrot in de komende jaren toe zal nemen.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Onderzoek naar bewaarziekten in Nederland en België laat zien dat de meest voorkomende vruchtrotveroorzakers Neofabraea (lenticelrot; voorheen Gloeosporium) en Cadophora (visogen; voorheen Phialophora) zijn. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst. Tijdens het onderzoek werden ook andere veroorzakers van bewaarbederf aangetroffen zoals: Fusarium (klokhuisrot en neusrot), Neonectria (neusrot), Alternaria (klokhuisschimmel) en Cladosporium (inktvlekkenrot). Ook werd regelmatig smoezelige vruchten aangetroffen bij zowel appel als peer. Dit lijkt door een samenspel van verschillende schimmels en gisten veroorzaakt te worden. Het optreden van echte wondschimmels zoals Botrytis en Penicillium viel vaak mee. Zorgvuldig plukken en voorzichtig behandelen van het fruit bij de oogst werpt hier duidelijk haar vruchten af. Maar door de aangescherpte residu-eisen van de supermarkten en het veranderde middelenpakket wordt de kans groot dat het optreden van vruchtrot in de komende jaren toe zal nemen.

Fruittelers staan weer aan de vooravond van een nieuw bewaarseizoen. Hoe kunt u omgaan met de producten in bewaring en bewaarcondities zodat u de kwaliteit die u verwacht na de bewaring ook daadwerkelijk haalt. Bewaarspecialist Alex van Schaik (Wageningen UR) help u met een terug- en vooruitblik een eindje op weg.

De doelstelling van dit project is het uitvoeren van flankerend onderzoek voor de rassen Natyra (appel), PRI-131 (appel) en Elliot (peer) op de proeflocatie Randwijk om praktijkintroductie in de biologische keten mogelijk te maken.

Het project Teelt-de-grond-uit/appel” is tot stand gekomen omdat er een verbinding gemaakt kon worden tussen het belang van het sterk verlagen van de stikstofuitspoeling (ministerie-belang/maatschappelijk belang) en het oplossen van het probleem van specifieke bodemmoeheid vanwege de intrekking van de toelating van metam-natrium-houdende middelen hiertegen (fruittelers-belang). Het doel van dit project was: Ontwikkeling van substraatteelt met recirculatie voor de teelt van appel waarbij gerealiseerd wordt dat: - er geen stikstofuitspoeling meer plaats vindt - het bodemmoeheidsprobleem op niet-chemische wijze wordt opgelost - de vruchtmaat bij de pluk gereguleerd kan worden - het optreden van schurft met 10% wordt verminderd - de homogeniteit in de aanplant toeneemt, leidend tot eenvoudigere arbeid, minder kosten, minder verliezen en betere homogenere, vruchtkwaliteit.

Het optreden van vruchtrot kan leiden tot aanzienlijke verliezen van geoogste en opgeslagen appels en peren. Fungiciden worden doorgaans gebruikt om deze verliezen te beperken. Ondanks toepassing van fungiciden komt het optreden van vruchtrot voor. Verschillende winkelketens hanteren normen met betrekking tot de aanwezigheid van residuen van gewasbeschermingsmiddelen die boven de wettelijke normen liggen. Naast wettelijke normen vormt dit een extra aanleiding om te komen tot aangepaste werkwijze ter bestrijding van vruchtrot schimmels. Meerdere schimmels zijn verantwoordelijk voor het optreden van vruchtrot. Daaronder zijn ook schimmels die via het oppervlak van de vruchten, veelal via een wond, vruchten infecteren. Bij de oogst kunnen, afhankelijk van de zorgvuldigheid waarmee geplukt wordt, wonden optreden die een invalspoort vormen voor schimmels. In dit project is aandacht besteed aan het voorkomen van infecties.

Fruittelers staan weer aan de vooravond van een nieuw bewaarseizoen. Hoe kunt u omgaan met de producten in bewaring en bewaarcondities zodat u de kwaliteit die u verwacht na de bewaring ook daadwerkelijk haalt. Bewaarspecialist Alex van Schaik (Wageningen UR) help u met een terug- en vooruitblik een eindje op weg.

De belangrijkste appelrassen van dit moment (Elstar, Junami, Kanzi, Rubens) hebben gemeen dat zij allemaal regelmatig gedund moeten worden om het juiste drachtniveau te verkrijgen, de gewenste vruchtmaat en vruchtkwaliteit (maat, suikergehalte) te behalen en om beurtjaren in de productie te vermijden. Handdunnen is arbeidsintensief en dus kostbaar. Bovendien vindt handdunnen uit praktische overwegingen pas plaats na de junirui, wat te laat is om beurtjaren te voorkomen. Een betrouwbare chemische vruchtdunning betekent een grote besparing op arbeidskosten voor dunnen en geeft de beste garantie op het vermijden van beurtjaren. Met de thans gebruikte dunmiddelen ATS en MaxCel lukt het niet om onder alle omstandigheden en bij elk ras de gewenste mate van dunning te behalen. Weersomstandigheden, het bloeistadium dan wel het ontwikkelingsstadium van de jonge vruchtjes, het groeiniveau van de boom en verschillen tussen de takken binnen de boom spelen een belangrijke rol bij de mate van dunnende werking.

Het project Teelt-de-grond-uit/appel” is tot stand gekomen omdat er een verbinding gemaakt kon worden tussen het belang van het sterk verlagen van de stikstofuitspoeling (ministerie-belang/maatschappelijk belang) en het oplossen van het probleem van specifieke bodemmoeheid vanwege de intrekking van de toelating van metam-natrium-houdende middelen hiertegen (fruittelers-belang). Het doel van dit project was: Ontwikkeling van substraatteelt met recirculatie voor de teelt van appel waarbij gerealiseerd wordt dat: - er geen stikstofuitspoeling meer plaats vindt - het bodemmoeheidsprobleem op niet-chemische wijze wordt opgelost - de vruchtmaat bij de pluk gereguleerd kan worden - het optreden van schurft met 10% wordt verminderd - de homogeniteit in de aanplant toeneemt, leidend tot eenvoudigere arbeid, minder kosten, minder verliezen en betere homogenere, vruchtkwaliteit.

Met name op zandgronden speelt de problematiek van herinplantziekte. Zonder grondontsmetting lijkt herinplant van fruitbomen niet rendabel. Een van de veroorzakers van herinplantziekte is het wortellesieaaltje (Pratylenchus penetrans). Op een appelperceel met een vrij hoge bodembesmetting van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans (één van de veroorzakers van bodemmoeheid) zijn na het rooien van de bomen in het voor en najaar van 2007 zeven verschillende behandelingen toegepast: Tagetes (‘Afrikaantje’), Tagetes + biologische grondontsmetting, Japanse haver (Avena strigosa) + late biologische grondontsmetting, biofumigatie met Sarepta mosterd, compost, zwarte braak en natte grondontsmetting (controle behandelingen). De methode met Afrikaantjes en die met Afrikaantjes gecombineerd met Biologische grondontsmetting (BGO) bleken de populaties van Pratylenchus aanzienlijk te reduceren, bijna net zo goed als natte grondontsmetting. Afrikaantjes bestrijden de aaltjes en door de combinatie met BGO worden ook andere (bodemmoeheid veroorzakende) ziekteverwekkers bestreden. Compost en late BGO hadden een vergelijkbaar effect als onbehandelde grond. Na biofumigatie was de aaltjespopulatie toegenomen.

Met name op zandgronden speelt de problematiek van herinplantziekte. Zonder grondontsmetting lijkt herinplant van fruitbomen niet rendabel. Een van de veroorzakers van herinplantziekte is het wortellesieaaltje (Pratylenchus penetrans). Op een appelperceel met een vrij hoge bodembesmetting van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans (één van de veroorzakers van bodemmoeheid) zijn na het rooien van de bomen in het voor en najaar van 2007 zeven verschillende behandelingen toegepast: Tagetes (‘Afrikaantje’), Tagetes + biologische grondontsmetting, Japanse haver (Avena strigosa) + late biologische grondontsmetting, biofumigatie met Sarepta mosterd, compost, zwarte braak en natte grondontsmetting (controle behandelingen). De methode met Afrikaantjes en die met Afrikaantjes gecombineerd met Biologische grondontsmetting (BGO) bleken de populaties van Pratylenchus aanzienlijk te reduceren, bijna net zo goed als natte grondontsmetting. Afrikaantjes bestrijden de aaltjes en door de combinatie met BGO worden ook andere (bodemmoeheid veroorzakende) ziekteverwekkers bestreden. Compost en late BGO hadden een vergelijkbaar effect als onbehandelde grond. Na biofumigatie was de aaltjespopulatie toegenomen.

De belangrijkste appelrassen van dit moment (Elstar, Junami, Kanzi, Rubens) hebben gemeen dat zij allemaal regelmatig gedund moeten worden om het juiste drachtniveau te verkrijgen, de gewenste vruchtmaat en vruchtkwaliteit (maat, suikergehalte) te behalen en om beurtjaren in de productie te vermijden. Handdunnen is arbeidsintensief en dus kostbaar. Bovendien vindt handdunnen uit praktische overwegingen pas plaats na de junirui, wat te laat is om beurtjaren te voorkomen. Een betrouwbare chemische vruchtdunning betekent een grote besparing op arbeidskosten voor dunnen en geeft de beste garantie op het vermijden van beurtjaren. Met de thans gebruikte dunmiddelen ATS en MaxCel lukt het niet om onder alle omstandigheden en bij elk ras de gewenste mate van dunning te behalen. Weersomstandigheden, het bloeistadium dan wel het ontwikkelingsstadium van de jonge vruchtjes, het groeiniveau van de boom en verschillen tussen de takken binnen de boom spelen een belangrijke rol bij de mate van dunnende werking.

De doelstelling van dit project is het uitvoeren van flankerend onderzoek voor de rassen Natyra (appel), PRI-131 (appel) en Elliot (peer) op de proeflocatie Randwijk om praktijkintroductie in de biologische keten mogelijk te maken.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Door PPO-BBF is een groot aantal appel- en perenmonsters onderzocht op de mogelijke veroorzakers. Uit het onderzoek blijkt dat twee schimmelsoorten als hoofdveroorzaker van vruchtrot bij appels en peren aangewezen kunnen worden. Dat is Cadophora, de veroorzaker van visogen bij peren. En Neofabraea, de veroorzaker van lenticelspot bij zowel appels als peren. Om welke soorten van deze schimmels het precies gaat moet verder onderzocht worden. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst.

In de lange bewaring van appels en peren wordt regelmatig zeer zware uitval door vruchtrot geconstateerd. Deze bewaarverliezen kosten de teler en bewaarders veel geld. Onbekend is waar deze rot door veroorzaakt wordt. Door PPO-BBF is een groot aantal appel- en perenmonsters onderzocht op de mogelijke veroorzakers. Uit het onderzoek blijkt dat twee schimmelsoorten als hoofdveroorzaker van vruchtrot bij appels en peren aangewezen kunnen worden. Dat is Cadophora, de veroorzaker van visogen bij peren. En Neofabraea, de veroorzaker van lenticelspot bij zowel appels als peren. Om welke soorten van deze schimmels het precies gaat moet verder onderzocht worden. Cadophora lijkt in perenpartijen meer uitval te geven dan Neofabraea. In een aantal gevallen werd meer dan 60% uitval vastgesteld. Ook werden in monsters soms beide schimmels aangetroffen. Goede bestrijdingsadviezen kunnen nog niet geven worden. Kennis over de levenswijze en infectiemomenten is daarvoor nog ontoereikend. Door samenwerking van voorlichting, onderzoek, bewaarspecialisten, afzet en telers kunnen strategieën ontwikkeld worden voor de beheersing van vruchtrot in de naoogst.

Traditionele veredeling is bij fruitbomen enorm tijdrovend. Veredeling met behulp van genetische modificatie kan het proces erg versnellen, maar dit stuit in Europa op veel maatschappelijke weerstand. Appelveredelaar Henk Schouten van PRI denkt met cisgenese alleen de voordelen van genetische modificatie te introduceren in de traditionele appelveredeling.

Het aantal fruitbedrijven (met pit en steenvruchten) en het bijbehorende areaal fruit zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. In 2007 zijn er nog ruim 2.300 bedrijven met fruit met een totale oppervlakte fruit van circa 17.800 ha. In 2007 bleef het fruitareaal voor het eerst sinds jaren constant. Het aantal bedrijven vertoont wel een dalende lijn, waardoor de gemiddelde oppervlakte per bedrijf is gestegen. Dit artikel beschrijft de ontwikkeling van de structuur van de teelt van appels en peren

Nederland had twee jaar geleden de primeur: Santana, een hyperallergeen appelras voor mensen met appelallergie. Wageningen UR heeft de ervaringen van de consumenten over 2006 en 2007 onderzocht. De vermindering van de allergische reactie is ongeveer volgens verwachting en de tevredenheid blijkt hoog te zijn

Elk bewaarseizoen kent zijn bijzonderheden, zo ook seizoen 2004-2005. Dit werd gekenmerkt dooe schilvlekjes die al vroeg in het seizoen ontstonden, maar ook de goede tot zeer goede uitstalkwaliteit van Elstar. Bij Conference kwamen slappe nekken dankzij de extra aandacht voor dit probleem nauwelijks voor. Dit terwijl juist bij Elstar meer dan normaal werd gereclameerd over een 'slappere' appel. In dit artikel een terugblik en adviezen voor het nieuwe bewaarseizoen

Bespuitingen met de bladmeststof ATS zijn al meer dan tien jaar een door veel fruittelers toegepaste teelthandeling om de vruchtzetting bij appel te beperken. Vooral bij uitbundig bloeiende bomen kunnen telers bij een juist toepassingsmoment de vruchtzetting verkleinen. Later is dan minder chemische vruchtdunning en arbeidsintensieve handdunning nodig. Recent onderzoek van WUR/PPO Fruit wijst uit dat de huidige wijze van vruchtdunning aangepast dient te worden.

De arbeidsbehoefte van vruchtboom scheuttoppen spuiten is te hoog omdat iedere scheuttop individueel handmatig bespoten moet worden. De oorzaak hiervan ligt in de tijdigheid van de bespuitingen, en in de benodigde accuratesse. Door de tijdigheid en de accuratesse is de benodigde effectiviteit van de bespuitingen in gevaar. In de gewenste situatie worden alle vruchtbomen accuraat en op tijd bespoten. In dit project werd succesvol een geautomatiseerde sensorgerichte spuitunit voor de productie van vruchtbomen ontworpen. Het automatisch herkennen en precies bespuiten van de scheuttop is op dit moment realistisch en haalbaar voor praktijkonderzoek en implementatie in de vruchtboomkwekerij. Huidige sensoren bieden na implementatie in de vruchtboomkwekerij de mogelijkheid de bespuitingen gericht en precies gedoseerd en vergaand gemechaniseerd uit te voeren. Daarmee wordt flink bespaard op arbeid en wordt de snelheid van werkgangen vergroot.

Elstar altijd Raak is een initiatief om de kwaliteit van Elstar aan het eind van de keten te verbeteren en daarmee teleurstellingen bij de consument zoveel mogelijk te voorkomen. Een consistent hogere produkt kwaliteit is nodig om de positie van Elstar te borgen. In de hier beschreven test is gekeken naar de kwaliteitsontwikkeling van verschillende monsters die een praktijkketen hebben doorlopen en monsters die in een gesimuleerde keten hebben gestaan.

De arbeidsbehoefte van vruchtboom scheuttoppen spuiten is te hoog omdat iedere scheuttop individueel handmatig bespoten moet worden. De oorzaak hiervan ligt in de tijdigheid van de bespuitingen, en in de benodigde accuratesse. Door de tijdigheid en de accuratesse is de benodigde effectiviteit van de bespuitingen in gevaar. In de gewenste situatie worden alle vruchtbomen accuraat en op tijd bespoten. In dit project werd succesvol een geautomatiseerde sensorgerichte spuitunit voor de productie van vruchtbomen ontworpen. Het automatisch herkennen en precies bespuiten van de scheuttop is op dit moment realistisch en haalbaar voor praktijkonderzoek en implementatie in de vruchtboomkwekerij. Huidige sensoren bieden na implementatie in de vruchtboomkwekerij de mogelijkheid de bespuitingen gericht en precies gedoseerd en vergaand gemechaniseerd uit te voeren. Daarmee wordt flink bespaard op arbeid en wordt de snelheid van werkgangen vergroot.

Elstar altijd Raak is een initiatief om de kwaliteit van Elstar aan het eind van de keten te verbeteren en daarmee teleurstellingen bij de consument zoveel mogelijk te voorkomen. Een consistent hogere produkt kwaliteit is nodig om de positie van Elstar te borgen. In de hier beschreven test is gekeken naar de kwaliteitsontwikkeling van verschillende monsters die een praktijkketen hebben doorlopen en monsters die in een gesimuleerde keten hebben gestaan.

De effectiviteit waarmee ATS de vruchtzetting vermindert neemt af met de tijd tussen bestuiving en ATS bespuiting en vertoont een zeer goede relatie met de via het pollenbuisgroeimodel berekende groei van de pollenbuis vanaf de stempel naar het vruchtbeginsel. Bij 50% pollenbuisgroei is de remmende werking van ATS op de vruchtzetting verminderd tot circa 50%. Bij bomen met grote aantallen bloemclusters, waarbij het streven is om appels te laten groeien uit de koningsbloem van ieder cluster, is de aanbeveling om de bloeiontwikkeling en bestuiving door bijen en andere insecten nauwkeurig te volgen. Op basis van het pollenbuisgroeimodel dient de eerste ATS- bespuiting dan uitgevoerd te worden zodra de pollenbuisgroei van het gewenste aantal geopende koningsbloemen, inclusief de gewenste marge, dat nodig is om het streefdrachtniveau van de boom te bereiken volgens het model op 50 tot 80% uitkomt. Met herhaalde bespuiten moet daarna de vruchtzetting van later opengaande bloemen zo volledig mogelijk worden voorkomen. Dit is eerder dan in de thans gangbare strategie gebruikelijk is en waarbij de eerste bespuiting 1 dag na volle bloei wordt uitgevoerd.

Geslaagde groeiregulatie; vertraagde opbouw schadelijke aaltjes bij appel; goede resultaten met nieuwe substraten bij blauwe bes. Dat zijn de belangrijkste nieuwe inzichten van 2012 in het onderzoek naar Teelt de grond uit. De bevinding met aaltjes is ook relevant voor de teelt in de vollegrond. Het doel van dit onderzoek is werken aan nieuwe teeltsystemen los van de ondergrond, maar terloops ook bijdragen aan de ontwikkeling van de teelt in de vollegrond.

Geslaagde groeiregulatie; vertraagde opbouw schadelijke aaltjes bij appel; goede resultaten met nieuwe substraten bij blauwe bes. Dat zijn de belangrijkste nieuwe inzichten van 2012 in het onderzoek naar Teelt de grond uit. De bevinding met aaltjes is ook relevant voor de teelt in de vollegrond. Het doel van dit onderzoek is werken aan nieuwe teeltsystemen los van de ondergrond, maar terloops ook bijdragen aan de ontwikkeling van de teelt in de vollegrond.

In een orienterende proef werd gedurende vier jaar in Randwijk de groei, productie en vruchtkwaliteit van ‘Elstar’ op de onderstammen G.11, G.41, P 59, P 60, P 66 en P67 vergeleken met die op de standaardonderstam M.9 T337. Na 4 jaar was de cumulatieve productie en het gemiddeld vruchtgewicht van ‘Elstar’ met uitzondering van P 67 op deze onderstammen vergelijkbaar tot iets hoger dan op M.9 T337. De bladstand en productiviteit van de bomen op P 67 verslechterde sterk gedurende de duur van de proef, waarschijnlijk ten gevolgde van een of andere ziekte. G.11 en G.41 hadden ten opzichte van de overige onderstammen en M.9 T337 het pluspunt dat zij een zeer gladde vergroeiing vertoonden met ‘Elstar’ en geen wortelvelden vertoonden. Daarnaast gaf G.41 bij een gemiddeld iets hogere productie een hoger aandeel goed gekleurde vruchten (>33% blos) bij een vergelijkbare goede vruchtmaat als bij M.9 T337.

In een orienterende proef werd gedurende vier jaar in Randwijk de groei, productie en vruchtkwaliteit van ‘Elstar’ op de onderstammen G.11, G.41, P 59, P 60, P 66 en P67 vergeleken met die op de standaardonderstam M.9 T337. Na 4 jaar was de cumulatieve productie en het gemiddeld vruchtgewicht van ‘Elstar’ met uitzondering van P 67 op deze onderstammen vergelijkbaar tot iets hoger dan op M.9 T337. De bladstand en productiviteit van de bomen op P 67 verslechterde sterk gedurende de duur van de proef, waarschijnlijk ten gevolgde van een of andere ziekte. G.11 en G.41 hadden ten opzichte van de overige onderstammen en M.9 T337 het pluspunt dat zij een zeer gladde vergroeiing vertoonden met ‘Elstar’ en geen wortelvelden vertoonden. Daarnaast gaf G.41 bij een gemiddeld iets hogere productie een hoger aandeel goed gekleurde vruchten (>33% blos) bij een vergelijkbare goede vruchtmaat als bij M.9 T337.

Bespuitingen met de bladmeststof ATS zijn al meer dan tien jaar een door veel fruittelers toegepaste teelthandeling om de vruchtzetting bij appel te beperken. Vooral bij uitbundig bloeiende bomen kunnen telers bij een juist toepassingsmoment de vruchtzetting verkleinen. Later is dan minder chemische vruchtdunning en arbeidsintensieve handdunning nodig. Recent onderzoek van WUR/PPO Fruit wijst uit dat de huidige wijze van vruchtdunning aangepast dient te worden.

Dit seizoen wordt een omvangrijke appel- en perenoogst verwacht. Belangrijk is de bewaarkwaliteit van het fruit. Overzicht van belangrijke aandachtspunten en optimale ULO-condities voor de belangrijkste appel- en perenrassen

Biologische bestrijding van bewaarrot bij Elstar. Gegevens in bijgaande figuren: 1) De invloed van een behandeling in de boomgaard met een plantversterker vier en twee weken vòòr de pluk op het percentage blos bij een eerste pluk van Elstar in vergelijking met de controle op vier percelen, en als gemiddelde; 2) Percentage rot bij uitslag na zeven maanden bewaring in de eerste en tweede pluk Elstar van één herkomst in de onbehandelde partijen in verschillende combinaties van tijdsduur (minuten) en temperatuur (°C); 3) De invloed van een behandeling met antagonist PBGY1 in de boomgaard (Abg, twee en vier weken vòòr pluk), na de oogst (Ano, dompeling) en als combinatie van beide (Abg+Ano) op het percentage rot bij Elstar van vier percelen bij uitslag na zeven maanden bewaring; 4) Aanpak van de proeven in 2001/02 en 2002/03

Optimale bewaaradviezen voor de belangrijkste appel- en perenrassen in het seizoen 2003/04

Effectiviteit bepalen van electrolysewater ter bestrijding van schurft, Venturia inaequalis op appelbladeren.

Met de bestaande appelonderstam ‘M 8’ is het mogelijk om even goede fruitteeltresultaten te behalen als met ‘M 9’. Dat blijkt uit vijfjarig onderzoek door PPO in Randwijk. ‘M 8’ staat te boek als minder vatbaar voor bacterievuur en biedt daarom perspectief om schade door deze ziekte te beperken.

PPO Fruit onderzoekt in 2012, in samenwerking met Plant Research International (PRI), Food & Biobased Research (FBR) en Fruitconsult, de levenswijze en het voorkomen van vruchtrot bij appel en peer. In het onderzoek wordt onder meer het optreden van vruchtrot geïnventariseerd aan de hand van monstername. Daarbij hebben de instituten de medewerking van appel- en perentelers hard nodig.

De laatste jaren voerde PPO Fruit op de locatie Randwijk tweemaal een bemestingsproef uit: een met Elstar en vervolgens een met Conference. De nadruk bij beide driejarige proeven lag op de vruchtkwaliteit. De verschillen tussen appel en peer in reactie op stikstofbemesting waren groot.

In de appelteelt is er behoefte aan meer middelen, die werken tegen schurft. Twee aandachtspunten zijn daarbij het verlagen van de kans op resistentie en het verlagen van residu op de vruchten. Van 2009 t/m 2011 zijn op het proefbedrijf van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving in Randwijk experimenten uitgevoerd met diverse middelen en strategieën, die werden getoetst tegen schurft. De bespuitingen werden uitgevoerd in het primaire seizoen. Er werden waarnemingen gedaan aan kortlot en langlot bladeren en vruchten. In 2009 werden nieuwe middelen getest, in 2010 en 2011 werden combinaties van nieuwe middelen en strategieën getest. Belangrijk is dat de hier geteste, curatief ingezette nieuwe middelen geen kans geven op resistentie. Bovendien geven deze middelen en de nieuwe stopspray middelen geen residu.

In de appelteelt richt de aandacht zich bij schurft en meeldauw vooral op de schurft en voegen telers telers extra fungiciden toe om de meeldauw te bestrijden Deze aanpak is niet altijd effectief. In sommige gevallen ontstaat er onverwacht toch meeldauw. Twee vragen. Valt het optimale bestrijdingsmoment voor meeldauw altijd samen met dat van schurft? Of ligt het aan een verminderde werking van middelen? Bodata en PPO Fruit werkten in 2009-2011 aan de modellering van echte meeldauw in appel. Daarnaast voerde PPO Fruit een middelenvergelijking uit.

Bacterievuur is in toenemende mate een bedreiging voor de appelteelt in Europa. Nederlandse boomkwekers produceren veel onderstammen en bomen bestemd voor export naar vrijwel alle landen in Europa. Door het toenemende handelsverkeer van plantmateriaal in de EU neemt de kans op verspreiding van en aantasting door bacterievuur nog steeds toe.

Monitoring van appelbladgalmuggen in de onderstammenteelt is goed mogelijk met feromoonvallen. Daarna zijn de muggen effectief te bestrijden met Movento. Dat blijkt uit onderzoek door PPO. De bestrijdingsstrategie kan echter nog wel worden verbeterd.