Search

There's an on-going discussion about chronic Lyme Disease: are the persisting symptoms some patients experience due to an inadequately treated Borrelia infection or is something else going on? In 2017 the National Lyme Disease Centre (NLe) has been established in the Netherlands. Two university medical centres, the RIVM and the Lyme Organization participate in the NLe where diagnostics and treatment are offered to patients and research into Lyme disease is carried out. Ideally, collaboration between doctors, researchers and patients leads to research that addresses relevant and urgent questions. Regarding chronic Lyme disease not as a hype but a hypothesis that needs to be verified or falsified, could help both doctors and patients, assuming that they can conclude together that some notions might have seemed rational, but nonetheless have to be discarded based on the results of sound scientific research. That might open new ways to explore treatment of persisting symptoms.

Tick-borne diseases, including Lyme disease, are becoming increasingly common in Europe. Lyme disease has a wide variety of clinical manifestations, as a result of which physicians of diverse disciplines are coming into contact with such patients.A 58-year-old man was seen at the emergency room with a symptomatic Wenckebach-type second-degree atrioventricular (AV) block and periods of 2:1 AV block. Four weeks previously the patient had noticed a red skin lesion on his left lower leg. Under the working diagnosis of early disseminated Lyme disease with cardiac involvement, treatment with ceftriaxone was started. This diagnosis was supported by a positive Borrelia PCR and culture of a skin biopsy and positive Borreliaserology. The AV conduction disorders resolved completely after 2 weeks of treatment with antibiotics and it was not necessary to implant a pacemaker.A Borrelia infection is a reversible but rare cause of AV conduction disorders. In the event of sudden onset of symptoms or a severe or progressive AV conduction disorder, Lyme carditis should be considered, especially if the medical history or physical examination provides clues for Lyme disease.

BACKGROUND: Tick-borne diseases, including Lyme disease, are becoming increasingly common in Europe. Lyme disease has a wide variety of clinical manifestations, as a result of which physicians of diverse disciplines are coming into contact with such patients. CASE DESCRIPTION: A 58-year-old man was seen at the emergency room with a symptomatic Wenckebach-type second-degree atrioventricular (AV) block and periods of 2:1 AV block. Four weeks previously the patient had noticed a red skin lesion on his left lower leg. Under the working diagnosis of early disseminated Lyme disease with cardiac involvement, treatment with ceftriaxone was started. This diagnosis was supported by a positive Borrelia PCR and culture of a skin biopsy and positive Borreliaserology. The AV conduction disorders resolved completely after 2 weeks of treatment with antibiotics and it was not necessary to implant a pacemaker. CONCLUSION: A Borrelia infection is a reversible but rare cause of AV conduction disorders. In the event of sudden onset of symptoms or a severe or progressive AV conduction disorder, Lyme carditis should be considered, especially if the medical history or physical examination provides clues for Lyme disease.

BACKGROUND: Tick-borne diseases, including Lyme disease, are becoming increasingly common in Europe. Lyme disease has a wide variety of clinical manifestations, as a result of which physicians of diverse disciplines are coming into contact with such patients. CASE DESCRIPTION: A 58-year-old man was seen at the emergency room with a symptomatic Wenckebach-type second-degree atrioventricular (AV) block and periods of 2:1 AV block. Four weeks previously the patient had noticed a red skin lesion on his left lower leg. Under the working diagnosis of early disseminated Lyme disease with cardiac involvement, treatment with ceftriaxone was started. This diagnosis was supported by a positive Borrelia PCR and culture of a skin biopsy and positive Borreliaserology. The AV conduction disorders resolved completely after 2 weeks of treatment with antibiotics and it was not necessary to implant a pacemaker. CONCLUSION: A Borrelia infection is a reversible but rare cause of AV conduction disorders. In the event of sudden onset of symptoms or a severe or progressive AV conduction disorder, Lyme carditis should be considered, especially if the medical history or physical examination provides clues for Lyme disease.

Tekenradar.nl is een webplatform voor onderzoek naar teken en tekenoverdraagbare aandoeningen zoals de ziekte van Lyme. Het RIVM en Wageningen University hebben de website in 2012 gezamenlijk opgericht. Tekenradar.nl geeft informatie over tekenbeten en de ziekte van Lyme en een actuele voorspelling van de tekenactiviteit. Mensen kunnen hun tekenbeet of erythema migrans en de vermoedelijke geografische locatie waar de beet is opgelopen melden op de site. Tot voorjaar 2013 konden deze melders van een tekenbeet worden uitgenodigd de teek op te sturen voor onderzoek, om gedurende anderhalf jaar periodiek vragenlijsten in te vullen waarin wordt gevraagd naar hun gezondheid. In één van de nog lopende onderzoeken wordt onderzocht in hoeverre een eenmalige preventieve dosis antibioticum na een tekenbeet helpt om het ontstaan van de ziekte van Lyme te voorkomen. In dit artikel geven wij een overzicht van het bereik van Tekenradar.nl onder het Nederlands publiek, en een samenvatting van lopende onderzoeken en eerste resultaten.

Naar verwachting zullen komende maand een half miljoen mensen door een teek gebeten worden. Afgelopen maand werden aanzienlijk meer tekenbeten gemeld via Tekenradar.nl dan in eerdere jaren. Teken kunnen met een beet de ziekte van Lyme overbrengen. Het is daarom belangrijk dat mensen zich na een bezoek ‘in het groen’ goed controleren op tekenbeten. Mensen die toch de ziekte van Lyme oplopen, kunnen meedoen aan het onderzoek naar langdurige klachten na Lyme. De gezondheid van de deelnemers wordt een jaar lang gevolgd. Dit jaar kunnen nog 500 mensen meedoen aan het onderzoek.

Voor het tweede jaar op rij is er door vrijwilligers een recordaantal teken gevangen op 12 vaste tekenvanglocaties. In totaal zijn er 17.400 teken gevangen. Vorig jaar waren dat er 16.800. Van de drie levensstadia namen vooral de larven sterk in aantal toe, terwijl het aantal gevangen nimfen juist lager lag dan in 2013. In combinatie met het grote aantal muizen afgelopen jaar, de belangrijkste gastheer van de teek, kan dit jaar juist het aantal nimfen hoog uitkomen. Nimfen veroorzaken de meeste tekenbeten.

Jaarlijks krijgen ongeveer 25.000 mensen de ziekte van Lyme. Dat blijkt uit nieuwe onderzoeksgegevens van het RIVM. Hoewel het aantal mensen bij wie jaarlijks de ziekte van Lyme wordt vastgesteld lijkt te stabiliseren, blijft het aantal nieuwe patiënten groot. De meeste mensen genezen na een antibioticakuur, maar 1.000 tot 2.500 mensen per jaar blijven langdurige klachten houden. Waarom de ene persoon deze klachten krijgt en de ander niet, is onbekend. Daarom start het onderzoek ‘LymeProspect’ per april 2015. Mensen die gaan beginnen met een antibioticakuur tegen de ziekte van Lyme kunnen zich aanmelden.

Naar verwachting zullen komende maand een half miljoen mensen door een teek gebeten worden. Afgelopen maand werden aanzienlijk meer tekenbeten gemeld via Tekenradar.nl dan in eerdere jaren. Teken kunnen met een beet de ziekte van Lyme overbrengen. Het is daarom belangrijk dat mensen zich na een bezoek ‘in het groen’ goed controleren op tekenbeten. Mensen die toch de ziekte van Lyme oplopen, kunnen meedoen aan het onderzoek naar langdurige klachten na Lyme. De gezondheid van de deelnemers wordt een jaar lang gevolgd. Dit jaar kunnen nog 500 mensen meedoen aan het onderzoek.

Voor het tweede jaar op rij is er door vrijwilligers een recordaantal teken gevangen op 12 vaste tekenvanglocaties. In totaal zijn er 17.400 teken gevangen. Vorig jaar waren dat er 16.800. Van de drie levensstadia namen vooral de larven sterk in aantal toe, terwijl het aantal gevangen nimfen juist lager lag dan in 2013. In combinatie met het grote aantal muizen afgelopen jaar, de belangrijkste gastheer van de teek, kan dit jaar juist het aantal nimfen hoog uitkomen. Nimfen veroorzaken de meeste tekenbeten.

Jaarlijks krijgen ongeveer 25.000 mensen de ziekte van Lyme. Dat blijkt uit nieuwe onderzoeksgegevens van het RIVM. Hoewel het aantal mensen bij wie jaarlijks de ziekte van Lyme wordt vastgesteld lijkt te stabiliseren, blijft het aantal nieuwe patiënten groot. De meeste mensen genezen na een antibioticakuur, maar 1.000 tot 2.500 mensen per jaar blijven langdurige klachten houden. Waarom de ene persoon deze klachten krijgt en de ander niet, is onbekend. Daarom start het onderzoek ‘LymeProspect’ per april 2015. Mensen die gaan beginnen met een antibioticakuur tegen de ziekte van Lyme kunnen zich aanmelden.

Tekenradar.nl is een webplatform voor onderzoek naar teken en tekenoverdraagbare aandoeningen zoals de ziekte van Lyme. Het RIVM en Wageningen University hebben de website in 2012 gezamenlijk opgericht. Tekenradar.nl geeft informatie over tekenbeten en de ziekte van Lyme en een actuele voorspelling van de tekenactiviteit. Mensen kunnen hun tekenbeet of erythema migrans en de vermoedelijke geografische locatie waar de beet is opgelopen melden op de site. Tot voorjaar 2013 konden deze melders van een tekenbeet worden uitgenodigd de teek op te sturen voor onderzoek, om gedurende anderhalf jaar periodiek vragenlijsten in te vullen waarin wordt gevraagd naar hun gezondheid. In één van de nog lopende onderzoeken wordt onderzocht in hoeverre een eenmalige preventieve dosis antibioticum na een tekenbeet helpt om het ontstaan van de ziekte van Lyme te voorkomen. In dit artikel geven wij een overzicht van het bereik van Tekenradar.nl onder het Nederlands publiek, en een samenvatting van lopende onderzoeken en eerste resultaten.

Lyme disease, or Lyme borreliosis, is the most prevalent vector-borne illness in the United States of America and Europe. In the Netherlands, the disease is endemic with an estimated yearly incidence of 133 cases per 100.000 inhabitants. Lyme disease is caused by spirochetes of Borrelia burgdorferi sensu lato and transmitted by Ixodes ticks. Diagnosing the different manifestations of Lyme disease is based on a history of possible exposure to ticks, the appearance of specific clinical symptoms, exclusion of other causes of the symptoms, whether or not combined with serological or other diagnostics tests. Antibiotics are effective in all Lyme disease manifestations and, generally, patients have a good prognosis.

To investigate the percentage of ticks infected with Borrelia burgdorferi on the Dutch North Sea island of Ameland, and the risk of developing Lyme disease following tick bite on the island.Prospective, observational.Ticks were collected from patients who visited a general practitioner and were tested for the DNA of B. burgdorferi. After 6 months the patients were interviewed by phone using a standardised questionnaire.From 2004-2006, 216 ticks were collected from 167 persons. Most ticks were removed within 24 hours. In 44 ticks (20.4%) B. burgdorferi DNA was detected. Follow up information was available on 146 persons, 41 (28.1%) of whom had been bitten by a Borrelia-positive tick. None of the persons developed a typical erythema migrans. From the 13 persons (9%) reporting a non-specific redness of the skin (diameter less than 5 cm) at the site of the tick bite, 5 had been bitten by a positive tick and 8 by a negative tick. One patient bitten by a positive tick reported systemic symptoms related to Lyme borreliosis, namely fatigue, perspiration and joint ache, without local redness.The probability of developing Lyme borreliosis was low even though a relatively large percentage of the ticks collected were positive for B. burgdorferi. This is probably connected to the fact that in the majority of cases the tick had been removed within 24 hours.

In 2006 is het monitoring programma ‘Tekenbeten en de ziekte van Lyme’ van start gegaan. Het programma maakt deel uit van het project 'De Natuurkalender'. Mensen die een tekenbeet hebben opgelopen kunnen deze registreren bij de Natuurkalender, inclusief datum en locatie van de parasitering. Op 25 locaties in Nederland worden teken gevangen en onderzocht op Borrelia infecties. Het onderzoek toont aan dat in heel Nederland tekenbeten worden opgelopen, vooral in bosgebieden en woongebieden met tuinen en parken. Het percentage geïnfecteerde teken was veel hoger dan gemiddelde Europese waarden (10,1%), met enkele locaties waarbij het infectiepercentage >35% bedroeg

A 78-year-old man with metastasised prostate carcinoma presented with a painless paraparesis. His cerebrospinal fluid showed elevated protein and a mononuclear pleiocytosis, but cytology investigations of 5 separate samples revealed no malignant cells in the cerebrospinal fluid. Extensive viral and bacterial tests (including ELISA for Borrelia burgdorferi) of serum and cerebrospinal fluid were negative. On the day radiation therapy for presumed leptomeningeal metastases was due to start the IgG and IgM Western blot for Borrelia were found to be positive, indicating neuroborreliosis. Soon after the start of antibiotic therapy the paraparesis began to improve and after four weeks the patient had made a complete recovery. In patients with a progressive paraparesis, neuroborreliosis should be considered even in the absence of pain.

Lyme disease is a bacterial, infectious disease caused by the spirochete Borrelia burgdorferi. The aim of this study was to get information about the geographic distribution of the occurrence of tick bites and erythema migrans in the Netherlands and the association with possible risk factors. Information about the occurrence of tick bites and erythema migrans was obtained through approaching all general practitioners in the Netherlands with a questionnaire. The response rate was 80%. In 1994 general practitioners saw about 33.000 patients with tick bites and about 6500 patients with erythema migrans. Environmental risk factors included the proportion of land covered by wood, land consisting of sandy soil or dry natural area, intensity of tourism and the population density of sheep and cattle. Achtergrond: Lyme disease is een bacteriele infectieziekte veroorzaakt door de spirocheet Borrelia burgdorferi. Het is een multisystemische ziekte met als specifiek kenmerk het erythema migrans, een huidafwijking die in 50% van de gevallen als eerste manifestatie van Lyme disease wordt opgemerkt. In Europa verloopt de transmissie van Borrelia burgdorferi via de teek Ixodes ricinus. Doelstelling: Doel van deze studie was om meer inzicht te krijgen in de geografische verspreiding van het voorkomen van tekebeten en erythema migrans en de associatie met mogelijke risicofactoren zoals oppervlakte bosgebied, zandoppervlakte, droog en nat natuurlijk terrein, aanwezigheid van duingebied, mate van urbanisatie, aanwezigheid van runderen, schapen, paarden en konijnen en het aantal toeristen, die overnachtten, per inwoner. Voor gegevens over het voorkomen van tekebeten en erythema migrans is er onder alle huisartsen (n=7100) een enquete gehouden waarin gevraagd werd hoe vaak huisartsen geconsulteerd werden voor tekebeten en erythema migrans en hoe groot de praktijkomvang was. Gegevens over mogelijke risicofactoren waren afkomstig uit het Geografisch Informatie Systeem (GIS) en van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Resultaten: De respons van de huisartsen was 80%. Gemiddeld zag de huisarts in 1994 vijf tekebeten en een erythema migrans. Gezamenlijk kwamen de huisartsen ongeveer 33.000 patienten met tekebeten en ongeveer 6500 patienten met erythema migrans tegen. Gebieden waar meer tekebeten en erythema migrans voorkwamen dan in andere delen van het land waren: de Veluwe, de Achterhoek, de Utrechtse Heuvelrug, het zuiden van Friesland, Drenthe en de duingebieden. Belangrijkste risicofactoren voor het voorkomen van tekebeten en de incidentie van erythema migrans waren: de percentages aan bosoppervlakte, zandoppervlakte en oppervlakte droog natuurlijk terrein, dichtheid van schapen en runderen en het aantal toeristen, die overnachtten, per inwoner. Conclusie: De in deze studie gevonden incidentie van 6500 gevallen van erythema migrans is aanmerkelijk hoger dan de schatting gebaseerd op het NIVEL peilstation onderzoek. De onderzochte risicofactoren verklaarden slechts 25% van de variatie van het voorkomen van tekebeten. Dit kan zijn omdat gegevens over andere belangrijke geografische risicofactoren zoals de aanwezigheid van herten en de seizoensvariatie niet voorhanden waren. Ook individuele risicofactoren (o.a. gedrag in de natuur) konden in deze eerste orienterende retrospectieve studie niet bestudeerd worden. Een gepland prospectief vervolgonderzoek bij huisartsen in geselecteerde regio's zal zich op die aspecten richten, als ook op klinisch/diagnostische aspecten.

Lyme disease is a bacterial, infectious disease caused by the spirochete Borrelia burgdorferi. The aim of this study was to get information about the geographic distribution of the occurrence of tick bites and erythema migrans in the Netherlands and the association with possible risk factors. Information about the occurrence of tick bites and erythema migrans was obtained through approaching all general practitioners in the Netherlands with a questionnaire. The response rate was 80%. In 1994 general practitioners saw about 33.000 patients with tick bites and about 6500 patients with erythema migrans. Environmental risk factors included the proportion of land covered by wood, land consisting of sandy soil or dry natural area, intensity of tourism and the population density of sheep and cattle.