Search

In het project 'Uit het Krijt' van de Regenboog Groep worden relatief kleine schulden in één keer overgenomen en afgelost in combinatie met persoonlijke ondersteuning op maat. In dit onderzoek is bekeken wat de meerwaarde van de aanpak is door deelnemers en professionals te interviewen en registratiegegevens te analyseren.

Een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord is het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie op land tot 35 TWh in 2030. In de zogenoemde Regionale energiestrategieën (RES’en) worden daartoe afspraken gemaakt tussen de betrokken overheden over welk aandeel hernieuwbare energie zij voor hun rekening nemen. Er is echter geen juridische verplichting waarmee de inhoud van de RES’en kan worden afgedwongen. In deze bijdrage wordt onderzocht in hoeverre de Omgevingswet kan bijdragen aan een sterkere juridische verankering van de doelstellingen voor de realisatie van hernieuwbare energie en de verdeling van die doelstellingen tussen de betrokken bestuursorganen. Conclusie is dat het instrumentarium van de Omgevingswet het realiseren van hernieuwbare energiebronnen wel kan faciliteren en stimuleren, maar een juridisch afdwingbare borging van de realisering en verdeling van de energiedoelstellingen zelf niet mogelijk is.

De Academische Werkplaats Ouderen van Tranzo, Tilburg University, ambieert ouderen structureel een volwaardige rol te geven in de Academische Werkplaats. Zodat niet langer alleen onderzoekers en professionals in co-creatie onderzoek en innovatie vormgeven, maar ouderen zelf hierin ook een stem hebben. De Academische Werkplaats Ouderen is een samenwerking tussen tien zorgorganisaties, een zorgverzekeraar en Tranzo. Zorgprofessionals en onderzoekers werken hierin samen aan onderzoek met als doel de kennis over de leefwereld van ouderen te vergroten en daarmee bij te dragen aan het realiseren van mensgerichte ouderenzorg.

In het kader van de programmatische samenwerking MonumentenKennis tussen TU Delft, TNO en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is in-situ onderzoek verricht naar de zoutbestendigheid van pleistermortels met ingemengde kristallisatie-inhibitor. Door het herhaaldelijk oplossen en kristalliseren van zouten in de poriën van bouwmaterialen kan schade ontstaan. De geleidelijk groeiende zoutkristallen zorgen voor een druk op de poriewand van het materiaal; wanneer de kristallisatiedruk groter wordt dan de treksterkte van het materiaal, ontstaat schade [1,2]. Bij bouwmaterialen manifesteert zoutschade zich vaak in de vorm van afschilferen, afzanden, alveolisatie en/of exfoliatie/delaminatie. Bij pleisters uit de schade zich in de vorm van afschilferen of afbladderen van de verf, afzanden en exfoliatie. Als de zouten aan het oppervlak van het materiaal kristalliseren, in de vorm van uitbloei, veroorzaken ze geen of weinig schade aan het materiaal zelf, maar vooral esthetische schade. De tot nu toe beschikbare oplossingen, zoals bijvoorbeeld speciale pleisters, die door sommige producenten als ‘restauratiepleisters’ en door andere als ‘renovatiepleisters’ op de markt worden gebracht, zijn niet altijd compatibel met de bestaande historische materialen. In de

Nederland zit in een transitie naar de circulaire economie, een kringloopeconomie waarin zo veel mogelijk afval wordt omgezet in waardevolle producten. Het terugwinnen van grondstoffen en energie uit organische reststromen vormt één van de belangrijkste elementen van de circulaire economie. In het RAAK-MKB-project Re-Organise onderzocht de Hogeschool van Amsterdam, samen met Aeres Hogeschool Dronten, de kansen en knelpunten voor het decentraal verwerken van organisch afval. Aanleiding hiervoor waren de vragen over dit onderwerp die speelden bij meer dan tien bedrijven. Deze praktijkvragen leidden tot de centrale onderzoeksvraag: hoe kunnen organische reststromen decentraal worden verwerkt en benut door de inzet van nieuwe technische en organisatorische oplossingen, om zo meer economische en ecologische waarde te creëren? Twee stadslandbouwlocaties dienden als casestudie om praktijkgericht onderzoek te doen naar organische reststromen en businessmodellen. Daarnaast werden samen met bedrijven projecten uitgevoerd om de technieken voor de decentrale verwerking van organisch afval te optimaliseren. Het onderzoeksproject Re-Organise heeft de volgende concrete resultaten voor bedrijfsleven, beleidsmakers, onderzoekers en onderwijs opgeleverd: 1. Een keuzekaart, waarmee bedrijven met organische reststromen inzicht krijgen in de verwerkingstechnieken die voor hen interessant zijn op basis van hun wensen en middelen. 2. Factsheets die inzicht geven in de verwerkingsprocessen en de voor- en nadelen bij decentrale toepassing. 3. Een serious game. Het spel ‘Handel in organische reststromen’ kan worden gebruikt om gezamenlijk oplossingen te creëren voor lokale benutting van organische reststromen. 4. Datasets van reststromen en circulaire concepten voor stadslandbouwcases waarin technische mogelijkheden worden gecombineerd met de wensen en kansen in een gebied. 5. Prototypes, randvoorwaarden en aanbevelingen voor verdere ontwikkeling van kleinschalige verwerkingsmethoden voor decentrale verwerking (technisch en organisatorisch). De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn: l Composteren, vergisten, wormencomposteren, insectenkweken, paddenstoelen kweken en biomeiler lijken geschikt te zijn (of binnen enkele jaren te worden) voor decentrale toepassing. l Een groot aantal reststromen wordt bij de onderzochte stadslandbouwgebieden nog afgevoerd en extern verwerkt. Uit het onderzoek bleken dit voornamelijk gft, gewasresten, snoeiafval, grasmaaisel, mest en bierbostel te zijn. l Het openbaar groen veroorzaakt in één van de grotere reststromen binnen de gebieden. Dit openbaar groen wordt vaak door externe partijen onderhouden en de reststromen worden door hen afgevoerd. l Gezamenlijke inzameling en verwerking van organische reststromen vindt in beide gebieden nog nauwelijks plaats. Dit heeft onder andere te maken met de benodigde expertise, afspraken omtrent eigenaarschap en verantwoordelijkheid, de benodigde investeringen en de complexiteit van de bestaande regelgeving. l De decentrale oplossingen worden toegepast op kleinere schaal dan in de ‘centrale’ inrichtingen. De decentrale oplossingen dienen echter vaak aan de regelgeving voor grootschalige verwerking te voldoen, waardoor kosten en tijdsinvestering voor vergunningen, registraties en controles vaak niet in verhouding zijn met de opbrengsten. l De ontwikkelde circulaire concepten zijn bij uitstek geschikt om de lokale samenwerking te concretiseren of te versterken. De samenwerking is echter dusdanig vernieuwend van aard dat er andere samenwerkingsafspraken moeten worden gemaakt. Deze hebben betrekking op de uitwisseling van zaken als afval, arbeid, kennis en producten, en van waarden als duurzaamheid, maatschappelijke betekenis en imagoverbetering.

Een mortel kan worden gedefinieerd als een mengsel van één of meerdere bindmiddelen, toeslagstoffen en eventueel toegevoegde hulpstoffen, meestal aangemaakt met water. Mortel wordt gebruikt om te metselen, te voegen, te pleisteren of aan te vullen en wordt daarnaast soms ook gebruikt als constructief materiaal. Reparatiemortels zijn mortels die worden gebruikt in de conserveringspraktijk om ontbrekende delen van diverse (in dit geval steenachtige) materialen aan te vullen.Repareren, stoppen, aanhelen, aanvullen en herstellen zijn allemaal termen die gebruikt worden bij restauratie met behulp van mortels. Naast het niets doen, het consolideren en (deels) vervangen van natuur- en baksteen is het repareren met mortel een veelgebruikte methode. Het gebruik van reparatiemortels leidt tot afwisselend zeer goede en minder goede resultaten met betrekking tot compatibiliteit met het bestaande en duurzaamheid van de reparatiemortel zelf.Tijdens de WTA-studiedag “reparatie van steenachtige materialen” en in deze syllabus zullen ethische, esthetische, technische en financiële aspecten van het gebruik van deze mortels aan de orde worden gesteld. Hierbij gaat het om diverse in de handel beschikbare kant-en-klare producten en zelf-samengestelde mortels.De eerste twee bijdragen aan deze syllabus komen voort uit onderzoek dat is gedaan in het lopende samenwerkingsverband tussen TU Delft, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en TNO. In het eerste paper gaat Michiel van Hunen in op de resultaten van een enquête die is gehouden onder (Nederlandse) verwerkers van reparatiemortels: welke producten worden zoal gebruikt en wat zijn de ervaringen. Daarnaast laat hij aan de hand van een groot aantal voorbeelden zien hoe reparatiemortels zich gedragen in de praktijk. Barbara Lubelli, Rob van Hees en Timo Nijland gaan – mede gebaseerd op laboratoriumonderzoek – in op de keuzecriteria voor het kiezen van een geschikte reparatiemortel.Het derde paper is in het geheel gewijd aan het stadhuis van Antwerpen, beter gezegd aan het onderzoek naar de meest geschikte mortel en verwerkingstechniek voor het repareren van het rode Belgische marmer aan de gevel van dit stadhuis. Deze bijdrage is geleverd door Tanquil Berto, Sam Huysmans, Laurent Fontaine en Roald Hayen. Ook gericht op casuïstiek is de bijdrage van Wouter Callebaut. Hij gaat vanuit het perspectief van de restauratiearchitect in op de keuze voor behoud (niets doen), verstevigen, vervangen, of bijwerken met mortels bij restauratie van natuur- en baksteen.Heleen Schroyen gaat in haar bijdrage in op het gebruik van kunststeen in de erfgoedcontext en hoe het agentschap Onroerend Erfgoed hiermee om gaat. In de bijdrage worden tussentijdse resultaten besproken die de basis vormen waarop het agentschap in 2019 in richtlijn zal gaan opstellen.De laatste drie teksten in deze syllabus richten zich op ervaringen in de praktijk. Ben Massop deelt zijn ervaringen met diverse typen reparatiemortels die hij tegenkwam of heeft gebruikt aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda en de Sint-Janskathedraal te ’s-Hertogenbosch. Delphine Vandevoorde richt zich op drie verschillende soorten mortels en hun voor en nadelen bij toepassing in de praktijk, terwijl Paul van Laere in de laatste bijdrage ingaat op zijn rol als beeldhouwer bij de uitvoering van reparaties met mortel.

Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend Injectie van chemische producten is wellicht de meest verbreide methode om optrekkend vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om vocht te bestrijden. Bij de meerderheid van deze producten gaat het om hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen hydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffenhydrofobeermiddelen, ofwel op basis van koolwaterstoffen, of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende of (en dat in toenemende mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare mate) met water als oplosmiddel. In hun oorspronkelijke vorm ging het om vloeibare producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in producten, maar er is de laatste jaren een groeiend aantal producten in de vorm van de vorm van de vorm van de vorm van de vorm van de vorm van de vorm van de vorm van crèmecrème crèmecrèmes.Uit de praktijk komen tegengestelde berichten met betrekking tot de effectiviteit van de injecties; vaak ontstaat een controverse tussen gebouweigenaar en uitvoerend bedrijf over de werkzaamheid van het product. Soms wordt daarbij de noodzakelijk lange droogtijd voor een natte muur als argument gebruikt om een tekortschietende behandeling te camoufleren. In andere gevallen is het onduidelijk of de injectie danwel een gelijktijdig aangebrachte restauratiepleister verantwoordelijk is voor een (in elk geval visuele) verbetering.In deze bijdrage wordt onderzoek beschreven gericht op het ontwikkelen van een methode waarmee op eenvoudige en snelle wijze de werkzaamheid van een product kan worden aangetoond, zowel in de praktijk als in het laboratorium.Een interessant nevenaspect van het onderzoek was overigens dat diverse essentiële factoren die bepalend zijn voor de effectiviteit van injectieproducten duidelijk zijn geworden. In deze bijdrage zal de snelle methode voor de praktijk centraal staan.

Steenreparatiemortels zijn mortels die in de conserveringspraktijk worden gebruikt om ontbrekende delen van baksteen of natuursteen in metselwerk of beeldhouwwerk aan te vullen. In de Nederlandse conserveringspraktijk worden steenreparatiemortels regelmatig gebruikt met wisselende resultaten, zowel qua compatibiliteit met het bestaande als qua (technische) duurzaamheid van de reparatiemortel zelf. Naast zelf samengestelde mortels zijn de laatste decennia ook verschillende geprefabriceerde steenreparatiemortels beschikbaar. De ruime keuze en de vaak schaarse informatie over mortelsamenstelling, -eigenschappen en

Optrekkend vocht is een vaak voorkomend fenomeen in gebouwen. Vooral oude gebouwen die geen waterkerende laag (zoals bijvoorbeeld een trasraam) hebben, lijden aan dit probleem. De relevantie van optrekkend vocht blijkt ook uit het grote aanbod van producten voor het bestrijden van dit probleem. Het grote, gevarieerde aanbod en de beperkte literatuur over de effectiviteit van de bestrijdingsmethoden maken het moeilijk voor mensen werkzaam in de praktijk om een keuze te maken tussen de verschillende methoden.Binnen het project EMERISDA, gefinancierd door het Europese Joint Program Initiative Cultural Heritage (JPI-CH), is onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de verschillende methoden met als uiteindelijke doel een beslissingssysteem te ontwikkelen ter ondersteuning van de praktijk.Het onderzoek bestond uit literatuuronderzoek, een online enquête om de tevredenheid van de gebruiker (gebouweigenaren en instanties werkzaam in de conservering van cultureel erfgoed) te meten en experimenteel onderzoek in het laboratorium en in situ (aan schaalmodellen en aan gebouwen). De resultaten van het project zijn samengebracht in een digitaal beslissingssysteem. Dit systeem is ontwikkeld om gebruikers te ondersteunen in het vaststellen van de aanwezigheid van optrekkend vocht in gebouwen en in het kiezen van een geschikte interventie.

Een mortel kan worden gedefinieerd als een mengsel van één of meerdere bindmiddelen, toeslagstoffen en eventueel toegevoegde hulpstoffen, meestal aangemaakt met water. Mortel wordt gebruikt om te metselen, te voegen, te pleisteren of aan te vullen en wordt daarnaast soms ook gebruikt als constructief materiaal. Reparatiemortels zijn mortels die worden gebruikt in de conserveringspraktijk om ontbrekende delen van baksteen- of natuursteenblokken, beton, of natuursteen en terracotta ornamenten of beeldhouwwerk aan te vullen. Mortels kunnen ook als reparatiemortels beschouwd worden wanneer deze zijn aangebracht op metselwerkgevels om de samenhang ervan te vergroten. Het doel van de reparatie kan functioneel (het voorkomen van verdergaand verval) en/of esthetisch (het verbeteren van de uitstraling) van aard zijn. Een mortel kan worden gedefinieerd als een mengsel van één of meerdere bindmiddelen, toeslagstoffen en eventueel toegevoegde hulpstoffen, meestal aangemaakt met water. Mortel wordt gebruikt om te metselen, te voegen, te pleisteren of aan te vullen en wordt daarnaast soms ook gebruikt als constructief materiaal. Reparatiemortels zijn mortels die worden gebruikt in de conserveringspraktijk om ontbrekende delen van baksteen- of natuursteenblokken, beton, of natuursteen en terracotta ornamenten of beeldhouwwerk aan te vullen. Mortels kunnen ook als reparatiemortels beschouwd worden wanneer deze zijn aangebracht op metselwerkgevels om de samenhang ervan te vergroten. Het doel van de reparatie kan functioneel (het voorkomen van verdergaand verval) en/of esthetisch (het verbeteren van de uitstraling) van aard zijn.

In deze bijdrage worden de belangrijkste bevindingen gerelateerd aan het effect van toevoeging van de modificatoren op morteleigenschappen en op de duurzaamheid van de mortels gerapporteerd. Allereerst wordt er een experiment beschreven waarin wordt getest of de effectiviteit van borax wordt beïnvloed door het carbonatatieproces. Vervolgens worden de effecten van de modificatoren op morteleigenschappen zoals verwerkbaarheid, waterabsorptie en droging, en buig- en druksterkte gerapporteerd. Als laatste wordt de weerstand van de mortels met modificatoren tegen zoutschade bediscussieerd aan de hand van resultaten van een versnelde zoutkristallisatietest.

Notions of citizenship in old age the participatory society: an analysis of ‘voor elkaar in parkstad’ to be able to face the challenges within care for older adults, local governments and organisations in the field of housing, welfare and healthcare in ‘parkstad’ have decided to join forces. The encouragement of citizenship, own responsibility and own strength are core elements. Old age is often associated with dependency, not with citizenship. This article investigates the question how notions of citizenship in old age are actually constructed by older adults and by local decision makers and directors. This study took place in the context of a healthcare innovation by older adults and by, namely the development of a lifecycle robust neighbourhood in parkstad. The analysis of documents, interviews, observations and focus groups, helps to sketch how directors construct citizenship and participation in an institutional perspective, while older adults use their own daily environment as a perspective. The findings demonstrate how institutions and older adults speak different languages. Within the institutional perspective the emphasis is laid on how older adults should claim less, be more independent and should have fewer entitlements. Older adults talk about how they love to live independent and be active, but also that they have deserved to live their lives at a slower pace, if they would like to.

Wat zijn de mogelijkheden voor de decentrale verwerking van organische reststromen? Levert het lokaal verwerken van materialen als gft, snoeiafval, horeca-afval en gewasresten in brede zin meer op dan afvoer naar grootschalige verwerkers? Die vraag staat centraal in het project RE-ORGANISE, geleid door de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met de Aeres Hogeschool Dronten, verschillende andere kennispartners en ondernemers. Twee Amsterdamse stadslandbouwlocaties fungeren hierbij als onderzoekscases: Tuinen van West (grenzend aan de wijken Geuzenveld en Osdorp) en NoordOogst (in Amsterdam-Noord). Er is gekozen voor stadslandbouwlocaties omdat hier organische reststromen vrijkomen, en er tegelijk behoefte is aan de producten die uit deze reststromen gemaakt kunnen worden. In juli 2017 zijn drie deelproducten opgeleverd van het eerste jaar van onderzoek. Deze casusbeschrijving Tuinen van West is daar een van; verder is er een casusbeschrijving van NoordOogst beschikbaar, en een rapport over de ontwikkeling van technologische concepten voor het hergebruik van organische reststromen. In de casusbeschrijvingen wordt de aanwezigheid en het gebruik van organische reststromen beschreven voor de betreffende locatie. Basis hiervoor vormen 38 interviews met ondernemers en belanghebbenden in beide gebieden, en twee workshops waarin werd nagedacht over het verbeteren van het gebruik van deze reststromen.

Wat zijn de mogelijkheden voor de decentrale verwerking van organische reststromen? Levert het lokaal verwerken van materialen als gft, snoeiafval, horeca-afval en gewasresten in brede zin meer op dan afvoer naar grootschalige verwerkers? Die vraag staat centraal in het project RE-ORGANISE, geleid door de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met verschillende kennispartners en ondernemers. Twee Amsterdamse stadslandbouwlocaties fungeren hierbij als onderzoekscases: Tuinen van West (grenzend aan de wijken Geuzenveld en Osdorp) en NoordOogst (in Amsterdam Noord). Er is gekozen voor stadslandbouwlocaties omdat hier organische reststromen vrijkomen, en er tegelijk behoefte is aan de producten die uit deze reststromen gemaakt kunnen worden. In juli 2017 zijn drie deelproducten opgeleverd van het eerste jaar van onderzoek. Deze casusbeschrijving van Noordoogst is er daar een van; verder is er een casusbeschrijving van de Tuinen van West beschikbaar, en een rapport over de ontwikkeling van technologische concepten voor het hergebruik van organische reststromen. In de casusbeschrijvingen wordt de aanwezigheid en het gebruik van organische reststromen beschreven voor de betreffende locatie. Basis hiervoor vormen ruim 38 interviews met ondernemers en belanghebbenden in beide gebieden, en twee workshops waarin werd nagedacht over het verbeteren van het gebruik van deze reststromen.

Wat zijn de mogelijkheden voor de decentrale verwerking van organische reststromen? Levert het lokaal verwerken van materialen als gft-afval, snoeiafval, horeca-afval en gewasresten in brede zin meer op dan afvoer naar grootschalige verwerkers? Die vraag staat centraal in het project RE-ORGANISE, geleid door de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met Aeres Hogeschool Dronten, verschillende andere kennispartners en ondernemers. In dit rapport wordt een overzicht gecreëerd van wat er technisch mogelijk is met de organische reststromen. Daartoe zijn zogenaamde factsheets opgesteld per technologie, die een beschrijving omvatten van wanneer en hoe verschillende verwerkingstechnologieën decentraal toe te passen zijn op organische reststromen.

Steenreparatiemortels worden gebruikt voor het aanvullen van een ontbrekend deel van het originele materiaal. Dat laatste kan verloren zijn gegaan door een mechanische belasting of door bijvoorbeeld aantastingsprocessen waarbij vocht, vorst en of zouten een rol spelen. Het ontbrekende deel wordt dan aangevuld met een mortel met een passende kleur en textuur. De gebruikte mortel is als het ware ‘kneedbaar’, zodat aanpassing aan de gewenste vorm eenvoudig mogelijk is. Gewoonlijk gaat het om kleinschalige ingrepen, waarbij individuele stenen, details en delen van ornamenten of beelden worden behandeld. In de kleinschaligheid, de individuele benadering en de ‘boetseerbaarheid’ liggen de voornaamste verschillen met andere ingrepen waarbij mortel wordt toegepast, zoals hervoegwerk, vervangen van pleisterwerk en dergelijke.

Steenreparatiemortels worden gebruikt voor het aanvullen van een ontbrekend

Vanaf de Romeinse tijd tot in de 19e eeuw is historisch metselwerk in monumenten en ander gebouwd erfgoed vaak vervaardigd met kalk- of kalk-puzzolaanmortels. Sommige kalken zijn van nature in meer of mindere mate hydraulisch. In de 19e eeuw begint wetenschappelijk onderzoek naar hydraulisch bindmiddelen en doen natuurlijke hydraulisch kalk, Portland cement en voorlopers daarvan hun intrede. Deze bijdrage geeft een beknopt overzicht van historische mortels, met bijzondere aandacht aan hun gebruik in Nederland

Oppervlaktebehandelingen zijn beschermingsmaatregelen waarbij op of via het oppervlak van de gevel middelen worden aangebracht. Er zijn verschillende vormen van oppervlaktebehandeling. In deze bijdrage worden alleen waterafstotende en steenverstevigende behandelingen besproken

Het instandhouden van monumenten en historische binnensteden is van groot maatschappelijk belang. De leefbaarheid van steden, maar ook zaken als sociale veiligheid en culturele identiteit worden er in belangrijke mate door bepaald. Welzijn en welbevinden van mensen in stedelijke gebieden worden er door vergroot. Monumenten spelen een nadrukkelijke rol in de (stedelijke) gebiedsontwikkeling. Aan de instand-houding van monumenten wordt veel publiek geld besteed terwijl er tegelijk nog regelmatig iets mis gaat (fig. 1 en 2).