Search

TechnologieWacht informeert de sector van elektro installateurs over de status van nieuwe technologieën. De nadruk wordt hierbij gelegd op technologieën die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met hernieuwbare energie. Deze informatieopdracht gebeurt op verschillende manieren: enerzijds door gemeenschappelijke acties zoals informatiedagen, anderzijds door meer individuele acties dmv elektronische nieuwsbrieven of het ter beschikking stellen van technische artikels via de website (www.vei.be) Het centrale thema voor dit jaar handelt over elektrische voertuigen in al zijn aspecten. Dit verkenningsdossier zal de technologische aspecten van elektrische wagens nader onderzoeken en omschrijven, de focus zal liggen op de randapparatuur, laadpalen, oplaadmogelijkheden, batterijen, de invloed op het elektriciteitsnet en de ecologische aspecten. De onderzoeksgroep MOBI - Mobility and automotive technology research group - van de Vrije Universiteit Brussel stelde dit handboek samen in samenwerking met het Vlaamse Elektro Innovatiecentrum (VEI). Het elektrisch voertuig wint meer en meer aan belangstelling in de media. Consumenten, autofabrikanten, energieleveranciers, de politieke wereld en milieuorganisaties zijn allemaal gewonnen voor een snelle introductie van elektrische wagens op de markt. De crisis in de automobielsector, de enorme afhankelijkheid van ingevoerde aardolie en het toenemend bewustzijn dat we dringend de broeikasgassen moeten terugdringen en de stedelijke luchtkwaliteit moeten verbeteren, het zijn allemaal factoren die het belang van de introductie van elektrische voertuigen onderstrepen. De elektrische wagen heeft tal van voordelen in vergelijking met een benzine of dieselwagen: geen directe uitlaatgassen, geen lawaaierige ontploffingsmotor, onderhoudsvriendelijk, een wagen met een sportieve motor die toch zuinig is en de vrijheid in de keuze van energie opwekking waardoor rijden op hernieuwbare energie mogelijk is. Het Vlaams Elektro Innovatiecentrum (VEI) geeft technologische advies- en dienstverlening aan de elektro-sector in Vlaanderen. De primaire doelgroep van het verkenningsdossier zijn de elektro-installatiebedrijven in Vlaanderen. Uit interessepeiling blijkt dat groepen van bedrijven uit de primaire doelgroep nood hebben aan meer uitgediepte studies van innovatieve onderwerpen. De doelstelling van het verkenningsdossier is de elektro-installatiebedrijven bijstaan met informatie over elektrische wagens en tonen welke impact dit heeft op hun dagelijks werk. In dit handboek worden de belangrijkste thema's van elektrische wagens aangesneden: een introductie tot elektrische wagens, de laadconcepten en componenten, de betalingswijzen, het rijden met een elektrische wagen, de invloed op het elektriciteitsnet en de ecologische aspecten. Een introductie wordt gegeven over elektrische voertuigen. De elektrische wagen wordt vergeleken met een conventionele wagen en de verschillen worden aangetoond. Een hybride wagen is te plaatsen tussen een elektrische en een conventionele wagen. Dezewagens kunnen aanzien worden als een eerste stap naar een volledige elektrificatie van het personenvervoer. De verschillen tussen een serie en parallel hybride worden uitgelegd. De hybridisatiegraad is een goede parameter voor het indelen van hybride wagens en wordt gebruikt om de verschillen tussen micro hybride en plug-in hybride uit te leggen. Vervolgens wordt de huidige en de toekomstige markt van de elektrische wagens besproken. Hoe ver staan we in België, wat is er al voorhanden en wat mogen we verwachten op korte termijn? Het laden van een elektrische wagen is een belangrijk interessepunt voor de elektro-installatiebedrijven. Elektrische en hybride wagens hebben steeds een energieopslagsysteem nodig. De verschillende batterijtypes en hun respectievelijke levensduur, energie/vermogensinhoud en oplaadtijd-actieradius worden uiteengezet. Een korte toelichting over andere energieopslagsystemen zoals supercondensatoren en vliegwielen wordt gegeven. De verschillende oplaadconcepten zoals conductief en inductief laden worden besproken alsook de mogelijkheid voor batterijwissels. De verschillende concepten voor laadinfrastructuur (publiek en privé) worden besproken. Belangrijke aspecten hierbij zijn de normeringen (Europese stekker, spanning, veiligheid), de vereisten (elektrisch, aarding, vandalisme) en de installatievoorschriften. De verschillende betalingswijzen voor het opladen van elektrische wagens worden besproken. Welke betalingswijzen bestaan er in België en in andere landen? Hoe is een koppeling mogelijk met een GPRS systeem? Het gebruik van een elektrische wagen wordt besproken. Willen we wel rijden met een dergelijke wagen. Hoe zit het met de prestaties van een elektrische motor (motorkarakteristieken en types) en het rijcomfort (airco/verwarming, veiligheid en autodomotica)? Het onderhoud van een elektrische wordt vergeleken met een conventionele wagen. Elektrische wagens moeten worden opgeladen via het elektriciteitsnet, dit heeft een invloed op de elektriciteitsproductie en -distributie enwordt besproken in het zevende hoofdstuk. Dit hoofdstuk zal niet ingaan op smart grids en de vermogenkwaliteit van het net. Het laatste hoofdstuk geeft inzicht over de milieuproblemen (broeikaseffect, gezondheid, ecosystemen) die gepaard gaan met personenvervoer en bespreekt de belangrijkste polluenten (CO2, CO, HC, CH4, PM, NOx). De milieueffecten van conventionele voertuigen en elektrische voertuigen worden vergeleken met behulp van een "well-to-wheel" analyse die de directe (uitlaatgassen van een verbrandingsmotor) en indirecte emissies (emissies tijdens brandstof- of elektriciteitsproductie) van een voertuig analyseert. Met een levenscyclusanalyse wordt de milieuproblematiek van batterijen en de productie van een elektrische wagen vergeleken met een conventionele wagen.

Dit document brengt de effecten voor het milieu in kaart van de sector transport door het vervoer van mensen en goederen in Vlaanderen. De sector transport omvat zowel het particulier als het professioneel vervoer op de weg, per spoor, op het water en in de lucht. Het wegvervoer omvat zowel het personen- als het goederenvervoer. Het personenvervoer behelst zowel het vervoer met de auto, de moto, de lijnbus als de autocar. Het goederenvervoer omvat het vervoer met lichte en met zware vrachtwagens. Het vervoer per spoor omvat ook het personen- en goederenvervoer. Wat de activiteit betreft worden zowel de kilometers van de elektrische als de dieseltreinen in rekening gebracht. Naar milieudruk toe worden enkel de emissies van de dieseltreinen in rekening gebracht. De scheepvaart omvat zowel de binnenvaart als de zeescheepvaart. Die omvatten enkel goederenvervoer. In de meeste analyses wordt enkel de binnenlandse zeescheepvaart beschouwd. Dit is de scheepvaart tussen Vlaamse Noordzeehavens. Die trafiek omvatalle schepen die reizen tussen Vlaamse havens. Wat de luchtvaart betreft wordt de activiteit beschouwd van de vliegtuigen die vertrekken of aankomen op de luchthavens van Zaventem, Deurne, Oostende en Kortrijk/Wevelgem. De militaire luchthavens die beschouwd worden zijn Melsbroek, Koksijde, Kleine Brogel en Brasschaat. De voornaamste redenen waarom privépersonen zich verplaatsen zijn winkelen, werken, onderwijs volgen, ontspannen of het meedoen aan of bijwonen van een sport- of cultureel evenement. Daarnaast is het brengen van bezoeken en het halen of brengen van personen een veel voorkomende reden om zich te verplaatsen. Zonder transport van mensen en goederen vallen onze maatschappij en de economie volledig stil. Transport is dus onmisbaar, maar tegelijkertijd een bron van milieuproblemen. Het draagt immers bij tot de klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen (CO2, N2O, CH4 en HFK's). Transport is ook schadelijk voor de gezondheid: zo leidt de emissie van fijn stof tot een stijging van luchtwegklachten. De uitstoot van stikstofoxides (NOx) en niet-methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS) leidt tot de vorming van ozon, dat op haar beurt zowel onze gezondheid als de ecosystemen schaadt. De verzuring van het leefmilieu is een rechtstreeks gevolg van de emissie van stikstofoxides en zwaveldioxide (SO2). Transport kost ook handenvol energie. De voorraad aan fossiele brandstoffen is eindig. Daarom moet zuinig met energie omgesprongen worden en verdienen energie-efficiëntere en milieuvriendelijkere transportmiddelen de voorkeur. De sector transport heeft een belangrijk aandeel in de lawaai-, licht- en geurhinder in Vlaanderen. Het wegverkeer en het luchtverkeer zijn belangrijke bronnen van lawaai, het wegverkeer ook van lichtvervuiling. Lawaai- en lichthinder kunnen leiden tot gezondheidsproblemen. Die gaan van slaapstoornissen, een verhoogde bloeddruk tot zelfs hartproblemen. februari 2011 8 Achtergronddocument Transport De uitgebouwde transportinfrastructuur leidt tot versnippering van het landschap en tot barrièrewerking met een daling van de biodiversiteit tot gevolg. Wegen en spoorwegen vormen voor sommige diersoorten namelijk een moeilijk te overbruggen barrière. De activiteiten die plaatsvinden binnen de sector transport veroorzaken een milieudruk. In het deel Indicatoren wordt meer in detail ingegaan welke bijdrage de sector transport levert aan de verschillende milieuthema's. Over de milieuthema's (klimaatverandering, zwevend stof, fotochemische luchtverontreiniging, versnippering...) zijn ook aparte achtergronddocumenten voorhanden. Voor wat betreft de lawaai-, geur- en lichthinder die de sector transport veroorzaakt wordt verwezen naar het achtergronddocument Hinder. Transport heeft een impact op de menselijke gezondheid. Ook veroorzaakt het een aantal kosten door congestie en door schade aan mens en natuur waarop in dit document verder zal ingegaan worden. Ook de achtergronddocumenten Milieu, mens en gezondheid en Milieu en economie gaan daar dieper op in.