Search

Mensen met downsyndroom hebben een bijzonder hoog risico op dementie. Desondanks is er weinig bekend over dementiegerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom. Een nieuwe evaluatieschaal is ontwikkeld om de aard, frequentie en ernst van gedragsveranderingen in kaart te brengen (83 gedragsitems in 12 klinisch-gedefinieerde secties). Centraal stond het identificeren van items die veranderen in relatie tot de dementiestatus. Gestructureerde interviews zijn gehouden met informanten van mensen met downsyndroom zonder dementie (DS, N = 149), met twijfelachtige dementie (DS + TDN, = 65) en met gediagnosticeerde dementie (DS + ADN, = 67). Groepsvergelijkingen toonden een uitgesproken toename in frequentie en ernst van items over angst, slaapproblemen, agitatie & stereotiep gedrag, agressie, apathie, depressieve kenmerken en eet- en drinkgedrag. Het aantal mensen dat een toename liet zien was procentueel het hoogst in de DS + AD groep en het laagst in de DS groep. Een aanzienlijk percentage van de DS + TD groep vertoonde al een toename in angst, slaapproblemen, apathie en depressieve kenmerken, wat erop duidt dat dit mogelijk vroege alarmsignalen zijn van dementie. De schaal zou kunnen bijdragen aan een beter begrip van de veranderingen, het aanpassen van de dagelijkse zorg/begeleiding, en het bieden van passende behandelingen aan mensen met downsyndroom. Gebaseerd op de resultaten en praktijkervaringen moet de schaal worden verbeterd en moet de toepasbaarheid, betrouwbaarheid en validiteit nog verder onderzocht worden.

Achtergrond Apathie wordt bij patiënten met dementie en lichte cognitieve problemen (MCI) vaak gezien als een symptoom van depressie, maar anderen beschrijven apathie en depressie als aparte stoornissen. Voor de correcte behandeling is onderscheid tussen beide echter noodzakelijk. Mogelijk hebben deze stoornissen een verschillende relatie met cognitie en zou dit onderscheid van diagnostisch belang kunnen zijn. Dit is echter nog niet éénduidig bewezen. In dit onderzoek tonen we aan in welke mate apathie en depressie voorkomt bij patiënten met MCI en dementie en onderzochten we de relatie met cognitieve maten binnen de MCI-groep. Methode Bij 117 cognitief gezonde controles (GC), 97 deelnemers met MCI en 50 deelnemers met een beginnende dementie (DEM) werd de Repeatable Battery for the Assessment of Neuropsychological Status (RBANS) afgenomen. Daarnaast werden de apathie evaluatie schaal klinische versie (AES-C, grenswaarde 38) en de geriatrische depressie schaal (GDS, grenswaarde 11) afgenomen. Resultaten Het aantal deelnemers met apathie was hoger naarmate er sprake was van een meer gevorderd stadium van cognitieve klachten met respectievelijk 3,4 %; 10,4 % en 41,5 % van de deelnemers in de GC-, MCI- en DEM-groep. De prevalentie van geïsoleerde depressieve symptomen was het hoogst in de MCI-groep (18,8 %). Correlatieanalyses binnen de MCI-groep tonen aan dat apathie geassocieerd is, met zwakker presteren op inprenting, aandacht en het algemeen cognitief functioneren. Conclusie Apathie en depressieve symptomen komen in verschillende mate voor bij GC, MCI en DEM en zijn in de MCI-groep geassocieerd met achteruitgang in verschillende cognitieve domeinen.

In het verlenen van “goede zorg en ondersteuning voor ouderen” is aandacht nodig voor de preventie van kwetsbaarheid bij ouderen. Een gerichte casefinding van (mogelijk) kwetsbare ouderen is hierbij essentieel om correcte preventieve maatregelen te nemen. Dit onderzoek heeft als doel om risicoprofielen en risicofactoren van kwetsbaarheid bij ouderen in kaart te brengen om zo vroegtijdige detectie mogelijk te maken. Kwetsbaarheid wordt hierbij niet enkel gezien als een fysiek probleem, maar omvat ook psychische, sociale en omgevingscomponenten. Multinomiale logistische regressie analyses op data van de Belgian Ageing Studies (N = 21.664 thuiswonende ouderen) onderzoeken de relatie van socio-demografische en socio-economische factoren op de vier domeinen van kwetsbaarheid (i. e. fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid) en totale kwetsbaarheid. De resultaten tonen dat zowel mannen als vrouwen die verhuisd zijn in de afgelopen 10 jaar of een lager inkomen hebben, een groter risico hebben om kwetsbaar te zijn. Voor elk domein afzonderlijk zijn er specifieke risicofactoren gevonden (zoals burgerlijke staat bij psychische kwetsbaarheid). Daarnaast zijn er verschillen tussen risicoprofielen bij mannen en vrouwen. Zo vormt bij mannen het land van herkomst een risicofactor voor kwetsbaarheid, terwijl dit bij vrouwen niet het geval is. Op basis van de resultaten worden praktische aanbevelingen alsook toekomstige onderzoekspistes uitgewerkt voor de detectie en preventie van kwetsbaarheid bij ouderen.