Search

Onderdeel van Hoofdstuk 4 'Waar komt (volgens u) onze moraal vandaan?'.

Onderdeel van Hoofdstuk 4 'Waar komt (volgens u) onze moraal vandaan?'.

In de loop van de geschiedenis lijken vrijheid en georganiseerde religies, en dan in het bijzonder de islam, op gespannen voet met elkaar te staan. Is het niet zo dat religie per definitie geen vrijheid duldt? En geldt dat niet al helemaal voor de islam? In een liberale democratie die gebaseerd is op de rechtsstaat zijn diverse grondrechten van kracht waaronder vrijheid van religie. De lakmoestest of een religie past in een liberale democratie komt erop neer dat moet worden nagegaan hoe de islam zich verhoudt tot het beginsel van godsdienstvrijheid. Specifiek gaat het mij in deze bijdrage over afvalligheid. Daaromstaatinditartikeldevolgendevraagcentraal:hoeverhoudengodsdienstvrijheidenafvalligheidindeislamzichtotseculierrechtineendemocratische rechtsstaat?Het artikel is als volgt opgebouwd. Om te beginnen wordt het begrip godsdienstvrijheid nader omschreven in paragraaf 1. In de daaropvolgende paragraaf wordt het vraagstuk van de verhouding tussen islam en vrijheid van godsdienst voorlopig verkend. Geconstateerd wordt dat met name rond afvalligheid tussen moslimgeleerden een controverse bestaat. In paragraaf 3 en 4 komt het thema afvalligheid in de Koran en in de soenna ter sprake. In paragraaf 5 wordt de relevantie van dit onderwerp voor westerse moslims onder de loep genomen. In paragraaf 6 komt de vraag aan de orde in hoeverre afvalligheid een publieke dan wel een privéaangelegenheid is. In paragraaf 7 wordt nagegaan hoe afvalligheid in de islam zich verhoudt tot seculier recht. Het artikel sluit af met een conclusie in paragraaf 8.

Dit boek over het heikele onderwerp van vrijheid van meningsuiting is een prijzenswaardige poging om het zwart-wit denken te doorbreken. Het feit dat het geschreven is voor zowel moslims als niet-moslims laat zien dat er aan beide kanten een groot gebrek aan kennis rondwaart. Razi Quadir probeert deze impasse te doorbreken met een werk dat is verankerd in klassieke islamitische bronnen. Al lezend komt hij tot de conclusie dat vrijheid van meningsuiting een groot goed is zowel vanuit Nederlands als islamitisch perspectief. Hij laat zien dat waar moslimlanden de basisvrijheden van meningsuiting en het afvallen van de islam niet toelaten, de originele bronnen individuele moslims veel meer speelruimte geven dan algemeen wordt aangenomen. Dit is een belangrijke ontdekking die de deur opent voor verhitte debatten en verdere studie en die laat zien dat het kleurenpalet van de realiteit veel breder is dan meestal wordt verondersteld.