Search

Algoritmen helpen om op grote schaal beslissingen te nemen. Het is echter lastig om achteraf toe te zien op de kwaliteit van deze beslissingen. Toezicht zou zich met name moeten richten op het wordingsproces van algoritmes: de stappen die genomen worden om te komen van probleemomschrijving tot een geimplementeerd algoritme. In dit proces worden immers de principiele keuzes gemaakt die bepalend zijn voor de manier waarop het algoritme zal handelen en de wijze waarop het uitwerking heeft op de maatschappij. Door deze keuzes expliciet en onder de juiste overwegingen te maken verkleint het risico op misdragingen. Toezichthouders en ontwikkelaars van algoritmen tezamen kunnen hier een handreiking voor opstellen.

Algoritmen besturen en bepalen meer en meer de besluitvorming van overheid, bedrijfsleven en personen over personen. Besluitvorming met rechts-gevolgen voor de betrokkenen moet volgens de AVG transparant en verklaarbaar zijn. Wat betekenen die eisen voor de ontwikkeling en toepassing van algoritmen? Is regulering realistisch, zijn algemene beginselen een beter idee of worden we “slaves to the Algorithm”?

Het is inmiddels een cliché dat de kunstmatige intelligentie van de robot het privaatrecht voor uitdagingen plaatst. Een minder platgetreden pad betreft de vraag op welke wijze de smartrobot – de meest geavanceerde variant in de robotfamilie - doorwerkt in het fiscaal-juridische verhaal. Onduidelijk ook is de impact van zijn mogelijke rechtspersoonlijkheid, een aanduiding die een nieuw hoofdstuk zou toevoegen aan het fiscale verhaal. De Nederlandse inbreng aan die discussie is nog beperkt. Met dit artikel hoop ik een aandeel te kunnen leveren aan het denken. De bijdrage start met een korte geschiedenis van de door de mens gecreëerde slimme machine die eerst uitsluitend in fictie leeft, maar inmiddels onze werkelijkheid heeft betreden. De aanwezigheid van deze autonome smartrobot biedt voordelen, maar brengt ook juridische en ethische risico’s met zich mee voor de samenleving. Voortbordurend op vragen gerezen op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht is voorgesteld om aan deze slimme machine rechtspersoonlijkheid te verlenen. Deze robot transformeert dan van rechtsobject in een rechtssubject met eigen rechten en plichten. Een voor fiscalisten relevante vraag is of deze civielrechtelijke kwalificatie ook zou moeten gelden in het fiscale recht. Zou de smartrobot, die momenteel kwalificeert als een bedrijfsmiddel, aangemerkt moeten worden als een belastingplichtig rechtssubject voor een nieuw in te voeren robotbelasting? Kan de opbrengst van een dergelijke heffing de nadelige invloed van de komst van de smartrobot op de werkgelegenheid en de sociale zekerheid verzachten? Het artikel onderzoekt eerst de praktische implicaties van een dergelijke robotbelasting waarbij zal blijken dat daarbij niet alleen aanzienlijke afbakeningsproblemen optreden, maar dat ook de vaststelling van de heffingsgrondslag van een directe robotbelasting dubieus is. Aansluitend wordt getoetst of een dergelijke heffing kan worden gerechtvaardigd door ofwel de aard en de grondslagen van het belastingrecht, ofwel een instrumentalistische benadering. Ik zal onderbouwen waarom een robotbelasting op alle voornoemde gebieden een doodlopende weg blijkt te zijn. Nu bovendien de voordelen van de inschakeling van deze technologieën toekomen aan de eigenaar/gebruiker van deze smartrobot, ligt het voor de hand om de fiscale focus op deze groep in de samenleving te richten. Ik zal daarom voorstellen om een van de privileges van deze groep, de mogelijkheid tot oppotten van ingehouden winsten, te doorbreken. Een korte conclusie sluit het geheel af.

Het is inmiddels een cliché dat de kunstmatige intelligentie van de robot het privaatrecht voor uitdagingen plaatst. Een minder platgetreden pad betreft de vraag op welke wijze de smartrobot – de meest geavanceerde variant in de robotfamilie - doorwerkt in het fiscaal-juridische verhaal. Onduidelijk ook is de impact van zijn mogelijke rechtspersoonlijkheid, een aanduiding die een nieuw hoofdstuk zou toevoegen aan het fiscale verhaal. De Nederlandse inbreng aan die discussie is nog beperkt. Met dit artikel hoop ik een aandeel te kunnen leveren aan het denken. De bijdrage start met een korte geschiedenis van de door de mens gecreëerde slimme machine die eerst uitsluitend in fictie leeft, maar inmiddels onze werkelijkheid heeft betreden. De aanwezigheid van deze autonome smartrobot biedt voordelen, maar brengt ook juridische en ethische risico’s met zich mee voor de samenleving. Voortbordurend op vragen gerezen op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht is voorgesteld om aan deze slimme machine rechtspersoonlijkheid te verlenen. Deze robot transformeert dan van rechtsobject in een rechtssubject met eigen rechten en plichten. Een voor fiscalisten relevante vraag is of deze civielrechtelijke kwalificatie ook zou moeten gelden in het fiscale recht. Zou de smartrobot, die momenteel kwalificeert als een bedrijfsmiddel, aangemerkt moeten worden als een belastingplichtig rechtssubject voor een nieuw in te voeren robotbelasting? Kan de opbrengst van een dergelijke heffing de nadelige invloed van de komst van de smartrobot op de werkgelegenheid en de sociale zekerheid verzachten? Het artikel onderzoekt eerst de praktische implicaties van een dergelijke robotbelasting waarbij zal blijken dat daarbij niet alleen aanzienlijke afbakeningsproblemen optreden, maar dat ook de vaststelling van de heffingsgrondslag van een directe robotbelasting dubieus is. Aansluitend wordt getoetst of een dergelijke heffing kan worden gerechtvaardigd door ofwel de aard en de grondslagen van het belastingrecht, ofwel een instrumentalistische benadering. Ik zal onderbouwen waarom een robotbelasting op alle voornoemde gebieden een doodlopende weg blijkt te zijn. Nu bovendien de voordelen van de inschakeling van deze technologieën toekomen aan de eigenaar/gebruiker van deze smartrobot, ligt het voor de hand om de fiscale focus op deze groep in de samenleving te richten. Ik zal daarom voorstellen om een van de privileges van deze groep, de mogelijkheid tot oppotten van ingehouden winsten, te doorbreken. Een korte conclusie sluit het geheel af.

Algoritmen besturen en bepalen meer en meer de besluitvorming van overheid, bedrijfsleven en personen over personen. Besluitvorming met rechts-gevolgen voor de betrokkenen moet volgens de AVG transparant en verklaarbaar zijn. Wat betekenen die eisen voor de ontwikkeling en toepassing van algoritmen? Is regulering realistisch, zijn algemene beginselen een beter idee of worden we “slaves to the Algorithm”?

Het is inmiddels een cliché dat de kunstmatige intelligentie van de robot het privaatrecht voor uitdagingen plaatst. Een minder platgetreden pad betreft de vraag op welke wijze de smartrobot – de meest geavanceerde variant in de robotfamilie - doorwerkt in het fiscaal-juridische verhaal. Onduidelijk ook is de impact van zijn mogelijke rechtspersoonlijkheid, een aanduiding die een nieuw hoofdstuk zou toevoegen aan het fiscale verhaal. De Nederlandse inbreng aan die discussie is nog beperkt. Met dit artikel hoop ik een aandeel te kunnen leveren aan het denken. De bijdrage start met een korte geschiedenis van de door de mens gecreëerde slimme machine die eerst uitsluitend in fictie leeft, maar inmiddels onze werkelijkheid heeft betreden. De aanwezigheid van deze autonome smartrobot biedt voordelen, maar brengt ook juridische en ethische risico’s met zich mee voor de samenleving. Voortbordurend op vragen gerezen op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht is voorgesteld om aan deze slimme machine rechtspersoonlijkheid te verlenen. Deze robot transformeert dan van rechtsobject in een rechtssubject met eigen rechten en plichten. Een voor fiscalisten relevante vraag is of deze civielrechtelijke kwalificatie ook zou moeten gelden in het fiscale recht. Zou de smartrobot, die momenteel kwalificeert als een bedrijfsmiddel, aangemerkt moeten worden als een belastingplichtig rechtssubject voor een nieuw in te voeren robotbelasting? Kan de opbrengst van een dergelijke heffing de nadelige invloed van de komst van de smartrobot op de werkgelegenheid en de sociale zekerheid verzachten? Het artikel onderzoekt eerst de praktische implicaties van een dergelijke robotbelasting waarbij zal blijken dat daarbij niet alleen aanzienlijke afbakeningsproblemen optreden, maar dat ook de vaststelling van de heffingsgrondslag van een directe robotbelasting dubieus is. Aansluitend wordt getoetst of een dergelijke heffing kan worden gerechtvaardigd door ofwel de aard en de grondslagen van het belastingrecht, ofwel een instrumentalistische benadering. Ik zal onderbouwen waarom een robotbelasting op alle voornoemde gebieden een doodlopende weg blijkt te zijn. Nu bovendien de voordelen van de inschakeling van deze technologieën toekomen aan de eigenaar/gebruiker van deze smartrobot, ligt het voor de hand om de fiscale focus op deze groep in de samenleving te richten. Ik zal daarom voorstellen om een van de privileges van deze groep, de mogelijkheid tot oppotten van ingehouden winsten, te doorbreken. Een korte conclusie sluit het geheel af.

Kunstmatige intelligentie gaat ons werk transformeren. Ook juristen ontkomen er niet aan. Als je tot voor kort het maken van een contract wilde automatiseren, moest je alle opties en keuzes vooraf bedenken en in het model stoppen. Je kreeg dus als resultaat wat je erin stopte, niets meer, niets minder. Nu voer je een zelflerend algoritme een grote stapel contracten en vindt het zelf zijn weg in alle relevante opties en bijbehorende bepalingen die ervaren advocaten door de jaren hebben bedacht. Het algoritme als neerslag van onze collectief opgebouwde contextuele ervaring in het opstellen van contracten, als dat maar geen banen gaat kosten.

Kunstmatige intelligentie gaat ons werk transformeren. Ook juristen ontkomen er niet aan. Als je tot voor kort het maken van een contract wilde automatiseren, moest je alle opties en keuzes vooraf bedenken en in het model stoppen. Je kreeg dus als resultaat wat je erin stopte, niets meer, niets minder. Nu voer je een zelflerend algoritme een grote stapel contracten en vindt het zelf zijn weg in alle relevante opties en bijbehorende bepalingen die ervaren advocaten door de jaren hebben bedacht. Het algoritme als neerslag van onze collectief opgebouwde contextuele ervaring in het opstellen van contracten, als dat maar geen banen gaat kosten.

Kunstmatige intelligentie gaat ons werk transformeren. Ook juristen ontkomen er niet aan. Als je tot voor kort het maken van een contract wilde automatiseren, moest je alle opties en keuzes vooraf bedenken en in het model stoppen. Je kreeg dus als resultaat wat je erin stopte, niets meer, niets minder. Nu voer je een zelflerend algoritme een grote stapel contracten en vindt het zelf zijn weg in alle relevante opties en bijbehorende bepalingen die ervaren advocaten door de jaren hebben bedacht. Het algoritme als neerslag van onze collectief opgebouwde contextuele ervaring in het opstellen van contracten, als dat maar geen banen gaat kosten.

Beide technieken zijn toegepast binnen drie case studies: 1) Het bestrijden van aardappelopslag tussen suikerbieten. 2) Het schoffelen in de rij van gezaaide of geplante gewassen. 3) Het bestrijden van ridderzuring in grasland. Voor het bestrijden van aardappelopslag is het Particle filter gebruikt om de kleuren van aardappel en suikerbieten beter van elkaar te onderscheiden. Dit leverde nog geen verbetering op ten opzichte van het huidige adaptieve algoritme. Voor het schoffelen in de rij is het Kalman filter gebruikt om de afstand te schatten waarop de planten zijn gezaaid. Visueel is vastgesteld dat dit een verbeterd detectieresultaat oplevert, omdat het algoritme bijleert en zich dus aanpast aan de omstandigheden. Voor het bestrijden van ridderzuring in grasland is geïnventariseerd welke algoritmes het beste kunnen worden gebruikt Samengevat: adaptieve algoritmes dragen bij aan een betere detectie, maar ze moeten wel verstandig worden ingezet

Beide technieken zijn toegepast binnen drie case studies: 1) Het bestrijden van aardappelopslag tussen suikerbieten. 2) Het schoffelen in de rij van gezaaide of geplante gewassen. 3) Het bestrijden van ridderzuring in grasland. Voor het bestrijden van aardappelopslag is het Particle filter gebruikt om de kleuren van aardappel en suikerbieten beter van elkaar te onderscheiden. Dit leverde nog geen verbetering op ten opzichte van het huidige adaptieve algoritme. Voor het schoffelen in de rij is het Kalman filter gebruikt om de afstand te schatten waarop de planten zijn gezaaid. Visueel is vastgesteld dat dit een verbeterd detectieresultaat oplevert, omdat het algoritme bijleert en zich dus aanpast aan de omstandigheden. Voor het bestrijden van ridderzuring in grasland is geïnventariseerd welke algoritmes het beste kunnen worden gebruikt Samengevat: adaptieve algoritmes dragen bij aan een betere detectie, maar ze moeten wel verstandig worden ingezet

Beide technieken zijn toegepast binnen drie case studies: 1) Het bestrijden van aardappelopslag tussen suikerbieten. 2) Het schoffelen in de rij van gezaaide of geplante gewassen. 3) Het bestrijden van ridderzuring in grasland. Voor het bestrijden van aardappelopslag is het Particle filter gebruikt om de kleuren van aardappel en suikerbieten beter van elkaar te onderscheiden. Dit leverde nog geen verbetering op ten opzichte van het huidige adaptieve algoritme. Voor het schoffelen in de rij is het Kalman filter gebruikt om de afstand te schatten waarop de planten zijn gezaaid. Visueel is vastgesteld dat dit een verbeterd detectieresultaat oplevert, omdat het algoritme bijleert en zich dus aanpast aan de omstandigheden. Voor het bestrijden van ridderzuring in grasland is geïnventariseerd welke algoritmes het beste kunnen worden gebruikt Samengevat: adaptieve algoritmes dragen bij aan een betere detectie, maar ze moeten wel verstandig worden ingezet