Search

Door het gebruik van radioactieve materialen kunnen mensen worden blootgesteld aan ioniserende straling. Aangezien deze blootstelling risico's voor de gezondheid met zich meebrengt, zijn voor deze handelingen regels en voorschriften opgesteld. De grootte van het risico is afhankelijk van de blootstelling. Bij een geringe blootstelling kan vrijstelling van deze regels en voorschriften worden verleend ('generieke vrijstelling en vrijgave'). Nieuwe Europese voorschriften hiervoor worden momenteel met zo weinig mogelijk aanpassingen ('beleidsarm') overgenomen in de Nederlandse regelgeving. Als gevolg van de beleidsarme implementatie van deze vernieuwde regelgeving wordt het aantal nucliden waarvoor grenswaarden voor vrijstelling en vrijgave bestaan, in de Nederlandse regelgeving teruggebracht van circa 800 naar circa 300. Dit komt doordat Nederland in de huidige regelgeving - op verzoek van stakeholders - in het verleden grenswaarden voor een groot aantal nucliden heeft toegevoegd. Stakeholders willen graag dat de voor de door de implementatie vervallende nucliden grenswaarden blijven bestaan. Het RIVM heeft daarom op verzoek van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) gezocht naar grenswaarden die de huidige kunnen vervangen en tegelijkertijd voldoen aan de nieuwe Europese voorschriften. Deze grenswaarden kunnen door de minister van Infrastructuur en Milieu worden opgenomen in een ministeriële regeling.

Door het gebruik van radioactieve materialen kunnen mensen worden blootgesteld aan ioniserende straling. Aangezien deze blootstelling risico's voor de gezondheid met zich meebrengt, zijn voor deze handelingen regels en voorschriften opgesteld. De grootte van het risico is afhankelijk van de blootstelling. Bij een geringe blootstelling kan vrijstelling van deze regels en voorschriften worden verleend ('generieke vrijstelling en vrijgave'). Nieuwe Europese voorschriften hiervoor worden momenteel met zo weinig mogelijk aanpassingen ('beleidsarm') overgenomen in de Nederlandse regelgeving. Als gevolg van de beleidsarme implementatie van deze vernieuwde regelgeving wordt het aantal nucliden waarvoor grenswaarden voor vrijstelling en vrijgave bestaan, in de Nederlandse regelgeving teruggebracht van circa 800 naar circa 300. Dit komt doordat Nederland in de huidige regelgeving - op verzoek van stakeholders - in het verleden grenswaarden voor een groot aantal nucliden heeft toegevoegd. Stakeholders willen graag dat de voor de door de implementatie vervallende nucliden grenswaarden blijven bestaan. Het RIVM heeft daarom op verzoek van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) gezocht naar grenswaarden die de huidige kunnen vervangen en tegelijkertijd voldoen aan de nieuwe Europese voorschriften. Deze grenswaarden kunnen door de minister van Infrastructuur en Milieu worden opgenomen in een ministeriële regeling.

Bij de winning en productie van aardwarmte, aardolie en aardgas wordt soms aardgas afgebrand ('affakkelen') of afgeblazen. Hierbij kan radon vrijkomen. Blootstelling van werknemers en de bevolking aan radon tijdens de winning blijkt in de praktijk zeer laag te zijn. Vanwege de activiteitsconcentratie van radon in aardgas is het affakkelen en afblazen van aardgas vergunningplichtig, tenzij deze handelingen specifiek worden vrijgesteld. In aardgas zit van nature een kleine hoeveelheid radongas. Radon is licht radioactief, en wanneer dit wordt ingeademd worden mensen blootgesteld aan ioniserende straling. Omdat blootstelling aan ioniserende straling risico's voor de gezondheid met zich meebrengt, zijn hiervoor regels en voorschriften opgesteld. De blootstelling aan straling van natuurlijke oorsprong is echter in veel gevallen moeilijk te beheersen. Daarom is de blootstelling aan straling door het affakkelen of afblazen van aardgas momenteel uitgesloten van deze regels en voorschriften. Affakkelen en afblazen is op grond van milieuwetgeving zonder vergunning verboden, en alleen toegestaan wanneer dit om veiligheidsredenen nodig is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij onderhoudswerkzaamheden aan een installatie, of bij een calamiteit. De regelgeving gaat in 2018 veranderen vanwege nieuwe Europese voorschriften om mensen te beschermen tegen ioniserende straling. Deze voorschriften moeten uiterlijk 6 februari 2018 zijn opgenomen in de Nederlandse regelgeving. Hierdoor kan het affakkelen en afblazen van aardgas met ingang van deze datum niet meer worden uitgesloten van regels en voorschriften. Daarnaast moeten de lidstaten besluiten of zij het nodig vinden om deze bedrijven vanaf dat moment hiervoor een vergunning of een registratie aan te laten vragen, of een kennisgeving aan de overheid te laten doen. Het RIVM heeft dit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

Bij de winning en productie van aardwarmte, aardolie en aardgas wordt soms aardgas afgebrand ('affakkelen') of afgeblazen. Hierbij kan radon vrijkomen. Blootstelling van werknemers en de bevolking aan radon tijdens de winning blijkt in de praktijk zeer laag te zijn. Vanwege de activiteitsconcentratie van radon in aardgas is het affakkelen en afblazen van aardgas vergunningplichtig, tenzij deze handelingen specifiek worden vrijgesteld. In aardgas zit van nature een kleine hoeveelheid radongas. Radon is licht radioactief, en wanneer dit wordt ingeademd worden mensen blootgesteld aan ioniserende straling. Omdat blootstelling aan ioniserende straling risico's voor de gezondheid met zich meebrengt, zijn hiervoor regels en voorschriften opgesteld. De blootstelling aan straling van natuurlijke oorsprong is echter in veel gevallen moeilijk te beheersen. Daarom is de blootstelling aan straling door het affakkelen of afblazen van aardgas momenteel uitgesloten van deze regels en voorschriften. Affakkelen en afblazen is op grond van milieuwetgeving zonder vergunning verboden, en alleen toegestaan wanneer dit om veiligheidsredenen nodig is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij onderhoudswerkzaamheden aan een installatie, of bij een calamiteit. De regelgeving gaat in 2018 veranderen vanwege nieuwe Europese voorschriften om mensen te beschermen tegen ioniserende straling. Deze voorschriften moeten uiterlijk 6 februari 2018 zijn opgenomen in de Nederlandse regelgeving. Hierdoor kan het affakkelen en afblazen van aardgas met ingang van deze datum niet meer worden uitgesloten van regels en voorschriften. Daarnaast moeten de lidstaten besluiten of zij het nodig vinden om deze bedrijven vanaf dat moment hiervoor een vergunning of een registratie aan te laten vragen, of een kennisgeving aan de overheid te laten doen. Het RIVM heeft dit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

In de geothermie en de olie- en gasindustrie worden jaarlijks grote hoeveelheden afval geproduceerd. Hieronder valt ook de zogenoemde natte 'sludge'. De samenstelling hiervan varieert sterk en kan, afhankelijk van de herkomst, soms radioactiviteit van natuurlijke oorsprong bevatten. In 2018 moet Nederland voldoen aan de algemene Europese regelgeving voor radioactieve stoffen. Als dit zonder meer ('beleidsarm') wordt overgenomen, zal meer afval op een speciale manier als radioactief materiaal moeten worden behandeld. De ANVS heeft het RIVM daarom gevraagd te onderzoeken of er een specifiekere norm voor de hoeveelheid radioactief materiaal in natte sludges kan worden gebruikt. Hierbij zou gewerkt kunnen worden met Europese aanbevelingen die al in 2001 zijn bepaald. Deze Europese grenswaarden blijken voor een belangrijk deel bruikbaar voor sludges afkomstig uit de Nederlandse olie- en gasindustrie en de geothermie. Indien deze grenswaarden in Nederland zouden worden ingevoerd, zal minder afval als radioactief materiaal moeten worden behandeld. Hierdoor zal wel de blootstelling van werknemers in de sludgeverwerkende industrie aan ioniserende straling licht toenemen.

In de geothermie en de olie- en gasindustrie worden jaarlijks grote hoeveelheden afval geproduceerd. Hieronder valt ook de zogenoemde natte 'sludge'. De samenstelling hiervan varieert sterk en kan, afhankelijk van de herkomst, soms radioactiviteit van natuurlijke oorsprong bevatten. In 2018 moet Nederland voldoen aan de algemene Europese regelgeving voor radioactieve stoffen. Als dit zonder meer ('beleidsarm') wordt overgenomen, zal meer afval op een speciale manier als radioactief materiaal moeten worden behandeld. De ANVS heeft het RIVM daarom gevraagd te onderzoeken of er een specifiekere norm voor de hoeveelheid radioactief materiaal in natte sludges kan worden gebruikt. Hierbij zou gewerkt kunnen worden met Europese aanbevelingen die al in 2001 zijn bepaald. Deze Europese grenswaarden blijken voor een belangrijk deel bruikbaar voor sludges afkomstig uit de Nederlandse olie- en gasindustrie en de geothermie. Indien deze grenswaarden in Nederland zouden worden ingevoerd, zal minder afval als radioactief materiaal moeten worden behandeld. Hierdoor zal wel de blootstelling van werknemers in de sludgeverwerkende industrie aan ioniserende straling licht toenemen.

Als gevolg van handelingen en werkzaamheden met radioactieve materialen kunnen mensen aan ioniserende straling worden blootgesteld, met risico's voor de gezondheid als gevolg. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij het gebruik van radioactieve stoffen in ziekenhuizen of bij het beheer van afval in de industrie. Om deze reden zijn dergelijke handelingen en werkzaamheden gebonden aan regels en voorschriften. De mate waarin dit het geval is, is doorgaans afhankelijk van de blootstelling. In bepaalde omstandigheden kunnen materialen van deze regels worden vrijgesteld. Aangezien de Europese wetgeving over deze vrijstelling is gewijzigd, heeft het RIVM op hoofdlijnen de gevolgen daarvan in kaart gebracht. Als materialen slechts een zeer geringe blootstelling met zich meebrengen, draagt regelgeving niet bij aan een betere bescherming van mensen. Deze materialen kunnen worden vrijgesteld van regulering. Ondernemers kunnen op basis van een toetsing aan zogenoemde vrijstellings- of vrijgavegrenswaarden bepalen of dit aan de orde is. Deze grenswaarden zijn wettelijk vastgelegd en gebaseerd op internationale aanbevelingen en richtlijnen (richtlijn 96/29/Euratom). In december 2013 is een nieuwe richtlijn vastgesteld (2013/59/Euratom), die eerdere richtlijnen op dit gebied vervangt en uiterlijk in 2018 dient te zijn omgezet in nationale regelgeving. Dit betekent onder meer dat de Europese kaders voor vrijstelling en vrijgave van regulering gedeeltelijk worden herzien. In dit briefrapport wordt het huidige Nederlandse beleid en de regelgeving op het gebied van vrijstelling en vrijgave beschreven. Daarnaast is weergegeven hoe Nederland de huidige Europese kaders heeft ingevuld en wat er gaat veranderen. Hierbij is ook gekeken hoe buurlanden dit beleid hebben vormgegeven. Ten slotte worden enkele opties voorgesteld om de voorschriften uit de nieuwe richtlijn te implementeren.

Als gevolg van handelingen en werkzaamheden met radioactieve materialen kunnen mensen aan ioniserende straling worden blootgesteld, met risico's voor de gezondheid als gevolg. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij het gebruik van radioactieve stoffen in ziekenhuizen of bij het beheer van afval in de industrie. Om deze reden zijn dergelijke handelingen en werkzaamheden gebonden aan regels en voorschriften. De mate waarin dit het geval is, is doorgaans afhankelijk van de blootstelling. In bepaalde omstandigheden kunnen materialen van deze regels worden vrijgesteld. Aangezien de Europese wetgeving over deze vrijstelling is gewijzigd, heeft het RIVM op hoofdlijnen de gevolgen daarvan in kaart gebracht. Als materialen slechts een zeer geringe blootstelling met zich meebrengen, draagt regelgeving niet bij aan een betere bescherming van mensen. Deze materialen kunnen worden vrijgesteld van regulering. Ondernemers kunnen op basis van een toetsing aan zogenoemde vrijstellings- of vrijgavegrenswaarden bepalen of dit aan de orde is. Deze grenswaarden zijn wettelijk vastgelegd en gebaseerd op internationale aanbevelingen en richtlijnen (richtlijn 96/29/Euratom). In december 2013 is een nieuwe richtlijn vastgesteld (2013/59/Euratom), die eerdere richtlijnen op dit gebied vervangt en uiterlijk in 2018 dient te zijn omgezet in nationale regelgeving. Dit betekent onder meer dat de Europese kaders voor vrijstelling en vrijgave van regulering gedeeltelijk worden herzien. In dit briefrapport wordt het huidige Nederlandse beleid en de regelgeving op het gebied van vrijstelling en vrijgave beschreven. Daarnaast is weergegeven hoe Nederland de huidige Europese kaders heeft ingevuld en wat er gaat veranderen. Hierbij is ook gekeken hoe buurlanden dit beleid hebben vormgegeven. Ten slotte worden enkele opties voorgesteld om de voorschriften uit de nieuwe richtlijn te implementeren.

De voorwaarden voor een derogatie (periode 2014-2017) zijn als volgt gewijzigd: 1) het grasaandeel dient minimaal 80% te bedragen (was 70%); 2) de maximaal toegestane mest-N gift bedraagt 230 kg N/ha in Zuid en Centraal Nederland en 250 kg N/ha in overig Nederland (was overal 250 kg N/ha). Beide voorwaarden zullen effect hebben op de mestplaatsingsruimte. Daartoe is een rekenmodel geschreven. Deze notitie bespreekt de uitgangspunten en de uitkomsten van dit model.

De voorwaarden voor een derogatie (periode 2014-2017) zijn als volgt gewijzigd: 1) het grasaandeel dient minimaal 80% te bedragen (was 70%); 2) de maximaal toegestane mest-N gift bedraagt 230 kg N/ha in Zuid en Centraal Nederland en 250 kg N/ha in overig Nederland (was overal 250 kg N/ha). Beide voorwaarden zullen effect hebben op de mestplaatsingsruimte. Daartoe is een rekenmodel geschreven. Deze notitie bespreekt de uitgangspunten en de uitkomsten van dit model.

Dit rapport bevat een gebruikershandleiding voor de effectenindicator soorten en de verantwoording van de gegevens. De effectenindicator soorten is een internetapplicatie en dient als hulpmiddel voor vergunningverleners en handhavers bij gemeenten die te maken krijgen met activiteiten in of nabij leefgebieden van soorten beschermd onder de Flora- en faunawet. De effectenindicator geeft een indicatie van de kans op schadelijke effecten op beschermde soorten door activiteiten uit de omgevingsvergunning en watervergunning.

Dit rapport bevat een gebruikershandleiding voor de effectenindicator soorten en de verantwoording van de gegevens. De effectenindicator soorten is een internetapplicatie en dient als hulpmiddel voor vergunningverleners en handhavers bij gemeenten die te maken krijgen met activiteiten in of nabij leefgebieden van soorten beschermd onder de Flora- en faunawet. De effectenindicator geeft een indicatie van de kans op schadelijke effecten op beschermde soorten door activiteiten uit de omgevingsvergunning en watervergunning.

Als een ICT-leverancier geen exoneratie in een overeenkomst met zijn klant opneemt, is hij in principe onbeperkt aansprakelijk als hij schade toebrengt bij de uitvoering van een ICT-project. Een exoneratie is een clausule in een contract waarmee een leverancier zijn aansprakelijkheid uitsluit of beperkt. Rechters moeten terughoudend zijn met het opzij schuiven van exoneraties die zijn overeengekomen tussen professionele ICT-partijen. Ook als een ICT-leverancier een exoneratie overeenkomt, kunnen er omstandigheden zijn waardoor een rechter die exoneratie terzijde schuift. Deze omstandigheden worden geanalyseerd in dit proefschrift. Eén van de omstandigheden waaronder een leverancier geen beroep mag doen op zijn exoneratie is als hij opzettelijk of met bewuste roekeloosheid schade toebrengt aan zijn klant. Als hiervan geen sprake is, zijn er nog een aantal andere omstandigheden op grond waarvan exoneraties doorbroken kunnen worden. In het proefschrift wordt betoogd dat als geen sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid, rechters terughoudend moeten zijn met het opzij schuiven van exoneraties die zijn overeengekomen tussen professionele partijen. Professionele partijen moeten vrij zijn om in hun contracten onderling risico's te verdelen. Exonereren is eigenlijk niets anders dan het verdelen van aansprakelijkheidsrisico's.