Search

Zamenhof laŭ Unesko estas granda personeco de la Homaro pro tio, ke Unesko proklamis 2017 Zamenhofa Jaro, ĉar la aŭtoro de Esperanto forpasis en 1917. Kio postrestas de la Zamenhofa penso hodiaŭ, post cent jaroj ekde lia forpaso? En ĉi tiu teksto oni priskribas la fundamentajn tekstojn de Hilelismo kaj Homaranismo en komparo, kaj oni celas eltiri instruojn por la homoj vivantaj en la dudek-unua jarcento.

Kiel konate, Zamenhof klarigis la esencon, la celon kaj la kialojn de Esperanto en multaj verkoj. Aliflanke, pli malofte oni povas trovi en liaj tekstoj spurojn de la metodo kiun li sekvis por inventi la lingvon. Kelkaj detaloj ja estas konataj, ekzemple la intuicio kiu venis al li kiam li komparis la rusajn vortojn ŝvejcarskaja (pordistejo) kaj konditorskaja (sukeraĵejo), aŭ la admiro kiun li ekhavis al la gramatiko de la angla, malpli riĉaj de gramatikaj formoj kompare al Latino aŭ la helena. Ĉi tie mi intencas kompari la sekretajn lingvojn inventitajn de infanoj en Montesori-bazlernejo, kiuj scias nenion pri Esperanto, kun la strukturo de Esperanto, por montri kiel la metodo kiun Zamenhof sekvis estas infanstila (ne ‘infaneca’, eĉ tute male) kaj, ke li fokusiĝis je la necesaj ecoj kiujn ĉiuj homaj lingvoj havas, dum nenecesaj trajtoj estis laŭble forĵetitaj.

Zamenhof laŭ Unesko estas granda personeco de la homaro pro tio, ke Unesko proklamis 2017 Zamenhofa Jaro, ĉar la aŭtoro de Esperanto forpasis en 1917. Kio postrestas de la Zamenhofa penso hodiaŭ, post cent jaroj ekde lia forpaso? En ĉi tiu teksto oni priskribas la fundamentajn tekstojn de Hilelismo kaj Homaranismo en komparo, kaj oni celas eltiri instruojn por la homoj vivantaj en la dudek-unua jarcento. Zamenhof è considerato dall’UNESCO una grande personalità dell’umanità e perciò il 2017 è stato proclamato Anno Zamenhofiano, perché l’autore dell’esperanto è mancato nel 1917. Cosa rimane del pensiero di Zamenhof oggi, a cento anni dalla sua morte? In questo testo vengono descritti i testi fondamentali dell’Hillelismo e dell’Homaranismo a confronto, e si cerca di estrarne degli insegnamenti per gli uomini del ventunesimo secolo.

En la unuaj priskriboj de la gramatiko de Esperanto kaj en siaj Lingvaj Res- pondoj, Zamenhof donis multan atenton al morfologio, t.e. la vortformado, kaj kompare malmultan atenton al sintakso, t.e. la vortordo. Jansen konvinke argumentas, ke la baza vortordo de la lingvo estas subjekto-verbo- objekto (SVO); aliflanke, en la kazo de la vortordo de substantivoj (N) kaj adjektivoj (Adj), ambau ̆ ordoj AdjN kaj NAadj eblas, eˆc se AdjN nepre pli oftas (kiel ankau ̆ Gledhill). Lau ̆ la Oftecvortaro de Esperanto la vortoj ‘internacia’ kaj ‘lingvo’ troviˆgas en alta oftecoklaso de la tuta oftec- vortaro, kaj tiel alta vortofteco estas pruvo pri ilia graveco en la kulturo de la lingvo – vidu Fiedler en Gobbo kaj Fiedler en Busch-Lauer. La esprimo ‘Lingvo Internacia’ estas listigita kiel grava esperantonimo en Melnikov kiel “origina nomo” de Esperanto. Cˆi tiu ˆcapitro intencas prezenti kelkajn konsiderojn pri la pranomo en diakrona (t.e. tratempa) per- spektivo, komparante la Zamenhofan uzon de la esprimoj ‘Lingvo Internacia’ kaj ‘internacia lingvo’ per korpusa analizo. In the first descriptions of the grammar of Esperanto and in his “Linguistic Answers” (Lingvaj Respondoj), Zamenhof devoted a lot of space to morphology, while syntax received considerably less attention. Jansen argues convincingly that the basic word order of the language is SVO; on the other hand, in the case of the word order of nouns (N) and adjectives (Adj), both orders AdjN and Nadj are permissable, even if AdjN is more frequent (also Gledhill). According to the Frequency Dic- tionary Esperanto the words “internacia” and “lingvo” are found among the high- est ranked words of the entire dictionary, and this fact is a proof of their importance in Esperanto culture – see Fiedler in Gobbo and Fiedler in Busch-Lauer. The expression “Lingvo Internacia” is here listed as an important “Esperantonym”, being the “original name” of Esperanto (Melnikov). This chapter aims to present diachronically some considerations regarding this original name through a corpus-based analysis of the usage of the expressions “Lingvo Internacia” and “inter- nacia lingvo” in Zamenhof ’s Esperanto.