Search

En el ámbito hispánico y francófono, se ha priorizado el estudio de las locuciones organizadas mediante un criterio sintáctico-funcional. Sin embargo, este criterio, en ocasiones, carece de fiabilidad, ya que ciertas unidades presentan la posibilidad de oscilación entre dos categorías gramaticales. Es el caso, entre otros, de ciertas locuciones con estructura de sintagma preposicional (en cruz, a ciegas, por defecto, de por vida, etc.), caracterizadas por una dualidad sintáctica que las lleva a comportarse como locuciones adjetivas o adverbiales. De este modo, nos planteamos si se trataría de locuciones que prototípicamente pertenecen a la categoría de adverbio o de adjetivo y que, eventualmente funcionarían como otra o, por el contratio, la creación de una clase locucional híbrida (adjetivo-adverbiales) es necesaria. Nos preguntamos también si la acuñación de esta nueva subclase de locuciones sería pertinente desde una perspectiva lexicográfica, en especial, bilingüe español-francés.

En el ámbito hispánico y francófono, se ha priorizado el estudio de las locuciones organizadas mediante un criterio sintáctico-funcional. Sin embargo, este criterio, en ocasiones, carece de fiabilidad, ya que ciertas unidades presentan la posibilidad de oscilación entre dos categorías gramaticales. Es el caso, entre otros, de ciertas locuciones con estructura de sintagma preposicional (en cruz, a ciegas, por defecto, de por vida, etc.), caracterizadas por una dualidad sintáctica que las lleva a comportarse como locuciones adjetivas o adverbiales. De este modo, nos planteamos si se trataría de locuciones que prototípicamente pertenecen a la categoría de adverbio o de adjetivo y que, eventualmente funcionarían como otra o, por el contratio, la creación de una clase locucional híbrida (adjetivo-adverbiales) es necesaria. Nos preguntamos también si la acuñación de esta nueva subclase de locuciones sería pertinente desde una perspectiva lexicográfica, en especial, bilingüe español-francés.

Este artigo trata de comprobar se unha análise baseada en corpus de sinónimos fraseolóxicos pode conducir a unha descrición lexicográfica precisa. Tomarase como base para a obtención de datos o corpus de referencia do alemán DeReKo do Institut für Deutsche Sprache Mannheim. Analizaranse as locucións alemás do campo semántico TADEL (CRÍTICA) que en obras lexicográficas tradicionais se presentan frecuentemente co mesmo significado ou moi parecido. O estudo ten en conta especialmente os significados actuais e a estrutura das locucións, así como calquera modificación sintáctica como a transformación a pasiva, a conxugación de formas persoais do verbo ou as combinacións con atributos adxectivos e adverbiais. A análise do corpus mostra que as locucións de significado próximo se caracterizan por peculiaridades no seu uso. Nalgúns casos, estas peculiaridades teñen unha explicación, aínda que case ningunha é previsible. Polo tanto, sería recomendable incluír no dicionario comentarios sobre as peculiaridades sintácticas e pragmáticas das locucións. Nalgunhas ocasións, tamén se poden realizar conclusións sobre as características semánticas das locucións tendo en conta as peculiaridades no uso destas que permitan que as descricións lexicográficas sexan máis exhaustivas. Estas distincións tamén son importantes para a lexicografía bilingüe, así como para a fraseodidáctica no ensino de linguas estranxeiras. // The subject of the following paper are German idioms of the semantic field DISAPPROVAL usually described in dictionaries as absolute synonyms. The aim of the study is to find out whether there are any significant differences between these idioms by analyzing their usage in contexts from the German reference corpus DeReKo. The paper considers the meaning and inner form of phraseological synonyms as well as such syntactic modifications as passivation, constructing personal forms of the verb, combinations with adjectives and adverbial modifiers. Corpus analysis shows that idioms of the same semantic field differ under these aspects. Therefore, detailed comments on the syntactic and combinatorial properties of the idioms are necessary in dictionary to provide for their confident usage. Besides, some of the observed properties allow to make conclusions about the semantic and pragmatic features of idioms, which could also be mentioned in the dictionary to make the lexicographic descriptions of idioms more detailed and differentiated.

En el presente artículo se propone un estudio de las unidades fraseológicas francesas y españolas que denominan entidades humanas (humánimos) y cuya estructura responde al esquema N + Adjcromático: gilet jaune, casques bleus, camisas azules, marea granate. Teniendo en cuenta las teorías propuestas por L. Timofeeva (2008, 2012) sobre el modelo explicativo del significado fraseológico, y tomando como base de análisis los modelos icónicos enunciados por E. M. Iñesta y A. Pamies (2002), se propone una serie de criterios que permiten distinguir las unidades fraseológicas nominales utilizadas para calificar a los humanos (locuciones nominales) de aquellas que, por el contrario, crean clases estables de referentes (compuestos fraseológicos). Asimismo, se analiza el papel que desempeñan las lexías cromáticas a la hora de vehicular la huella etnocultural e idiosincrática de la comunidad lingüística que ha acuñado los diferentes hunánimos fraseológicos estudiados.

Neste traballo revísase, en primeiro lugar, o concepto de fixación sintáctica e as implicacións que supón establecer os patróns sintácticos das locucións por seren unidades fixas das linguas. En segundo lugar, proponse diferenciar, xunto á fixación formal e a idiomática, unha fixación estrutural, entendida como a característica ou o trazo das locucións polo que non se establecen entre os seus constituíntes as relacións sintácticas que se dan entre os elementos que forman grupos sintácticos libres. O trazo, pola súa natureza gradual, non impide desautomatizar unha locución mediante fenómenos sintácticos como a tematización, a pronominalización, a pasivización, a complementación ou a elisión. Dende esta perspectiva, e partindo da concepción de desautomatización sustentada polos formalistas rusos; por unha parte, distínguense tres tipos de desautomatización das locucións: desautomatización do significante, do significado e do significante e o significado á vez e; por outra, analízase un conxunto de textos nos que aparecen locucións desautomatizadas. O artigo remata coas conclusións teóricas e aplicadas que se desprenden da concepción presentada sobre a fixación estrutural e a desautomatización das locucións. // In this article we revise the concept of syntactic fixedness and the implications of establishing the syntactic patterns of idioms as fixed units of languages. Secondly, we propose the differentiation between formal and idiomatic fixedness and structural fixedness, which is understood as characteristic of idioms in which syntactic relationships are not established between their constituents in the same way as they are between those forming free syntactic groups. Due to the gradual nature of this characteristic, an idiom undergoes defamiliarization through syntactic phenomena such as thematization, pronominalization, passivization, complementation or elision. From this perspective along with the Russian Formalist of defamiliarization held by the Russian Formalists, three types of defamiliarization of idioms are distinguished: the defamiliarization of the signifier, of the signified and of both the signifier and the signified simultaneously. Furthermore, a group of texts containing defamiliarized idioms is analysed. The article ends with theoretical and applied conclusions arising from the structural fixedness and defamiliarization of idioms.

O obxectivo deste artigo consiste en ofrecer unha descrición, coas súas utilidades e coas súas limitacións, dos recursos que poden empregar os investigadores á hora de vincularmos as locucións cun estilo de lingua determinado. Para isto, en primeiro lugar, revísase o tratamento da información diafásica que proporcionan os dicionarios xerais de lingua sobre as locucións. En segundo lugar, analízase a natureza dos datos achegados por unha serie de dicionarios fraseolóxicos, coa finalidade de resaltar aqueles dicionarios que ao se consultar poidan resultar especialmente útiles para a marcación deste tipo concreto de unidade fraseolóxica. En terceiro lugar, examínase qué factores contextuais, dos que están presentes cando se emprega a lingua para a comunicación, poden ser orientativos á hora de vincular unha locución cun estilo de lingua determinado. As conclusións obtidas depois da descrición de cada un dos tres recursos citados resaltarán a súa utilidade para a marcación diafásica que actualmente se está a realizar dun corpus de locucións do español actual. // The aim of this paper is to provide a description –with its profits and its limitations– of the best resources for researchers in matching idioms with a particular language style. To this end, firstly, the diaphasic information about idioms provided by general language dictionaries will be reviewed. Secondly, it will be analyzed the nature of the diaphasic information contained in some of the phraseological dictionaries in order to highlight those whose query can result especially useful for marking this particular type of phraseological unit. Finally, contextual factors will be examined, which are present when language is used for communication and which can act as guides when ascribing an idiom to a particular language style. The conclusions obtained after describing each of the three resources listed will stress their utility for the diaphasic marking, which is nowadays being executed on a corpus of the current Spanish idioms.

Neste estudo tratamos de constatar que tanto na maioría das locucións coma nun grupo das consideradas colocacións está subxacente un proceso metafórico, aínda que de diferente natureza. Un grupo de expresións entre as chamadas colocacións e locucións é o das construcións con pouca complexidade estrutural onde non queda especialmente claro o nivel de abstracción ou metaforización, polo que se adoitan atopar tanto en repertorios locucionais como colocacionais. // In this paper we will try to demonstrate that both in most idioms and in a group of the so-called collocations underlies a metaphoric process, but of a different nature. A group of expressions between idioms and collocations is that of constructions with little structural complexity not showing clearly the abstraction or the metaphorical level – that is the reason why they are usually included both in idioms and collocations collections.

O uso das unidades fraseolóxicas nunha determinada lingua é mostra dun alto nivel de competencia. Para acadar os usuarios ese nivel, teñen que coñecer perfectamente non só os valores semánticos das unidades fraseolóxicas, senón tamén os seus valores pragmáticos, entre os que está a connotación de nivel de lingua. É necesaria unha descrición destes usos para orientar os usuarios. Neste traballo pretendemos facer unha aproximación a este tema por medio da análise das unidades fraseolóxicas tal e como aparecen nos textos. O establecemento dos rexistros dos textos onde aparecen as unidades é fundamental para poder chegar a unha descrición dos usos da fraseoloxía. Pretendemos establecer os rudimentos dunha metodoloxía de análise, baseada na tipoloxía dos textos e os seus temas, que nos afaste da intuición que se descobre nas enquisas verbo da consideración das unidades fraseolóxicas. // Making use of idioms when speaking a certain language shows a high level of competence. In order to attain such a level, language users must know perfectly not only the semantic features of idioms but also their pragmatic features, being one of them the connotation of language level. It is necessary to make a description of such uses to guide speakers. In this paper we aim at approaching this topic through the analysis of phraseological units just as they appear in texts. The determination of the register of the texts where idioms occur is essential to be able to come to a description of uses in phraseology. Our aim is to establish the basics of a method of analysis based on the type and subject of texts, which takes us away from the intuition that can be seen in enquiries on the consideration of idioms.

El hecho de que el español y el serbio no pertenezcan a la misma familia lingüística y de que sus culturas, por tanto, supongan ciertas diferencias, nos ha incitado a analizar las unidades fraseológicas (locuciones, en concreto) referentes al concepto de tiempo, fenómeno universal que, además, presenta muchas facetas, analizables desde distintos puntos de vista. El corpus en el que hemos basado nuestra investigación está formado por alrededor de 350 locuciones, extraídas de diferentes fuentes lexicográficas. Partimos desde una perspectiva léxico-semántica, y mediante el método del análisis contrastivo analizamos los mecanismos que estas dos lenguas emplean en la creación de locuciones que caracterizamos como temporales. Se establece una clasificación general de locuciones temporales, según el significado que presentan. Así se distinguen seis grupos de locuciones, que expresan relaciones temporales, frecuencia, duración, límites temporales, rapidez y segmentos temporales. A diferencia de estos seis grupos de locuciones cuyo significado es estrictamente temporal, también distinguimos un séptimo grupo, constituido por locuciones en la que se ve el tiempo a través del prisma de la vida humana. Aunque al principio de nuestra investigación esperábamos encontrar más diferencias respecto a las locuciones con el significado temporal, puesto que se trata de dos lenguas pertenecientes a familias lingüísticas diferentes, la investigación ha demostrado que, como en la mayoría de los casos se trata de locuciones adverbiales, que no presentan un alto grado de idiomaticidad, las dos lenguas emplean lexemas de significado temporal, por lo cual presentan algunos equivalentes, parciales. No obstante, también ocurre que ambas lenguas emplean lexemas de un mismo campo semántico (nombres de fruta o zoomorfismos, por ejemplo), pero para expresar diferentes significados temporales. Las diferencias aumentan en cuanto a las locuciones sustantivas, adjetivas y verbales, donde el grado de idiomaticidad es más alto, porque en ellas aparecen también elementos característicos para cada cultura.