Search

Zewnątrzkomórkowe pęcherzyki błonowe (EVs, extracellular vesicles), początkowo uważane za elementy zniszczonych komórek, okazały się niezwykle istotnym sposobem przekazywania informacji między komórkami, bez ich bezpośredniego kontaktu. Ze względu na powszechne występowanie EVs w komórkach organizmów zarówno jedno-, jak i wielokomórkowych należących do różnych grup systematycznych oraz ze względu na pełnioną rolę w komunikacji międzykomórkowej stały się przedmiotem licznych badań i dyskusji. EVs są uwalniane przez komórki prokariotyczne, jak i eukariotyczne, zarówno w warunkach in vivo, jak i in vitro. Chociaż uzyskiwane frakcje EVs są zwykle mieszaniną różnorodnych struktur pochodzenia błonowego wprowadzono klasyfikację pęcherzyków przede wszystkim na podstawie ich wielkości i prawdopodobnego mechanizmu powstawania. EVs jako nośniki informacji zawierają różnorodny materiał komórkowy, a dzięki intensywnym pracom badawczym coraz więcej wiadomo o ich funkcji w różnego rodzaju procesach np. nowotworowych. W pracy przedstawiono obecny stan wiedzy na temat pęcherzyków błonowych biorących udział w szeroko pojętych interakcjach żywiciel-pasożyt, obejmujących inwazję i kolonizację żywiciela, ustalanie równowagi między partnerami czy modulację odpowiedzi immunologicznej żywiciela w czasie zarażenia. Poruszono kwestie potencjalnego wykorzystania pęcherzyków w immunoprofilaktyce oraz diagnostyce chorób inwazyjnych. Najwięcej miejsca poświęcono inwazjom spowodowanym przez pierwotniaki, ze szczególnym uwzględnieniem parazytoz o największym znaczeniu medycznym i społecznym w skali globalnej, co znajduje także swoje odzwierciedlenie w literaturze światowej. Zebrano także dość skąpe na razie doniesienia na temat udziału EVs w przebiegu inwazji wywoływanych przez gatunki pasożytnicze zaliczane do grupy helmintów. Extracellular vesicles (EVs), initially considered cell debris, were soon proved to be an essential tool of intercellular communication enabling the exchange of information without direct contact of the cells. At present EVs are the subject of extensive research due to their universal presence in single- and multi-cell organisms, regardless of their systematic position, and their substantial role in cell-to-cell communication. EVs seem to be released by both prokaryotic and eukaryotic cells under natural (in vivo) and laboratory (in vitro) conditions. Even purified fractions of isolated EVs comprise various membrane-derived structures. However, EVs can be classified into general groups based primarily on their size and origin. EVs may carry various materials, and ongoing research investigations give new insight into their potential participation in critical biological processes, e.g. carcinogenesis. This paper presents current knowledge on the EVs' involvement in host-parasite interactions including the invasion process, the maintenance of the parasite infection and modulation of the host immune response to parasite antigenic stimulation, as well as perspectives of the potential use of EVs as immunoprophylactic and diagnostic tools for controlling parasite infections. The most numerous literature data concern protozoan parasites, especially those of the greatest medical and social importance worldwide. However, available information about the EVs' contribution to helminth invasion has also been included. [ABSTRACT FROM AUTHOR]