Search

Alergia stanowi obecnie problem zdrowia publicznego o zasięgu pandemicznym, zwłaszcza w krajach uprzemysłowionych. W samej Europie objawy alergii występują u 30% mieszkańców. W Polsce dotyka ona już 40% społeczeństwa. W latach 2007–2015 w Krakowie przeprowadzono badanie ankietowe,którym na pierwszym etapie objęto dzieci w wieku 7–8 lat i młodzież w wieku 16–17 lat. Łączna liczba respondentów wyniosła 75 000. Ponad 50% respondentów zgłaszało objawy alergiczne, 60% z nich nie miało ustalonego rozpoznania i nie było leczonych z tego powodu. Na drugim etapie badania wykonywano spirometrię, punktowe testy skórne, testy płatkowe oraz oznaczenie panelu pokarmowego Fx5. U niemal 30% dzieci i 25% młodzieży stwierdzono alergiczny nieżyt nosa, a astmę odpowiednio u 12% i prawie 9% badanych. Wypryskiem alergicznym dotknięte było jedno na czworo badanych dzieci i jeden na ośmiu nastolatków. Uzyskane dane wskazują, że w dużej aglomeracji miejskiej, jaką jest Kraków, ryzyko rozwoju chorób alergicznych jest większe niż w ogólnej populacji w tych przedziałach wiekowych. Jednym z możliwych czynników tłumaczących to zjawisko jest dorastanie w warunkach nasilonego zanieczyszczenia powietrza. Currently, allergy constitutes a public health problem of a pandemic range, especially in industrialized countries. In Europe, 30% of the population have symptoms of allergy. In Poland, allergy affects as many as 40% of society. In the years 2007–2015, in Krakow the first stage of a survey involving children aged 7–8 years and adolescents aged 16–17 years was conducted. The total number of respondents was 75 000. Over 50% of respondents reported allergic symptoms, 60% of them were not diagnosed and treated. In the second stage of the study, spirometry, skin prick tests, patch tests and the Fx5 panel were performed. Nearly 30% of children and 25% of adolescents showed allergic rhinitis, while 12% and almost 9%, respectively, showed asthma. Eczema had affected one in four children and one in eight teenagers. The data show that in a large urban area, as Krakow, the risk of allergic diseases is higher than in the general population in the analysed age ranges. One possible explanation of this phenomenon is growing up in severe air pollution conditions.

Pył zawieszony PM10, jedna ze składowych zanieczyszczeń powietrza ma znaczący wpływ na pyłek roślin poprzez osadzanie się cząsteczek pyłu na powierzchni ziaren, zmiany morfologiczne ściany pyłku oraz ingerencję w strukturę białek alergennych. Celem pracy było sprawdzenie, czy i w jakich warunkach pogodowych stężenie pyłku olszy, leszczyny i brzozy było zbieżne z podwyższonym stężeniem pyłu PM10 w Krakowie w latach 2010-2015. W dniach, w których stężenie pyłku olszy przekraczało 95 ziaren pyłku/m^{3} (PG/m^{3}), powodując nasilone objawy alergii wziewnej, stężenie pyłku leszczyny było >80 PG/m^{3}, poziom pyłu PM10 był powyżej wartości dopuszczalnej, temperatura maksymalna powietrza wahała się od 5,1 do 22,6oC, w większości były to dni suche (z wilgotnością 155 PG/m^{3}), stężenie pyłu było również przekroczone (>50 μg/m^{3}). W takich dniach opady nie wystąpiły (57%) lub ich suma była poniżej 3 mm (43%), natomiast najczęściej wiał wiatr o prędkości 1-3 m/s. Objawy chorobowe u osób uczulonych na pyłek drzew w Krakowie mogą być dodatkowo nasilane w okresach, kiedy normy zawartości pyłu PM10 są przekraczane. Takie sytuacje miały miejsce najczęściej w marcu (pyłek olszy i leszczyny) i kwietniu (pyłek brzozy), zwłaszcza w centrum miasta (Aleja Krasińskiego). PM10, one of the air pollution components has a significant effect on plant pollen by the deposition on the surface of pollen grains, morphological changes of pollen walls and interference in the structure of the allergenic proteins. The aim of the study was to verify whether and in what weather conditions the concentration of pollen of alder, hazel and birch coincides with the elevated level of PM10 in Kraków, in 2010-2015. In the days when the alder pollen concentration exceeded 95 PG/m^{3}, causing severe inhalant allergy symptoms and the concentration of hazel pollen was >80 PG/m^{3} and the admissible level of PM10 was exceeded, the maximum air temperature ranged from 5.1 to 22.6oC, the days were dry (humidity 155 PG/m^{3}), the dust concentration was exceeded (>50μg/m^{3}), and rainfall and wind speed of 1-3 m/s occurred. Symptoms in people allergic to trees pollen in Kraków can be exacerbated during periods when the standard limits of PM10 are exceeded. Such situations have occurred mostly in March (pollen of alder and hazel) and April (birch pollen), especially in the city center.

Sezony pyłkowe wybranych 14 taksonów drzew i roślin zielnych oraz występowanie zarodników Alternaria w Krakowie w 2015 roku zostały przedstawione na tle warunków meteorologicznych. Materiał pyłkowy pobierano metodą wolumetryczną z użyciem aparatu VPPS 2000 firmy Lanzoni. Sezony pyłkowe olszy i leszczyny rozpoczęły się dość gwałtownie w połowie lutego, chociaż pierwsze ziarna pojawiły się, przy sprzyjających warunkach termicznych, w trzeciej dekadzie stycznia. Sezon pyłkowy brzozy był stosunkowo krótki, na co wpłynęła ciepła, prawie bezdeszczowa pogoda w kwietniu. Stwierdzono wysokie stężenie pyłku jesionu w kwietniu i sosny w maju, w porównaniu z ubiegłymi latami. Sezony pyłkowe roślin zielnych nie odbiegały od wartości średnich, aczkolwiek na niskie stężenie pyłku traw mogła wpłynąć sucha, ciepła pogoda w czerwcu i lipcu. W ostatnim dniu sierpnia zanotowano wysokie stężenie pyłku ambrozji, przypuszczalnie naniesionego z transportem mas powietrza z sektora wschodniego i południowo-wschodniego. The pollen seasons of 14 tree and weed taxa and the occurrence of Alternaria fungal spores in Krakow in 2015 were presented in relation to the meteorological conditions. The volumetric method of sampling was used (VPPS 2000 sampler). The pollen seasons of alder and hazel started rapidly, in the middle of February, although the first pollen grains of these trees were observed in the third decade of January, under favourable weather conditions. The birch pollen season was relatively short, probably because of dry, almost no rainy weather in April. The high pollen annual concentration was noted in case of ash in April and pine in May. The weed pollen (plantain, nettle and sorrel) seasons did not differ from the mean values, although the low grass pollen concentration was influenced by could result from dry, sunny weather in June and July. The highest ragweed pollen concentration was noted in the last day of August, probably transported with air masses from the East and Southeast.

Sezony pyłkowe wybranych 14 taksonów drzew i roślin zielnych w Krakowie w 2013 roku zostały przedstawione na tle warunków meteorologicznych. Materiał pyłkowy pobierano metodą wolumetryczną z użyciem aparatu VPPS 2000 firmy Lanzoni. Pierwsze ziarna pyłku leszczyny i olszy pojawiły się w powietrzu w lutym, ale wyraźny wzrost ich stężenia wystąpił dopiero w połowie kwietnia, na co miał wpływ nawrót zimy pod koniec marca. Stężenie pyłku brzozy było zbliżone do przeciętnego w wieloleciu, natomiast traw oraz innych roślin zielnych (babki, pokrzywy i szczawiu) wykazało wysokie wartości, co mogło być związane z bardziej dogodnymi warunkami pogodowymi panującymi w lecie – ciepłym i suchym czerwcem, chłodniejszym i wilgotniejszym lipcem, oraz stosunkowo ciepłym i zbliżonym do średniej wieloletniej pod względem opadów sierpniem. The pollen seasons of 14 tree and weed taxa in Krakow in 2013 were presented in relation to the meteorological conditions. The volumetric method of sampling was used (VPPS 2000 sampler). The first pollen grains of alder and hazel were observed in February, but the clear increase of the pollen concentration was noted in the middle of April. This was due to the return of winter at the end of March. The birch pollen annual total was close to the long-term average, while the grasses and other weeds (plantain, nettle, sorrel) pollen concentration showed high values. It was probably associated with favourable weather conditions in summer – warm and dry June, colder and moister July and relatively warm and close to the longterm average precipitation in August.

Celem pracy była analiza sezonów pyłkowych wierzby w 13 punktach pomiarowych w Polsce w 2014 r. Zastosowano wolumetryczną metodę oznaczeń, parametry sezonu pyłkowego oceniono za pomocą metod statystyki opisowej. Zaobserwowano, że we wszystkich analizowanych miastach sezony pyłkowe rozpoczęły się w połowie marca i trwały średnio 1,5 miesiąca. Stwierdzono różnice w maksymalnym stężeniu dobowym i wartości sezonowego indeksu pylenia (SPI) pomiędzy punktami pomiarowymi. Najniższą wartość SPI odnotowano we Wrocławiu, natomiast w Krakowie – wartość ok. 10-krotnie wyższą. W większości ośrodków występowała wyraźna fluktuacja wysokich i niskich stężeń podczas sezonu pyłkowego, jedynie w Krakowie stwierdzono wyraźny okres wysokich stężeń. The aim of the study was to analyse the willow pollen seasons in 13 monitoring stations in Poland in 2014. The volumetric method of sampling was used. The estimation of the seasonal parameters was based on the descriptive statistics. All pollen seasons started in the part of March and lasted about 1,5 months. The clear difference among study sites were found in case of maximum concentration and SPI value. The lowest SPI value was achieved in Wroclaw, while the SPI in Cracow was 10 times higher. In the most of centres the fluctuation of high and low daily concentrations during the pollen seasons was observed. Only in Cracow, the clear period of higher concentrations was indicated.

Sezony pyłkowe wybranych 14 taksonów drzew i roślin zielnych oraz występowanie zarodników Alternaria w Krakowie w 2014 roku zostały przedstawione na tle warunków meteorologicznych. Materiał pyłkowy pobierano metodą wolumetryczną z użyciem aparatu VPPS 2000 firmy Lanzoni. Pierwsze ziarna pyłku leszczyny i olszy pojawiły się w powietrzu już w I dekadzie lutego, na co miały wpływ sprzyjające warunki meteorologiczne, takie jak dodatnie temperatury w pierwszej połowie stycznia i na początku lutego. Początek sezonu pyłkowego brzozy należał do najwcześniejszych w okresie 1991-2014, a stężenie pyłku znacznie przewyższyło średnią wartość z wielolecia, czego powodem były stabilne warunki termiczne na przełomie marca i kwietnia. Czas trwania sezonu pyłku traw i innych roślin zielnych (babki, pokrzywy i szczawiu) nie odbiegał znacznie od czasu w latach poprzednich, jedynie wartość SPI pokrzywy była o 1/3 niższa w porównaniu z sezonem 2013. Najwyższe stężenia zarodników Alternaria odnotowano w okresie od połowy lipca do połowy sierpnia. The pollen seasons of 14 tree and weed taxa and the occurrence of Alternaria fungal spores in Krakow in 2014 were presented in relation to the meteorological conditions. The volumetric method of sampling was used (VPPS 2000 sampler). The first pollen grains of alder and hazel were observed in the first decade of February, which was influenced by favourable weather conditions, such as positive temperature in the first half of January and at the beginning of February. The birch pollen season start was noted as one of the earliest in 1991-2014, and the birch pollen annual total was clearly higher than the long-term average. It was caused by the stable weather conditions at the end of March and beginning of April. The duration of the grass and other herb pollen seasons (plantain, nettle and sorrel) was similar to the previous years. The SPI value of nettle pollen was about one third lower than in 2013. The highest Alternaria spore concentrations was noted from the middle of July to the middle of August.