Search

Like in the High Tatras, a well-developed set of glacial and periglacial landforms marks successive stages of Late Würmian deglaciation in the Polish and Slovak part of the Western Tatra Mountains. The most extensive glacial deposits in the Western Tatras are most probably associated with the Last Glacial Maximum (LGM, 26-21 ka). The Western Tatras morphology shows also three sets of glacial/periglacial landform systems (LG-1, LG-2 and LG-3). The LG-2 morphosystem indicates an outstanding re-advance and subsequent glacial suboscillations, marked by well-defined, massive boulder-rich outer moraines. The youngest LG-3 system represented by periglacial deposits (rock glaciers) is indicative of entirely periglacial conditions and is the most recent cold-stage landform assemblage in the Western Tatras’ relief.

W dolinach bocznych doliny Tuxer, schodzących z masywu Tuxer Hauptkamm, podczas późnego glacjału lodowce uformowały moreny w kilku niezależnych awansach. Najstarsze odpowiadają awansowi Elsalm I (ekwiwalent stadium Gschnitz – najstarszy dryas) i Elsalm II (Daun – najstarszy dryas). Na badanym obszarze stadia te zachowane są fragmentarycznie. Sekwencja młodszych moren Elsalm III-V (stadium Egesen – młodszy dryas) prezentuje się natomiast najpełniej. W tym czasie, oprócz największego lodowca Tuxer Ferner, lodowce bocznych dolin nie osiągnęły dna głównej doliny Tuxer. Nie ma też geomorfologicznych dowodów na istnienie moren starszych awansów (Gschnitz i Daun) w dnie głównej doliny, jednak powodem tego może być ich zatarcie przez osuwiska. Podczas małej epoki lodowej (1850 r.) wyraźne wały moren uformowane zostały tylko na przedpolu czterech współczesnych lodowców. Linia równowagi bilansowej lodowców podczas tego awansu (obliczona metodą AAR – 0,67) znajdowała się 2640-2700 m n.p.m., czyli 305-345 m wyżej niż podczas stadium Egesen. Istnieją duże różnice w morfologii i wykształceniu sedymentologicznym między morenami małej epoki lodowej oraz stadium Egesen. Podczas holocenu i młodszego dryasu wykształciły się teŜ dwa odmienne systemy lodowców gruzowych. Wyniki badań wskazują na decydujący wpływ lokalnych warunków topograficznych i topoklimatycznych w formowaniu moren i lodowców gruzowych., In the Tuxertal tributary valleys descending from the Tuxer Hauptkamm massif, during the Late Glacial, moraines have been formed by glaciers in several independent advances. The oldest corresponds to the advance Elsalm I (Gschnitz stadial equivalent – Oldest Dryas) and Elsalm II (Daun – Oldest Dryas). This stadials are fragmentarily preserved. On the con- trary the younger moraine sequence – Elsalm III-V (Egesen stadial equivalent – Younger Dryas) is well represented. In this time span, except the largest Tuxer Ferner glacier, the Tux- ertal main valley bottom hasn’t been reached by tributary valley glaciers. There is no geo- morphological evidence for the older stadial moraine (Gschnitz and Daun) existence in the main valley bottom; however this could be due to the landslide reworking. In The Little Ice Age (LIA – AD 1850) pronounced moraine walls have been deposited only in forefields of four recent glaciers. LIA Equilibrium line of these glaciers was in the al- titude 2640-2700 m a.s.l. that is 305-345 m higher than in the Egesen stadial. There are sig- nificant differences in morphology and sediments formation between these two moraine sys- tems. There are also two separate rock glacier systems originated in Holocene and Younger Dryas. Research results point out also crucial influence of topographical and topoclimatic conditions in moraines and rock glaciers origin., Nr 4 (2007): Słupskie Prace Geograficzne, 171-190