Search

The presented text focuses on the normative concept of the rights of the child. The inspiration to re-read this currently dynamic pedagogical and legal category is the persona and ideas of Jean- Jacques Rousseau. The presented reflections are an attempt at a new interpretation of the category of children’s rights in the context of pedagogical naturalism and the rationalism of a philosopher of the Enlightenment. This text may become an argument in defense of the concept of basing the relations between adults and children on the ideas of children’s rights. We are faced with the following question: To what extent does the category of children’s rights, as determined by positive law, and its ensuing implications in terms of children’s status and their relations with adults, result from the nature of man and society, and to what extent do they constitute a mere “pretence of decency”, becoming an enslaving category? Given the degraded nature of man, how can we justify the need to regulate children’s rights and develop education based on these rights, and to what extent do these rights in fact contribute to this degradation, becoming a source of children’s suffering? Contrary to appearances, the answers to these questions are not unequivocal. This text attempts to re-read and re-analyze the fundamental rights of the child set forth in the Convention on the Rights of the Child and the main legal regulations that form its basis with reference to the ideas of the Enlightenment philosopher. The defense of the contemporary concept of children’s rights with reference to the thought of J.J. Rousseau is also a critical voice in the debate on the assumptions, form, and implementation of children’s rights in modern society.

The aim of the paper is to outline a framework for a research project concerned with realizing, in a principled way, children’s best interest as this shows up in the context of school-based education and socialization. The planned research aims to diagnose the determinants of normative socialization at school. Thus, a proper realization of the basic functions that schools are meant to fulfil, together with an appropriate level of quality in respect of these, will together guarantee both the realization of the child’s right to education and an appropriate path of development as regards socialization. The general outline of the development of normative socialization is defined by legal principles and norms, among which the principle of children’s best interest holds an important position. It is supposed to prevent abuse and improprieties in this sphere. In the first part of the paper, the authors analyse the basic functions of school, with a primary focus on normative socialization as a specific kind of socialization taking place at school alongside the process of education itself. This process of normative socialization is defined in the psychological and sociological literature in a variety of ways. The principle of children’s best interest, seen in the light of both the Convention on the Rights of the Child and of Polish legislation, constitutes the subject of the analyses presented in the second part of the paper. The third part presents a description of how the research is conceived in methodological terms, and here the authors concentrate on the aims and methods of the research to be carried out, paying attention to its significance both from the point of view of the pedagogical sciences and from that of legal theory. The practical aim of the research is to optimize the process of pupils’ normative socialization, where this may then in turn become a tool for shaping pro-legal attitudes and the status of young people as a legal entity., Celem niniejszego artykułu jest zarysowanie ram projektu badawczego dotyczącego realizacji zasady dobra dziecka w procesie wychowania i socjalizacji w szkole. Celem planowanych badań jest diagnoza uwarunkowań socjalizacji normatywnej w szkole. Przyjąć należy, że prawidłowa realizacja podstawowych funkcji szkoły i ich odpowiednia jakość gwarantują realizację prawa do edukacji i odpowiedni kierunek procesu socjalizacji. Ramowy kierunek socjalizacji normatywnej wyznaczają zasady i normy prawne, a wśród nich ważne miejsce zajmuje zasada dobra dziecka, która jest podstawową regułą interpretacyjną wielu aktów prawnych, gdzie podmiotem ochrony jest dziecko (np. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy czy Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich). Stosowanie tej reguły zapobiec ma nadużyciom i nieprawidłowościom w obszarze edukacji, opieki, wychowania, ochrony czy pomocy dziecku. W pierwszej części artykułu autorki poddają analizie podstawowe funkcje szkoły, koncentrując się na socjalizacji normatywnej, jako szczególnym rodzaju socjalizacji przebiegającej w szkole obok procesów wychowania i kształcenia. Zasada dobra dziecka w świetle Konwencji o Prawach Dziecka oraz polskiego ustawodawstwa jest przedmiotem analiz drugiej części artykułu. Część trzecia to opis koncepcji metodologicznej badań własnych, gdzie autorki koncentrują się na celach i metodach planowanych badań, mając na uwadze ich doniosłość tak z punktu widzenia nauk pedagogicznych jak i teorii prawa. Cel praktyczny badań własnych to optymalizacja procesu socjalizacji normatywnej uczniów, która może być instrumentem kształtowania postaw proprawnych i podmiotowości prawnej młodego człowieka.

International audience; The author intends to present legal socialization — the concept of the sociology of law—which describes attitudes to norms, law and law enforcement institutions. For law to be effective, any individual in a given community needs to internalize a number of values and attitudes. The attitude to law will influence its application; its effectiveness will depend on the perspective adopted by the legal norm addressees who could either accept binding regulations or ignore them. An adequate legal policy helps construe legal norms in a manner to prevent costs of interventions which need to be taken when law is not convergent with social expectations.; Celem autora jest przedstawienie zagadnienia socjalizacji prawnej — pojęcia z socjologii prawa, odnoszącego się do postaw względem norm, prawa oraz instytucji stosujących prawo. Skuteczność prawa zależy od internalizacji wartości i postaw przez jednostkę w obrębie danej zbiorowości — nastawienie do prawa wpływa na jego realizację, zależną od zapatrywań adresatów norm prawnych, którzy mogą akceptować obowiązujące przepisy bądź je ignorować. Właściwie prowadzona polityka prawna pozwala tak skonstruować normy prawne, by minimalizować koszty wynikające z konieczności podejmowania interwencji w przypadku niezgodności prawa z oczekiwaniami społecznymi.