Search

Bu makalede kadınların sağaltım pratiklerinde Ortaçağ’da Kuzey ve Orta Asya Şamanizm’inde “şaman”, Geç Ortaçağ’da Kıta Avrupası’nda “cadı” olarak kabul edilişi, nedenleri ve sonuçları incelenmiştir.İnsanoğlunun, kültürel sürecin her döneminde çevresiyle ilgilenmesi, bilinmeyen, gizemli ve mistik olaylarailgi duyması ve içinde bulunmak istemiş olmasının tarihsel kanıtları, göstergeleri ele alınmıştır. Günümüzdedaha çok batıl inançlar olarak değerlendirilen büyünün, tarihsel süreç içerisinde mistik, gizemli ve olağanüstüşekillerde toplumların “gizli güçleri” olarak, en temelde sağaltım (iyileştirme) yapma amacını taşıdığı, zamanla bilinen yollarla sağlanamayan şeyleri elde etmek, birine zarar vermek ya da zarardan korumak için birtakım mistik ve gizli pratikleri kullanarak, doğayı ve doğa yasalarını zorla etkileme amacıyla uygulandığıörneklerle ele alınmıştır. Büyülerin ve büyücülerin farklı zamanlarda ve coğrafyalarda farklı isimlerle anıldıkları ortaya konulmuştur. Büyü ve sağaltım (iyileştirme) üzerine temellenen ve bu çerçevede gelişen şamanlığın ve cadılığın da farklı coğrafyalarda zıt algılarla var olduğu ve toplumları etkilediği tespit edilmiştir. Öteyandan cinsiyetlere biçilen rollerin, görevlerin ve sorumlulukların kadın ve erkeğin toplumlardaki konumlarınıbelirlediği görülmüştür. Bu roller doğrultusunda kadınların bazen ilahlaştırıldığı görülmüş, bazen de kötülüğün temel kaynağı olduğu düşünülmüştür. Bu doğrultuda sağaltım pratiklerini uygulayan kadınlar şamankonumunda iyi ve cadı konumunda kötü olarak değerlendirilmişlerdir. Kadınların şaman ve cadı olarak toplumsal konumlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi, iki farklı coğrafyada, iki farklı kimlik ve iki zıt olguyutemsil etmeleri, toplumlarda kadın algısının ne kadar farklılaşabildiğini gösterir nitelikte olup bu farklılığınkadın tarihine katkı sağlaması açısından da önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu sebeple toplumun her alanındavar olan kadınların, şaman ve cadı olarak farklı toplumlarda genel itibariyle iki zıt kavramın (iyilik-kötülük)temsilleri olduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Kadının, Şaman kimliğiyle hastaları sağaltmasıyla kutsalkabul edilip iyiliği temsil ederken, başlangıçta sağaltım yapan kadının neden cadı kimliğiyle lanetli sayılarakkötülüğü temsil ettikleri tartışılmıştır. Böylece kadınların şaman/cadı, iyi/kötü bağlamında konumlandırılmasıiki farklı kültürde aynı cinsiyete sahip bireylere yükledikleri zıt rollerin örneği olarak karşımıza çıkmıştır.Aynı zamanda kadın algısının toplumdan topluma nasıl ve ne ölçüde değiştiğinin göstergesi olduğu tespitedilmeye çalışılmıştır. Kısacası çalışmamızda farklı zamanlarda toplumları etkilemiş olan ve aynı temelleşekillenmiş olmasına rağmen farklı algılanan şamanlığın ve cadılığın özelliklerinden, kadınların şaman ve cadıolarak iyilik ve kötülük temsilleriyle topluma olan katkıları geniş bir tarihsel perspektifte incelenmiştir., In this article, the acceptance of women as “shaman” in North and Central Asian Shamanism in theMiddle Ages and as “witch” in Continental Europe in the Late Middle Ages in healing practices, their causesand consequences are examined. Historical evidence and indicators of the fact that mankind is interested in its environment at every period of the cultural process, is interested in unknown, mysterious and mystical events and wants to be present in them are discussed. Nowadays, more are regarded as superstition, magic, in the historical process mystical, mysterious and society in extraordinary ways “the secret forces”, as most fundamentally treatment (healing) for the purpose of making, carrying, over time, that can not be achieved inknown ways to achieve things, to harm someone, or a team to protect from harm and the secret mysticalpractices using nature and the laws of nature are applied for the purpose of influencing force are discussedwith examples. It has been revealed that spells and magicians were called by different names at different times and geographies. It has been determined that shamanism and witchcraft, which are based on magic and healing (healing) and developed within this framework, also exist with opposite perceptions in different geographies and affect societies. On the other hand, it has been seen that the roles, duties and responsibilities assigned to the sexes determine the positions of men and women in society. In line with these roles, womenwere sometimes seen to be deified, and sometimes they were thought to be the main source of evil. In thisdirection, the women who applied the healing practices were evaluated as good in the position of shaman and bad in the position of witch. Shamans and Witch as the determination and evaluation of the social position of women in two different locations and two different identity to represent two contrasting phenomenon, the perception of women in society and history, which shows that this difference can vary how much we think it is important for women and contribute to. For this reason, the paper tries to show that women, who exist in all areas of society, are generally representations of two opposite concepts (good-evil) in different societies as shamans and witches. It has been discussed why the woman who heals the sick with the identity of a shaman is considered sacred and represents goodness, while the woman who initially heals is considered cursed with the identity of a witch and represents evil. Thus, the positioning of women in the context of shaman/witch, good /evil has emerged as an example of the opposite roles that they impose on individuals of the same gender in two different cultures. At the same time, the paper aims to determine how and to what extent the perception of women varies from society to society. In short, this study, which affected at different times and societies are shaped with the same basis, despite the fact that the craft barn and different from the properties of the perceived women as shamans and witch contributions to society through representation in a broad historical perspective of the good and evil are examined.

The fragments of books and documents in the Cairo Geniza, is well known, discovered at the ends of the twentieth century offers a multitude of materials for centuries that Jews and Arabs lived together. There are also prepared texts about magic which has existed as if it almost were an indispensable part of social life between such materials.Texts in a deteriorated condition reflect the magical view of that period and giving information about the materials used and construction procedures of magical practices and language. With this paper is intended pointing to the importance in the magical research of these manuscripts and to inform about these texts the researchers who want to do research in this field and to contribute analyse and investigate of these texts. Cairo Geniza manuscripts are distributed to many of the world. The magical texts published by Cambridge University in the online system and besides these, the magical texts in the books prepared about these which are yet to be published online were taken into account and in case it deemed necessary the issues explained the with examples., Kahire Geniza metinlerinin araştırmacılara sonsuz ve sınırsız bir bilgi hazinesi sunmasının yanı sıra Yahudi bilim adamlarının tarihinde çığır açan bir olay olarak kabul edilir. Kahire’nin Yahudiliğin en önemli merkezlerinden biri olması ve Doğu ve Batı arasında stratejik bir konuma sahip olmasından dolayı Geniza dokümanları İslam tarihi ve kültürü ve Yahudi tarihinin en önemli kaynakları arasında yer alır. Bu metinler Ortaçağ Mısır’ının yerli Yahudi toplulukları, Filistin Yahudi toplulukları ve Kuzey Afrika’nın Yahudi topluluklarının tarihi ve Yakın doğunun dışındaki topluluklarla ilişkileri hakkında verdiği bilgiler açısından merkezi bir öneme sahiptir. Burası Ortaçağ Yahudi toplumunu değil, aynı zamanda geç antik dönem Akdeniz büyüsünün tarihini aydınlatmak için de önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile metot ve uygulamalar yönünden İslami gelenekteki büyü formüllerinden ve uygulamalarından farklılık göstermeyen bu elyazmalarının büyü araştırmaları alanındaki önemine işaret edilerek içerisinde büyüsel semboller, karakterler ve çeşitli gizemli kelime ve şekiller barındıran bu metinlerin araştırılmasına ve analizine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu çalışma Dünya’nın birçok yerine yayılmış olan Geniza yazmalarının Cambridge Üniversitesindeki koleksiyonuyla sınırlandırılmıştır.