Search

Yüksek Lisans Tezi, Bu çalışmada,toz metalurjisi metoduyla üretimi gerçekleştirilen yüksek karbonlu çelik malze-melere farklı sıcaklık ve zaman parametreleri ile östemperleme ısıl işlemi uygulanmıştır. Isıl işlemler sonucunda ortaya çıkan farklı beynitik yapılar ve bunlara bağlı olarak gelişen yüksek karbonlu çeliğe ait darbe tokluğu ve sertlik parametrelerine etkisi incelenmiştir. Malzeme üretiminin ilk aşamasında gaz atomizasyon yöntemi ile üretilmiş %99.9 saflıktaki demir tozlarına ağırlıkça %1.2 grafit tozu ilave edilmiş ve homojen yapıdaki kompozisyon oda sıcaklığında çift etkili preste 850 Mpa basınç altında sıkıştırılmıştır. Elde edilen ham numuneler 1180 °C sıcaklıkta ve 20 dk süreyle sinterleme işlemine tabi tutulmuşlardır. Sinterleme işleminden hemen sonra potasyumnitrat (KNO3)- Sodyumnitrat (NaNO3) karışımı tuz banyosu içerisinde 300, 375 ve 450 °C sıcaklıklarında, 30-60-90 ve 120 dakika bekletme sürelerinde östemperleme ısıl işlemleri uygulanmıştır. Bu ısıl işlemler sonucunda malzemelerin mikroyapılarında üst(kaba) ve alt(ince) beynitik yapılar elde edilmiştir. En yüksek proses sıcaklığında (450 °C ) ve uzun bekletme sürelerinde (90-120dk) malzemelerin mikroyapısında oluşan fazın üst beynit olduğu, en düşük tuz banyosu sıcaklığı olan 300 °C ve düşük bekleme sürelerinde ise mikroyapıda alt beynitin hakim olduğu SEM görüntülerinde gözlenmiştir. Bu farklı ısıl işlem parametreleriyle beşer adet hazırlanan malzemelerin darbe dayanımlarının tespiti Charpy test metodu ile yapılmıştır. Yapısında üst beynitik fazın baskın olduğu malzemelerin darbe dayanımlarının, alt beynit içeren malzemelere oranla çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Darbe testi sonucunda oluşan kırık yüzeylere ait SEM görüntüleri incelenmiş ve nispeten sünek kırılma gözlenen yapıların üst beynitik yapıya sahip malzemeler olduğu alt beynit ihtiva eden yapılarda ise daha ziyade gevrek kırılma belirtileri gözlenmiştir. Yükek karbonlu çeliklerin sertlik testi Brinell sertlik ölçme metodu ile icra edilmiş ve alt beynitik yapılı malzemelerin sertliklerinin üst beynitik yapıya sahip malzemelere oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Artan östemperleme sıcaklık ve süreleriyle %1.2 (ağ.) karbonlu çeliklerin darbe tokluklarında artış bunun tersi bir biçimde sertliklerinde düşüş tespit edilmiştir., In this study, austempering heat treatment, with different time and temperature, is applied to high carbon steel materials which are produced by powder metallurgy methode. It is investigated different bainites as a result of heat treatment and its effects on impact thoughness and hardness values of high carbon steel material. At the first step of production gas atomized iron powders are used with %99,9 pureness and grapthite powder used on %1,2 ratio by weight. Then homogene mixed composition pressed under 850 Mpa pressure with double effective press. Green samples are sintered at 1180 °C and 20 minutes. After sintering specimens treatened on salt baths which contains half percent KNO3 and hal percent NaNO3 by weight at 300, 375, 450 °C and 30, 60, 90, 120 minute time values. After these heat treatments in the microstructre of material its observed that upper and lower bainite. At the higher level of process temperature which is 450 °C and the longest waiting times 90, 120 minutes upper bainite structure and at the lowest level of temperature 300 °C and shortest waiting times 30, 60 minutes lower bainite structeres observed by SEM investigation. Impact thoughness values calculation of these 5 specimens are done with carphy impact test methode. It is seen that the specimens have much higher imact thoughness whic are contains upper bainite when compared with the specimens which are contains lower bainite. After impact test fracutre faces are investigated by SEM device and seen that upper bainitic specimens show relatively more ductile behavion then lower ones. Lower bainitic specimens are tend to be brittle then upper ones. Hardness test is done with Brinnel Hardness Measuring Methode and seen that lower bainitic materials are harder then others. By increasing austempering temperature and time it is seen that decreasing on hardness but increasing on impact thoughnes on %1,2 wt. carbon contained steel material.

Bu çalışmada, daha önce üretimi yapılan Cr-Mo (Cr-W) çeliklerine alternatif olabilecek, ağırlıkça % 3 ve 5 Cr ve % 3 W ana alaşım elementlerini içeren düşük Cr'lu çelikler döküm yolu ile üretilip sıcak haddelenmiştir. Yapılan bu çalışma, farklı oranlarda Cr, Ta ve Co içeren çeliklerin ısıl işlemini, mikroyapısal özelliklerini ve mekanik karakterizasyonlarını içermektedir. Mekanik testler kapsamında, ASTM E8-18 standartlarına göre sertlik, ASTM E8 standartlarına göre çekme ve ASTM E23-16b standartları referans alınarak çentik darbe deneyleri yapılmıştır. Bu tez çalışmasının özgün değeri düşük Cr'lu çeliklerde alaşım elementi olarak Ni yerine alaşım elementi olarak Co'ın kullanılmış olmasıdır. Co da Ni gibi östenit yapıcı bir elementtir. Ancak Co, Ni gibi tavlama ve temperleme parametrelerini belirleyici olan A1 ve A3 sıcaklıklarını düşürmemektedir. Bu durum daha yüksek sıcaklıklarda daha kısa sürelerde temperleme olanağı sağlayıp karbür ve nitrür oluşumuna önemli katkı sağlamaktadır.Üretilen ve ısıl işlemleri yapılan çelikler genel olarak beynitik yapıdadır. Isıl işlemler sonrasında mikroyapıda meydana gelen karbürler/nitrürler taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile görüntülenmiş ve bu çökeltilerin X-ışınları kırınımı (XRD) analizi ile hangi faza ait oldukları tespit edilmiştir. Ta mekanik özellikleri önemli derece arttırmıştır. Co da mekanik özelliklerin artmasını belli orana kadar sağlamıştır. Co'ın 3 Cr-4.5 Co alaşımı hariç tokluğu düşürücü etkisi olduğu söylenebilir. In this study, low chromium steels containing 3% and 5% Cr and 3% W as major alloying elements, which may be alternative to Cr-Mo (Cr-W) steels currently being produced, were produced by casting and hot rolled. This study aims heat treatment, microstructure and mechanical characterizations of alloys consisting of various amount of Cr, Ta and Co. Hardness, tensile and Charpy impact tests were performed according to ASTM E8-18, ASTM E8, ASTM E23-16b, respectively. The originality of this study is the use of Co instead of Ni as alloying element in low chromium steels. Co behave also as an austenite stabilizer element as Ni. However, Co does not reduce the A1 and A3 temperature like Ni, which determines of annealing and tempering temperatures. Thanks to this effect provide an opportunity for annealing and tempering at higher temperature. Thus this behavior significantly contributes to carbide and nitride formation.Investigated steels generally have bainitic microstructure. Carbides / nitrites precipitations which are formed after heat treatments, were imagined by SEM and phase analysis were performed by using XRD. Ta has significantly increased mechanical properties and Co also has same tendency of increasing mechanical properties up to a certain alloy content. Co had the effect of reducing the toughness for almost all alloys except the 3 Cr-4.5 Co alloying system. 112

Dizel enjeksiyon ray sistemlerinde motorları daha verimli ve ekonomik hale getirmek için yakıt basıncını yaklaşık 2500 bar değerine kadar artırmak gerekmektedir. Beynitik dövme çelikler son zamanlarda enjeksiyon ray sistemleri için geliştirilmiş olup, aynı zamanda otomotiv endüstrisindeki biyel kolu, krank milleri, enjeksiyon rayları, aks pivotları gibi birçok dövme parça için cazip hale gelmiştir. 1250 MPa'a kadar çekme mukavemetine sahip ve yüksek süneklik gösteren bu çelikler herhangi bir su verme ve temperleme işlemi olmaksızın sıcak dövme prosesinden sonra kontrollü bir soğuma yolu ile üretilmektedirler. Bu tez kapsamında yeni geliştirilen mikroalaşımlı beynitik dövme çeliğinin ve bu çeliğe benzer olan referans çeliğinin mikroyapısal gelişimi hem termodinamik ve kinetik hesaplama hem de fiziksel simülasyon yardımıyla incelenmiştir. Mikroyapısal karakterizasyon kısmında ise ışık ve taramalı elektron mikroskoplarından faydalanılmıştır. In the diesel common rail systems, it is necessary to increase the fuel pressure up to 2500 bar to make engines more efficient and economical as well as to correspond more strict environmental standards. Bainitic forging steels were recently developed for the common rail systems and also becoming increasingly attractive for many forged parts such as connecting rods, crankshafts, injection rails, axle pivots in the automotive industry. A controlled cooling route comprising of hot forging without any quenching and tempering has been established for developing ductile high strength steels with tensile strengths up to 1250 MPa.In this thesis, the microstructural davelopment of the newly developed microalloyed bainitic forging steel and the reference steel which is similar to this steel is examined with the help of thermodynamic and kinetic calculation and physical simulation. In the microstructural characterization part, light and scanning electron microscopes were used 109

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Kırarak ayırma prosesi, otomobil motorlarında kullanılan biyel kollarınının üretiminde son yillarda geliştirilen modern bir metoddur. Bilinen yöntemlerle karşılaştırıldığı zaman bu yöntemin avantajları oldukça fazladır. Bu metot üretim proseslerini azaltır, alet ve ekipman yatırımını azaltır, daha az enerji kullanılmasını sağlar. Sonuç olarak, toplam üretim maliyetinde % 25 gibi önemli bir oranda tasarruf sağlar. Kırarak ayırma yöntemi çok ilgi çekmiş, halen teknolojik olarak bir çok modelde kullanılmaktadır. Bu tezde C70S6 çeliğinden yapılmış biyel kolunun darbeli yük ile kırılarak kırma parametreleri incelenmiş, kırılan yüzeylerin optik ve SEM analizleri yapılmış ve değişik ısıl işlemler uygulanarak iç yapı değişikliğinin darbeli kırılmaya etkisi ve kırılabilir biyel kullanımına etkisi incelenmiştir., Fracture splitting method is an innovative processing technique in the field of automobile engine connecting rod manufacturing. Compared with traditional method, this technique has remarkable advantages. Manufacturing procedures, equipment and tools investment can be decreased and energy consumption reduced remarkably. It provides a high quality, high accuracy and low cost route for producing connecting rods. With the many advantages mentioned above, this method has attracted manufacturers attention and has been utilized in many types of con/rod manufacturing. In this thesis, the method and the advantages it provides, such as materials, notches for fracture splitting, fracture splitting conditions and fracture splitting equipment are discussed in detail. The study describes an analysis of examination of fracture splitting parameters and optical-SEM fractography of C70S6 crackable connecting rod. That uniform impact force distrubition starting from the starting notch causes brittle and cleavage failure mode is obtained as a result., Bu tez çalışması Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Bölümü tarafından 2012-51 nolu proje ile desteklenmiştir.

Bu çalışmada, Fe-Ni-Mn-Cr ve Fe-Ni-Mn-Si-Cr alaşımlarının Ni element yüzdelerinin ve ısıl işlem sürelerinin değiştirilmesi ile meydana gelen faz dönüşümlerinin Taramalı Elektron Mikroskopisi (SEM) ve X-Işını Difraktometre (XRD) ile yapısal ve kristalografik özellikleri ve Mössbauer Spektroskopisi yöntemi ile magnetik özellikleri, Termogravimetrik Analiz (TGA) ve Diferansiyel Termal Analiz (DTA) ile termal özellikleri, Four Prope Metot ile direnç ve Vickers metot ile mekanik özellikleri incelenmiştir.Si elementi içermeyen, Fe-%10,1Ni-%2,14Mn-%0.42Cr alaşımı 25 saat ısıl işlem gördükten sonra bainite yapı, 3 saat ısıl işlem gören Fe-%31,5Ni-%2,23Mn-%0.41Cr alaşımında ise martensite ve dentrite yapılar gözlenmiştir. Aynı şekilde Si elementi içeren, 40 saat ısıl işlem görmüş, Fe-%11,61Ni-%0,23Mn-%1,12Si-%0.34Cr ve Fe-%32,03Ni-%0,14Mn-%0,12Si-%0.38Cr alaşımlarında sırasıyla bainite ve austenite yapılar ortaya çıkarılmıştır. Bu incelemeler XRD ile desteklenerek (110)? ve (200)? bainite fazın, (111)?, (200)? ve (220)? austenite fazın, (110)? (111)?, (200)? ve (200)? martensite ve dentrite fazların kristalografik düzlemleri olarak bulunmuştur.İncelenen alaşımlarda Mössbauer Spektroskopisi yöntemi kullanılarak, ortaya çıkan fazların magnetik davranışları ve bu fazların hacımsal miktarları belirlenerek, austenite fazın ferromagnetik yada antiferromagnetik, martensite fazın paramagnetik ve bainite fazın ise ferromagnetik özellik gösterdiği ortaya çıkarılmıştır.İncelenen alaşımların, kütle artış ve enerji kazanç başlama sıcaklıkları termal analiz yöntemi kullanılarak açığa çıkarılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, martensite fazın bainite fazdan, bainite fazın dentrite fazdan, dentrite fazın ise austenite fazdan daha sert bir mekanik özelliğe sahip olduğu anlaşılmıştır. In this study, morphologic, magnetic, thermal, electrical conductivity and mechanical properties of phase transformation of Fe-Ni-Mn-Cr and Fe-Ni-Mn-Si-Cr alloys which occur by changing the percentage rate of Ni element and changing the duration of heat treatment, have been examined using various physical characterization methods.In the Fe-%10,1Ni-%2,14Mn-%0.42Cr alloy without Si element, bainite phases was observed after heat treatment of 25 hours, and after in the Fe-%31,5Ni-%2,23Mn-%0.41Cr alloy martensite and dentrite structures were observed after 3 hours of heat treatment. Similarly, Fe-%11,61Ni-%0,23Mn-%1,12Si-%0.34Cr and Fe-%32,03Ni-%0,14Mn-%0,12Si-%0.38Cr alloys were observed to have austenite and bainite structures respectively after heat treatment of 40 hours with addition Si element. The observations were made using Scanning Electron Microscopy (SEM). These observations, supported with X- Ray Diffraction (XRD), showed that the crystallographic plates of bainite phase have (110)?, and (200)?, austenite phase have (111)?, (200)?, (220)? and martensite and dentrite phases have (110)? (111)?, (200)? and (200)?.Mössbauer spectroscopy was used to determine magnetic behaviors and volume fraction in austenite, bainite and martensite phases. As a result, austenite and bainite phases showed ferromagnetic or anti-ferromagnetic and martensite phase showed paramagnetic behavior.Thermogravimetric Analysis (TGA) and Differential Thermal Analysis (DTA) were used to determine start temperatures of increased mass and gained energy. Finally, at this study, Vickers micro-hardness technique was used to investigate mechanical properties of austenite-dentrite-bainite-martensite formations in studied alloys. When the data gathered after these studies were compared with the other phases, dentrite, austenite, bainite and martensite phases showed different characteristics. In mechanical hardness aspect, hardness of quenched cooled sample was found to be in order as martensite, bainite, dentrite and austenite phases respectively, the first one being the hardest. 98

Tez (Yüksek Lisans) -- Kırıkkale Üniversitesi 87002 …

ÖZET SICAK HADDELEMEDE TEMPCORE SİSTEMİNİN ÜRETİLEN ÇUBUKLARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Bu çalışmada amaç, Yazıcı Demir-Çelik fabrikasının haddehane ünitesinde sıcak haddelenen ve tempcore prosesiyle üretilen nervürlü inşaat çeliklerinin mekanik özelliklerine tempcore prosesinin etkilerini incelenmesidir. Geleneksel yöntemlerle üretilen inşaat çeliklerinde yüksek akma gerilmesi elde edilebilmesine rağmen süneklik ve kaynak edilebilirlik çok sınırlı kalmaktadır. Yüksek akma gerilmesi elde edebilmek için yüksek karbon ve mangan kullanılmakta fakat bunlar sünekliği ve kaynak edilebilme özellikleri ters yönde etkilemektedir. Yani akma gerilmesini yüksek tutmak isterken süneklik ve kaynak edilebilirlik ister istemez düşürülmektedir. Tempcore prosesi sıcak haddelenen çubuğun finiş tezgahım terk etmesinin ardından kısa bir süre içerisinde su ile ani soğutularak yüzeyden belli bir derinliğe kadar martenzit yapı oluşumunu sağlamak ve sıcak haddelemenin etkisiyle çekirdek kısmında mevcut olan yüksek ısı sayesinde bu martenzit yapının temperlenmesi olayıdır. Bu temperleme sonucunda çubuğun kabuğunda temperlenmiş martenzitik, merkezde ferrit+perlit ve kabuk ile merkez arasındaki bölgede temperlenmiş beynitik yapı oluşmaktadır. Oluşan bu yapıların farklılıkları çubuğun mukavemetin artması karşısında toklukta bir azalma yerine bir miktar artışa neden olmaktadır. 2003, 62 sayfa Anahtar Kelimeler: Haddehane, tempcore prosesi, akma gerilmesi, süneklik, kaynak edilebilirlik, finiş tezgahı, martenzit, temperleme, ferrit, perlit, beynitik ABSTRACT THE EFFECT OF TEMPCORE PROCESS ON THE MECHANICAL PROPERTIES OF HOT MILLED BARS The aim of this study is to determine the effect of tempcore process on the mechanical properties of the reinforcing steels which are produced in the rolling mill of Yazıcı Iron and Steel factory. Although the reinforcing steels produced by conventional methods have high yield strength values, their ductility and welability are very limited. Carbon and manganese are added in high amounts to increase the yield strength of structural steels. However, these elements degrade the ductility and weldability. In other words, as the yield strength increases by alloying, the ductility and weldability decrease. Tempcore process involves a rapid water quenching just after the steel bar leaves the finishing stand of the rolling mill. By this rapid quenching a martensitic structure is formed up to a certain depth from the surface while the core temperature remains relatively high. Qy this high temperature, the martensitic structure is tempered except a thin layer on the surface. Thus, three different regions are formed, namely a tempered martensitic layer on the surface, an inner core with a ferritic+pearlitic sturucture and the region between surface and inner core with a tempered bainite structure. By the presence of three regions with different microstructures, the increase in the yield strength does not degrade the toughness, instead the toughness also increases slightly. 2003, 62 pages Keywords: Rolling mill, tempcore process, yield strength, ductility, weldability, finishing stand, martensite, tempering, ferrite, pearlite, bainite 62

ÖZET Döküru sonrası ve/veya kaplama öncesi metal yüzeyini iyileştirmek için, yüzeye aşındırıcı parçacıkları püskürtülür. En çok kullanılan püskürtme malzemeleri martenzitik ve beynitik aşındırıcı bilyelerdir. Yüksek aşındırma etkinlikleri ve yüksek dayanımları, bu grup malzemeleri en çok kullanılan malzemeler haline getirmiştir. Bu çalışmada, martenzitik ve beynitik aşındırıcı bilyelerin ekonomikliği incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken, iki kriter göz önüne alınmıştır. Birincisi bilyenin dayanımı, ikincisi bilyenin yüzey üzerinde meydana getirdiği şekil değişikliğidir. Martenzitik ve beynitik malzemelerin arasındaki en büyük fark sertlikleridir. Martenzitik malzeme daha sert olup çabuk deforme olurken; sertliğinden kaynaklanan üstün bir aşındırma etkisine sahiptir. Ancak beynitik malzemeler daha yumuşak olup daha geç tükenmektedir. Toplam temizleme maliyetinde bilye tüketiminin %13'lük payı göz önüne alındığında, farklı bir tablo ortaya çıkmaktadır. Martenzitik malzemelerle yapılan temizlemelerde her ne kadar fazla bilye kullanılsa da zamandan tasarruf sağlandığı için daha ekonomik sonuçlar elde edilmektedir. Bu amaçla beynitik ve martenzitik aşındırma bilyelerine iki grup deney uygulanmıştır. İlk olarak malzemelerin dayanım özelliklerini ölçen dayanım deneyleri ki; bunlar sertlik tespiti, boyut ve boyut dağılımı tespiti, kimyasal bileşim tespiti, yoğunlukların saptanması, fiziksel hataların tespiti ve Ervin dayanım testidir. Ervin dayanım testi bize bütüm dayanım özelliklerinin toplam bir sonucunu vermektedir. Yani bir sonuç deneyidir. Daha sonra yüzey üzerindeki aşındırma etkisini inceleyen aşındırma deneyi uygulanmıştır. Aşındırma deneyinde belirli bir uzaklıktan numune plakası üzerine çelik bilye püskürtülmüş ve yüzey üzerinde zamana bağlı olarak pürüzlülük değişimi gözlenmiş ve malzemelerin aşındırma kabiliyetleri hakkında bir sonuca ulaşılmıştır. vıı ABSTRACT After casting or/and before coating abrasive particles are blasted to the surface. The most used abrasives are high carbon cast steel shoots (martensitic steel shoots) and low carbon cast steel shoots (bainitic steel shoots) In this thesis, economical behavior of martensitic and bainitic steel shoot was inspected. Two main subject is considered. First subject is fatigue of steel and the other is deformation characteristics of steel shoot on the surface of base material. While the martensitic material was deformed quickly due to its hardness, bainitic material showed a longer service life. In the concept of steel shoot comsumption a different situation is wieved, although cleaning practice which are done with martensitic materials, consume higher rates of steel shoots, they reduce the operation time and also provide economical benefits. Two groups of tests were done. First fatigue of steel with Ervin Test insturment. The other group is inspecting deformation characteristic on the base material's surface. For this reason, two groups of experiment were done. First is about the fatique of steel shoots (hardness, particle size and distribution, chemical composition, density, physical defects and Ervin fatique test). Second group test is deformation characteristics of abrasive steel shoots on the surface of base material. 61

ÖZET Ostemperlenmiş küresel grafitli dökme demirler (OKGDD) aynı matris yapıya sahip çelik malzemelere eşdeğer mukavemet özellikleri verebilen malzemelerdir. Son yıllarda özellikle dişli üretiminde, yüzeyi sertleştirilmiş dövme çelik malzemelerin yerine kullanımları artmaktadır. Aşınma ve yorulma direncinin yüksek olması istenen yerlerde (tank paleti, krank mili v.b.) başarılı uygulama örneklerinin verilmesi, OKGDD 'lerin önemini ve kullanım alanlarım arttırmaktadır. OKGDD' lerde mekanik özellikler, mikroyapıyla yakından ilgilidir. Bu nedenle mikroyapının çok iyi incelenmesi gerekir. Bu çalışmada, KGDD' lerde ostemperleme ısıl işlemi sonucu oluşacak beynit miktarına ve sertliğe Cu, Ni ve Mo alaşım elementlerinin etkisi incelenmiştir. Çalışmalara ait sonuçların değerlendirilmesiyle, yapılacak deneyler için önceden tahminleme yapabilecek bir model oluşturmak amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan döküm malzemeler, farklı oranlarda Cu, Ni ve Mo alaşım elementleri içermektedir. Bileşimleri belirlenen numuneler 22 farklı kompozisyonda özel bir döküm firmasına doldurulmuştur. 16 mm çapında ve 10 mm genişliğindeki dilimler halinde hazırlanan numuneler, 850°C ve 950°C'de 1 saat ostenitlenmiş ardından 250°C, 350°C ve 450°C sıcaklıklarında 0.5, 1, 2, 3 ve 4 saat ostemperlenmiştir. Isıl işlemi takiben temizlenen numuneler, yüzeyleri zımparalanıp parlatıldıktan sonra dağlanmış ve Leco 2001 görüntü analiz cihazıyla beynit miktarları belirlenmiştir. Sertlik ölçümleri, Rockwell sertlik ölçüm yöntemiyle 950°C'de ostenitlenmiş numuneler üzerinde yapılmıştır. Metalografik çalışmaların sonuçları ostemperleme süre ve sıcaklığına bağlı olarak her alaşım için diyagramlar halinde verilmiştir. Turbo Pascal V7.0 programlama dili kullanılarak sinirsel ağ modeliyle deney sonuçlarını değerlendiren bir program hazırlanmıştır. Deney sonuçları, bu program aracılığıyla, tasarlanan sinirsel ağ modeline öğretilmiştir. Daha sonra yapılacak deneylere ait beynit miktarları tahmin edilmiş ve elde edilen değerler gerçek deney sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, sinirsel ağ modeliyle bu tür deneysel çalışmalarda güvenilir tahminleme yapılabileceği gösterilmiştir. ABSTRACT Austempered ductile irons are materials with similar strength giving equal value strength characteristic to the same matrix steels. Up to now, ADI has used instead of carbonised steels, specially on gear production. Successful applications in the area that is needed high wear resistance and fatigue strength (tank tracks, crank shafts, etc.) increase the importance of ADI. ADI's mechanical properties depend on the microstructure, so, the microstructure should be controlled. In this study, Cu, Ni and Mo alloys' effect were investigated in ADI. The aim was to construct a model which will estimate the experimental results. The materials contain Cu, Ni and Mo alloys in different rates. Specimens with predetermined compositions have been casted in 22 different contents at foundry situated in tzmit. Specimens, firstly, have been austenised for 1 hour at 850°C and 950°C, then, they have been austempered for 0.5, 1, 2, 3 and 4 hours at 250°C, 350°C and 450°C. After heat treatment, cleaned specimens have been polished and etched carefully for the preparation to Leco 2001 image analyzer where bainite amounts determined. Hardness have been fulfilled on the specimens which have been austenized at 950°C. Metallographic results being obtained according to austempering time and temperature have been given as diagrams for each alloy separately. For the evaluation of the test results, a new program has been written in Turbo Pascal V7.0, where neural network model has been used. With the aid of a new program, the test results have been taught to the designed neural network model and the bainite amounts for the foregoing tests have been estimated. So then, obtained values have been compared with the real test results. As a result, one may say that reliable estimation in such experimental studies with neural network can be done successfully. 129