Search

Kiral tanıma, kiralitenin biyoloji, ilaç kimyası ve asimetrik katalizdeki öneminden dolayı son yıllarda önem arz kazanmaya başlamıştır. Kiralite ve ilgili alanlarda mutlak konfigurasyonların yarılması ve enatiomerik saflıklarının belirlenmesi bir kiral bileşik için vazgeçilmez bir zorunluluktur. Kiral moleküllerin önemi biyolojik moleküllerle sınırlı değildir. Bunlar; ilaç, tat ve koku verici maddelerde olduğu gibi materyal bilimi ve moleküler tanıma gibi diğer alanlarda da önem arz ederler. Bu tür moleküllerin birçok özelliği, sistemin kiralitesiyle açık bir şekilde bağlı olması sebebiyle test numunelerinde mevcut izomerin bileşiminin bilinmesi hayati bir zorunluluktur. Bu nedenle, hızlı ve doğru ve güvenilir bir teknikle kiral numunelerdeki enantiyomer oranının belirlemesini gerekli kılar. Kiral karışımlarda enantiomer oranının belirlenmesi yöntemlerinden biri molekülü diastereomer türevlerine dönüştürmektir. Test numunelerini diastereomerlere dönüştürmek iki yöntemle mümkündür. Bunlardan biri, numunenin kiral türevlendirici bir reaktif (chiral derivatizing agents (CDA)) ile kovalent bağ oluşturmasını, diğer alternatif ise bir kiral solvatlayıcı reaktif (KSR) ile geçici supramoleküler etkileşimini sağlamaktır. Bu projenin amacı, biyolojik açıdan önemli çeşitli kiral karboksilli asitlerin enantiyomerik yarılmalarında kullanmak üzere çeşitli kiral solvatlayıcı reaktifler sentezleyerek ve NMR spektroskopisi yardımıyla bu konudaki potansiyellerini araştırmaktır. Bu amaçla, başlangıçta bir seri amino alkol veya amino alkol imit (2-8), çeşitli kiral aminlerin (R)-N-(2,3-epoksipropil)ftalimit'in regioselektif epoksit halka açılması tepkimesi ile sentezlendi. Amino alkol veya amino alkol imit fonksiyonlu kiral bileşikler 2-8, mandelik asit (A), o-kloromandelik asit (B), α-fenil-α-metoksiasetik asit (C), ibuprofen (D) ve naproksen (E) analitleri için potansiyel kiral solvatlayıcı reaktif özelliklerini incelemek üzere kullanıldılar. Bu çalışmada, C2-Simetrik (S,R,S,R)-3, 24.8 Hz'lik yarılma değeri ile mandelik asit için en iyi reaktif olarak tespit edilmiştir. Aynı reaktifin α-Fenil-α-metoksiasetik asit, o-kloromandelik asit için bulunan değerleri sırasıyla 16.6 ve 8 Hz'dir. α-Fenil-α-metoksiasetik asidin en iyi yarılması ise 32 Hz'lik değerle KSR 5 ile elde edildi. KSR 5'in o-kloromandelik asit, ibuprofen and naproksen'e karşı elde edilen yarılma değerleri sırasıyla 7.2, 4.4, 2 ve 3 Hz'dir. Anahtar Kelimeler: Kiral solvatlayıcı reaktifler, Enantiyomerik saflık, Enantiyomerik yarılma, Kiral tanıma. Chiral recognition has received considerable attention in recent years due to the significant importance of chirality in biology, pharmaceutical chemistry, and asymmetric catalysis. In the field of chirality and related research, the discrimination of the absolute configuration and the determination of the enantiomeric purity are indispensable to a chiral compound. The significance of chiral molecules is not restricted to bioactive molecules such as pharmaceuticals, flavouring agents, and fragrances, but has covered many other areas of molecular recognition and material science. Many properties of such molecules are clearly linked to the chirality of the system and hence it is vital to know the composition of the present isomers in a test sample. This has necessitated a need for quick, accurate, and reliable techniques to establish the ratio of enantiomers in chiral samples. The transform of enantiomers to their diastereomer derivatives is one of the determining of enantiomeric ratio in the mixture. Converting the test sample to diastereomers can be carried out in two ways, by forming covalent bonds with chiral derivatised agents or alternatively by forming temporary supramolecular interactions with chiral solvating (or complexing) agents. The target of this project is to prepare chiral solvating agents (CSA) in order to use in enantiomeric discrimination of biological important chiral carboxylic acids (A-D) by NMR spectroscopy. For this purpose, initially, a series of amino alcohol imids 2-8 were synthesized by regioselective ring opening reaction of (R)-N-(2,3-epoxypropyl)phthalimide with various chiral amines. Amino alcohol or amino alcohol amides 2-8 were tested as potential chiral solvating agents to the enantiomeric discrimination of mandelic acid (A), o-chloromandelic acid (B), α-phenyl-α-metoxyacetic acid, (C), ibuprophen (D) and naproxen (E). C2-Symmetric (S,R,S,R)-3 found to be the best reagent for enantiomeric discrimination for mandelic acid with ΔΔδ of 24.8 Hz. The values for α-phenyl-α-metoxyacetic acid and o-chloro mandelic acid were found to be 16.6 and 8 Hz respectively. CSA 5 exhibited the best enantiomeric discrimination for α-phenyl-α-methoxyacetic acid with ΔΔδ of 32 Hz. Enantiomeric differentiated values found for mandelic acid, o-chloro mandelic acid, ibuprophen and naproxen are 7.2, 4.4, 2 and 3 Hz respectively. Keywords: Chiral solvating agents, Enantiomeric purity, Enantiodiscrimination, Chiral recognition. Bu çalışma Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Koordinatörlüğü tarafından (DÜBAP) FEN15-006 nolu proje ile maddi olarak desteklenmiştir.

Ferrosen ve ferrosenil bileşikleri enerji ve elektron transferi gerçekleştirebilmesinden dolayı floresans çalışmalarında yaygın olarak kullanılmıştır (1). Yüksek seçiciliğin yanında analitik, biyolojik, klinik ve biyokimya alanlarında potansiyel uygulamaları nedeniyle enantiyoseçici floresans sensör çalışmaları literatürlerde yer almaktadır (2). Aminoasitler hem doğal kiral moleküller olduğu için hem de amid bağları mükemmel hidrojen bağı yaptıkları için kiral reseptor eldesinde önem taşımaktadırlar (3). Bu çalışmada kiral yapıda olan 3 bileşiği sentezlenmiş ve floresans özellikleri çalışılmıştır. Bu bileşiğin çeşitli kiral aminoasitlerle (D- Metiyonine, L- Metiyonine, DAlanin, L-Alanin, D-Valin, L-Valin, L-Serin, D-Serin, D-Histidin, L-Histidin, D-Sistein, LSistein D- Treonin, L- Treonin) etkileşimi sonucu floresans değişimleri incelendiğinde D-metiyonine karşı gözle görülür bir değişim söz konusuyken incelenen diğer amino asitlere karşı bu artışın mevcut olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlar sentezlenen bileşiğin D-metiyonin enantioselektif tanıması için kullanışlı bir sensor olduğunu göstermektedir., Ferrocene and ferrocenyl compounds are widely used in fluorescence studies due to the realizing of energy and electron transfer [1]. In addition to the high selectivity, because of their potential applications in the fields of analytical, biological, clinical and biochemistry, enantioselective fluorescence sensor studies are listed in the literature [2]. Amino acids are important to obtain chiral receptor due to the being natural chiral molecule and excellent hydrogen bond made by amide bonds [3]. In this study the chiral compound 3 was synthesized and fluorescence properties of 3 was studied. When we investigated the fluorescence changes after the interaction of this compound with various chiral amino acids (D-Methionine L-Methionine, D-Alanine, L-Alanine, D-Valine, L-Valine, D-Serine, L-Serine, D-Histidine, L-Histidine, DCysteine, L- Cysteine and D-Threonine, L-Threonine), it was seen that there is a visible change observed against the D-methionine unlike other aminoacids.

Bu çalışmada, çeşitli kiral ve akiral amin türevleri ile (R)-(?)-N-(2,3- epoksipropil)ftalimid (3) bileşiğinin reaksiyonu sonucunda % 56?93 verimle yedi farklı optikçe aktif amino alkol türevi sentezlendi. Bu optikçe aktif amino alkol türevlerinin (8?11) rasemik yapıdaki karboksilik asitlere karşı enantiyomerik tanıma özellikleri 1H NMR spektroskopisi kullanılarak araştırıldı. Bu çalışmada kullanılan kiral reseptörler arasında, en iyi kiral kaydırma reaktifinin amino alkol türevi 9 olduğu belirlendi. Ayrıca, kiral ftalimid türevleri hidrazin mono hidrat ile indirgenerek kiral primer amin bileşikleri (12?15 ve 22?24) hazırlandı. Bu primer amin türevleri ile 25,27-dietoksikarbonilmetoksi-26,28-dihidroksi-5,11,17,23-(tetra-ter)bütil-kaliks[4]aren (2) bileşiğinin reaksiyonu sonucunda yedi farklı yeni kiral amit kaliks[4]aren bileşiği (25?31) başarıyla sentezlendi. Bazı amino asit metil ester tuzları ve mandelik asitin taşınması kiral kaliks[4]arenler (25?30) kullanılarak sıvı-sıvı membran sistemi ile çalışıldı. Özellikle kaliks[4]aren türevi 25 'in triptofan metilesterin taşınmasında, D enantiyomerini L enantiyomerine göre 3.29 kat daha fazla taşıma gösterdiği tespit edildi. Elde edilen sonuçlara göre enantiyoseçiciliğin ilk iki saat içinde artmasına rağmen bundan sonraki zamanda azaldığı gözlendi., In this study, seven optically active amino alcohol derivatives were synthesized via the ring opening of (R)-N-(2,3-epoxypropyl)phthalimide (3) with chiral and achiral amines in 56?93% yields. The enantioselective recognition properties of these receptors (8?11) towards the enantiomers of racemic carboxylic acids was examined by 1H NMR spectroscopy. Among the chiral receptors used in this study, amino alcohol 9 was determined to be the best chiral shift reagent. In addition, chiral primary amine derivatives (12?15 and 22?24) were readily prepared by cleavage of chiral phthalimides with hydrazine hydrate by refluxing in ethanol. The synthesis of seven diamide derivatives of the p-tert-butylcalix[4]arenes (25?31) from the reaction of 5,11,17,23-tetra-tert-butyl-25,27-diethoxycarbonylmethoxy-26,28-dihydroxy calix[4]arene (2) with this primary amines was performed succesfully. The transport of amino acid derivatives (phenylglycine, phenylalanine and tryptophan methyl ester hydrochlorides) and mandelic acid were studied through a bulk liquid membrane in the presence of chiral calix[4]arene derivatives (25?30). It was found that compound 25 showed the best enantioselectivity for tryptophane metylester, affording a KD/KL value of 3.29. According to the results, the enantioselectivity increased linearly during the ? rst two hours, after which time a decrease in enantioselectivity was observed.