Bankalar, halkın parasının kullanılması sürecinde aracı olan mali kuruluşlardır. İlk bankaların tapınaklar, bankacıların ise din adamları olduğu söylenmektedir. Ticari bankacılık Milattan önce (M.Ö.) 3500’e kadar uzanmaktadır. Katılım bankacılığı ise M.Ö. 2123-2081’e kadar uzanmaktadır. Finansal sistem içerisinde ticari bankacılık faiz esasına göre hareket ederken, katılım bankacılığı ise kar payı esasına göre hareket etmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren Katılım Bankaları ve Ticari Bankalar analiz edilmiştir. Bankaların kriz öncesi dönemi (2005-2008), kriz dönemi (2008-2011) ve kriz sonrası dönemi (2011-2015) verileri kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamına toplam 13 banka (3 Katılım Bankası, 10 Ticari Banka) alınmıştır. Bankaların mali performansları dönem dönem değerlendirilmiştir. Bu dönem içerisinde varlığı görülen Bank Asya faaliyetlerinin sonlandırılmasından dolayı değerlendirilme dışında bırakılmıştır. Analizde kullanılan mali veriler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Türkiye Katılım bankaları Birliği (TKBB) ve ilgili internet sitelerinden alınmıştır. Bankaların performansı çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSİS yöntemiyle ölçülmüştür. Çalışma sonucunda Türkiye’nin diğer ülkelere bakılarak beklenenden daha iyi performans gösterdiği bunun nedeninin de 2001 krizinde yaşanan olumsuzluklardan sonra önlemlerini almış olmasıdır. Bankalara bakılacak olursa küresel kriz öncesinde ve küresel kriz sonrasında ticari bankaların mali performansları başarılı olurken, küresel kriz döneminde katılım bankalarının performanslarının iyi olduğu gözlemlenmiştir. Kriz öncesinde ya da kriz sonrasında ticari bankaları ilk sıralarda görünürken, kriz yılında (2008) katılım bankalarının daha iyi performans gösterdiği, mali değerleri bakımından daha karlı olduğu göze çarpmaktadır. Banks are financial institutions that are intermediaries in the process of using people's money. In the literature they said that the first banks were the temples, and the bankers were the clergy. Commercial banking dates back to 3500 BC. Participation banking extends to 2123-2081 BC. In the financial system, commercial banking acts basis on interest while participation banking acts on the basis of profit share. In this study, Participation Banks and Commercial Banks were analyzed which ones are operating in Turkey. Analyzes were made using data belongs the pre-crisis period (2005-2008), crisis period (2008-2011) and post-crisis period (2011-2015) of the banks. A total of 13 banks (3 Participation Banks, 10 Commercial Banks) were included in the study. The financial performance of the banks was evaluated periodically. Bank Asya, which had been in existence during this period, was excluded from the evaluation due to the termination of its activities. The financial data used in the analysis were obtained from Banking Regulation and Supervision Agency (BDDK), Turkish Banking Association (TBB), Turkey Participation Banks Association (TKBB) and related internet sites. Banks' performance is measured by the TOPSIS method, which is a multi-criteria decision-making method. As a result of the study, Turkey has been performing better than expected from other countries because of the precautions after the negativities in 2001 crisis. It is observed that the performances of the participation banks in the global crisis period are good when the financial performance of the commercial banks is successful before the global crisis and after the global crisis. Before and after the crisis, commercial banks seemed to be in the first place, but in the crisis period (2008), the participation banks are performing better and are more profitable in terms of their financial value. İÇİNDEKİLER -- ÖZET, i -- ABSTRACT, ii -- TEŞEKKÜR, iii -- İÇİNDEKİLER, iv -- TABLOLAR, vi -- GRAFİK LİSTESİ, vii -- ŞEKİLLER LİSTESİ, viii -- ÖNSÖZ, ix -- GİRİŞ, 1 -- 1. BANKACILIK VE KATILIM BANKACILIĞI, 3 -- 1.1. BANKALARIN TARİHİ GELİŞİMİ, 3 -- 1.1.1. Katılım Bankacılığı Tarihsel Gelişimi, 3 -- 1.1.2. Ticari Bankaların Tarihsel Gelişimi, 5 -- 1.1.2.1. Osmanlı Döneminde Ticari Bankacılık, 6 -- 1.1.2.2. Cumhuriyet Döneminde Ticari Bankacılık, 8 -- 1.2. KATILIM BANKACILIĞI TANIMI VE ÖNEMİ, 10 -- 1.2.1. Fon Toplama Yöntemleri, 14 -- 1.2.1.1. Cari Hesaplar, 14 -- 1.2.1.2. Katılma Hesapları, 14 -- 1.2.2. Fon Kullandırma Yöntemleri, 15 -- 1.2.2.1. Ticaret (Alım-Satım) Yöntemiyle Fon Kullandırımı, 15 -- 1.2.2.1.1. Murabaha (Üretim Desteği), 15 -- 1.2.2.1.2. İcara (Finansal Kiralama):, 16 -- 1.2.2.1.3. İstisna (Sipariş Üzerine İmalat):, 16 -- 1.2.2.1.4. Selem:, 17 -- 1.2.2.2. Ortaklık Yöntemiyle Fon Kullandırımı, 17 -- 1.2.2.2.1. Müdarebe (Emek-Sermaye Ortaklığı):, 17 -- 1.2.2.2.2. Müşareke:, 17 -- 1.3. TİCARİ BANKACILIK TANIMI VE ÖNEMİ, 18 -- 1.4. KATILIM BANKACILIĞI ve TİCARİ BANKA KARŞILAŞTIRMASI, 19 -- 1.5. KATILIM BANKACILIĞI VE TİCARİ BANKA BENZER YÖNLERİ, 20 -- 2. KÜRESEL KRİZ VE BANKACILIK SEKTÖRÜNE ETKİLERİ, 22 -- 2.1. KÜRESEL EKONOMİYİ ETKİLEYEN FİNANSAL KRİZLER, 22 -- -- 2.1.1. 1994 Meksika (Tekila) Krizi, 22 -- 2.1.2. 1997 Güneydoğu Asya Krizi, 23 -- 2.1.3. 1998 Rusya Krizi, 25 -- 2.1.4. Kasım 2000 Türkiye Krizi, 27 -- 2.1.5. Şubat 2001 Türkiye Krizi, 28 -- 2.2. 2008 KÜRESEL KRİZİ, 29 -- 2.2.1. 2008 Küresel Kriz Nedenleri, 31 -- 2.2.2. 2008 Krizinin Ortaya Çıkışı, 32 -- 2.2.3. 2008 Küresel Kriz Sonuçları, 34 -- 2.2.3.1. Konut Fiyatlarında Düşüş, 34 -- 2.2.3.2. İşsizlik Oranlarında Artışlar, 34 -- 2.2.3.3. Enflasyonist Etki, 35 -- 3. BANKACILIKTA MALİ PERFORMANS DEĞERLENDİRİLMESİ, 37 -- 3.1. BANKACILIKTA MALİ PERFORMANS DEĞERLEMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER, 37 -- 3.1.1. Analitik Hiyerarşi Süreci, 37 -- 3.1.1.1. Modelin Belirlenmesi:, 37 -- 3.1.1.2. Karşılaştırma Matrisinin Oluşturulması ve Üstünlüklerin Belirlenmesi: 39 -- 3.1.1.3. Faktörlerin Yüzde Önem Dağılımları, 40 -- 3.1.1.4. Tutarlılığın Ölçülmesi:, 41 -- 3.1.1.5. Ağırlıkların (Öncelik Üstünlükleri) Sentezi, 42 -- 3.1.2. Analitik Ağ Süreci, 43 -- 3.1.2.1. Karar Probleminin Tanımlanması ve Modelin Oluşturulması, 43 -- 3.1.2.2. İkili Karşılaştırmaların Yapılması Öncelik Vektörün Hesaplanması 44 -- 3.1.2.3. Ağırlıklandırılmış Süpermatrisin Oluşturulması, 44 -- 3.1.2.4. En İyi Alternatifin Seçimi, 44 -- 3.1.3. VIKOR Yöntemi, 44 -- 3.1.3.1. Karar Matrisi, 45 -- 3.1.3.2. En İyi (fj* ) ve En Kötü (fj- ) Değerlerinin Bulunması, 45 -- 3.1.3.3. Normalleştirme İşlemi ve Normalleştirme Matrisinin Oluşturulması46 -- 3.1.3.4. Normalleştirme Karar Matrisinin Ağırlıklandırılması, 46 -- 3.1.3.5. Si ve Ri Değerlerinin Hesaplanması, 46 -- 3.1.3.6. Qj Değerlerinin Hesaplanması, 47 -- 3.1.3.7. Alternatiflerin Sıralanması ve Koşulların Denetlenmesi, 47 -- 3.1.4. ELECTRE Yöntemi, 48 -- 3.1.4.1. Karar Matrisinin Oluşturulması:, 49 -- 3.1.4.2. Normalleştirme Karar Matrisinin Oluşturulması:, 49 -- 3.1.4.3. Ağırlıklandırılmış Normalleştirme Karar Matrisinin Oluşturulması: 50 -- 3.1.4.4. Uyum ve Uyumsuzluk Kümelerinin Belirlenmesi:, 50 -- 3.1.4.5. Uyum ve Uyumsuzluk İndekslerinin Hesaplanması:, 51 -- 3.1.4.6. Üstünlük karşılaştırmasının yapılması:, 51 -- 3.1.4.7. Net Uyum ve Uyumsuzluk İndekslerinin Hesaplanması, 52 -- 3.1.5. PROMETHEE Yöntemi, 52 -- 7. Adım, 57 -- 3.1.6. Veri Zarflama Analizi, 57 -- 3.1.6.1. Karar Verme Birimlerinin Seçimi, 58 -- 3.1.6.2. Girdi ve Çıktı Seçimi, 58 -- 3.1.6.3. Verilerin Elde Edilebilirliği ve Güvenilirliği, 58 -- 3.1.6.4. Göreli Etkinlik Ölçümü, 59 -- 3.1.6.5. Etkinlik Değerleri, 59 -- 3.1.6.6. Referans Kümesi, 59 -- 3.1.6.7. Etkin Olmayan Karar Verme Birimleri İçin İyileştirme, 59 -- 3.1.6.8. Sonuçların Değerlendirilmesi, 59 -- 3.1.7. Gri İlişkisel Analiz, 59 -- 3.1.7.1. Karar Matrisinin Oluşturulması, 60 -- 3.1.7.2. Referans Serisinin Oluşturulması, 60 -- 3.1.7.3. Normalleştirilmiş Matrisin Oluşturulması, 60 -- 3.1.7.4. Mutlak Değer Tablosunun Oluşturulması, 61 -- 3.1.7.5. Gri İlişkisel Katsayı Matrisinin Oluşturulması, 61 -- 3.1.7.6. Gri İlişkisel Derecelerin Hesaplanması, 62 -- 3.1.8. MOORA Yöntemi, 63 -- 3.1.8.1. Amaçların Belirlenmesi ve Alternatiflerin Performans Değerlerinin Belirlenmesi, 63 -- 3.1.8.2. Matrisin Normalleştirilmesi, 63 -- 3.1.8.3. Normalleştirilmiş Maksimizasyon Performans Değerleri Toplamından Minimizasyon Performans Değerleri Toplamı Çıkarılır, 64 -- 3.1.8.4. Ağılıkların Ölçülmesi, 64 -- 3.2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI, 64 -- 4. KÜRESEL KRİZ ÇERÇEVESİNDE KATILIM BANKALARININ VE TİCARİ BANKALARIN MALİ PERFORMANSLARININ TOPSİS YÖNTEMİYLE ANALİZİ, 73 -- 4.1. Araştırmanın Amacı, 73 -- 4.2. TOPSİS Yöntemi Tanımı, 73 -- 4.3. TOPSİS Yöntemi Aşamaları, 74 -- 4.4. UYGULAMA, 76 -- 4.4.1. Uygulamada Kullanılan Veriler, 76 -- 4.4.2. Verilerin Modele Uygunluğu, 83 -- 4.4.3. Modelin Oluşturulması, 83 -- SONUÇ, 154 -- KAYNAKÇA, 156