Search

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM DERİN ; DR. ÖĞR. ÜYESİ HIBA GHANEM Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Sosyoloji Ana Bilim Dalı Konu: Sosyoloji = Sociology, Uyuşturucu madde kullanımı her geçen gün giderek yaygınlaşan ve küçük yaş gruplarını tehdit eden kamusal bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle ABD'nin Irak işgalinden sonra bölgede uyuşturucu ticaretinin daha kolay ve ulaşılabilir olması küçük yaş gruplarını ciddi tehlikeye sokmaktadır. Bu nedenle özellikle küçük yaş gruplarında uyuşturucu madde kullanımına yönelik gereken önlemlerin hem kamusal hem de toplumsal boyutta ne kadar önemli olduğu gözler önüne serilmektedir. Bu çalışmanın amacı Iraklı çocukların uyuşturucu madde kullanımı ve kamu güvenliğine olası tehditlerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Bağdat'ta yaşayan 17 çocukla birebir görüşmemeler yapılarak nitel araştırma yöntemi kullanılmış, konu hakkındaki fikirleri alınmış, damgalama ve anomi kavramları bağlamında içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak derinlemesine mülakat ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda uyuşturucu madde kullanan bireylerin toplum tarafından olumsuz bir bakış açısı ile algılandıkları tespit edilmiştir. Aynı zamanda uyuşturucu kullanımının kamu güvenliğini tehlikeye soktuğu ve Irak hükümetinin uyuşturucu ile mücadele konusunda gereken politikaları uygulayamadığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında önerilerde bulunulmuştur. Araştırma kapsamında birebir görüşmeler yapılarak nitel araştırma yöntemi kullanılmış, damgalama ve anomi kavramları bağlamında içerik analizi yapılmıştır., Drug use is an increasingly common public problem and, threatens younger age groups. Especially after the US invasion of Iraq, the fact that the drug trade in the region is easier and more accessible puts younger age groups in serious danger. For this reason, it is revealed how important the necessary precautions for drug use, especially in younger age groups, are both in public and social dimensions. The aim of this study is to determine the possible threats to Iraqi children's drug use and public safety. For this purpose, a qualitative research method was used by making one-to-one interviews with 17 children living in Baghdad, their opinions on the subject were taken, and content analysis was carried out in the context of the concepts of stigmatization and anomie. A semi-structured interview form and in-depth interview was used as a data collection tool in the research. As a result of the research, it has been determined that individuals who use drugs are perceived with a negative perspective by society. At the same time, it was determined that drug use endangered public safety and that the Iraqi government could not implement the necessary policies in the fight against drugs. Suggestions were made in light of the findings obtained. We preferred the qualitative research method for one-to-one interviews within the scope of the research. In the context of the concepts of stigmatization and anomie are used for the content analysis.

Dünya’da son yıllarda artan bir madde kullanım eğilimi kaydedilmektedir. Birçok toplum için madde kullanımı ve bağımlılığı sosyoekonomik maliyeti azımsanamayacak düzeyde önemli bir biyopsikososyal problem olarak tanımlanmaktadır. Sosyo-ekonomik maliyeti açısından madde kullanımının ve bağımlılığının değerlendirilmesi ve suç ile ilişkisinin ortaya konması özellikle sağlık, madde, ekonomi ve sosyal politikalarının oluşturulmasında büyük bir önem taşımaktadır. Suç madde kullanımının ve bağımlılığının sosyoekonomik maliyeti kapsamında değerlendirilmektedir. Madde kullanımı, bağımlılığı ve suç arasındaki ilişki ise sürekli tartışılan bir konudur. Literatürde madde kullanımı ve suç ilişkisini açıklayan farklı modeller geliştirilmiştir. Bu çalışmada madde kullanımı ve bağımlılığı sosyoekonomik maliyet açısından ele alınmış ve suç ile ilişkisi madde-suç ilişkisi üzerine yapılan teorik ve ampirik çalışmalar çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmada madde kullanımı ve bağımlılığı ile ilişkili olarak toplumların uzun süreli maliyetler ile yüzleştikleri ve madde ve suç arasındaki ilişkinin tek bir modelle açıklanamayacağı sonucuna varılmıştır. In recent years, an increasing trend of drug use has been recorded in the world. According to many societies, drug use and addiction are defined as an important biopsychosocial problem that socio-economic cost cannot be underestimated. In terms of its socio-economic costs, assessment of drug use and addiction and revealing its relationship with crime are crucial especially in the formulation of health, drug, economy and social policies. Crime is considered within the scope of the socio-economic cost of drug use and addiction. The relationship between drug use, addiction and crime is a controversial issue. Different models have been developed in the literature to explain the relationship between drug and crime. In this study, drug use and addiction were discussed in terms of socio-economic costs and its relationship with crime was evaluated within the framework of theoretical and empirical studies on drug-crime relationships. In this study, it was concluded that societies face long-term costs related to drug use and addiction and the relationship between drug and crime could not be explained by a single model.

Damgalama ruhsal hastalık yaşayan bireylerin, yaşamının birçok boyutunu etkilemektedir. İçselleştirilen damgalama, bireylerin yaşam kalitelerini de birçok boyutla beraber etkiler. Yapılan araştırmalarda, alkol ve madde kullanım bozukluğu tanısı alan bireylerde içselleştirilmiş damgalama ve yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmediği görülmektedir. Bu nedenle yapılan çalışmada, iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır.Araştırmanın örneklemini 30 kadın 52 erkek olmak üzere 18-65 yaş aralığında bireyler oluşturmaktadır. Katılımcıların demografik ve hastalığa dair özelliklerini belirlemek amacıyla sosyo-demografik bilgi formu, içselleştirilmiş damgalama düzeyini belirlemek için Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalama Ölçeği (RHİDÖ), yaşam kalitesini ölçmek için Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF) ölçekleri sırasıyla katılımcılara uygulanmıştır.Yapılan korelasyon analizinin sonuçlarına göre değişkenlerin arasında anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucuna göre ise Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalama Ölçeği alt faktörlerinin yaşam kalitesi ölçeği alt alanlarını yordadığı görülmektedir. Many aspects of persons with mental illness's life are affected by stigmatization. Moreover Internalized stigma affects the quality of life for individuals with many aspects. In researches conducted exploration of the relation between internalized stigma and quality of life for individuals with the alcohol and substance addiction diagnosis have not been encountered. Therefore the purpose of the present study was to investigate the correlation between these two variables.The present research sample composed of individuals between 18-65 ages including 30 women and 52 men. Sociodemographic information form was used with the aim of determining the characteristics of demographic and the disease of participants, at the same time ''The Internalized Stigma of Mental Illness (ISMI) scale'' was administrated to the participants to identify the internalized stigma level. Lastly ''Application of the World Health Organization Quality of Life Instrument, Short Form (WHOQOL-BREF)'' was applied to the participants to measure the quality of life.According to the results of the conducted correlation analysis, significant relations were appointed between the variables. In the case of the result of multi regression analysis, it can be said that in the mental illnesses the sub-factors of the scale of internalized stigma predict the subfields of the scale for the quality of life. 102

Madde kullanım bozuklukları, toplumları ve kişileri ciddi anlamda olumsuz yönde etkileyen bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı DSM-V tanı kriterlerine göre madde kullanım bozukluğu tanısı almış kişilerde üstbilişin incelenmesidir. Araştırmaya İstanbul'da özel bir hastanenin alkol ve madde kullanım bozukluğu tedavi merkezi yataklı servislerinde yatarak tedavi gören 100 erkek hasta alınmıştır. Veri toplama amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan bir sosyodemografik veri formunun yanı sıra Üstbiliş Ölçeği-30 (ÜBÖ-30) ve Bağımlılık Profil İndeksi Kısa Formu (BAPİ-KISA) kullanılmıştır. Madde kullanımı ve üstbiliş arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla ÜBÖ-30'un alt ölçek puanları ve BAPİ-KISA'nın alt ölçek puanları arasında Spearman korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda ÜBÖ-30'un alt ölçeklerinden `Olumlu İnanç` ile BAPİ-KISA'nın alt ölçeklerinden `Madde Kullanım Sıklığı` puanları arasında istatistiksel açıdan negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu (p=0.032, rho=0.214) bulunmuştur. Diğer taraftan, ÜBÖ-30'un alt ölçeklerinden `Kontrol Edilemezlik ve Tehlike` puanları ile BAPİ-KISA'nın alt ölçeklerinden `Şiddetli İstek` puanları arasında ise istatiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu (p=0.025, rho=0.225) saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, olumlu inanç arttıkça madde kullanım sıklığı azalmakta olup madde kullanmaya yönelik şiddetli istek (aşerme) arttıkça kontrol edilemezlik ve tehlike de artmaktadır. Katılımcıların yatış esnasında bildirdikleri, kişinin halen kullanmakta olduğu madde türü ile ÜBÖ-30 ölçek ve alt ölçek toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı Kruskal Vallis testi ile değerlendirilmiş ancak istatiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar alanyazındaki benzer çalışmalar göz önünde bulundurularak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Substance use disorders continue posing a problem which seriously affects communities and people in a negative way. This study aims to investigate metacognition in subjects diagnosed with a substance use disorder according to DSM-V diagnostic criteria. The study included 100 male inpatients treated in alcohol and substance abuse treatment center of a private hospital in Istanbul. A sociodemographic data form prepared by the researcher, Metacognition Scale-30 (MCQ-30) and The Short Form of Addiction Profile Index (BAPI-SHORT) were used for data collection. Spearman correlation analysis was performed between the subscale scores of MCQ-30 and the subscale scores of BAPI-SHORT, in order to determine the relationship between substance use and metacognition. There was a statistically significant negative correlation between `Positive Belief` scores from the subscales of MCQ-30 and `Substance Use Frequency` scores from the subscales of BAPI-SHORT (p = 0.032, rho = 0.214). Accordingly, as the positive belief increases, the frequency of substance use decreases. On the other hand, statistically significant positive correlation was detected between the `Uncontrollability and Danger` scores from the subscales of MCQ-30 and the `craving` scores from the subscales of BAPI-SHORT (p = 0.025, rho = 0.225). Accordingly, as the severity of craving increases, the uncontrollability and danger increase. Kruskal Vallis test was performed to determine whether there was a relationship between the substance reported by the participants at admission and the total and subscale scores of MCQ-30, but no statistically significant difference was found. The results obtained from the research were discussed considering similar studies in the literature and recommendations were made. 77

Geçmişi çok eski tarihlere dayanan uyuşturucu veya uyarıcı maddeler, tarihin her çağında insanlar tarafından merak konusu olmuş, Dünya çapında hemen hemen her medeniyette izlerine rastlanan bu maddelerin kimi zaman olağanüstü güçler kazandırdığına inanılarak büyücüler tarafından kullanılmış, kimi zaman keyif veren etkisine aldanılıp eğlencelerde, özel günlerde bu etkisinden faydalanılmış, kimi zaman da hastalıkları tedavi ettiğine inanılmıştır.Uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin zamanla zararlı etkilerinin ortaya çıkması ve tehlikenin farkına varan bireylerce yayılması ile söz konusu maddelere yasaklar getirilmeye başlanmıştır. Fakat konulan yasaklara rağmen günümüzde halen bu maddelerin yalancı etkilerine kanıp hayatını göz göre göre riske eden, bir süre sonra maddelerin de etkisi ile topluma yabancılaşarak potansiyel tehlike oluşturan onlarca birey bulunmaktadır. Tez çalışmasının kapsamı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 191. maddesinde düzenlenen `Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak` suçuna ait düzenlemedir. Bu düzenleme, Kanunumuzun genel sistemi esas alınarak ele alınmıştır. Birinci bölümde Uyuşturucu ve Uyarıcı maddelere ilişkin geçmişteki ve günümüzdeki ulusal ve uluslararası alanda bu konudaki birtakım gelişmeler ve yapılan düzenlemeler hakkında bilgi verilerek, TCK 191. madde anlamında suç tanımında yer alan `uyuşturucu ve uyarıcı maddeler` olarak ifade edilen grup kapsamında hangi zehirli maddelerin olduğu ve bu maddelerin ayırt edici özellikleri ile kullanan kişiye etkileri açıklanmıştır. Bu tanımlar yapılırken, tarafı olduğumuz uluslararası sözleşmelere ait ek listelerde sayılmış olan uyuşturucu veya uyarıcı madde türleri esas alınmıştır. İkinci bölümde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 191. maddesini oluşturan `Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak` başlıklı suç tipi, unsurları tasnif edilerek, ceza genel sistematiği çerçevesinde incelenmiş; özellikle `29.06.2005 tarihli ve 5377 sayılı Kanun`, `19.12.2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanun`, `14.04.2011 tarih ve 6217 sayılı Kanun` ve `18.06.2014 tarihinde ise 6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun` düzenlemeleri ile gelen değişiklikler ve bu konuda doktrinin değerlendirmeleri ve bu değişikliklerin uygulamaya etkileri incelenerek örnek kararlar ile çalışma zenginleştirilmiştirAnahtar Kelimeler: Madde Kullanımı, Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde, Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanımına İlişkin Suçlar, Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde İmal Ve Ticareti. Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanımını Kolaylaştırma, Güvenlik Tedbiri, Tedavi Tedbiri, Uyuşturucu Rotaları, İnfaz Kurumuna Veya tutukevine Uyuşturucu Madde Sokmak, Uyuşturucu Kaçakçılığıyla Mücadele, Uyuşturucu Veya Uyarıcı Maddelere İlişkin Uluslarararası Sözleşmeler. Narcotics or Psychotropic Substances, whose history dates back to ancient times, have always been the subject of curiosity among people and these substances encountered in almost every civilization around the world have since been used by sorcerers who believe that they let people gain extraordinary powers, and sometimes these substances have deceived people with their pleasure-giving features which are on special occasions abused and these substances have sometimes been believed to have healing power on diseases.With the emergence of harmful effects of narcotics and psychotropic substances and spread of the news about their effects by individuals who have become aware of their dangers, prohibitions have been introduced to these substances. However, despite the prohibitions imposed, there are still dozens of individuals who are misled by the false effects of these substances openly risking their lives, which results in individuals who are alienated from the society, posing potential danger for where they are located.The scope of this thesis study is within the subject matter of the regulation set forth in Article 191 of the Turkish Penal Code no 5237 regarding the crime of `Purchasing, Accepting or Carrying Narcotics or Psychotropic Substances for Use, or Using Narcotics or Psychotropic Substances`. This regulation is handled on the basis of the general system of our Law.In the first chapter, information on some developments and regulations on narcotics and psychotropic substances in the past and present in the national and international area is provided, explaining which narcotics are to be considered within the scope of the definition of crime in TPC Article 191 in the group defining `Narcotics and Psychotropic Substances` with reference to their distinctive features and effects on those using them. These definitions are based on the types of narcotics or Psychotropic substances listed in the additional lists of the international conventions to which we are party.In the second chapter, the type of crime defined under Article 191 of the Turkish Penal Code no. 5237, entitled `Purchasing, Accepting or Carrying Addictive Narcotics or Psychotropic substances for Use or Using Narcotics or Psychotropic substances` was examined by classifying the elements of crimes within the framework of the general systematic of punishment. By addressing to, in particular, Law No. 5377 dated 29.06.2005`, Law No. 5560 dated 19.12.2006`, Law No. 6217 dated 14.04.2011`and Law No. 6545 on the Amendment of the Turkish Penal Code and Some Laws, the study was enriched with the sample decisions by examining the amendments made by the related regulations and the evaluations of the doctrine on this subject and the effects of these changes on the implementation of the laws.Keywords: Narcotics Use, Narcotics or Psychotropic Substances, Crimes Related to Narcotics or Psychotropic Substances, Narcotics and Psychotropic Substances Production and Trade. Facilitating the Use of Narcotics or Psychotropic Substances, Security Measures, Treatment Measures, Narcotics Routes, Smuggling Narcotics into the Prison or Detention Center, Combating Narcotics Trafficking, International Agreements on Narcotics or Psychotropic Substances. 195

Giriş: Bağımlılık uzun süreli, remisyon ve relapslarla seyreden bir hastalıktır. Travmatik yaşam olayları ise neredeyse herkesin yaşayabileceği, sık karşılaşılan ruhsal ve bedensel bütünlüğü bozan ya da inciten olumsuz olaylardır. Bağımlılık grubunda travmatik yaşam olayları çeşitli faktörlerden dolayı çok önemli bir yere sahiptir. Bağımlılıkta relaps oranları birçok faktörden etkilenmekle birlikte travmatik yaşam olayları da bu faktörlerden biridir. Bağımlılıkta travmatik yaşam olayları ve bunlara etki eden ek diğer faktörler ile bu faktörlerin tedavi seyri ile ilişkisini araştırmak amacıyla bu çalışmayı yapmaktayız.Yöntem: Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM Kliniğinde tedavi amacıyla yatan DSM-V kriterlerine göre alkol veya madde kullanım bozukluğu tanısı alan, çalışmanın belirlenmiş kriterlerine uygun olan hastalar çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen hastalara hastaneye yatışlarının 7. gününde Sosyodemografik Veri Formu, Olayların Etkisi Ölçeği-R (OEÖ-R), Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A), Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği (KPDÖ), Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği(DES), Durumluluk-Süreklilik Kaygı Ölçeği (DSKÖ), Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ), Değişime Hazır Olma Aşamaları ve Tedaviyi İsteme Ölçeği (SOCRATES-M), Travmatik Yaşantılar Ölçeği (TYÖ) uygulandı. Hastalar, taburculuklarından 6 ay sonra hastalık prognozunu değerlendirmek için telefon, hastane kayıtları ve kontroller sırasında, idrarda madde analizi ya da hasta ve yakınlarının beyanına göre kayma, sürçme ve veya hastalık tekrarı açısından tekrar değerlendirildi. İstatiksel analizler SPSS versiyon 23 programı kullanılarak değerlendirildi. P>0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.Bulgular: Çalışmamızda alkol/madde kullanım bozukluğu olan hastalar taburculuk sonrası relaps ve remisyon olarak iki gruba ayrılarak incelendi. Çalışmaya toplam 51 hasta dahil edildi ve ulaşılabilen 49 hastanın %60,8' inde relaps saptandı. İki grup arasında sosyodemografik faktörler, bağımlılık profili, motivasyon, intihar girişimi oranları, depresyon, bağımlılık tedavisi için tekrarlayan yatışlar, tedavi terki, travmatik olay yaşama durumu, ortalama travma yaşı ve TSSB belirti şiddeti arasında anlamlı fark bulunamadı. Anksiyete (p:0.015), disosiyasyon semptomları (p:0.026), önceki psikiyatrik tedavi başvurusu (p:0.019), travmatik olay sayısı ve şiddeti (p:0.04 ve p:0.01), travmatik olay sonrası madde kullanım davranış paterninde değişiklikler (p:0.014), travmatik olay sonrası madde kullanım davranış paterninde değişikliklerin zamanlaması (ilk 2 haftada olan değişiklikler için p:0.049), travma türlerinden ihmal (p:0.009), duygusal istismar (p:0.019) ve fiziksel istismar (p:0.005) varlığı relaps olan ve olmayan gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklıydı. Anlamlı bulunan değişkenlerden 5 tanesinin Binary Lojistik Regresyon modelinde (travma sayısı, DES puanı, HAM-A puanı, daha önce psikiyatrik tedavi için başvurmamış olmak, travmatik yaşam olayı sonrasında madde kullanım davranışında değişiklik olmasının birlikte) relapsı güçlü bir şekilde öngördüğü, değişkenler tek başlarına değerlendirildiğinde, daha önce psikiyatrik tedavi için başvurmamış olmanın relapsı anlamlı (CI;%95, p:0.002) şekilde öngördüğü bulundu.Tartışma ve sonuç: Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan hastalarda relapsı etkileyen bir çok faktör prospektif ve retrospektif olarak araştırılmıştır. Bu faktörlerden sosyodemografik özellikler, depresyon ve anksiyete semptomları, eşlik eden diğer psikiyatrik durumlar, madde kullanım şiddeti, motivasyon bu çalışmaların öne çıkan hedefleri olmuştur. Bu faktörlerin travma öyküsü ile birlikte incelendiği tedavi sonrası relaps oranlarını araştıran prospektif çalışmalar literatürde nadirdir. Ayrıca travmanın varlığının relapslar üzerine etkisi araştıran mevcut çalışmalar çoğunlukla TSSB (Travma sonrası stres bozukluğu) tanısına odaklanmış ya da sadece kadınları dahil etmiş ve çocukluk çağı travmalarına odaklanmış, diğer faktörleri çalışmalara dahil etmemiş veya spesifik bağımlılık grupları özelinde çalışmışlardır. Bu açıdan çalışmamızın sonuçları literatür ile benzer sonuçlar sunmakla birlikte yeni ve önemli bilgiler de sunmaktadır. Çalışmamızın sonuçlarına göre daha önce yapılan çalışmalara benzer bir şekilde anksiyete semptomları relapslarla ilişkili bulunmuştur. Daha önceki çalışmalarda relaps ile ilişkisi konusunda yeterli veri olmayan travmatik olay sonrası madde kullanım davranış paterninde değişiklikler, travmatik olay sonrası madde kullanım davranış paterninde değişikliklerin zamanlaması, önceki psikiyatrik tedavi başvurusu sayısının az olması ve disosiyasyon semptomlarının relaps oranları ile yakından ilişkili olması da önemli bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Literatürde hakkında az sayıda çalışma olan travmatik olay sayısı ve şiddeti, ihmal, duygusal istismar, fiziksel istismar gibi çeşitli travma türlerinin relaps oranlarını etkilemesi de önemli sonuçlardan biridir. Bütün bu bulgular psikiyatrik tedaviye başvurmuş olmanın, TSSB tanısından bağımsız olarak travmatik yaşantı deneyimlerinin azlığının ve deneyim sonrası madde kullanımıyla ilgili bir davranış değişikliği gelişmemiş olmasının, değerlendirme sırasındaki anksiyete ve disosiyatif semptomların az olmasının düşük relaps oranları ilişkili olduğunu göstermektedir. Ancak bu sonuçların daha büyük örneklemle yapılançalışmalarla doğrulanması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Madde Bağımlılığı, Travmatik Olay, TSSB, Relaps, Prognoz, Tedavi başvurusu Introduction: Addiction is a long-term disease with remission and relapses. Traumatic life events are negative events that almost everyone can experience, which disrupt or hurt the common mental and physical integrity. Traumatic life events are more important in people with substance addiction due to various factors. Although relapse rates are affected by many factors in addiction, traumatic life events are also one of these factors. The goal of our study was to investigate the traumatic life events in addiction, other factors affecting it and the relationship between these factors andthe course of treatment. Methods: Patients diagnosed with alcohol or substance use disorder according to DSM-V at the Sakarya Training and Research Hospital Alcohol and Substance Abuse Treatment and Training Center inpatient clinic and who met the inclusion criteria were included in the study. Sociodemographic Data Form, Hamilton Depression (HAM-D), Hamilton Anxiety (HAM-A), Dissociative Experiences (DES), Impact of Event Scale-Revised (IES-R), Traumatic Experiences Checklist (TEC), Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS), State-Trait Anxiety Scale (STAI-TX), Dependency Profile Index (BAPI), Stages of Change Readiness and Treatment Eagerness Scale (SOCRATES) were applied on the 7th day of their hospitalization. Six months after discharge from the hospital, patients were re-evaluated in terms of relapse by calling by phone, examining the hospital records, analyzing the substance in the urine, getting information from the patients and their relatives to evaluate the prognosis of the disease. Statistical analyzes were evaluated using SPSS version 23 program. p>0.05 value was considered statistically significant.Results: In our study, patients with alcohol / substance use disorders were classified into two groups as relapse and remission after discharge. A total of 51 patients were included in the study, 49 patients were reached. Relapses were detected in 60,8% of the patients reached. There wasn't any significant difference between the two groups for socio-demographic factors, addiction profile, depression, motivation, suicide attempt rates, recurrent hospitalizations for addiction treatment, drop out from treatment, traumatic event experience, mean trauma age and PTSD symptom severity. Anxiety (p:0.015), dissociation symptoms (p:0.026), previous psychiatric treatment application (p:0.019), number and severity of traumatic events (p:0.04 and p:0.01), the changes in the post-traumatic substance use behavior pattern (p:0.014), the time of changes in the post-traumatic substance use behavior pattern (p:0.049 for changes in the first 2 weeks) were statistically significantly different between the relapsed and non-relapsed groups. In addition, neglect (p:0.009), emotional abuse (p:0.019) and physical abuse (p:0.005) were statistically significantly different in trauma types between the relapsed and non-relapsed groups. It was found that five of the significant variables strongly predicted relapse (CI;%95, p:0.002) in the Binary Logistic Regression model (the number of trauma, DES score, HAM-A score, not applying for psychiatric treatment before, and changes in substance use behavior after traumatic life event). When the variables were evaluated individually, it was found that not applying for psychiatric treatment before predicted the relapse strongly.Discussion and conclusion: Many factors affecting relapse have been prospectively and retrospectively investigated in patients with alcohol and substance use disorders. Among these factors, sociodemographic features, depression and anxiety symptoms, comorbid psychiatric conditions, substance use severity, and motivation were the targets of these studies. Prospective studies investigating the relapse rates after treatment, in which these factors are examined with a history of trauma, are rare in the literature. In addition, current studies investigating the effect of traumatic state on relapses mostly focused on PTSD (post-traumatic stress disorder) or included only women and focused on childhood traumas, did not include other factors in studies or worked with specific addiction groups. In this regard, in our study, similar results are found in the literature, but new and important information is also presented. According to the results of our study, anxiety have been associated with relapses, similar to previous studies. In our study, it is an important finding that changes in the substance use behavior pattern after traumatic event, the time of changes in the substance use behavior pattern after traumatic event, the lack or absence of previous psychiatric treatment application and dissociation symptoms are closely related to relapse rates, but there is not enough research in the literature on this subject. One of the important results is that the number and severity of traumatic events with few studies in the literature affect the relapse rates of various types of trauma such as neglect, emotional abuse, and physical abuse. All these findings show that being applied to psychiatric treatment, the lack of traumatic life experiences independent from the diagnosis of PTSD, and no behavioral change related to post-experience substance use, low anxiety and dissociative symptoms during evaluation were associated with low relapse rates. However, these results need to be confirmed by studies with a larger sample.Keywords: Substance Abuse, Traumatic Events, PTSD, Relapse, Prognosis, Treatment Application 145

Madde kullanma, obezite, akran istismarı, okul terki ve benzeri davranışlar insan sağlığı ve hayatı için önlenebilir zararlı sonuçlara yol açtıklarından riskli davranışlar kategorisinde değerlendirilir. Bu tür davranışların türleri giderek artmakta ve genç nüfusun önemli bir kesimini oluşturan lise öğrencileri arasında yaygın olarak gözlenmektedir. Bu tür davranışların önlenmesi, azaltılması, kontrol edilmesi ya da ortadan kaldırılması çok yönlü yaklaşımları ve iş birliklerini gerektirmektedir. Rehberlik hizmetleri bu yaklaşımların temel alanlarından birini teşkil ederken, psikolojik danışman da iş birliğinin önemli taraflarından birini temsil etmektedir. Bu bağlamda psikolojik danışmanın riskli davranışlar konusundaki bilgi ve becerileri ile bunların kazandırıldığı Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) lisans programları önemli bir inceleme konusu haline gelmektedir. Psikolojik danışmanlarının riskli davranışlar konusundaki bilgi ve becerileri; bilişsel, duyuşsal ve devinimsel alanlar kapsamında değerlendirilir. PDR lisans programlarının riskli davranışlarla ilişkili ders türleri ve konu içerikleri yanında derslerdeki kazanım ve yeterlikler dikkate alınır. Bu çalışmanın temel amacı lise öğrencileri arasında gözlenen riskli davranışların psikolojik danışma ve rehberlik lisans program içerikleri ile psikolojik danışman yeterlikleri bağlamında incelenmesidir. Bu çalışma, nitel ve nicel araştırma modellerinin birlikte kullanıldığı karma bir araştırma desenine uygun olarak düzenlenmiştir. Araştırmanın anket ve mülakat işlemleri için iki farklı araştırma grubu oluşturulmuştur. Araştırma grubundaki psikolojik danışmanlar 12 ilde farklı lise türünde görev yapan psikolojik danışmandan (N1=566, N2=21) seçilmiştir. Çalışmada psikolojik danışman formu, doküman analiz formu ve yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Formlar araştırmacı deneyimi, uzman görüşü ve ilgili literatür bilgileri doğrultusunda hazırlanmıştır. Araştırmanın nicel verileri için tanımlayıcı istatistiksel işlemlere yer verilirken, nitel veriler için içerik ve doküman analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan ortaya çıkan bulgular PDR lisans programındaki ders türü, sayısı ve içeriklerinin riskli davranışlarla ilgili bilgi ve beceri kazandırma konusunda yeterli olmadığını göstermektedir. Sınırlı düzeyde olsa da yer verilen riskli davranışlarla ilgili konuların PDR lisans programları arasında da farklılaştığı tespit edilmiştir. Bir PDR lisans programından mezun olup halen Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan psikolojik danışmanların riskli davranışlar konusundaki bilgi ve becerilerinin de yetersiz olduğu gözlenmiştir. PDR programlarında riskli davranışlar konusunda kazandırılması hedeflenen bilgi ve beceriler ile uygulamada karşılaşılan sorunların çözümü için gereken bilgi ve beceriler arasında belirgin farklılıklar bulunduğu saptanmıştır. Psikolojik danışmanlarının mecburi olmadıkları sürece riskli davranışlar konusuyla alakalı faaliyetlere katılmada istekli olmadıkları görülmüştür. Psikolojik danışmanları tarafından riskli davranışlar konusunda yapılan faaliyetlerin tür, nitelik, öncelik ve yaygınlık bakımından okul türlerine bağlı olarak farklılık arz ettiği tespit edilmiştir. Güçlü bir literatür birikimi olmamakla birlikte araştırmadan ortaya çıkan bulguların önceki çalışmaların bulgularıyla önemli düzeyde örtüştüğü görülmüştür. Çalışmadan çıkan sonuç, riskli davranışlara etkili düzeyde müdahale etmek bakımından mevcut PDR lisans programlarının içerik ve kazanımlar bakımından sınırlı kaldığını, bu hizmeti sunan psikolojik danışmanların da bilgi ve beceriler bakımından yetersiz kaldığını göstermektedir. Bu bağlamda lisans programlarının ders türü, sayısı ve içerikleri bakımından gözden geçirilmesi ve psikolojik danışmanlara bilgi ve beceri kazandırmaya dönük uygulamalara yer verilmesi önerilmektedir. Araştırmacılar için de disiplinler arası, daha çok sayıda değişkeni içeren boylamsal çalışmaların yapılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Riskli Davranışlar, PDR Lisans Programları, Psikolojik Danışman Yeterlikleri Substance abuse, obesity, bullying, school drop-out and much more behaviors are considered as risky behaviors because they might have detrimental consequences for individuals' mental and physical health. The incidence and prevalence of these type of observed risky behaviors have recently increased among youth population, especially high school students. The prevention, attenuation, and control of these risky behaviors requires a multifaceted approach and multidisciplinary collaborations. In fact, guidance and psychological counselling services have a key role in the prevention and amelioration of these problems and psychological counselors are key part of this collaboration process. Therefore, it is crucial to understand and document the professional knowledge of counselors on the risky behaviors and the content of guidance and psychological counselling undergraduate programs for this special subject area. Psychological counselors' skills and professional knowledge regarding the risky behaviors comprise several developmental areas (i.e., cognitive, emotional, psychomotor). The current study scrutinized guidance and psychological counseling program course content linked to risk behaviors and prospective gains and competencies that counselors might develop through their educational life. The goal of the current research is to investigate the risk behaviors among high school students in the context of graduate program course content and counselling competencies. In this respect, the researcher conducted a mixed method design in which qualitative and quantitative research models were used together to document and understand the subject matter in detail. Two different research groups were conveniently selected for the survey and interview. The sample of the current study comprised psychological counselors (N1= 566, N2=21) from different high schools in 12 different cities. The researcher used psychological counselling, document analysis, and semi-structured interview forms. Furthermore, the development of these instruments was based on researcher experience, expert opinion, relevant empirical and theoretical literature. For the data analysis, while the researcher conducted descriptive statistic for quantitative data, document and content analysis were carried out for qualitative data. The current research findings indicated that guidance and psychological counselling undergraduate program content and course type as well as quantity were not sufficient to develop counselor candidates' knowledge and skills regarding risky behaviors. In addition, although the course linked to risky behaviors were limited and were varied across undergraduate programs. Unfortunately, psychological counselors, who were participated in the study, in the Ministry of National Education reported that they have not had enough knowledge and necessary skills to help high school students to deal with risk behaviors in their educational life. The study results showed that there were significant differences between the knowledge and skills intended to be acquired in PDR programs on risky behavior and the knowledge and skills needed to solve the problems encountered in practice. Moreover, psychological counselors were not willing to participate in activities related to risky behavior unless they were mandatory. Another significant finding demonstrated that the activities carried out by psychological counselors regarding risky behaviors differ in depending on the type, quality, priority and prevalence of the school types.Although there is no strong accumulation of literature, the current research findings showed that there was significantly linked with the findings of previous studies. Together, existing guidance and psychological counselling undergraduate degree programs are limited in terms of content and attainment to provide effective response to risky behaviors, and that psychological counselors who provide this service are inadequate in terms of knowledge and skills. Therefore, the researcher suggests that undergraduate programs be reviewed in terms of course, type, number and content, and that psychological counselors be given training to gain knowledge and skills. It is also suggested for researchers to carry out longitudinal studies by focusing on interdisciplinary study areas.Keywords: Risky Behaviors, Guidance and Psychological Counselling Undergraduate Program, Psychological Counsellor Competencies 230

Substance addiction has become a constantly increasing social problem. The issue investigated in the study is the process of stigmatization of those who are substance addicts. Stigmatization happens to individuals who acts out of the norm or display transgressive behavior. By being stigmatized, the individual is punished by the society. In this regard, finding whether a substance addict individual is stigmatized or not, and if there are any effects of stigmatization on substance addiction if the individual is stigmatized are the central point of investigation of this study. Participants in the study are the drug users who completed or still undergoing the treatment process in Ankara. 20 volunteer drug users who are treated in HİGED and UBAM in Ankara were interviewed through snowball sampling. A theme analysis was done in order to analyze the qualitative data by MAXODA 11. The results showed that all participants experienced stigmatization, as a result of which the process of addiction was observed to be affected negatively and substance addicts are hindered from escaping the cycle of addiction. Key Words Drug Addiction, Stigmatization, Outsiders İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i BİLDİRİM ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv TEŞEKKÜR v ÖZET vi ABSTRACT vii İÇİNDEKİLER viii KISALTMALAR xi TABLO DİZİNİ xii ŞEKİLLER DİZİNİ xiii GİRİŞ 1 1. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN KONUSU, KAPSAMI VE YÖNTEMİ 4 1.1. ARAŞTIRMANIN KONUSU VE KAPSAMI 4 1.1.1. Araştırmanın Konusu 4 1.1.2. Araştırmanın Amacı, Soruları ve Önemi 6 1.2. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 7 1.2.1. Katılımcıların Özellikleri 10 1.2.2. Veri Toplama ve Analiz Süreci 13 2. BÖLÜM: KONUYA İLİŞKİN LİTERATÜR VE TEORİK ARKAPLAN 16 2.1. KONUYA İLİŞKİN LİTERATÜR 16 2.2. MADDE BAĞIMLILIĞINA İLİŞKİN KAVRAMLAR 19 2.2.1. Madde Bağımlılığı ve Buna İlişkin Tarihsel Süreç 19 2.2.2. Etkilerine Göre Maddeler 24 2.2.2.1. Halüsinojenler 24 2.2.2.2. Opiyatlar 27 2.2.2.3. Stimülanlar (Uyarıcılar) 28 2.2.2.4. Sedatif Hipnotikler 31 2.2.2.5. Uçucu Maddeler 32 2.3. KURAMSAL ARKAPLAN: MADDE BAĞIMLILIĞI VE DAMGALAMA 33 2.3.1. Damgalama Teorisi 33 2.3.2. Haricîler 41 2.3.3. Madde Bağımlılığı, Damgalama ve Haricîler 48 3. BÖLÜM: BULGULAR 50 3.1. KATILIMCILARIN SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ 50 3.2. MADDE KULLANMAYA BAŞLAMA HİKÂYESİ 54 3.3. KULLANILAN MADDELER VE BUNLARIN KULLANIM ZAMANLAMASI 57 3.4. DAMGALANMA SÜRECİ İLE İLK KARŞILAŞMA: MADDE KULLANDIĞININ BİLİNMESİ 59 3.4.1. Ailenin Madde Kullanımından Haberdar Olma Durumu 59 3.4.2. Arkadaşların Madde Kullanımından Haberdar Olma Durumu 60 3.5. DAMGANIN YASAK VE KISITLAMALARLA GÖRÜNÜMÜ 61 3.6. DAMGALAMA SÜRECİ SONRASI YAŞAM VE İLİŞKİLER 63 3.6.1. Aile İlişkilerinde Görülen Değişiklikler 63 3.6.2. Arkadaş İlişkilerinde Görülen Değişiklikler 67 3.6.3. Ailede Görülen Değişikliklerin Bağımlı Üzerindeki Etkisi 68 3.6.4. Arkadaşlarda Görülen Değişikliklerin Bağımlı Üzerindeki Etkisi 71 3.7. DAMGANIN ÇOĞULLAŞMASI VE YOKSULLAŞTIRMASI 73 3.7.1. Damganın Çoğullaşması: Kendini Gerçekleştiren Kehanet 76 3.7.2. Damganın Yoksullaştırması: İş Yaşamından Uzaklaştırılmak 78 3.7.3. Damga Alanına Tabi Katılımlar: Ailenin Dahiliyeti 81 3.8. DAMGANIN KİŞİLERDEKİ YANSIMALARI 85 3.8.1. Benliğe Yansıması 86 3.8.2. Damganın Suça İştiraki 91 3.8.3. Tabi Birliktelik: Damgalının Damgalıyla Buluşması 93 3.8.4. Bağımlılarla Birlikteliğin Maliyeti: Kullanımda Artış 97 3.8.5. Damgalının Güvenli Alanı 99 3.8.6. Ötekilik Alanından Çıkış Nedeni 102 3.8.7. Ötekilik Alanından Çıkışta Ailenin Yaklaşımları 108 3.8.8. Ötekilik Alanından Çıkışta Arkadaşların Yaklaşımları 113 3.8.9. Hayata İlişkin Pişmanlık 114 3.8.10. Hayata İlişkin Keşkeler 116 3.9. BAĞIMLI KİŞİLERİN HAYATINDA İSTEDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER 119 SONUÇ VE TARTIŞMA 124 KAYNAKÇA 135 EKLER 140 EK 1: Madde Bağımlısı Görüşme Formu 140 EK 2: Tez Orjinallik Raporu 143 EK 3: Etik Kurul Onay Formu 145 Madde bağımlılığı giderek artan bir toplumsal sorun haline gelmiştir. Çalışmada ele alınan konu madde bağımlılarının damgalanma süreçleridir. Damgalanma, toplumda normal dışında olan ya da suç teşkil eden davranışlarda bulunan bireyler üzerinde gerçekleşir. Birey damgalanarak toplum tarafından da cezalandırılmış olur. Bu anlamda madde bağımlısı bireylerin toplum tarafından damgalanıp damgalanmadığı ve eğer damgalanmış iseler bu durumun bağımlılık süreçlerine etkisinin olup olmadığını ortaya koymak bu çalışmanın temel amacını oluşturmuştur. Araştırma evrenini Ankara’da tedavi olmuş ve olan madde bağımlıları oluşturmuştur. Kartopu örneklem seçimi yöntemiyle Ankara’da bulunan HİGED ve UBAM isimli tedavi merkezlerinde tedavi olmuş 20 madde bağımlısı bireyle gönüllülüklerine dayalı görüşmeler yapılmıştır. Nitel verilerin değerlendirilmesi için MAXODA11 nitel analiz programı ile tema analizi yapılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre madde bağımlısı bireyler damgalanmış kişilerdir. Bu damgalanma sonucunda ise bağımlılık süreçleri olumsuz etkilenerek bağımlılık döngüsünden kurtulmalarının güçleştiği görülmüştür. Anahtar Sözcükler Madde Bağımlılığı, Damgalanma, Haricîler

Lisansüstü tezlerin elektronik ortamda toplanması, düzenlenmesi ve erişime açılması konusuna ilişkin yök'ün 18.06.2018 tarihli yönergesine istinaden artık bu tarihten sonra gizlilik şartı aranmayan bütün tezler erişime açılacaktır. Amaç: Madde kullanan kişilere ait verilerin incelenerek madde kullanımını etkileyen faktörlerin tespit edilmesi ve kullanıcıların madde kullanımını sonlandırma amacıyla yapılan çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tiptedir. Araştırma evrenini Madde Bağımlılığı İle Mücadele Alt Komisyonunun irtibata geçtiği, madde kullanan 263 kişi oluşturmaktadır. Komisyonda görevli 1 sosyolog ve 1 psikologla kişiler evlerinde ziyaret edilmiştir. Demografik özellikler ve madde kullanım durumunu içeren "Görüşme Bilgi Formu" kullanılarak kişiler ve aileleriyle görüşülüp, kişinin madde kullanımını sonlandırma süreci başlatılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan 263 kişinin % 95'i erkek, % 92'si bekardır. Katılımcıların yaş ortalaması 22'dir ve % 47'si ilköğretimi tamamlamamıştır. Katılımcıların % 77'si çalışmamaktadır ve % 51'inde ailenin gelir düzeyi 1000 liradan azdır. Madde kullanmaya başlama nedeni; katılımcıların % 79'unda arkadaş etkisidir. Katılımcılar ve aileleriyle yapılan görüşmeler sonucunda; madde kullanımını sonlandıran kişilerin oranı % 29,4 tedaviyi reddedenlerin oranı % 5,9 görüşmelerin devam ettiği kişilerin oranı % 52,9 ve diğer durumların oranı ise % 11,8 olarak bulunmuştur. Sonuç: Erkeklerde arkadaş etkisi, kadınlarda aile içi-kişisel sorunlar ilk sıradaki madde kullanımına başlama sebebidir. Evlilerde ve anne-baba birlikteliği olmayanlarda kullanılan madde türü sayısı daha fazladır. Gelir düzeyi arttıkça kullanılan madde türü sayısı artmaktadır. Erkeklerde, evlilerde ve anne-baba birlikteliği olmayanlarda maddenin kullanıldığı süre daha fazladır. Kadınlar erkeklere kıyasla komisyonla daha fazla sayıda görüşme yapmışlardır. Aim: To determine the factors that affect the substance use and to evaluate the results of the studies conducted to end the substance use of the users. Material and Method: This study was descriptive. The research population consists of 263 people using substance that the Sub-Commission of Substance Addiction has contacted. 1 sociologist and 1 psychologist at the commission visited the houses of these people. Person and family members were interviewed face-to-face using the Interview Information Form including the demographic characteristics and substance use status of the individuals. Thus, the process of termination of substance use was initiated. Results: Of the 263 people who participated in the study, % 95 were male and % 92 were single. The mean age of the participants was 22 and % 47 did not complete primary education. % 77 of the participants do not work, and % 51 of the family income is less than 1000 tl. The reason for using substance; % 79 of the participants were found to be friend effect. As a result of interviews with participants and their families; % 29,4 of those who terminated drug use, % 5,9 of those who refused treatment, % 52,9 of whom interviews were in progress, and % 11,8 of other conditions. Conclusion: The effect of friends in men, domestic-personal problems in women is the first reason to start using the substance. The number of substance types used in married and separated parents is higher. As income level increases, the number of substance types used increases. The duration of substance use is higher in males, married and separated parents. Women had more interviews with the commission than men.

Madde bağımlılığı (sigara, alkol ve uyuşturucu ve diğer uyarıcı madde kullanımı) en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Bütün dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de madde bağımlılığı her yıl artış göstermektedir.Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırmanın evrenini Muş ilinde ve ilçelerindeki hastanelerde görev yapan tüm hemşireler oluşturmaktadır. Çalışmada 600 hemşireden 436'sına ulaşılmıştır. Anket formu konu ile ilgili literatürlerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programına kaydedilip, istatistiksel analizde yüzde, ortalama, Ki-kare ve Fisher's Exact Test kullanılmıştır.Araştırma kapsamındaki hemşirelerin %64.6'sı kadın olup yaş ortalaması 26.58±6.00 yıldır. Hemşirelerin %48.4'ü lisans mezunu olup, %42.2'si evlidir. Hemşirelerin %52.9'u halen sigara kullanmaktadır. Nargile içme sıklığı %28.4, alkol içme oranı %12.2, uyuşturucu ve diğer uyarıcı madde kullanım oranı %9.9 olarak bulunmuştur. Hemşirelerde sigara içme oranı yaş ilerledikçe artmakta (p0.05). Uyuşturucu ve diğer uyarıcı madde kullanan hemşirelerde gelir düzeyi, eğitim, yaş, medeni durum ve cinsiyetle uyuşturucu ve diğer uyarıcı madde kullanma arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05).Sonuç olarak hemşirelerde sigara, alkol, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı sıklığı topluma göre yüksek oranda tespit edilmiştir. Sigara, alkol, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımını arttıran nedenler göz önüne alınarak hemşirelerde madde kullanım sıklığının düşürülmesi ve gerekli önlemlerin alınması gereklidir. Substance addiction (smoking, use of alcohol, drugs and other stimulants) is one of the most important public health problems. As well as other countries in the world, drug addiction rate also increases every year in our country. The population of this descriptive and cross-sectional study is composed of all nurses who work in the hospitals in the province of Mus and in its districts. In the study, 436 of the 600 nurses were reached. The questionnaire was prepared by using the related literature. The data were recorded in SPSS package program and for the statistical analysis, percentage, mean, Chi-square and Fisher Exact test were used. 64.6% of the nurses included in the study were female and the average age was 26.58 ± 6.00 years. 48.4% of the nurses have a bachelor degree and 42.2% of them are married. 52.9% of the nurses are still smoking. The frequency of smoking a hookah was found to be 28.4%, alcohol drinking rate was 12.2%, and the use of drugs and other stimulants was 9.9%. The rate of smoking among nurses increases with age (p0.05). Among the nurses using drugs and other stimulants, there is no significant relationship between income level, education, age, marital status, gender and using drugs and other stimulants (p>0.05).As a result, among the nurses, rates of smoking, drinking alcohol, using drugs and other stimulants are determined highly compared to the society. The rate of substance addiction should be decreased and the necessary precautions should be taken by taking the reasons increasing smoking, drinking alcohol, using drugs and other stimulants into considerations. 117

Özellikle son yıllarda ülkemizde sentetik kannabinoid (SK) kullanımı giderek yaygınlaşmakta ve bu madde bağımlılığına bağlı olarak çeşitli psikolojik problemlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Bağımlıların madde kullanımına ilişkin zararları göz ardı etmesi gerekçesi göz önünde bulundurularak bu araştırmada SK bağımlılarında, bağımlılığa ilişkin profil özellikleri ve psikolojik faktörler arasındaki ilişkinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde BAYAMER'e (Bağımlılıkta Mücadele Danışmanlık ve Rehabilitasyon Merkezi) Ekim 2017 tarihine kadar olan süreçte başvuran ve SK aldıkları tespit edilen ve yönlendirilen 18 yaş üstü hastalar oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi olarak SK kullananlarda BAYAMER'de kaydı bulunan 71 kişinin tümü seçilmiş ve örneklem seçimine gidilmemiştir. BAYAMER'den alınan datalardan kullanılabilir olan 66 tanesi araştırma örneklemini oluşturmuştur. BAYAMER veri tabanındaki hastanın yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, bağımlılık süresi, psikiyatrik tedavi sayısı ve madde bırakma girişim sayısı ile birlikte BAPİ Klinik Formu (BAPİ-k) formuna ilişkin bilgileri kaydedilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre bağımlılık şiddeti faktörleri heyecan arama davranışı başlığına ait varyansın %23'ünü açıklamaktadır. Bununla birlikte madde kullanım özellikleri, heyecan arama davranışını belirleyen tek ve en etkili faktör olarak heyecan arama davranışını azaltmaktadır. Diğer bir bulguya göre bağımlılık şiddeti faktörleri dürtüsellik başlığına ait varyansın %28'ini açıklamaktadır. Buna göre tanı dürtüselliği azaltmakta, şiddetli istek ise dürtüselliği artırmaktadır. Araştırmanın son bulgusuna göre bağımlılık şiddeti faktörleri anksiyete başlığına ait varyansın %19'unu açıklamaktadır. Ancak, bağımsız değişkenlerin hiçbiri tek başına anksiyeteye etki etmemektedir.Anahtar kelimeler: Bağımlılık, sentetik kannabinoid, BAPİ. Especially in recent years, the use of synthetic cannabinoid (SK) has become increasingly widespread and various psychological problems have emerged due to this substance dependence. In this study, which was prepared considering the reasons for SK addicts to ignore the damages related to substance use, it was aimed to reveal the relationship between the profile characteristics and psychological factors related to dependence. The population of the study consisted of patients over 18 years of age who were admitted and referred to BAYAMER (Addiction Management and Rehabilitation Center) until October 2017 in Küçükçekmece district of İstanbul. The study sample consisted of 66 participants who were enrolled in BAYAMER. In the BAYAMER database, information about the age, gender, marital status, duration of addiction, number of psychiatric treatments and the number of substance abstinence as well as the BAPI Clinical Form (BAPI-k) form were recorded.According to the findings obtained from the research, dependence severity factors explain 23% of the variance of the excitement search behavior. However, substance use characteristics reduce the excitement search behavior as the single most effective factor determining thrill seeking behavior. According to another finding, addiction severity factors account for 28% of the variance of impulsivity. According to this, the diagnosis decreases impulsivity and the severe desire increases impulsivity. According to the latest findings of the study, dependence severity factors explain 19% of the variance of anxiety. However, none of the independent variables affect anxiety alone.Keywords: Addiction, synthetic cannabinoid, BAPİ. 91

Bu araştırmada madde bağımlılarının kullanıcı olmak ile madde bağımlığına ilişkin farkındalık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olacağından yola çıkarak; Konya ilinde denetimli serbestliğe tabii madde kullanıcısı genç yetişkinlerin madde kullanımına yönelik farkındalık algıları çalışılmıştır. Çalışmada madde kullanıcılarının, kullanıcı olmadan önce bağımlılık yapıcı maddeler ve madde bağımlılığı konusunda ne kadar bilgili olduğu ve kullanıcı olmaları üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunun anlaşılıp, mevcut durum ile ilgili veriler sunulması ve ileriye yönelik yapılacak çalışmalara yol göstermesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi Konya ilinde denetimli serbestlik tedbiri altındaki 20 genç yetişkin olup, görüşmeler Konya Denetimli Serbestlik Müdürlüğünde, 1 Temmuz-1 Kasım 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, nitel çalışma bağlamında yarı yapılandırılmış görüşme formu ve derinlemesine mülakat ve gözlem yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizinde belirgin olarak söylem analizi kullanılmakla birlikte çalışmada betimleyici bir nitelik olması sebebiyle betimsel analiz niteliği de taşıdığı söylenebilir. Veri analizi sonucunda madde kullanıcı genç yetişkinlerin kullanıcı olmadan önce madde bağımlılığı konusunda yeterli bilgi ve farkındalık düzeyine sahip olmadığı sonucu çıkarılmıştır.--------------------In this study, starting from the fact that there will be a meaningful relationship between being a user and substance abuse awareness levels; Awareness perceptions of substance use young adults who are subject to probation in Konya were studied. In this study, it is aimed to understand how drug users know about addictive substances and drug addiction before they become users and how they have an effect on being a user, to present data about the current situation and to guide the future studies. The sample of the research was 20 young adults under probation measure in Konya province and interviews were conducted in Konya Probation Directorate between 1 July - 1 November 2018. Interviews were conducted using semi-structured interview form and in-depth interview and observation methods in the context of qualitative study. Although discourse analysis is used in the analysis of the data, it can be said that it is descriptive analysis as it is a descriptive quality in the study. As a result of the data analysis, it is concluded that young adult users who do not have sufficient knowledge and awareness about drug addiction before becoming a user.

Bu araştırmanın amacı, bireylerin bağımlılık durumlarıyla gecikmelere karşı tahammülleri arasındaki ilişkiyi incelemek; ortaya çıkan sonuçları dürtüsellik düzeyleriyle ilişkilendirerek bu konuda literatüre katkı sağlamaktır.Çalışmanın örneklemini Tekirdağ Çorlu Devlet Hastanesi AMATEM Birimi‟nde alkol- madde bağımlılığı sebebiyle yatmakta olan 24 bağımlı birey ve herhangi bir bağımlılık tanısı almamış 17 birey oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan bireyler için belirli bir cinsiyet tanımlanmamış olup, her biri 18 yaş üstü olacak şekilde seçilmiştir. Bireylerden sosyodemografik veri olarak yalnızca yaş ve cinsiyet bilgileri alınmıştır. Araştırmada katılımcıların gecikmelere karşı tahammülünü ölçmek amacıyla hazırlanmış Gecikmeli Karar Verme Paradigması uygulanırken, dürtüsellik ve hiperkativiteyi ölçmek amacıyla Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite DSM Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı aracılığıyla Mann- Whitney U t-testi ve Spearman Sıra Farkları Korelasyon Analizi testleri kullanılarak değerlendirilmiştir.Literatür çerçevesinde, Türkiye‟de bağımlılık ve dürtüsellik kavramıyla ilgili yapılan çalışmalardaki kısıtlılık göz önünde bulundurulduğunda, bu araştırma alkol- madde bağımlılığı olan bireylerin dürtüsellik ve gecikmelere karşı tahammülle ilişkisini inceleyen bir çalışma olması açısından önem arz etmektedir.Araştırmada bağımlılık durumunun Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve DEHB DSM Ölçeği sonucu elde edilen dürtüsellik düzeyleriyle ilişkisi olmadığına ulaşırken, katılımcıların gecikmelere karşı tahammül düzeyini ölçen Gecikmeli Karar Verme Paradigması sonuçlarından elde edilmiş puanların bağımlı bireylerde daha yüksek olduğu, dolayısıyla bağımlı bireylerin gecikmelere karşı tahammüllerinin daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: bağımlılık, alkol, madde, dürtüsellik, dikkat eksikliği, hiperaktivite, plan yapamama, dikkat dürtüselliği, motor dürtüsellik, gecikmeli karar verme The aim of this study is to examine the relationship between dependence status and tolerance of individuals; to contribute to the literature by associating the results with impulsivity levels.The sample of the study consists of 24 dependent individuals and 17 non-addictive individuals who were hospitalized in the AMATEM Unit of Tekirdag Corlu State Hospital due to alcohol-substance dependence. A specific gender was not defined for the individuals forming the sample and was chosen to be over 18 years of age. Only age and gender information were taken from the individuals as sociodemographic data. In order to measure the tolerance of the participants to the delays, the Delayed Decision Making Paradigm was applied, the Barratt Impulsivity Scale and the Attention Deficit and Hyperactivity DSM Scale were used to measure impulsivity and hypercativity. The data were evaluated by using the Mann-Whitney U t-test and Spearman Row Differences Correlation Analysis using SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 program.Within the framework of the literature, when Turkey addictive and considering the limitations in the research associated with impulsivity concept, importance poses in terms of being a study examining the relationship tolerant individuals against impulsivity and delay this research alcohol- substance abuse.In the study, it was concluded that the dependency status was not related to the impulsivity levels obtained from the Barratt Impulsivity Scale and ADHD DSM Scale, whereas the scores obtained from the results of the Delayed Decision Making Paradigm which measured the level of tolerance against the delays were higher in the dependent individuals and therefore the dependent individuals were less tolerant towards the delays.Keywords: addiction, alcohol, substance, impulsivity, attention deficit, hyperactivity, failure to plan, attention impulsivity, motor impulsivity, delayed decision making 59

Toplumsal refah ve huzurun sağlanması ve korunması amacıyla geliştirilen sosyal politikalar günümüzde tüm ülkelerin temel sağlık sorunlarından biri haine gelen madde bağımlılığı konusunda da geliştirilmeye ve uygulanmaya başlanmıştır. Madde bağımlılığı ile mücadele Türkiye'de sosyal politika uygulamalarının öncelikli konuları arasında sayılmaktadır. Bu bağlamda Türkiye'de madde bağımlılığı ile mücadele kapsamında uygulanan koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sosyal politika uygulamaları hakkında bilgi vermek bu çalışmanın ana amacıdır. Çalışmanın amacına ulaşabilmesi için ulusal ve uluslararası literatür taranmış, kurum ve kuruluşlara ait faaliyet raporları incelenmiş elde edilen veriler ışığında tablolar oluşturulmuş, değerlendirmeler yapılmıştır. Madde bağımlılarının tedaviye sevki, bağımlılık yapıcı maddelerin yasadışı ticaretinin önlenmesi adına yasal çerçevede yapılan düzenlemeler ve uluslararası işbirliği çalışmaları ortaya konulmuştur.Çalışma sonucunda, Türkiye Cumhuriyetinin tüm kurum ve kuruluşları ile birlikte madde bağımlılığı ile mücadele konusunda ulusal ve uluslararası işbirliğine dayalı şekilde kararlı olduğu ortaya konulmuştur. Social Policies, developed to maintain and protect the social welfare and peace, have started to be implemented in the fight against substance abuse which has become one of the most fundamental health issues of all the countries across the globe nowadays. The fight against substance abuse is considered as one of the priority areas of social policies in Turkey. The main goal of this study is to inform the reader about the protective, medical and rehabilitative social policy practices implemented in the fight against substance abuse. To achieve the desired objective; national and international literature has been reviewed, activity reports of institutions and organizations have been examined, and in light of this research relevant data have been evaluated. The legal regulations and international collaborative work to prevent illegal trafficking of addictive substances, and the substance users' referral to treatment have been dealt with.As a result of the study, it can be seen that the Republic of Turkey, with all its institutions and organizations and in cooperation with national and international allies, is determined in its fight against substance abuse. 153

Bu çalışma 'Ortaöğretim Öğrencilerinin Madde Bağımlılığından Korunmada Öz Yeterliklerinin İncelenmesi' amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili, Esenyurt ilçesinde bulunan ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya toplam 421 öğrenci katılmıştır. Çalışmada yer alan öğrencilerden veri elde etmek için Sosyo-demografik Veri Formu ve Madde Bağımlılığından Korunmada Öz Yeterlik Ölçeği sınırlandırılarak kullanılmıştır. Çalışma betimsel bir araştırmadır.Bulgu sonuçlarına göre; katılımcıların cinsiyet, devam etmekte olduğu sınıf derecesine göre değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmese de kız öğrencilerin ve 12. Sınıf öğrencilerinin öz yeterlik düzeyleri diğerlerine göre daha yüksek çıktığı görülmüştür. Aynı zamanda anne- baba birlikte yaşama durumu ve ailede psikiyatrik hastalık olma durumları da incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamış ancak ailesi birlikte yaşayan ve psikiyatrik hastalık bulunmayan katılımcıların öz yeterlik düzeylerinin diğerlerine göre yüksek çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Ölçekte kontrol sorusuna verilen yanıtlarda, katılımcıların öz yeterlik düzeylerinin zayıf olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda ortaöğretim öğrencilerinin madde bağımlılığından korunmada, öz yeterliklerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmaların yapılmasına gereksinim duyulduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: madde, bağımlılık, madde bağımlılığı, öz yeterlik This study was carried out for the purpose of 'Examination of Self-Efficacy of High School Students in the Prevention of Drug Addiction' . The sample of the study is composed of 9, 10, 11 and 12th grade students in the district of Esenyurt, Istanbul. A total of 421 students participated in the study. Socio-demographic Data Form and Self-efficacy Scale for Substance Abuse were limited to obtain data from the students in the study. The study is descriptive.According to the results; although there was no statistically significant difference between the participants' gender and the class level, the self-efficacy levels of the girls and 12th grade students were higher than the others. At the same time, there were no statistically significant differences in the status of their parents' co-existence and psychiatric disorders in their families. However, it was concluded that the self-efficacy levels of the participants who live with their family and have no psychiatric illness are higher than the others. In the responses to the scale control question, it was found that the self-efficacy levels of the participants were weak. As a result of the study, it is seen that studies are needed to strengthen the self-efficacy of high school students in the prevention of substance abuse.Key Words: drug, substance, addiction, substance abuse, self-efficacy 95

Bu çalışma madde kullanım bozukluğu olan kişilerde madde kullanım özelliklerinin; madde kullanımına başlama yaşı, madde kullanımını tetikleyen faktörler, kullanılan ilk madde, diğer geçiş maddeleri ve bu maddeleri tercih etme sebepleri, kullanım şekilleri ve madde kullanımının sebep olduğu sorunların ortaya çıkartılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya katılan madde kullanım bozukluğu tanısı almış sekiz kişiyle araştırmanın hedefleri doğrultusunda derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Madde kullanım özellikleri incelendiğinde; madde kullanımına başlamanın 15-18 yaş aralığında olduğu yani ergenlik döneminin riskli bir dönem olduğu, madde kullanımında; merak etme, arkadaş ortamı, ailesel ve ruhsal sorunlar gibi tetikleyicilerin olduğu, kullanıma esrar maddesiyle başlandığı ve sonrasında merak ve özenti, etkiyi arttırma, arkadaş tavsiyesi, daha güvenli bulma, ekonomik sebepler gibi nedenlerle kokain, ectasy, bonzai, jamaika, pregabalin, bali, tiner, eroin ve morfin maddelerinin kullanımının tercih edildiği, kullanım şeklinin etkiyi arttırmak amacıyla belirlendiği ve çoğunlukla bong-kova yönteminin kullanıldığı, madde kullanımının hukuksal, ailesel-çevresel, eğitim ve iş hayatıyla ilgili birçok soruna sebep olduğu bulunmuştur., This study was performed to determine the substance use features in people with substance use disorder; age of onset of substance use, factors triggering substance use, first substance used, other transition substances and reasons for choosing these substances, usage methods and problems caused by substance use. In-depth interviews were conducted with eight people diagnosed with substance use disorder in accordance with the objectives of the study. When the substance use features are examined; that the beginning of substance use is in the 15-18 age range, that is, adolescence is a risky period, substance use have triggers such as curiosity, friends, family and mental problems; the first use substance is cannabis and then because of curiosity, effect, friend recommendation, reliability, economic reasons use cocaine, ecstasy, bonsai, jamaica, pregabalin, bali, thinner, heroin, morphine; mostly bucket method is use to increase the effect; substance use has been found to cause many problems related to legal, familial-environmental, education and business life.

Giriş ve Amaç: Bağımlılık; maddelerin zorlantılı bir biçimde, alışkanlık olarak kullanımıyla ilişkili ağır sorunları kapsayan bir hastalık olmakla beraber giderek büyüyen bir halk sağlığı sorunudur. Bağımlılık hayat boyu devam eden bir hastalık olup remisyon ve relapslarla seyretmektedir. Bağımlılıkta özellikle erken dönemlerde relaps oranları yüksek olmakla beraber mevcut tedaviler bağımlılığın seyrinde çoğu zaman yeterli faydayı sağlayamamaktadır. Bu çalışmada alkol ve madde bağımlılığında duygu dışavurumu ve kişilik özelliklerinin tedavi seyrine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamız Sağlık Bakanlığı Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma Tedavi ve Eğitim Merkezi) biriminde Nisan 2018 ile Nisan 2019 tarihleri arasında polikliniğe başvuran hastalarda yapılmıştır. Çalışmaya DSM-5 (Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, 5. Basım)'e göre Alkol veya Madde Kullanım Bozukluğu tanı kriterlerini karşılayan ve tedavi altına alınan 102 sayıda hasta ve anahtar yakını alınmıştır. Hastalara Sosyo-demografik Veri Formu, Bağımlılık Profil İndeksi – Uygulayıcı (BAPİ-U) ölçeği, Temperament and Character Inventory/ Mizaç ve Karakter Ölçeği (TCI), ve bu hastaların en çok destek veren anahtar yakınlarına Sosyo-demografik Veri Formu ve Expressed Emotion/Duygu Dışavurum (DD) ölçeği uygulanmıştır.İlk görüşmeden 6 ay sonra hastalara ulaşılıp madde kullanım durumları sorgulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 istatistik programı ile analiz edilmiştir.Bulgular: Hastaların anahtar yakınlarının duygu dışavurumlarının yüksekliği erken dönem relaps oranları ilişkili bulunmuştur. Ancak hastaların kişilik özelliklerinin erken dönem tedavi seyri üzerine anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Sonuç: Çalışmamızda anahtar yakınların duygu dışavurumunun yüksekliğinin alkol ve madde bağımlısı olan hastalarda erken dönemdeki relaps ile ilişkili bulunması bağımlılığın tedavisinde hastaların aile ortamları ve yakınlarıyla olan iletişiminin önemini göstermektedir. Bağımlılığa yönelik tedavi yaklaşımlarının şimdiye kadar daha çok hasta odaklı olduğu görülmekte olup çalışmamız aileyi de içine alan çok yönlü bir yaklaşımın gerekliliğini ortaya koymaktadır. Kişilik özellikleri ve erken dönem relaps arasında anlamlı bir ilişkinin bulunamayışı çalışmamıza katılan hasta sayısının az olmasına bağlı olabileceği gibi, kişilik özellikleri tedavi seyri ile daha önce bildirildiğinden daha az ilişkili de olabilir.Anahtar Kelimeler: Alkol bağımlılığı, madde bağımlılığı, prognoz, duygu dışavurumu, kişilik özellikleri Introduction: While addiction is a disease that not only includes the habitual and obligatory use of drugs but also it is a growing public health issue. Addiction is a lifelong disease which proceeds along with remissions and relapses. Relapse rates are especially higher in the early periods of the addiction, and most of the time the currently available treatments cannot offer sufficient benefit. This study aimed to investigate the effect of expressed emotion and personality traits on the treatment procedure in alcohol and substance use disorder.Method: This study was conducted at the Alcohol and Substance Addiction Treatment Center (ASATC) of Sakarya University Training and Research Hospital with the patients admitted to the polyclinic between April 2018 and April 2019. The study was conducted with 102 patients who met the criteria of DSM-5 Substance Use Disorder and their key relatives. The Socio-Demographic Data Form, Addiction Profile Index-Implementer Version (API-I), Temperament and Character Inventory (TCI), were implemented on the patients, and the Socio-Demographic Data Form, and Expressed Emotion (EE) scale were implemented on the key relatives who provide support to these patients.Six months after the first meeting the patients were conducted and their substance use states were questioned. The collected data were analyzed through SPSS 22.Results: A correlation between the high ratio of the key relatives' expressed emotion and early relapse was found. However, no statistically significant effect of the personality traits of patients on the prognosis was found.Conclusion: The finding on the existence of a correlation between the high ratio of key relatives' emotional expression and the early relapse in alcohol and substance use disorder patients revealed the importance of the family environment and their communication with their relatives in the treatment of the addiction. It is known that the treatment approaches against addiction are mostly patient-oriented; however, the present study revealed the need for a multifaceted approach which involves family members as well.The lack of a statistically significant relationship between the personality traits and early relapse may have two reasons; the limited number of the participants may have led to this finding, or personality traits have less effect on the treatment process than previously reported.Keywords: Alcohol use disorder, substance use disorder, prognosis, expressed emotion, personality traits 92

Bu çalışmada; ergenlerin madde bağımlılığından korunma özyeterliklerinin akran zorbalığına maruz kalma, duyguları ifade etme ve psikolojik sağlamlık düzeyleri ile ilişkisi araştırılmıştır. Bununla birlikte yordama düzeyi ve bazı değişkenlere ilişkin analizler yapılmıştır. Bu çalışma ilişkisel tarama türünde olup, araştırmanın örneklemi Gaziantep'te 2017-2018 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören, 862 lise öğrencisinden oluşturulmuştur. Örneklem birimi seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veri toplamak amacıyla katılımcılara demografik özellikleri belirlemek için `Kişisel Bilgi Formu`, `Akran Zorbalığını Belirleme Ölçeği`, `Duyguları İfade Ölçeği`, `Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği` ve `Madde Bağımlılığından Korunma Özyeterlik Ölçeği` uygulanmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi p

Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi'nde tedavi gören bireylerin fonksiyonel olmayan tutumlarının tedavi motivasyonuna etkisini incelemek amacıyla planlanan bu araştırma tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte gerçekleştirildi.Araştırma Eylül 2018 ve Mart 2019 tarihleri arasında Bursa'da bir eğitim araştırma hastanesi bünyesindeki AMATEM'de yatarak ya da ayaktan tedavi alan ve araştırma kriterlerine uyan 101 hasta ile yapıldı.Çalışmaya alınan katılımcılara Kişisel Veri Formu, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ) ve Tedavi Motivasyonu Anketi (TMA) uygulandı. Verilerin analiz edilmesinde betimleyici istatistiksel yöntemler, Bağımsız Gruplar T testi, Kruskal-Wallis H Testi, Mann-Whitney U testi, Pearson Korelasyon analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanıldı. Çalışmada kullanılan tüm analizler için anlamlılık seviyesi p