Search

Karşılıklı güvensizlik algıları temelinde kurulan AB-Rusya ilişkilerinin bu şekilde de devam etmesi, bölgede çıkar savaşlarının derinleşmesine ve kalıcı hasarların oluşmasına yol açmaktadır. Bu da daha çok, iki taraf arasında seçim yapmak zorunda bırakılan ülkelerin iç ve dış dinamiklerini etkilemiştir. Bu açıdan, 2009 yılında başlatılan Doğu Ortaklığı, hem hukuki hem de diğer alanlarda çok etkili bir entegrasyonu amaçlamakta olup, aynı zamanda bölgede sınırların değişmesine yol açmıştır.Tez, AB-Rusya ilişkilerinin tarihsel sürecinden yola çıkarak, Doğu Ortaklığı, onun hukuki aracı olan Ortaklık Anlaşmaları'nın içeriğini, aynı zamanda bölgede yaşanan değişimler sonrası yaşanan krizleri ele almıştır. The continuation of EU-Russia relations based on the perceptions of mutual insecurity leads to deepening wars of interest in the region and permanent damage. This rather affects the internal and external dynamics of the countries forced to choose between the two sides. In this view, the Eastern Partnership which was initiated by the EU in 2009, aims at a very effective integration both in legal and other fields, and at the same time has led to the change of boundaries in the region.Starting from the historical process of EU-Russia relations, the thesis deals with Eastern Partnership, the content of Partnership Agreements which was the legal instrument of Eastern Partnership, and the crises that have taken place after the changes in the region at the same time. 152

Soğuk Savaş boyunca Karadeniz Bölgesinin neredeyse tamamının (Türkiye hariç) Sovyet kontrolü ve baskısı altında olması sebebiyle, özellikle Batı ülkeleri ve uluslararası aktörlerin bölgeye yönelik herhangi bir girişimde bulunması pek mümkün olmamıştır. Fakat Sovyetler Birliği'nin yıkılması sonucunda bölge iç dinamiklerinde daha önce görülmemiş bir derecede hareketlilik yaşanmış ve bölgenin jeopolitik dengesi Batı lehine değişmeye başlamıştır. Soğuk Savaş sonrası AB'nin Karadeniz Bölgesine olan ilgisi artmıştır. Fakat AB, bu dönemde dikkatini ağırlıklı olarak Avrupa Akdeniz Ortaklığı ve kendisine Karadeniz'e kıyasla coğrafi olarak daha yakın olan Balkanlar'da patlak veren olaylara odakladığından Karadeniz'i dış politikasının öncelikli alanları arasına almamıştır. Dolayısıyla AB, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından, Karadeniz Bölgesinde oluşan kaotik ve çatışma ortamının çözümüne ilişkin bölgesel düzeyde etkin herhangi bir girişimde bulunmamıştır. Fakat AB, 2007'deki genişleme dalgasıyla sınırlarını Karadeniz'e kadar genişletmesi sonucu bölgede bir iç aktör konumuna gelmiştir. Bu durum, AB'ye Karadeniz'e yönelik bölgesel düzeyde girişimlerde bulunması için büyük fırsat ve imkân sunmuştur. Bu bağlamda AB, Avrupa Komşuluk Politikası'nın eksik yönlerini tamamlamak üzere Karadeniz Sinerjisi ve Doğu Ortaklığı gibi Karadeniz'e yönelik bölgesel girişimler başlatmıştır. Bu kapsamda, tezin ana amacı Avrupa Komşuluk Politikası ve onun çerçevesinde kurulan bu bölgesel girişimlerin gelişimi, hedefleri, temel nitelikleri ve eksik yönlerini analiz etmek ve ayrıca bu girişimlerin işleyişindeki temel sorunların neler olduğu ve bunların ne derecede başarılı olduğunu incelemektir. Since almost the whole part of the Black Sea region (except Turkey) was under the Soviet control and pressure during the Cold War, it became not possible especially for the Western countries and the international actors to take any steps oriented to this region. However, there was an unprecedented mobility in the internal dynamics of the region and the region's geopolitic balance started to change in favor of the West as a result of the fall of the Soviet Union. Following the Cold War, EU's interest in the Black Sea region increased. Nevertheless, due to the fact that the EU focused on the Europe-Mediterranean Partnership and incidents breaking out in the Balkans, which is closer to the EU in comparison to the Black Sea, it did not consider the Black Sea among prior areas of its external policies. Therefore, the EU did not take any effective steps in terms of solving the chaotic environment of conflict in the Black Sea region following the collapse of the Soviet Union. However, after the EU expanded its borders to the Black Sea with the wave of enlargement in 2007, it became an internal player in the region. This situation provided a great opportunity and possibility for the EU so as to make regional-level attempts on the Black Sea. In this context, in order to make up for the inadequate sides of the European Neighbourhood Policy, the EU initiated regional attempts for the Black Sea, such as the Black Sea Synergy and the Eastern Partnership. In this context, the main aim of the thesis is to analyse the development, objectives, essential features and the deficiencies of the European Neighborhood Policy and these regional attempts established within its framework and to examine the main problems in the functioning of these attempts as well as how successful they are. 171

Uluslararası ilişkilerde rasyonalizme karşı konstrüktivizm tartışması ışığında Avrupa Birliği dış politika aktörlüğünün doğasının ve bundan kaynaklanan temel güç unsurlarının kuramsallaştırılmasından yola çıkan tezin konusu, Avrupa Komşuluk Politikası'nın doğu istikametini oluşturan bir dış politika aracı olarak Doğu Ortaklığı girişiminin uygulama ve sonuçlarının incelenmesinden oluşmaktadır. Çok yönlü, çok yöntemli ve çok düzeyli sui generis dış politikaya sahip devlet dışı yapı olarak AB'nin dış eylemlerinde normatif ve rasyonel güç unsurlarına dayanması, muğlak bir dış politika aktörlüğüne yol açmaktadır. AB dış politika aktörlüğündeki bu muğlaklık, Doğu Ortaklığı girişimi bağlamında içsel ve dışsal nitelikli yapısal ve jeopolitik sınırlıklarla birleşince, söz konusu girişimi başarısız kılmıştır. Değerleri ile çıkarları arasında doğru dengeyi kuramayan, dolayısıyla doğu sınırlarındaki komşularına yönelik politikasını bir stratejiye donüştüremeyen AB, refah, istikrar ve güvenlik alanı oluşturma hedefinin aksine, bölgeyi daha fazla istikrarsızlaştırmış, Ukrayna krizi sonucu kötüleşen AB-Rusya ilişkileri ile birlikte jeopolitik çıkmaza sürüklemiştir. Bununla birlikte, Doğu Ortaklığı girişimi nedeniyle değişen bölgesel dinamikler, AB dış politika söyleminde bir paradigma kaymasına yol açmış ve ortak ülkelerde değer temelli dönüşüm hedefi yerine pragmatizm ve istikrarlaştırma, Birliğin temel önceliği haline gelmiştir. Bu varsayım bağlamında, tezde Doğu Ortaklığı girişiminin yeniden yapılandırılması ve bu sürecin, girişimi daha dengeli, dolayısıyla, daha stratejik bir politika haline getirme doğrultusunuda yürütülmesi gerektiği ileri sürülmektedir. This thesis examines the European Union's Eastern Partnership (EaP) initiative through the lens of theoretical debate between constructivist and rationalist approaches with a specific focus on the theorization of normative and rational dimensions of the EU's foreign policy actorness and power projection. In doing so, it aims to determine whether the initiative is a pursuit of the EU's interests in the region or a policy to enhance regional stability through the promotion of fundamental European values which serves as a framework for a democratic institution-building in partner countries. Against this backdrop, it is argued that the EU's ambivalent actorness in this particular post-Soviet region, which is shaped both by value considerations and self-interest concerns, while lacking a strategic coherence, constitutes a fundamental reason behind the policy failure. In the absence of a clear balance between these two dimensions, a certain level of political dialogue between the EU and six partner countries has not contributed to a norm-based transformation and enhanced stability and security in the region, therefore, revealing the limits of the Union's transformative power capacity. However, with changing regional dynamics, which have emerged due to the EU's eastern policy, its foreign policy discourse gradually shifts from a value-based transformation policy towards pragmatism, making stabilization the EU's main priority in its regional engagement. In the context of this assumption, it is suggested that the EaP should be restructured and revamped in a way of making the initiative more balanced, hence, more strategically coherent policy. 253