Search

Bu çalışma, geçirimsiz yatak üzerinde kil çekirdekli kurgusal dolgu barajının stabilite analizine ve SLIDE V.6.0 ve PLAXIS yazılımları kullanılarak sonuçların hesaplanmasına odaklanmaktadır. Dolgu şevlerinin stabilitesi beş farklı analiz yöntemi ile kontrol edilmiştir: sırasıyla Fellenuis, Bishop, Janbu, Morgenstern-Price ve Spencer yöntemleri. Suyun ani çekilme hızının 3m/gün olduğu ve rezervuar su seviyesinin 8 günde 3 m'ye düştüğü varsayılmaktadır. Gözlem sonuçlarına göre barajın memba eğiminin stabilitesi önemli ölçüde azalmıştır, ancak suyun çekilmesi durumunda hala stabildir. Rezervuar su seviyesinin tüm durumları için güvenlik faktörü 1.3'ten büyüktür. Rezervuarda ani su çekilmesinin başlamasından sonra kısa sürede baraj yamaçlarının kaymasına karşı güvenlik faktörünün bir miktar azaldığı, ardından artmaya başladığı sonucuna varılmıştır. Bu, zemindeki efektif gerilmelerin artmasına ve dolayısıyla kayma mukavemetinin artmasına yol açan aşırı boşluk suyu basıncının zamanla azalmasından kaynaklanmaktadır., This paper focuses on stability analysis carried out on fictional embankment dam with clay core on impervious bed and calculating results using SLIDE V.6.0 and PLAXIS softwares. The stability of embankment slopes was checked by five different analysis methods: Fellenuis, Bishop, Janbu, Morgenstern-Price and Spencer methods respectively. It is assumed that rapid drawdown rate 3m/day and reservoir water level falling down to 3 m within 8 days. The stability of the upstream slope of the dam decreased dramatically but still in stable during drawdown condition. The factor of safety was greater than 1.3 for all reservoir condition. It was concluded that the factor of safety against sliding of the dam slopes decreases slightly within the short period after the start of rapid drawdown of water in the reservoir, then starts to increase. This is caused by dissipation of excess pore water pressure with time which leads to increase the effective stresses in the soil and hence increase its shear strength.

Kurak ve yarı kurak bölgelerdeki su kaynakları, iklim değişikliği ve artan su taleplerinden büyük ölçüde etkilenmektedir. Aylık akış hidrolojik çalışmalarda en önemli faktörlerden biridir. Aylık ortalama akış, havzaların bölgesel aylık su dengesi modelleri ile tahmin edilebilir. Bu çalışmada Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan 13 meteoroloji istasyonunun 2010-2018 yılları arasındaki aylık toplam yağış ve aylık ortalama sıcaklık verileri kullanılarak Thornthwaite tipi aylık su bilançosu hesap edilmesi amaçlanmıştır. Potansiyel evapotranspirasyon Hamon metodu kullanılarak elde edilmiştir. Su bilançosu parametre sonuçları her istasyon için tablo haline getirilerek verilmiştir. Sonuçlara göre Elazığ, Erzincan, Iğdır ve Malatya istasyonlarında su fazlası ve akış yoktur. Su açığı en fazla Malatya istasyonundadır. Akışın en fazla olduğu istasyon Bitlis istasyonudur. Çalışma alanındaki sulak alanların korunması için kurak bölgelerin su kaynakları yönetiminde yeterli su talebini belirlemek için Thornthwaite tipi aylık su bilançosu modeli kullanılabilir.

Hidrolik yapıların tasarlanması ve projelendirilmesinde yapının ekonomik ömrü boyunca yapıya gelecek maksimum taşkınların büyüklüklerinin ve meydana gelme frekanslarının güvenilir bir biçimde tahmin edilmesi büyük önem arz etmektedir. İstatistiksel bir metot olan bölgesel frekans analizi bu amaçla kullanılan yöntemlerden biridir. Bölgesel frekans analizi, sadece su yapılarının tasarımı sırasında etkili tahmin yapılmasında değil, aynı zamanda hidrolojik bilgi olmayan veya kısa süreli veriye sahip bölgelerde de tasarım parametrelerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada dağılım parametrelerini tahmin etmek için L-momentler tekniği kullanılarak Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) ve Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından işletilen, Adana ve çevresindeki illerde bulunan, 53 adet yağış gözlem istasyonundan elde edilen ve kayıt süreleri 18 yıldan uzun olan istasyonların yıllık maksimum yağış değerlerine bölgesel frekans analizi uygulanmıştır. Bölgeselleştirme tekniği olarak, L-momentlere dayalı gösterge-taşkın metodu (Index Flood Method) kullanılmıştır. Elde edilen homojen bölgelere Genelleştirilmiş Normal, Genelleştirilmiş Ekstrem Değer, Genelleştirilmiş Lojistik, Genelleştirilmiş Pareto, Pearson Tip 3 dağılımları uygulanarak tekerrür periyoduna karşılık proje yağış değerleri elde edilmiştir. Noktalama pozisyonu formülü olarak literatürde yaygın olarak kullanılan Medyan, Hosking, Gringorten, Hazen ve Cunnane formülleri kullanılmıştır. Sonuçları karşılaştırmada hata ölçümü için 3 parametre kullanılmıştır. Bu üç parametre sırasıyla normalleştirilmiş mutlak hata (NAE), ortalama mutlak hata (MAE) ve ortalama karesel hatadır (RMSE). Hata ölçüm değerleri, Genelleştirilmiş Lojistik (GLO) dağılımının en yaklaşık sonucu verdiğini göstermiştir. The design and the project of hydraulic structures, during economic life of the structure, a reliable estimate of the magnitude and the frequency of the maximum flood will occur is of great importance. Regional frequency analysis, being a statistical method, is used for this purpose. Regional flood frequency analysis provides a solution not only in estimating the design event magnitudes but also at sites having too short records and at sites where no hydrologic information is available. In this study, regional flood frequency analysis using L-moments method for estimating the probability distribution parameters were applied to minimum 18 years of recorded series of annual maximum precipitation peaks of 53 precipitation stations which operated by Turkish State of Meteorological Service and Public Waterworks Administration. The index flood method based on L-moments method was used for identification of homogenous region. Generalized Normal, Generalized Extreme Value, Generalized Logistic, Generalized Pareto, Pearson Type 3 and Wakeby distributions were applied to homogenous regions to obtain the reoccurence values. Median, Hosking, Cunnane, Gringorten, Hazen formulas frequently used in literature were used as plotting position formula. Results of the 3 parameters were used for the comparison measurement error. These three parameters are respectively normalized absolute error (NAE), mean absolute error (MAE) and mean square error (RMSE). According to the measurement error value, Generalized Logistic distribution is found to give most accurate results.