Search

Many solar-like oscillating stars have been observed by the CoRoT (2007), Kepler (2009) and TESS (2017) space telescopes. By examining solar-like oscillating stars, new information has been obtained about stellar structure and evolution. Examination of cluster member stars that solar-like oscillation by applying asteroseismic methods is very important for studies on stellar internal structure and evolution. Thus, solar-like oscillating stars, which are cluster members formed at the same time from the same gas-dust cloud, can be modeled with internal structure models using asteroseismic methods. In this study, eight stars belonging to the NGC 6811 cluster, which are located in Kepler’s region and have evolved stars that solar-like oscillation, have examined. These eight evolved stars are modeled for the first time with the MESA evolution code. In addition, it has been determined that these stars are red-clumps by asteroseismic methods. Therefore, the internal structure models of stars are constructed with mass loss. The mass and radius range of the stars were determined from the model models as 2.23-2.40 M⊙and 8.47-12.38 M⊙, respectively. In this study, age-sensitive small speration for solar-like oscillating main sequence stars were calculated for these stars from the model oscillation frequencies. The model ages of the stars were compared with the calculated small separations. It has been determined that there are similar relations with the main sequence stars between the model ages and small separations of the red clump stars., CoRoT (2007), Kepler (2009) ve TESS (2017) uzay araçları sayesinde çok sayıda güneş benzeri titreşim yapan yıldızın gözlemi yapılmıştır. Bu titreşimlere sahip yıldızların incelenmesiyle yıldız yapı ve evrimi hakkkında yeni bilgiler elde edilmiştir. Güneş benzeri titreşim yapan küme üyesi yıldızların asterosismik yöntemlere başvurularak incelenmesi yıldız iç yapı ve evrimi üzerine yapılan çalışmalar için oldukça önemlidir. Böylece aynı gaz-toz bulutundan aynı zamanda oluşan küme üyesi olan güneş benzeri titreşim yapan yıldızların asterosismik yöntemler kullanılarak iç yapı modelleri yapılabilir. Bu çalışmada Kepler’in gözlem bölgesinde yer alan ve güneş benzeri titreşim yapan evrimleşmiş yıldızlara sahip olan NGC 6811 kümesine ait sekiz yıldız incelenmiştir. Bu evrimleşmiş sekiz yıldız MESA evrim koduyla ilk kez modellenmiştir. Ayrıca bu yıldızların asterosismik yöntemlerle kırmızı budak (red-clump) olduğu tespit edilmiştir. Bu yüzden yıldızların iç yapı modelleri kütle kayıplı olarak yapılmıştır. Yıldızların kütle ve yarıçap aralığı sırasıyla 2.23-2.40 M⊙ ve 8.47-12.38 R⊙ olarak modelellerden belirlenmiştir. Bu çalışmada güneş benzeri titreşim yapan anakol yıldızları için yaşa duyarlı olan küçük ayrılmalar model titreşim frekanslarından bu yıldızlar için hesaplanmıştır. Hesaplanan küçük ayrılamar ile yıldızların model yaşları kıyaslanmıştır. Buradan evrimleşmiş yıldız olan kırmızı budak yıldızlarının model yaşları ile küçük ayrılmaları arasında anakol yıldızlarına benzer ilişkiler olduğu tespit edilmiştir.

Güneş benzeri titreşim yapan yıldızlar üzerine yapılan çalışmalar CoRoT (2006) ve Kepler (2009) uzay araçlarının duyarlı ve kaliteli gözlem verileriyle günümüzde oldukça önem kazanmıştır. Gözlenen çok sayıda titreşim frekansı sayesinde, artık yıldızların özeği ve özeğine yakın bölgeleri hakkında bilgi sahibi olunabilir. Ayrıca bu tür yıldızların titreşim frekansları ve etkin sıcaklıkları kullanılarak temel parametreleri (kütle, yarıçap, etkin sıcaklık, yaş vb.) duyarlı bir şekilde elde edilebilir. Bu frekanslar ile yıldızların temel fiziksel parametreleri ilişkilendirilebilir. Bu bağıntılara "ölçeklendirme ilişkisi" adı verilir. Bu tez kapsamında Güneş benzeri titreşim gösteren yıldızlar MESA ve ANKİ evrim kodları kullanılarak incelenmiştir. İlk olarak Güneş kompozisyonundaki modeller hesaplanmıştır. Bu modeller için elde edilen frekanslar detaylı olarak incelenmiştir. Böylece frekansa karşı büyük ayrılma grafiklerinde düşmeler gözlenmiştir. Bu düşmelere minimum adı verilmiştir. Bu sayede yıldızların temel parametreleri arasında ilişkiler kurularak literatürde var olan ölçeklendirme ilişkisine yeni bir yaklaşım getirilmiştir. Bu yapılan yaklaşımlarla anakol yıldızları için oldukça iyi sonuçlar elde edilmiştir. Son olarak, sismik ve sismik olmayan gözlemsel parametreleri bilinen 15 evrimleşmiş yıldız seçildi. Bu seçilen yıldızlar MESA evrim koduyla modellenmiştir. Böylece ölçeklendirme ilişkisinin evrimleşmiş bu yıldızlarda testleri yapılmıştır. Bu çalışmada Güneş benzeri titreşim yapan yıldızların frekansları iyi bir şekilde temsil edildiğinde yaşın da belli bir duyarlılıkta (yaklaşık 3 Gyıl gibi bir hata aralığında) elde edilebileceği ortaya çıkmıştır. Ayrıca minimumlar kullanılarak geliştirilen ölçeklendirme ilişkisinin de oldukça iyi sonuçlar verdiği görülmüştür., Thanks to accurate and high-quality observational data of CoRoT (2006) and Kepler (2009), the studies on solar–like oscillating stars have gained now a significant importance in the recent years. With a very large number of the observed oscillation (data) frequencies, we can analyse on the core and close of the core in a star. Furthermore, the fundemantal physical parameters (mass, radius, effective temperature and age) of a star, can be determined by using these sismic constraints and effective temperature coming from the sprectoscopy. These relations are called "scaling relations" in the literature. In this thesis, the solar-like oscillations stars were analysed by using the different stellar interior codes (ANKİ and MESA). First, the frequencies were obtained from the interior model. These model frequencies have been analysed. Consequently, we obtain a decrease in the large separation as a function of frequency. These decreases called as minimum. Therefore, the conventionel scaling relations are have been modified by using these minima. This approach gives very good results for main sequence stars. At the end, we selected fifteen evolved stars the observed parameters are taken from the literature. The models were computed by the MESA evolution code. The new scaling relations are tested on these evolved stars. The age of the system can be obtain with a good accurary (error range is almost 3 Gyr) if the theoretical frequency is correspond well with the observed frequency. Also, the scaling relations with minima are in good agreement with observed values.