Search

Der türkische Geschichtsprofessor, Akademiker und Schriftsteller Kemal Arı veröffentlichte 2019 ein neues und originelles Werk. Das Werk, welches das erste zu diesem Thema ist, handelt von der Lebensgeschichte des deutschen Architekten Bruno Taut, welche sich mit der Lebensgeschichte von Mustafa Kemal Atatürk, dem Gründer der türkischen Republik, überschneidet. Das Buch ist eine biografische Recherche und besteht aus 33 Titeln einschließlich des Abschlussabschnitts.

Metin, 27 Eylül 2014 tarihinde Londra Ekonomi Okulu’nda (London School of Economics) Dr.Karim Lahham tarafından gerçekleştirilen ve daha sonra Tabah Araştırma Merkezi tarafından 14 Ekim 2015 tarihinde kitaplaştırılarak, İngilizce e-kitap olarak basılan: “Metafizik ve Sosyoloji” başlıklı konferansın ve eserin Türkçe tercümesidir.

Alman medya ajansı BPA Media’ya bağlı, yakın tarihi konu alan History Life dergisi, son sayısını Die großen Revolutionäre (En Büyük Devrimciler) başlıklı kapağı ile 14 Mayıs 2020’de yayınlamış ve bu sayıda Mustafa Kemal Atatürk’e yer vermiştir. İtalyan araştırmacı-yazar Mario Galloni tarafından 6 sayfa olarak yazılan makalede Atatürk’ün biyografisi, Balkanlar ve Ortadoğu görevleri, Kurtuluş Savaşı ve modern Türkiye Cumhuriyeti’nin inşası olmak üzere muhtelif konular, farklı görseller eşliğinde okuyucuya sunulmuştur. Bu makalede, Alman tarih dergisi History Life dergisinin künyesi, makale yazarının bilgileri ve Mustafa Kemal Atatürk hakkında, 14 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan makalenin eleştirel bir okuması gerçekleştirilmiştir. Bu okuma neticesinde, makalede herhangi bir atıf bulunmadığı ve makalenin ilmi-tarihsel gerçeklerle bağdaşmayan tahrifler içerdiği tespit edilmiştir.

Sosyoloji, sosyal bilimler içerisinde kurumsallaşmasını en geç tamamlayan disiplinlerden biri olma özelliği taşımaktadır. Varlığını ise içerisinde bulunduğu toplumun hürriyeti ölçüsünde koruyan bir yapı göstermektedir. Modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, hedeflediği siyasi ve sosyal hürriyetin, ancak o toplumun sui generis (nevi şahsına münhasır) karakterini açıklayabilecek bir toplumbilimi ile temin edilebileceğini idrak etmiştir. Bu sebeple, Manastır Askeri Lise öğrenciliği yıllarından itibaren, Sosyoloji’ye büyük önem vermiştir. Toplumbilime karşı olan bu özel ilgisi yalnızca subaylık döneminde okuduğu sosyolojik eserlerle münferit kalmamış, 1930 yılı Cumhurbaşkanlığı döneminde yayınladığı “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler” kitabı, 1931-32’de teşekkül ettirdiği Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti ve Türk Dili Tetkik Cemiyeti ve Nazi rejiminden kaçan bilim insanlarını Türk üniversitelerinde istihdam ettirmesi ile, Sosyoloji disiplininin Türkiye’de kurumsallaşmasında önemli rol oynamıştır. Bu makalede, Mustafa Kemal Atatürk’ün Sosyoloji bilimine duyduğu ilgi tanıtılacak ve bu doğrultuda gerçekleştirdiği şahsi ve kurumsal girişimler ele alınacaktır. Makale, birinci ve ikinci el kaynaklara dayalı araştırma-inceleme niteliği taşımaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından reform sesleri yükselmiştir. Zaman, Mustafa Kemal Atatürk’ündür. Sıkı hükümeti altında, Batı odaklı, modern bir devlet kurulmuştur: Türkiye Cumhuriyeti. Militarist ve politikacı mı, devlet adamı ve aynı zamanda diktatör özellikleri olan reformcu mu, yoksa laiklikten taviz vermeyen gururlu bir milliyetçi mi? Birçok farklı yönü bulunan Mustafa Kemal Atatürk’ü tek bir kelime ile tanımlamak kolay değildir. Fakat, modern Türkiye’nin babası olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Son olarak, önemli bir devlet adamı olarak, kapsamlı kurumsal reformlar ile kriz içerisindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkıntılarından istikrarlı bir cumhuriyet kurmuş, Türklerin benliklerinin ve milli bilinçlerinin sembolik bir figürü olmayı başarmıştır. Mussolini ve Hitler tarafından takdir edilen, Lenin tarafından saygı duyulan Atatürk, bazı muhalefetlere rağmen, ülkeyi köhnemiş Sultanlık ve Halifeliğin eski geleneklerinden ayırmış ve bunun yerine Batı kültürünü ve kurumlarını model alarak çağdaşlaştırmıştır. Mustafa, Mayıs 1881’de, o dönem Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olan Selanik’te (günümüzde Thessaloniki) dünyaya gelmiştir. Babası bir ordu subayı ve gümrük memuru olan Ali Rıza Efendi ile ev hanımı olan annesi Zübeyde Hanım’ın çocuğu olarak orta sınıf bir aileden gelmektedir.

Tercüme, yazının keşfi ile 4500 yıllık bir süreci kapsamasına karşın, Aydınlanma Çağı’nın “Bilgi kuvvettir” şiarına dayalı bir aktiviteyi betimlemekte ve içerisinde politik bir ide barındırmaktadır. Bu ide, yeni bir bilgi otoritesi arayışı ve değişim arzusuna dayalı bir paradigmanın uzantısıdır. Osmanlı Devleti Tanzimat Dönemi’nde dikkat çekici bir faaliyete dönüşen tercüme, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında bizatihi devlet erki tarafından teşvik edilerek büyük bir artış göstermiş ve bu vesile ile toplumsal sistemin dönüşümü ve yeniden yapılandırılması hedeflenmiştir. İnkılapların yapıldığı Cumhuriyet’in ilk yıllarında, Dinde Türkçeleşme Hareketi önemli bir işlev icra etmiş, kurucu kadronun din adamlarından, Türk halkının inkılapları özümsemeleri için “asri, medeni, fenni” gibi kavramlar çerçevesinde dini anlatmaları talep edilmiş ve Türkçe Kur’an tefsiri Elmalılı Hamdi Yazır’a teklif olarak sunulmuş ve kabul görmüştür. Bu makalede Türk modernleşme anlayışı içerisinde lisanın yeri incelenmiş, Cumhuriyet’in kuruluşunu müteakip Dinde Türkçeleşme Hareketi irdelenmiş, döneminin alim ve fazıl bir din adamı olarak telakki edilen Elmalılı Hamdi Yazır’ın biyografisi anlatılarak, tefsir vazifesinin niçin kendisine verildiği araştırılmış ve tercüme faaliyeti ile hedeflenen sosyolojik dönüşüm incelenmiştir.

Pozitivizm, bir epistemolojik ve metodolojik yöntem olarak,kurumsallaşmasını 18’nci yüzyıl Aydınlanma Çağı sonrası tamamlamış, modernbilim olarak tanımlanan faaliyeti belirtmektedir. Auguste Comte’un pozitivizmtasarıma göre bilimin özünü, tekilliklerdeki düzenliliklerin tetkiki ve bubenzerliklerin sistematik zirvesini temsil eden evrensel yasalara ulaşma gayesioluşturmaktadır. Mantıksal pozitivist ekole göre ise tekrarlanabilirlik,müteakip çalışmaların ancak kendisinden önce geleni doğruladığı hallerdegeçerli olabilmekte ve ancak mütemadiyen doğrulanan bilgi evrensel niteliktaşıyabilmektedir. Pozitivizme göre bilimsel güvenilirlik ve meşruiyet içinaraştırmanın tekrarlanabilmesi elzemdir, çünkü diğer araştırmacılararaştırmanın bulgularını tekrarlanabilirlik ilkesi sayesinde test edebilmekteve bilimi bilim olmayan, sahte bilim veya metafizikten ayırabilmektedir.Tekrarlanabilirlik, birbirinden bağımsız araştırmacıların aynı sonuçlaraulaşması idealini taşıdığı üzere, kişisel ön yargıları, duyguları ve yanlışinançları ortadan kaldırarak doğal dünya hakkındaki gerçekleri ortaya çıkardığıiddiasını taşımakta ve bu bağlamda bilimsel nesnellik (objektiflik) ilkesi ilede birbirini tamamlayan bir rolü oynamaktadır. Bu çalışmada 19’ncu yüzyıldakurgulanan ve hala geçerliliğini koruyan pozitivist metodolojinin, hakikat iledoğrudan bağı olduğunu iddia ettiği evrensel yasaların, tümevarımcı model ile temsileden tekrarlanabilir bilgi üzerinden inşa edilişi verilmektedir. Araştırma, birincive ikinci el kaynaklara dayanan, teorik (kuramsal) bir araştırmadır.

19’ncu yüzyıl Fransız düşünür Auguste Comte,modern bilimlerin epistemolojik zeminini oluşturan pozitivizmin (olguculuk)olduğu kadar, yeni bir dinin de kurucusu kabul edilmektedir. AydınlanmaÇağı’nın sosyo-politik getirilerinin yanında Comte’un şahsi tecrübeleri,kendisinin ifadesi ile seküler bir İnsanlık Dini’nin kurulmasını zaruri halegetirmiştir. 1852’de kaleme aldığı Pozitivizmin İlmihali’nde (Catechisme Positiviste) yeni bir dinkurduğunu iddia eden Comte, kutsiyetini bizatihi insanlıktan alan bir dünyatasavvuru kurgulamış, bu tasavvurun meydana gelişini ise düşünce tarihinindeterministik bir evrim yasası olarak tasarladığı Üç Hal Kanunu’nadayandırmıştır. Kilisenin itibarsızlaştığı ve içtimai nizamı sağlamada yetersizkaldığı, ahlaki çöküntü ve manevi boşluğun egemen olduğu bir dönemde yaşamışolan Comte, toplumu bir arada tutmak üzere tutkal vazifesi görecek sivil birdin tasarlayarak, bu dinin bilinçli bir sevgi üzerine kurulması, bilginin isemaddeyi aşkın bir vahiyden ziyade, deney ve gözleme dayanan olgusal bilgi ileedinilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Kuruluşunu tamamlamasının ardındankendisini İnsanlık Dini’nin en yüksek rahibi ve peygamberi ilan eden Comte,bazı devlet büyüklerine Pozitif İlmihali göndererek bu dine davet etmiştir. Bu çalışmanınamacı, Auguste Comte’un kurguladığı İnsanlık Dini’nin, 19’ncu yüzyılAvrupası’nın nesnel şartlarının bir sonucu olduğunu göstermek, toplumamühendislik gayesi ile yönelmenin bilimsel tanımı olan pozitif felsefe ile olanilişkisini belirtmek ve bu dinin dayandığı metafizik bir evrim yasası olan ÜçHal Kanunu’nu tanıtmaktır. Araştırma, ikinci el kaynaklara dayanan, teorik(kuramsal) bir araştırmadır., The 19th century French philosopherAuguste Comte is considered to be the founder of a new religion, as well as thepositivism that constitutes the epistemological basis of modern sciences. Inaddition to the socio-political bringings of the Age of Enlightenment, thepersonal experiences of Comte have made it necessary to establish a secular Religionof Humanity. Comte, who claims to have established a new religion in TheCatechism of Positive Religion (1852), has designed a world imaginationattaining its’ sacredness from humanity per se, and based its occurrence on TheLaw of Three Stages which was designed as a deterministic evolutionary law ofthought. Comte, who lived in a period where the church was discredited,inadequate to provide social order, the moral collapse and the spiritual loosenessdominated, emphasized the vitalism of a civil religion -based on consciouslove- that would serve as a glue to keep the society together, and theknowledge that should be acquired by factual data based on experiment andobservation. After completing his founding, Comte who proclaimed himself thehighest priest and prophet, have sent The Catechism and invited some statesmento The Religion of Humanity. The aim of this study is to show the AugusteComte's Religion of Humanity as a result of the objective conditions of 19thcentury Europe, to express its relation with the positive philosophy which isthe scientific definition of social engineering, and to introduce The ThreeStages of Law as a metaphysical evolutionary law. The research is a theoreticalanalysis, based on secondary sources.