Search

Bu makale Ürdün Haşimi Krallığına (Ürdün) odaklanarak, farklı bir göç hikayesini, Filistinlilerin 1948 sonrası göçlerini, merkezine alıyor. Bu amaç doğrultusunda makale Ürdün Devletinin ülke içerisindeki Filistinlilere yönelik geliştirdiği çeşitli yasal statülere odaklanıyor. Bu yasal kategoriler, Filistinliler için farklı haklar, özgürlükler ve sınırlamalar getiriyor. Yeşil, mavi, sarı kart sahipleri, vatandaşlar, mülteciler bu kategorilerden bazıları olarak karşımıza çıkıyor. Devlet ve Filistinliler arasındaki ilişki, hak sınırlamaları ve ayrımcılık bu bağlamda gelişiyor. Bu doğrultuda, makale göç, göçmenlik, mültecilik, vatandaşlık, ayrımcılık gibi kurum ve süreçlerin çoğunlukla batı odaklı gelişen kuram ve kavramsallaştırmalarına farklı bir tarihsel ve politik bağlamdan ışık tutup, bu kuram ve kavramsallaştırmaların batı odaklı anlamlarının gösteremediği, açıklayamadığı noktalar olduğuna işaret ediyor.

Mülteci statüsünün İslâm himaye hukukundaki yerini tespit etmek amacıyla hazırlanan bu bildiri çalışmasında mültecilik, İslâm hukukundaki klasik koruma sistemleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. XX. yüzyılın başlarından itibaren meydana gelen savaşların yol açtığı kitlesel göçler sonucunda ihdas edilmiş bir koruma sistemi olan mültecilik, İslâm hukukundaki himaye sistemleri arasında daha çok, emân ve muhacirliğe benzemektedir. Özellikle, gerektirdiği haklar ve geçici ikamet açısından emâna benzeyen mülteci statüsü, sığınma saiki ve yer değiştirmenin gerekliliği bakımından emândan farklılık arz etmektedir. Mülteciliğin muhacirliğe benzeyen yönü ise her ikisinde de baskı veya zulüm gerekçesiyle sığınma talebinin söz konusu olmasıdır. Ancak muhacirlik, sığınan kişi ile sığınılan ülkenin dinî âidiyetinin İslâm olması durumunda vatandaşlık hakkını tanırken, mültecilik statüsü sığınana böyle bir imkân vermemektedir.