TEZ8665 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 57-61) var. xiii, 63 s. : res. ; 29 cm. Populations of Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae) and its parasitism status were monitored on different host-plants both in an experiments and farmers' fields in Çukurova Region in 2008 and 2009. Samples were taken from cotton, cucumber, eggplant and soybean and counted in the laboratory. Each year, lower numbers of B. tabaci occurred in early July and increased to higher densities in August and September. Likewise, low parasitism rates of Eretmocerus mundus Mercet and Encarsia lutea (Masi) (Hymenoptera: Aphelinidae) occurred in July and peaked in August and September. Er. mundus was observed to be more efficient on cotton, eggplant and soybean, but less so on cucumber in farmers' fields. The parasitism rates of Er. mundus on all host-plants were higher than those of En. lutea in farmers' fields, but less on soybean and cotton in the experiments which done in Balcalı at the same time. The highest parasitism rate of Er. mundus was found on soybean (73.94 %) in the Alihocalı district and that of En. lutea was on eggplant (24.3 %) in the Bahçe district in 2008. In 2009 the highest parasitism rate of Er. mundus was found on cotton (50 %) in the Alihocalı district and that of En. lutea was found on eggplant (20 %) in the same district. For more confirmation of the results, cage experiments were carried out in semi-controlled greenhouses located at Çukurova University, Agricultural Faculty, Department of Plant Protection research areas. Five experiments were set up as free-choice and non-choice tests. In free-choice test, the highest parasitism rate of Er. mundus was found 53.4% on cucumber plants and in non-choice test was found 26.6% on cotton plants. While the highest parasitism rates of En. lutea in free-choice test were found 65.1 % and 63.6 % on soybean and cotton, respectively, and in non-choice test was found 36 % on soybean. These results confirmed that Er. mundus and En. lutea are important parasitoids of B. tabaci in the Çukurova Region. Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae)'nin populasyon gelişimi ile parazitlenme durumu, Çukurova Bölgesi'nde, deneme ve çiftçi tarlalarında 2008 ve 2009 yıllarında farklı kültür bitkilerinde ortaya çıkarılmıştır. Yaprak örnekleri hıyar, pamuk, patlıcan ve soya bitkilerinden alınarak laboratuvarda sayılmıştır. Her iki yılda da temmuz başında düşük olan B. tabaci yoğunluğu, ağustos ve eylül aylarında artmıştır. Benzer şekilde temmuz ayında düşük olan, Eretmocerus mundus Mercet ve Encarsia lutea (Masi) (Hymenoptera: Aphelinidae)'ya ait parazitleme oranları, ağustos ve eylül aylarında yükselmiştir. Er. Mundus pamuk, patlıcan ve soya bitkilerinde hıyar bitkisinden daha etkili bulunmuştur. Üretici tarlalarında Er. mundus'a ait parazitleme oranı tüm kültür bitkilerinde En. lutea'ya ait parazitleme oranından daha yüksek bulunmuştur. Balcalı'da ise En. lutea'ya ait parazitleme oranları soya ve pamuk bitkilerinde Er. mundus'a ait değerlerden daha yüksek bulunmuştur. İkibin sekiz yılında Er. mundus'a ait en yüksek parazitleme oranı Alihocalı beldesindeki soya tarlasında (% 73.94) elde edilirken, En. lutea için bu değer % 24.3 ile Bahçe beldesindeki patlıcan tarlasından elde edilmiştir. İkibin dokuz yılında Er. mundus'a ait en yüksek parazitleme oranı Alihocalı beldesindeki pamuk tarlasında (% 50) elde edilirken, En. lutea için bu değer % 20 ile aynı beldedeki patlıcan tarlasından elde edilmiştir. Ayrıca 2009 ve 2010 yıllarında Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü Araştırma ve Uygulama arazisinde bulunan yarı kontrollü cam seralarda 5 adet kafes denemesi yürütülmüştür. Denemeler tercihli ve tercihsiz olacak şekilde kurulmuştur. Er. mundus için, tercihli testte en yüksek arazitlenme oranı % 53.4 ile hıyar bitkisinde, tercihsiz testte ise en yüksek % 26.6 ile pamuk bitkisinde elde edilmiştir. En. lutea için bu değerler, tercihli testte % 65.1 ve % 63.6 ile sırasıyla soya ve pamuk bitkilerinde elde edilirken, tercihsiz testte ise en yüksek parazitlenme oranı % 36 ile soya bitkisinde elde edilmiştir. Elde edilen bulgular Çukurova Bölgesi'nde Er. mundus ve En. lutea'nın B. tabaci'nin önemli parazitoitleri olduğunu göstermiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2007D26.