Search

Günümüzde oldukça yaygın olarak kullanılan kromatografik ayırma yöntemlerinden birisi olan Yüksek Performanslı Sıvı Kromotografisi (HPLC) kullanım kolaylığı, geniş örnek uygulama alanı, otomatize edilebilmesi, yüksek tekrarlanabilirliği, yüksek duyarlılığı ve hızlı sonuç vermesi gibi nedenlerden ötürü tercih edilmektedir. Yüksek Lisans tez çalışmamız esnasında proteinkinaz (multikinaz) inhibitörü, antikanser bir ilaç etkin maddesi olan sunitinib malat’ın sıvı kromatografik tayini için HPLC’de iki farklı dedektör fotodiyot ve elektrokimyasal dedektör (PDA ve ECD) kullanılarak yöntem geliştirilmiştir. Her iki yönteminde analitik yöntem geçerliliği çalışmaları ICH Q2(R1) kılavuzuna göre gerçekleştirilmiş ve bulguları tablolar halinde özetlenmiştir. HPLC-PDA ve HPLC-ECD yöntemlerinde çalışmalar, gradient koşullarda, 10°C otomatik örnekleyici sıcaklığında, Hypersil Silika dolgulu kolonla, 15°C (ECD) ve 40°C (PDA) kolon sıcaklıklarında, 1,0mL/dakikalık akış hızında, %60:40 (h:h) 20mM amonyum format çözeltisi (pH 3,25 - hareketli faz A) ve asetonitril (hareketli faz B) karışımı ile yürütülmüştür. Tespit sınırı (LOD) ve tayin sınır (LOQ) değerleri HPLC-ECD ve HPLC-PDA yöntemleri için sırasıyla 1,319x10-6M, 3,959x10-6M ve 1,622x10-6M, 5,352x10-6M olarak saptanmıştır. Gerçek örnek çalışmaları için tayinler 7 farklı simüle edilmiş yapay vücut sıvısına 12,5mg’lık Sutent® kapsül müstahsarından 50ppm ekim yapılarak gerçekleştirilmiştir. HPLC-ECD ve HPLC-PDA yöntemlerinde pik yükseklikleri ve pik alanlarına göre elde edilen ilgili kalibrasyon eğrilerinde 2,5-100ppm aralığında doğrusallık sağlanmıştır., High Performance Liquid Chromatography (HPLC), as one of the most common used chromatographic methods nowadays, is preferred due to reasons as its ease-of-use, pretty wide application area, automatizability, high repeatability, sensitivity and fast response time. In our Master of Science Thesis study, two different methods were developed for the liquid chromatographic quantification of sunitinib malat, a proteinkinase (multikinase) inhibitor anticander drug substance. Developed methods are HPLC-PDA and HPLC-ECD methods. Analytical method development studies of the both methods were carried on in accordance to the ICH Q2(R1) guidance and the results were summarized as tables. Studies in HPLC-PDA and HPLC-ECD methods were carried on in gradient conditions, at 10°C autosampler temperature, with Hypersil analytical column, at 15°C (ECD) and 40°C (PDA) column temperatures, at 1.0mL/min flow rate, with 60-40% (v/v) mixture of 20mM aqueous ammonium formate (pH 3.25-mobile phase A) and acetonitrile (mobile phase B). Limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) values were 1.319x10-6M, 3.959x10-6M and 1.622x10-6M, 5.352x10-6M for HPLC-ECD and HPLC-PDA, respectively. For real sample studies 50ppm from 12.5mg Sutent® capsule commercial drug was spiked to 7 different simulated artificial body fluids and determined. In the calibration plots obtained in HPLC-ECD and HPLC-PDA methods based on peak heights and peak areas, linearity was achieved in 2.5-100ppm concentration range.

Küresel rekabet şartlarının işletmeleri üst düzeyde etkilediği günümüzde, koşulları lehine çevirmek isteyen işletmeler, karmaşık yapılarını rekabette avantajlı konumlara ulaştırmak isterler. İşletmeler bu avantajı, en başta kendi iç yapısını yöneterek ve güçlendirerek elde ederler. Bu gücü ise performans yönetimi yaklaşımıyla yürütürler.Performans yönetimi, işletmelerin, stratejik yönetim kapsamında ya da amaç, hedef, misyon ve vizyon ekseninde bugünkü durumlarıyla ilgili bilgilerin toplanması, kıyaslanması ve geleceğe ilişkin sürekli gelişimini sağlayacak etkinliklerin yönetim sürecidir. Performans yönetiminin en önemli boyutlarından biri verimliliktir.Verimlilik, basit anlamda çıktı/girdi oranıdır. Verimlilik, eldeki kaynakları optimum kullanarak en iyi çıktı karmasını elde etme ya da çıktıyı arttırma istemli performans yönetim boyutudur. Verimlilik, çıktı/girdi oranını arttırmaya yönelik girdilerde ya da çıktılardaki değişim sonucudur. Verimlilik arttırma tekniklerinden en önemlilerinden biride metot geliştirme tekniğidir.Metot geliştirme, bir işin yapılışına yönelik ekonomik yöntemler ortaya koyarak daha kısa zamanda daha az masrafla yapılmasını sağlamak amacıyla faaliyetlerin incelenmesi ve geliştirilmesi sürecidir.Bu çalışmanın ilk bölümünde; performans kavramı, performans yönetimi ve performans yönetimini etkileyen stratejik yönetim süreci sunulmuştur. Performans yönetiminin en önemli boyutlarından olan verimlilik kavramı ayrı bir başlık altında incelenmiştir. İkinci bölümde, metot geliştirme tekniği ve süreci anlatılmıştır. Metot geliştirmenin verimliliğe katkısı ise çalışmanın son bölümünde tekstil sektöründe yapılan bir araştırma ile analiz edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Performans, Performans Yönetimi, Üretim, Verimlilik, Metot Geliştirme, Tekstil Sektörü In today's world, where global competition conditions affect businesses at a high level, businesses that want to turn their conditions in favor want to bring their complex structures to advantegeous positions in competition. Businesses gain this advantage primarily by managing and strengthening their own internal structure. They execute this power whit a performance management approach.Performance management is the management process of activities that will ensure the continuous development of the companies in the context of strategic management or the purpose, goal, mission and vision, to collect and compare information about their current situation. One of the most important dimensions of performance management is efficiency.Efficiency is simply the output/input ratio. Efficiency is the demanding performance management dimension to obtain the best output mix or increase the output by using the available resources optimally. Efficiency is the result of a change in inputs or outputs to increase the output/input ratio. One of the most important productivity enhancement techniques is method development technique.Method development is the process of examining and developing activities in order to provide economic methods for doing a job and to make in done in less time with less cost.In the fırst part of this study, the concept of performance, strategic management process that affects performance management and performance management is presented. The concept of efficiency, which is one of the most important dimensions of performance management, is examined under a separate heading. In the second part, method development technique and process are explained. The contribution of method development to productivity was analyzed in the last part of the study with a research conducted in the textile sector.Keywords: Performance, Performance Management, Production, Productivity, Method Development, Textile Sector 183

HPLC günümüzde en yaygın olarak kullanılan ayırma tekniklerinden biridir. Bunun nedenleri; tekrarlanabilir olması, kullanımının kolay olması, geniş uygulama alanının olması, duyarlı olması ve hızlı sonuç vermesidir. Proteinler hücredeki bütün yaşamsal reaksiyonlarda rol oynarlar. Aminoasit zincirlerinden oluşurlar. Aminoasit tayini için kullanılan yöntemlerin başında türevlendirme sonrasında HPLC analizleri gelir. Türevlendirme HPLC'de belirlenebilirliği arttırır, daha iyi bir kromatografi için analitin moleküler yapısını ve polaritesini değiştirir ve analizin stabilitesini arttırır. Ancak türevlendirmede uygulanan prosedürlerde çokça adım bulunur. Bu adımları uygulanan analistlerden kaynaklanan birçok hata faktörü vardır. Bunların başında ölçüm hataları, bekleme sürelerinin standardizasyonu gelir. Türevlendirmede küçük hacimli örneklerle çalışıldığında yada örneğin türevlendirme reaksiyonu sonucunda çabuk parçalanan numune vermesi durumunda tayin zorlaşır. Bu hata faktörlerini ortadan kaldırmak için HPLC'nin otomatik numune cihazının (autosampler) iğnesine verilen komutlarla yapılan türevlendirme ile bu hatalar minimuma indirilebilir. Her örnek için harcanan süre azalır ve tekrarlanabilirlik artar. Tez çalışmamızda laboratuvarımızda konuşlu bulunan HPLC'nin sahip olduğu otomatik numune cihazının (autosampler) iğnesinde türevlendirme yaparak aminoasitlerin ayrımı yapıldı. Türevlendirme ajanları olarak o-ftalaldehit (OPA) ve merkapto etanol kullanılmıştır. Bu amaçla kullanılan model aminoasitler; L-asparajin L-glisin, L-alanin ve DL-lizin'dir. Oluşturduğumuz metodla farklı deneysel parametrelerin değişikliğinin kromatogramlara etkisi araştırıldı., HPLC is one of the most widely used separation technique today. There are several reasons for this; its reproducibility, practicality, wide range of usability, sensitivity and quickness. Proteins play a role in all the vital reactions of the cell. They consist of amino acid chains. The most used method for the acid determination is HPLC analyze after derivatization. The derivatization increases the detectability on HPLC, changes the molecular structure and polarity of the analyte for better chromatogram, and increases the stability of the assay. However, there are many steps in the procedures applied to derivatization. Because of that, numbers of errors are made by analysts who apply those steps. Most frequent errors that are made are measurement errors and standardization of waiting times. In addition to that if small amount of samples are used or if sample's derivatization gives a rapid degraded result the determination becomes really difficult. These errors can get eliminated by derivation with the commands to the needles of the autosampler. By doing this the time spent for each sample can be reduced and repeatability increases. In this study, we first separated our amino acids by derivatization in the needle of the autosampler of the HPLC in our laboratory. We used o-phthalaldehyde (OPA) and mercapto ethanol as the derivatization agents. The model amino acids, used for this purpose, were L-glycine, L-arginine, L-alanine and DL-lysine. The effect of various experimental parameters on the chromatograms were investigated with the method we created.

Bu çalışma bal arısı hastalık ve zararlılarına karşı mücadelede, hijyenik davranış özelliği yüksek olan kolonileri belirlemede kullanılacak hijyenik davranış yöntemini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada deneme materyali olarak 40 koloni kullanılmıştır. İlk yıl koloniler 20'şerli iki gruba ayrılmış ve bu gruplardan birincisi sıvı azot, ikincisine iğneleme (pin-killing) yöntemi ile hijyenik davranış testi uygulanarak hangi yöntemin daha başarılı olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Sıvı azot uygulaması (I.Grup) ve iğneleme yapılan (II. Grup) kolonilerde % (ortalama±S.H) temizleme oranları 66,25±14,98 ve 78,10±12,10 olarak belirlenmiştir. Birinci yıl hijyenik davranış oranı en yüksek olan koloni ikinci yıl damızlık olarak kullanılmış ve bu koloniden alınan larvalarla ana arı yetiştirilerek kızkardeş ana arılardan oluşturulan 5 araştırma grubunda her biri 8 koloniden oluşan toplam 40 kolonili deneme arılığı düzenlenmiştir. Gruplar farklı hacim ve ergin arı yoğunluğuna göre düzenlenmiştirler. Araştırma grupları; standart kovanda 9 çerçeve arılı (I. Grup), standart kovanda 5 çerçeve arılı (II. Grup), 5 çerçeveli ruşet kovanda 5 çerçeve arılı (III. Grup), 5 çerçeveli ruşet kovanda 3 çerçeve arılı (IV. Grup) ve son olarak strafor çiftleştirme kutusu (V. Grup) oluşturulmuştur. Araştırma kolonilerine ikişer ay ara ile (Mayıs-Eylül) 3 defa iğneleme yöntemi (pin-killing) ile hijyenik test uygulaması yapılarak mevsim, kovan hacmi ve işçi arı yoğunluğunun temizleme davranışı üzerine etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci yıl yapılan uygulamalarda 1., 2., 3., 4., ve 5. gruplarda (% ortalama±S.H.) temizleme oranları sırasıyla 70,54±9,34, 58,38±8,44, 70,63±7,75, 54,96±6,8 ve 58,21±6,91 olarak belirlenmiştir. Koloniler iğneleme yönteminde sıvı azot ile dondurma yöntemine göre daha yüksek oranda bir temizleme davranışı gösterirken, birim alandaki arı yoğunluğunun en fazla olduğu 1. ve 3. Grup kolonilerde temizleme oranı diğer gruplara göre daha yüksek olmuştur., This study was conducted to determine the better hygienic behaviour determination method that is used in controlling against bee diseases and pests. Total forty honeybee colonies (Apis mellifera anatoliaca) were used and they were randomly divided into two groups (each group consists of twenty colonies) in first year. Liquid nitrogen method was used in the first group' colonies and pin-killing (needling process) method was used in the second group' colonies to determine the effectiveness of methods for hygienic behaviour. Average clearance rate was found as 66.25% and 78.10% in the first (Liquid nitrogen application) and the second (pinkilling) groups respectively. In the second year, forty colonies were divided into five equal groups and each group consisted eight colonies. The first group consisted of 9 frames bees in standard langstroot hive (10 frame capacity), the second group consisted of 5 frames bees in standard langstroot hive (10 frame capacity), the third group consisted of 5 frames bees in ruşet hive (5 frame capacity), the forth group's consisted of 3 frames bees in ruşet hive (5 frame capacity) and the fifty group consisted of queen mating hive. The pin-killing (needling process) method, tested in first year, was used for all groups to determine the effectiveness of colony population and the size of hive. Average clearance rates of the first, second, third, forth and fifth groups were 70.54%, 58.38%, 70.63%, 54.96% and 58.21% respectively. The colonies that belonged to the pin-killing (needling) group showed a higher cleaning behaviour rate than the other colonies. The density of bees in hive had an important effect on the clearance rate of colonies. The colonies of group 1 and group 3, which had the more density of bees in per unit area, had the higher clearance rate than the other groups.