Search

Felsefe tarihinde varoluşçuluk akımı olarak ele alınan kuram her ne kadar Nietzsche’nin döneminden sonra ortaya çıkmış olsa da pek çok kaynak Nietzsche’yi varoluşçu bir filozof olarak ele almaktadır. Bu kaynaklara göre, varoluşçuluğun temel tezleri Nietzsche’nin felsefesinin bir devamı niteliğindedir. Bir diğer deyişle, Nietzsche varoluşçuluğun isim olmasa da fikir babası olarak düşünülmektedir. Bu yazımızda, varoluşçuluğun Nietzsche’nin görüşlerini geliştiren bir felsefi akım olup olmadığını ele alacağız. Buna yanıt ararken aslında sorumuzu şu şekilde tersten sormamız gerekecek: Nietzsche varoluşçuluk akımı hakkında bilgi sahibi olacak olsa bu akımın temel tezlerini kendi felsefi bakış açısından nasıl değerlendirirdi? Ancak böylesi bir soruya karşılık verebilirsek Nietzsche’nin varoluşçuluğun fikir babası olup olmadığını sağlıklı bir biçimde belirleyebiliriz. Bu doğrultuda, öncelikle varoluşçuluk kuramının üç temel tezi olan yabancılaşma, radikal özgürlük ve otantik yaşamın ne anlama geldiğini açıklayacağız. Nietzsche’nin felsefesinden yola çıkarak bu üç temel teze Nietzsche’nin nasıl bir karşılık verebileceğini tartışacağız. Bu tartışma sonucunda belirlemiş olduğumuz gerekçelerle Nietzsche’nin varoluşçuluğun fikir babası olarak görülüp görülemeyeceğine karar vermiş olacağız. Although the philosophical theory that goes under the name of existentialist movement has appeared later than Nietzsche’s period in the history of philosophy, a lot of sources consider Nietzsche as an existentialist philosopher. According to these sources, the main theses of existentialism follow up Nietzsche’s philosophy. In other words, it is thought that Nietzsche is the father of ideas behind existentialism, even if he has not given the name of existentialism to his view. In this paper, we will reconsider whether or not existentialism is a philosophical movement that develops Nietzsche’s ideas. As we seek an answer to this, we will need to ask our question in the reverse order: How would have Nietzsche evaluated the main theses of existentialism if he had known about this movement? Only on the basis of our answer to this question can we properly decide whether or not Nietzsche is the father of existentialist ideas. In this direction, we will first explain the main theses of existentialism, namely, alienation, radical freedom and authentic life. In view of Nietzsche’s philosophy, we will then discuss how Nietzsche would have responded to these main theses. As a result of this discussion we will arrive at a conclusion considering whether or not Nietzsche is the father of existentialist ideas

Bu tezin amacı, birbirinden farklı alanda çalışmaları bulunan iki düşünür arasında kurulan bağı incelemektir. Darwin ve Nietzsche arasında tek yönlü bir ilişki mevcuttur. Bu tek yönlü ilişki Nietzsche'nin Darwin'e karşı getirmiş olduğu düşüncelerden oluşmaktadır. Nietzsche doğalcı bir ahlak anlayışıyla bir nevi Darwinci sayılmaktadır. Ancak Darwin'in doğal seçilimle evrim düşüncesi Nietzsche'nin ahlak görüşleriyle uyuşmamaktadır. Nietzsche'nin erken dönemlerinde Darwin'le ortaklıkları bulunsa da, özellikle yaşamının sonlarına doğru onun fikirlerinden tamamen uzaklaşmıştır. Bu tezde, hem Darwin'in hem de Nietzsche'nin konu bağlamındaki görüşleri detaylı bir biçimde açıklanacak, ardından ise iki düşünür arasındaki benzerlikler ve farklılıklar belirlenecektir. Aim of this thesis is to examine the relation between two thinkers from different disciplines. There is a one-way relation between Darwin and Nietzsche, which consists of Nietzsche's critic of Darwin. Although Nietzsche can be regarded as a Darwinist at first glance due to his naturalist moral views, in reality, Darwin's thoughts on natural selection diverge from the moral theory of Nietzsche. Although Nietzsche shares some of Darwin's ideas in his early life, later, he completely distant himself from Darwin. In this thesis, both Darwin's and Nietzsche's thoughts regarding this subject will be examined in detail and then similarities and differences of these two thinkers will be asserted. 81

Bu tezde, Aristoteles etiğinde merkezi bir öneme sahip olan mutluluk kavramı ele alınmaktadır. Mutluluk, geçmişten günümüze farklı filozoflar tarafından farklı şekillerde ele alınmıştır. Mutluluk'a dair sistemli bir görüş ortaya koyan Aristoteles, 'Mutluluk, ruhun erdeme uygun etkinliğidir' tanımıyla, insanın erdemlere uygun etkinlikte bulunduğu takdirde mutluluk'a erişebileceğini belirtmektedir. Bu tezin asıl meselesi de, mutluluk'a erişebilmede önemli bir yere sahip olan karakter erdemleri ve düşünce erdemlerinin, önem bakımından, mutluluktaki yerini incelemektir. Bu tezin ilk bölümünde, Aristoteles'e göre iyi, amaç, işlev ve etkinlik kavramları arasındaki ilişki kurulup, söz konusu kavramlar arasındaki bağlar açıklanmaktadır. İkinci bölümünde, erdemin Aristoteles etiğindeki yeri incelenmektedir. Tezin ana konusunun ele alındığı üçüncü bölümde ise, karakter erdemleri ve düşünce erdemlerinin mutluluk'a erişebilmek bakımından birbirlerine öncelikli olup olmadıklarını kavrayabilmemiz açısından 'akılsalcı' ve 'kapsayıcı' görüşler incelenmektedir. Yapılan inceleme sonucunda 'kapsayıcı anlayış'ın Aristoteles'in mutluluk anlayışını daha iyi yansıttığı savunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Mutluluk, İyi, İşlev, Erdem, Etkinlik, Theoria. In this thesis, the notion of happiness which has a central importance in Aristotle ethics is discussed. Happiness has been discussed in different ways by different philosophers from past to present. Aristotle, who put forward a systematic view of happiness, with his definition: `Happiness is the virtuous activity of soul` indicates that human beings can reach happiness if they act in accordance with virtue. The main concern of this thesis is to examine the contribution of character virtues and intellectual virtues, both which have an important role in achieving happiness, with respect to their significance.In the first part of this thesis, the relationship among the concepts of good, end, function and activity is established with respect to Aristotle's view, and the connections among these concepts are explained. In the second part of this thesis, the place of virtue in Aristotle's ethics is examined. In the third part, which constitutes the main subject of this thesis, 'intelectualist' and 'inclusive' views are discussed in order to understand whether character virtues or intellectual virtues have the priority for achieving happiness. As a result, it is defended that inclusive views are better in describing Aristotle's understanding of happiness.Keywords: Happiness, Good, Function, Virtue, Activity, Contemplation. 80

Bu tezin amacı Aristoteles'in Nikomakhos'a Etik adlı eserinde ortaya koymuş olduğu mutluluk anlayışını incelemektir. Aristoteles'in mutluluktan ne anladığı temel olarak iki farklı okumaya müsaade etmektedir. Bu durum kapsayıcılık ve dışlayıcılık adıyla anılan iki pozisyonun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Aristoteles, Nikomakhos'a Etik'te mutluluğun ne olduğu sorusuna işlev argümanı, nihai amaç ve kendine yeterlilik kriterleri aracılığıyla bir cevap verir. Buradan hareketle Aristoteles'in mutluluktan ne anladığı sorusuna kapsayıcı ve dışlayıcı pozisyonların işlev argümanı, nihai amaç ve kendine yeterlilik kriterleri hakkındaki yorumları incelenerek bir cevap aranmıştır. Bu amaçla her iki pozisyonun işlev argümanı, nihai amaç ve kendine yeter olma kriterlerini nasıl anladıkları değerlendirilmiş ve Aristoteles'in mutluluk anlayışı ile uyumlu olanın dışlayıcı pozisyonun iddiası olduğu sonucuna varılmıştır. The aim of this thesis is to analyze Aristotle's understanding of happiness in Nicomachean Ethics. What Aristotle understands from happiness allows basically two different readings. This leads to two interpretations, which are called inclusivism and exclusivism. In Nicomachean Ethics, Aristotle gives an answer to the question of happiness through the function argument, finality and self-sufficiency criterions. Therefore, this thesis seeks an answer to the question of what Aristotle understands from happiness by examining the interpretations of the inclusivism and the exclusivism with respect to the function argument, finality and self-sufficiency criterions. For this purpose, the evaluations of these two positions about the function argument, finality and self-sufficiency criterions are criticized. As a result, the arguments of the exclusivism is found compatible with Aristotle's happiness. 68

Bu tezde amacım, çağdaş cumhuriyetçi politik özgürlük yaklaşımının genel bir çerçevesini çizmek ve bu özgürlük yaklaşımını, ona getirilen eleştirilerle birlikte değerlendirmektir. Benim burada ele aldığım çağdaş cumhuriyetçilik, ortaya çıktığı 1970'lerden beri politika felsefesi içinde önemli bir konumda bulunmaktadır. Cumhuriyetçiliğin politika felsefesine en büyük katkısı, politik özgürlüğe dair ortaya attığı iddialar olmuştur. Liberalizme karşı yeni bir özgürlük yaklaşımı geliştirme iddiasında olan cumhuriyetçiler, kendi özgürlük anlayışlarını 'tahakkümsüzlük olarak özgürlük' diye adlandırırlar. Bu bağlamda cumhuriyetçilik, liberalizmin özgürlük yaklaşımını eleştirmiş ve bu yaklaşımın politik yaşam için yetersiz olduğunu iddia etmiştir. Cumhuriyetçiliğin geliştirmiş olduğu özgürlük yaklaşımına politika felsefesi içinde birçok eleştiri getirilmiştir. Hem cumhuriyetçiliğin liberalizm analizlerine hem de cumhuriyetçiliğin kendi geliştirdiği kavramlara karşı ortaya konan bu eleştiriler, cumhuriyetçiler için birçok zorluk içermektedir. Tezimde bu eleştirileri inceledikten sonra, onların temelinde yer alan sorunu aydınlatmaya çalışacağım. Cumhuriyetçiliğin bu eleştirilerle nasıl yüzleşebileceğine dair bir tartışmayla da tezimi sonlandıracağım. In this thesis, my aim is to draw a general framework of the contemporary republicanism's conception of political freedom and to evaluate this approach in view of its critics. Contemporary republicanism, which I deal here, has occupied a very important position in political philosophy since its emergence in the 1970's. The biggest contribution of republicanism to political philosophy is its claims about political freedom. Against liberalism, republicans purport to develop a new understanding of freedom and call their own conception as 'freedom as non-domination'. In this context, republicanism criticised liberal conception of freedom and claimed that the liberal approach is inadequate for political life. Republicanism's conception of freedom was exposed to a lot of criticisms. These criticisms which were proposed against both the republicanism's analysis of liberalism and the concepts developed by republicanism, create serious difficulties for republicans. In my thesis, after analyzing these criticisms I will try to shed light on the problem which underlie them. Then I will finish my thesis with a discussion about how republicanism can confront these criticisms. 77