Search

Samhällsplanerare står idag inför utmaningar att uppnå jämlikhet och främja social inkludering i det offentliga rummet där god tillgänglighet behöver uppnås för alla. Det är en svår balans att göra det offentliga rummet tillgängligt för alla och till en attraktiv plats som är inbjudande för människor att vilja vistas i. Examensarbetet fokuserar på att främja social inkludering och tillgänglighet genom ett stadsutvecklingsförslag för ett gångstråk i centrala Hudiksvall. Genom att undersöka tillgänglighet och social inkludering syftar arbetet till att identifiera möjligheter och utmaningar med stråket för att utforma ett mer inkluderande och tillgängligt gångstråk. För att identifiera både möjligheter och utmaningar med stråket har data samlats in genom att använda både kvalitativa och kvantitativa forskningsmetoder. Data från inventering, observation och enkätundersökning har utvärderats i syfte att identifiera nuvarande förhållanden och möjliga förbättringsområden. Utifrån sammanställda och analyserade data har en framtidsvision för stråkets utformning gestaltats i 3D. Resultaten pekar på flera viktiga insikter som behovet av grönska samt aktiviteter som främjar social interaktion och gemenskap på stråket. Dessutom betonas vikten av att utforma gångstråket så att den är tillgänglig för alla. Utifrån sammanställda och analyserade data från inventeringen, observationerna och enkätundersökningen har ett gestaltningsförslag utformats för att visualisera ett mer inkluderande och tillgängligt gångstråk som främjar social interaktion. 3D-modellen visar förslagna förbättringar som bland annat ökad grönska och platser för social interaktion samt förbättrad tillgänglighet genom bredare trottoar och utveckling av taktila ledstråk. Baserat på studiens resultat har slutsatser dragits att social inkludering kan främjas genom ökad tillgänglighet, trygghet, säkerhet, underhåll, trivsel och attraktivitet. Åtgärder som tillägg av sittplatser, bättre belysning, mer grönska, fler aktiv, Today urban planners face challenges to achieve equality and promote social inclusion in the public space, where good accessibility needs to be achieved for everyone. It is a difficult balance to make the public space accessible to all and an attractive place that is inviting for people to want to be in. The thesis focuses on promoting social inclusion and accessibility through an urban development proposal for a walkway in central Hudiksvall. By examining aspects of accessibility, the work aims to identify opportunities and challenges with the walkway to design a more inclusive and accessible walkway. To identify both opportunities and challenges with the walkway, data has been collected using both qualitative and quantitative research methods. Data from inventory, observation, and survey have been evaluated with the aim of identifying current conditions and possible areas of improvement. Based on compiled and analyzed data, a future vision for the design of the walkway has been created in 3D. The results point to several important insights such as the need for greenery and activities that promote social interaction and community on the walkway. In addition, the importance of designing the walkway so that it is accessible to everyone is emphasized. Based on compiled and analyzed data from inventory, observations and survey, a design proposal has been designed to visualize a more inclusive and accessible walkway that promotes social interaction. The 3D model shows proposed improvements such as increased greenery and places for social interaction as well as improved accessibility through wider sidewalks and development of tactile paving. Based on the results of the study, conclusions have been drawn that social inclusion can be promoted through increased accessibility, safety, security, maintenance, well-being and attractiveness. Measures such as addition of seating, better lighting, more greenery, more activities and to focus on space requirements for meeting can

Dagens befolkning ställs inför många utmaningar där vikten av social hållbarhet har blivit framträdande som en av många nycklar för fungerande samhällen. Ekologisk och ekonomisk hållbarhet tillåter i många avseenden mer mätbarhet. Trots detta är social hållbarhet minst lika viktigt. Vikten av att involvera invånare och demokrati är väsentliga delar för att kunna arbeta för social hållbarhet. Följaktligen fokuserar följande diskurs på arbete och metoder kring invånarinvolvering i gestaltning av offentlig livsmiljö. Med anledning av bristen på tydliga riktlinjer samt för att förstå fördelarna med inkludering av invånare har denna uppsats formulerats. Vidare tar diskursen upp metoder och exempel från verkligheten för att vidareutveckla kompetensen och diskutera vikten av väl implementerade invånarinvolveringsprocesser vid stadsplanering och fysisk planering. Uppsatsen tar avstamp i Helsingborgs stads projekt Nytt stadsbibliotek för att undersöka involveringsmetoderna i samband med utvecklingen av stadens nya bibliotek. Vid gestaltning av arkitektur som ämnar vara en plats för befolkningen - vilka mandat får då invånarna att påverka? Denna abduktiva forskningsansats har skapats med kvalitativa metoder som tillvägagångssätt i egenskap att förstå för- och nackdelar vid involvering. Centralt för uppsatsen har intervjuer med representanter från Helsingborgs stad varit med syfte att fördjupa fallstudien samt diskutera invånarinvolvering som demokratiskt uttryck. Praktiska metoder i kombination med teori och uttalade riktlinjer lyfts upp för att analyseras samt öka kunskapen på ämnet. Trots att olika metoder av involvering inkluderar invånare i olika grader, konkluderar uppsatsen att den högsta graden av inkludering inte nödvändigtvis är den mest optimala., The current population is faced with many challenges where the importance of social sustainability has become prominent as one of many keys to reach functioning societies. Ecological and economic sustainability are in some regard allowing for more measurability. Despite this, social sustainability is at least as important. The importance of involving citizen and democracy are essential parts of being able to work for social sustainability. Consequently, the following discourse focuses on work and methods around citizens involvement in the design of the public environment. Due to the lack of clear guidelines and in order to understand the benefits of inclusion of citizens this essay has been constructed. Furthermore, the discourse addresses methods and real-life examples to further develop the competence and discuss the importance of well-implemented citizen involvement processes in urban-and physical planning. This essay is based on Helsingborg’s project Nytt stadsbibliotek to investigate the involvement methods in connection with the development of the city’s new library. When designing architecture that aims to be a place for the citizens - what mandates do the residents get to influence? This abductive research approach has been designed with qualitative methods as a way to understand the pros and cons of involvement. Interviews with representatives from the city of Helsingborg have been crucial in the essay with the aim of deepening the case study and discussing citizen involvement as a democratic expression. Practical methods in combination with theory and declared guidelines are highlighted to be analyzed and to increase knowledge on the subject. Although different methods of involvement include citizens to different degrees, this paper concludes that the highest degree of inclusion is not necessarily the most optimal solution.

Veel ruimtelijke opgaven beconcurreren elkaar om de schaarse ruimte. Het komt erop aan oplossingen te bedenken die tot een robuuste toekomst voor (combinaties van) landbouw, natuur en recreatie leiden, lang meegaan en mooi zijn. De komende jaren zullen scherpe keuzes worden gemaakt. Daarbij mogen knelpunten niet worden doorgeschoven naar later én er moet oog zijn voor ruimtelijke kwaliteit. Voor een integrale aanpak van de opgaven zijn water en bodem sturend. Omdat het ook, en vooral, een ontwerpopgave is, heeft het ministerie voor Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening het Programma Mooi Nederland (MooiNL) in het leven geroepen. Inmiddels ligt er een handreiking voor gebiedsprocessen in overgangsgebieden waarmee partijen hun voordeel kunnen doen.

Dit boekje over de geografische potentie van natuurpositieve eiwitteelten om bij te dragen aan grote ruimtelijke opgaven in Nederland, is gemaakt in opdracht van het Wereld Natuur Fonds Nederland. Dit projectboek is tot stand gekomen in samenwerking met het Louis Bolk Instituut, het Wereld Natuur Fonds Nederland en verschillende experts uit het vakgebied.

Het doel van dit project was vertaling van kennis op vlak van biodiversiteit en klimaatadaptatie (water, hitte) naar MBO-niveau (werkenden en lerenden). Om het thema zo breed mogelijk te kunnen uitrollen, wordt deze aanvraag vanuit de directeur MBO ingediend. Koninklijke Vereniging Stichting Stadswerk en Stichting Groenkeur (SGK), partners in dit project, vinden het belangrijk voor hun achterban (gemeenten en bedrijven) ervoor te zorgen dat skills omtrent duurzaamheid aan hun toekomstige werknemers worden geleerd en ze ook – in het kader van permanente educatie – huidige professionals van dit gedachtegoed kunnen laten leren. Projectleider: Joop Spijker (WUR).

De geschiktheidskaart vanuit bodem en water is één van de bouwstenen die inzicht geeft in de geschiktheid van een gebied voor woon- en werklocaties. De kaart is bedoeld om vanuit de waterpartners binnen de Provincie Utrecht de dialoog met andere gebiedspartijen aan te gaan over randvoorwaarden en aandachtspunten voor ruimtelijke ontwikkelingen, vanuit het bodem- en watersysteem. De kaart vormt daarmee de ruimtelijke vertaalslag van het principe ‘water en bodem sturend’.

Water en Bodem sturend, het is een term die we in ons vakgebied steeds vaker langs horen komen. Het is een thema dat al een langere tijd bij vele overheden en instanties speelt, maar sinds de kamerbrief van Harbers in het najaar van 2022 is het pas echt in de spotlight beland. Het bodem- en watersysteem is immers enorm belangrijk voor de ruimtelijke ordening van ons land, zowel boven- als ondergronds. De overheden, zowel centraal en decentraal, staan voor vele opgaven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de energietransitie, de woningbouwopgave, netcongesties (op energie en drinkwatervlak) en klimaatadaptatie. Om deze opgaven in goede banen te leiden zijn Water en Bodem, vrij letterlijk, sturend. De bodem en ondergrond is waar deze opgaven samenkomen. Vanuit het belang van de bodem in Leiden zijn dit ook opgaven waar ik me veel mee bezig houd.

Interview met Joost van Halem, Hij is sinds begin 2023 kwartiermakend programmamanager ‘Water en Bodem Sturend’ (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), na vier jaar werkzaam te zijn geweest als Verandermanager Rijk Implementatie Omgevingswet (Interbestuurlijke programma Aan de Slag met de Omgevingswet). In het Regeerakkoord (december 2021) is opgenomen dat water en bodem sturend moeten worden bij ruimtelijke planvorming. In de Kamerbrief Water en Bodem Sturend (WBS) van het Ministerie IenW (november 2022) wordt dit verder geconcretiseerd voor bijvoorbeeld veenweidegebieden, zandgronden, bebouwd gebied, in 33 structurerende keuzes. De Kamerbrief is inmiddels een half jaar geleden verstuurd. Dit is dus een goed moment voor een eerste terugblik, maar ook om wat vooruit te kijken.

In 2022 heeft het Rijk doelen gepresenteerd voor natuurherstel, water en klimaat in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Om deze doelen te behalen, heeft het Rijk aan de provincies gevraagd om gebiedsplannen op te stellen voor hun eigen grondgebied. Uiterlijk 1 juli 2023 moet de eerste versie van de plannen op provinciale schaal klaar zijn. Net als het Rijk, beschouwen we het NPLG als een aftrap van een meerjarig transitieproces. We onderkennen de verschillende opgaven voor het landelijk gebied, zoals het noodzakelijke herstel van de natuur, het aanpassen van het landschap op het veranderende klimaat en het ruimte maken voor het watersysteem. Deze opgaven vereisen een integrale aanpak. We beschouwen het NPLG als een integraal plan dat deze verschillende opgaven voor het landelijk gebied bij elkaar brengt. Maar ook als een plan met toekomst voor de landbouw. Het NPLG is daarmee een plan voor het herstel én behoud van onze natuur, voor de biodiversiteit, voor de gezondheid van onze inwoners en tegelijkertijd voor het bieden van perspectief voor de agrarische sector. Als provincie Groningen werken we toe naar de gevraagde integrale oplossing door de NPLG-doelen te verbinden met onze eigen, provinciale doelen, zoals beschreven in ons koersdocument voor de omgevingsvisie Dit is Groningen. Onze doelen overlappen met de NPLG-doelen en zijn zelfs breder. Er spelen immers ook andere grote (ruimtelijke) opgaven in onze provincie. Denk aan woningbouwopgaven, mobiliteitsvraagstukken, de energietransitie en onze wensen voor de ruimtelijke kwaliteit. Dit is een complexe ruimtelijke puzzel die we samen moeten gaan leggen. Hoewel deze startnotitie (januari 2023) zich primair richt op de transitie van het landelijk gebied, zullen wij waar mogelijk ook de bredere (ruimtelijke) opgaven hierin een plaats geven.

The purpose of this study was to investigate individuals' experiences of safety at Kista bus station. The study aimed to provide answers to the research questions of whether individuals perceive safety at Kista bus station and on the way to and from the bus station, if there is a difference in perceived safety between men and women, and during daytime and nighttime, and how well the results from the observation analysis aligned with the results from the survey. In this study, I chose to use a case study design which involved studying a specific location and focusing on the specific place of Kista bus station. A combination of various methods such as survey, observation analysis, and literature review were used in this work to facilitate the study of the location. This combination provided a deeper understanding of the functions and conditions of the location, as such a type of combination of methods helps to study the research questions from different perspectives. Thus, these methods used in this study contributed to validate the results. The conclusion of this study was that Kista bus station is relatively safe currently, but some areas around the station are perceived as unsafe.

Voor dit eerste webinar werken we samen met het Klimaatverbond Nederland, een vereniging die focust op kennisdeling tussen lokale overheden op het vlak van klimaatadaptatie en -mitigatie. Hitte en droogte staan daarbij centraal, net als mogelijkheden op het vlak van participatie. Jan Engels en Margo Meeuwissen zullen u tijdens dit webinar meer vertellen over de impact van ‘water en bodem sturend in ruimtelijke ordening’. Daarbij gaan zij in op de uitgangspunten van het Klimaatverbond en de enorme uitdagingen waar u de komende jaren voor komt te staan, maar ook de kansen die dit biedt. Daarbij wordt verwezen naar een aantal voorbeelden uit de regio.

Det pågår en demografisk förändring i Malmö stad. Inom 10 år beräknas antalet äldre i kommunen att öka med cirka 10 000 personer. Med anledning av detta syftar denna jämförande fallstudie att undersöka hur kommunen förhåller sig till den äldre befolkningsgruppen i den fysiska planeringen genom antagandet av ett äldreperspektiv. Uppsatsen ska undersöka och redogöra för vilka behov äldre personer har i stadens fysiska utformning, hur kommunens äldreperspektiv ser ut i dagens fysiska planering samt hur kommunen kan bli mer äldrevänlig. Här används teorier kring åldrandet, WHO:s äldrevänliga stad och hälsofrämjande planering för att analysera strategiska planeringsdokument och kommunens förhållningssätt till äldres behov i stadens fysiska utformning. Studien är byggd på empiriskt material insamlat genom en jämförande fallstudie mellan Sveriges tre största kommuner till befolkningsantal; Stockholm stad, Göteborg stad och Malmö stad. De behov som äldre har i staden präglas av tillgänglighet, säkra övergångsställen, trygghet, promenadstråk, grönområden, tillgängliga bostäder, sittplatser, tillgång till service och sociala mötesplatser. Man vill som äldre också ha ett större inflytande över den fysiska miljön. Äldreperspektivet bör härstamma direkt från äldre genom dialog, intervjuer, enkätstudier och statistik. Det innebär att äldreperspektivet kan ta sig i uttryck olika beroende på plats och är lokalt förankrat. Därav går det att se att Malmö stad har ett äldreperspektiv i fysisk planering vad gäller boende, då man i samband med boendeaspekterna vänt sig direkt till äldre i staden. Detta har man däremot inte gjort vad gäller utomhusmiljöer och byggnader, transport eller sociala mötesplatser vilket gör att Malmö stads äldreperspektiv har brister. Malmö stad kan bli mer äldrevänlig genom att bli medlemmar i WHO:s äldrevänliga stad, något som Malmö stad åtog sig att göra 2019. Processen har dock förhalats på grund av en politisk oenighet. Ett medlemskap i WHO:s äldrevänliga, There is an ongoing demographic change in the municipality of Malmö. Within 10 years, the number of elderly people in the municipality is estimated to increase by around 10 000 people. Due to this, this comparative case study aims to investigate how the municipality relates to the elderly population in spatial planning through the adoption of an elderly perspective. The essay will examine and explain the needs of elderly people in spatial planning, how the municipality´s elderly perspective looks in spatial planning and how the municipality can become more age-friendly. Theories of ageing, WHO:s framework for creating age-friendly cities and health-promoting planning are used to analyse strategic planning documents and the municipality’s approach to the needs of the elderly in the elderly in the spatial planning. The study is based on empirical material collected through a comparative case study between Sweden ́s three largest municipalities in terms of population; Stockholm, Gothenburg and Malmö. The needs of elderly people in spatial planning are characterised by accessibility, safe road crossings, security, accessible walkingpaths, green areas, accessible housing, places to sit, access to services and places for social connection, as well as a wish for greater influence over the physical environment. The elderly perspective should originate directly from the elderly through dialogue, interviews, survey studies and statistics. Wherefore the elderly perspective can express itself differently depending on location, and is locally anchored. Malmö has an elderly perspective in spatial planning with regard to housing, as Malmö has turned directly to the elderly in the city with the housing aspects. However, this has not been done with regard to outdoor environmentsand buildings, transport or social meeting places, which results in a deficient elderlyperspective. Malmö can become more age-friendly by becoming a member of WHO:s network for Age-friendly Cities, something

‘Water en bodem sturend’ in de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Een inmiddels bekend devies. Maar hoe geef je hier handen en voeten aan in stedelijk gebied? Dit vraagt om kennis over bodemeigenschappen en de integratie ervan in stadsplanning. Verstedelijkingspopgaven vormen een belangrijke uitdaging in onze maatschappij. Klimaatverandering heeft de afgelopen decennia een sterke impact op onze leefomgeving, zeker ook in het stedelijke gebied. Hittestress en wateroverlast zijn in veel steden een serieus probleem door de hoge mate van verharding, afdekking en gebrek aan stedelijk groen. Daarnaast vormt de toenemende verstedelijking een bedreiging voor de biodiversiteit. Gelukkig groeit het besef dat er in onze stedelijke gebieden meer ruimte moet zijn voor groen en een gezonde leefomgeving voor mens, plant en dier.

‘Water en Bodem Sturend’ is een leidend principe voor de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland geworden. In de kamerbrief Water en Bodem Sturend zijn de eerste kaders hiervoor gesteld. Daarmee is een zoektocht ontstaan naar hoe dit principe concreet vorm gegeven kan worden. Inspiratie voor deze zoektocht kan gehaald worden uit het ontwerptraject ‘Bouwen vanuit de Bodem’. In dit traject onderzoekt het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie een nieuwe omgang met bodem en ondergrond.

In het waterrijke gebied tussen IJmuiden, Amsterdam-West, Gouda en Wassenaar werken de medewerkers van Rijnland elke dag aan droge voeten en voldoende schoon water. Dat doen we samen met inwoners, bedrijven en andere partners én met aandacht voor de omgeving, de natuur en het landschap. Rijnland ligt voor 90% onder zeeniveau. Samen met klimaatverandering zorgt dat voor grote uitdagingen, zoals droogte en wateroverlast. Dit lijken problemen voor later, maar dat zijn ze niet. We moeten ze nu aanpakken. Daarom werken we voortdurend aan duurzame en vernieuwende oplossingen. Zodat we ook in de toekomst veilig met water kunnen blijven wonen, werken en recreëren in West-Nederland.

Covid-19 meant that infection prevention measures needed to be taken. Many businesses around the country had to make rapid digital changes, with telework as an important tool. Approaches and prerequisites for digital solutions may have been different for society's many actors and businesses. A qualitative study, in relation to physical planning, has been carried out in Karlstad municipality, to explore the effects of telework in public administration and municipal processes. The question is what challenges arose in community planning during Covid-19, but also how community planning may have been affected by Covid-19. Community planning is dependent on cooperation and good relations between officials and citizens, and several parts of the planning process require physical meetings. In the municipality of Karlstad, the digital dialogue affected the conditions for "the good relationship between officials and residents". Telework made internal collaboration difficult and ultimately also affected the quality of the work. The rapid conversion to digital solutions also brought lessons learned and insights that improvements can be made, as it has been shown that the employee can deliver good results even from home. Digital solutions have also had positive effects on collaboration outside the organization, when long journeys are no longer a must, both time and resources can be saved. In the municipality of Karlstad, the digital transition took place quickly, how it would happen and how the process would be adapted was not clear. Digital solutions were not applicable at all stages, but the community planner created own approaches and learned to work based on prevailing conditions., Covid-19 medförde att smittskyddsåtgärder behövde vidtas. Många verksamheter runt om i landet fick göra snabba digitala omställningar, med hemarbete som ett viktigt verktyg. Tillvägagångsätt och förutsättningar för digitala lösningar kan ha sett olika ut för samhällets många aktörer och verksamheter. I syfte att undersöka effekter av digitala omställningar i offentlig förvaltning och kommunala processer har en kvalitativ studie, i relation till den fysiska planeringen, utförts i Karlstads kommun. Frågan är vilka utmaningar som uppstod i samhällsplaneringen under Covid-19, men också hur samhällsplaneringen kan ha påverkats av Covid-19. Samhällsplaneringen är beroende av samverkan och goda relationer mellan tjänstepersoner och medborgare och flera delar av planprocessen förutsätter det fysiska mötet. I Karlstads kommun påverkade den digitala dialogen förutsättningarna för ”den goda relationen mellan tjänstepersoner och invånare”. Hemarbetet försvårade det interna samarbetet och påverkade i slutändan även kvalitén på arbetet. Den snabba omställningen till digitala lösningar medförde även lärdomar och insikter om att förbättringar kan göras, då det har visat sig att resultat kan uppnås även när arbetet utförs utanför verksamhetens ordinarie lokaler. Digitala lösningar för möten har medfört en effektivisering i flera led, när långa resor inte längre är ett måste kan både tid och resurser sparas. I Karlstads kommun skedde den digitala omställningen snabbt, hur den skulle gå till och hur processen skulle anpassas var inte entydigt. Digitala lösningar var inte applicerbara i alla steg, men genom skapande av nya förhållningsätt kunde arbetet fortlöpa utifrån rådande förutsättningar.

This study explores approaches to increase the ability of our cities to cope with weather extremes. Creating a city that can accommodate the changes in our weather pattern, while keeping the changes in our climate visible. It seeks to answer the question how to make public space more flexible to accommodate weather extremes and changing needs. It aims to examine and address changing weather patterns, the resilience of cities against extreme weather such as drought and heavy rainfall, as well as aligning climate adaptation measures with other spatial needs.

Bedrijventerreinen zijn essentieel voor het Nederlandse bedrijfsleven en de Nederlandse samenleving. Helaas zijn ze te lang een blinde vlek geweest voor de overheid en kregen ze niet de aandacht die ze verdienen. De laatste jaren groeit weliswaar de beleidsmatige aandacht voor bedrijventerreinen, maar een cruciaal aspect blijft daarbij onderbelicht: de bedrijven op deze terreinen hebben meer hulp nodig bij hun verduurzaming, en hebben daar ook baat bij. Verduurzaming van bedrijventerreinen is onvermijdelijk. Veel van de benodigde verduurzamingsmaatregelen kunnen de op deze terreinen gevestigde bedrijven zelfstandig nemen, maar voor een groot aantal maatregelen is georganiseerde samenwerking op het niveau van het bedrijventerrein efficiënter of zelfs onmisbaar. Het gebrek aan aandacht voor verduurzaming van bedrijventerreinen is dan ook een groot gemis, zowel voor de daar gevestigde ondernemers als voor de Nederlandse samenleving. Het is hoog tijd dat de overheid naast deze ondernemers gaat staan en hen praktische en financiële ondersteuning biedt, heldere kaders stelt en duidelijkheid voor de lange termijn geeft. In dit advies brengt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in kaart wat er aan verduurzaming op bestaande bedrijventerreinen mogelijk is, wat dat voor bedrijven en de samenleving kan opleveren en welke acties van de overheid nodig zijn om dit proces in beweging te krijgen.

In deze factsheet staat de relatie tussen de leefomgeving en kanker, overgewicht en dementie centraal. De leefomgeving waarin mensen wonen, werken en leven heeft invloed op hun gezondheid. Het gaat hierbij zowel om de fysieke omgeving (zoals ruimtelijke inrichting, locatie van industrie of drukke wegen, blootstelling aan verontreinigingen in het milieu) als de sociale omgeving (zoals de sociale samenhang in de buurt).

Voor u ligt de contourennotitie voor de Nota Ruimte. Deze notitie is een belangrijke stap richting de Ontwerp-Nota Ruimte. De Nota Ruimte is gericht op de nationale schaal, waarbij het gaat om Europees Nederland inclusief de territoriale wateren, zoals aangegeven in de Omgevingswet. De Nota heeft betrekking op de leefomgeving in brede zin. Dus niet alleen op traditionele ruimtelijke onderwerpen, maar ook op veiligheid, gezondheid, milieu, landschappelijke en stedenbouwkundige waarden, cultureel erfgoed, natuur, klimaat en inclusiviteit. En niet alleen op gebouwen, infrastructuur en grondgebruik, maar ook op de ruimte in de ondergrond, op de Noordzee en in de lucht. In de contourennotitie presenteren we op hoofdlijnen de inhoud van de Nota Ruimte en geven we voor de verschillende thema’s in de leefomgeving aan welke keuzes in de Nota Ruimte een plek moeten krijgen.

Het streven van de Nederlandse overheid naar een volledig circulaire economie in 2050 betekent radicaal minder en efficiënter gebruik van grondstoffen. Daarvoor zijn belangrijke veranderingen nodig in de industrie, verwerking, consumptie en logistiek van materialen en goederen. Deze omslag naar een circulaire economie zal ruimtelijk ingepast moeten worden. Hoe de volledig circulaire economie er in 2050 uitziet, is nog onduidelijk. Het maakt bijvoorbeeld een groot verschil of in de benodigde transitie vooral consumenten of juist producenten aan zet zijn, welke rol digitale en technologische innovaties een rol spelen en op welke schaal kringlopen worden georganiseerd. In dit rapport verkent PBL de implicaties voor de vraag naar en inrichting van de ruimte bij een volledig circulaire economie met behulp van vier scenario’s. De toekomstbeelden laten zien dat de transitie – bij verschillende ontwikkelingen van maatschappelijke opvattingen en bij verschillende actoren die het voortouw nemen – er anders uit ziet.

Lucy Bathgate (1958) was 23 jaar ondernemer en werkte daarna 20 jaar bij de gemeente Tilburg. Voor in de laatste jaren van haar werkzame leven begon ze weer een eigen bedrijf en verhuisde ze naar de burgerij, om van daaruit de stedelijke vergroening aan te jagen. Bathgate is er stellig van overtuigd dat er pas een versnelling van de versnelling kan ontstaat als burgers, overheden en bedrijven samenwerken.

Deze handreiking bestaat uit zes praatplaten (drie wijktypes met een onderscheid voor hoog en laag Nederland) die dienen als toekomstschetsen om visueel inzichtelijk te maken hoe groen in de wijk droogtebestendiger gemaakt kan worden. Iedere praatplaat omvat een visualisering van mogelijke maatregelen per wijktype in hoog of laag Nederland. Elke praatplaat geeft inzicht in drie verschillende doelen: Wat betekent een set aan maatregelen voor de ruimtelijk indeling van een wijk, zowel boven- als ondergronds (indeling straatprofiel, kabels & leidingen, riolering etc.)? Wanneer implementeer je een maatregel en hoe zit het met koppelkansen? Zonder mee te koppelen, tijdens een vervangingsopgave (vervangen straat, riolering en groen), of tijdens een herinrichtingsopgave (herinrichting openbare ruimte). Welke combinaties van maatregelen zijn noodzakelijk, vullen elkaar aan of zijn conflicterend?

Bevat: 1) Advies: Reflectie op de briefadviezen van de deltacommissaris: woningbouw en klimaatadaptatie bezien vanuit waterveiligheid. 2) Achtergrondrapport Woningbouw en klimaatadaptatie bezien vanuit waterveiligheid. Bijlage bij advies ENW-23-04.

Tool.

Verhuizen wij straks van het land naar het water? Zodra een woning drijft, in plaats van vaststaat op de grond, is er een probleem. En dat is jammer, want drijvende wijken zijn de oplossing voor het gebrek aan ruimte in steden. Technisch zijn er amper obstakels, maar juridisch zijn die er wel. Zo is een hypotheek krijgen voor een drijvend rijtjeshuis of appartement nog onmogelijk. Hoe dat zit hoor je van Pernille van der Plank, hoogleraar goederenrecht aan de Open Universiteit.

Against the backdrop of anticipated increases in both the frequency and severity of heatwaves, this study examines how the municipalities of Malmö and Trelleborg consider future temperature rises. Consequently, the aim of this study has been to explore how heat is perceived as a potential risk in the urban development projects of Nyhamnen and Sjöstaden, and to investigate how the municipalities’ interpretation of the risk concept influences their perception of heat as a risk. Emphasising physical planning, the study was conducted through case studies and content analysis of strategic planning documents. To address the research questions, empirical data was analysed using the theoretical frameworks of risk, climate adaptation, vulnerability and resilience, all of which fall within the conceptual framework of disaster risk reduction. The findings of the study reveal that both municipalities advocate for physical structures that exacerbate the detrimental effects of heat. Furthermore, the results demonstrate that variations in the interpretation of the risk concept contribute to diverse recognition of heat as a risk by the municipalities.

Het houdt niet op met regenen; de Linge is buiten haar oevers getreden. De huizen die we (stom genoeg) hebben gebouwd in de uiterwaarden dreigen natte kelders te krijgen. Je zou er moedeloos van worden. Maar iemand houdt in elk geval goede moed: Tim van Hattum, programmaleider klimaat bij de WUR. “We hebben nog heel veel opties. Maar we moeten wel met z’n allen aan de bak!”

Advies, kennis, inspirerende voorbeelden - In het eerste deel van Aan de slag met … Biodiversiteit vertelt Eddy Schabbink, biodiversiteitsexpert bij IPC Groene Ruimte, over de noodzaak voor gemeentelijke overheden – die nu vooral sectoraal werken – om samen te werken; niet alleen intern tussen afdelingen, maar ook met waterschappen, woningcorporaties en provincies. Gemeenten moeten daarnaast volgens Schabbink zorgen dat biodiversiteit in de omgevingsplannen en verordeningen verankerd wordt. In het tweede deel komt vooral de dagelijkse praktijk aan bod en worden de diverse mogelijkheden voor gemeenten beschreven om biodiversiteit te bevorderen. Zoals het stimuleren van bodemleven, het aanpakken van de waterhuishouding, ecologische verbindingszones en groene daken. Ook worden planten genoemd die kunnen bijdragen aan biodiversiteit en welke locaties in de stad geschikt zijn voor groene initiatieven. De inbreng van burgers bij vergroening van hun leefomgeving krijgt eveneens aandacht. Het laatste deel van het boek beschrijft zes praktijkvoorbeelden van gemeenten (onder meer Den Haag, Assen en Middelburg) die herkenbare voorbeelden, oplossingen en tips geven om biodiversiteit te verhogen. Door het boek heen staan citaten van onder anderen Louise Vet (voorzitter Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel), Maarten Loeffen (directeur Stadswerk) en Wout Veldstra (voorzitter Stichting Steenbreek).

Kennis, beleid, inspirerende voorbeelden - Praktische werkwijze die gemeenten of andere initiatiefnemers van een gebiedsontwikkeling helpt om in relatief korte tijd te komen tot een overzicht van de belangrijkste vraagstukken op het snijvlak van het stedelijke domein en het omliggende landelijke gebied. Er wordt toegewerkt naar een top-3 aan natuurlijke groen-blauwe oplossingsrichtingen die bijdragen aan klimaatadaptatie, biodiversiteit en andere opgaves. Alle uitkomsten worden overzichtelijk weergegeven in een gebiedscanvas.