Search

Sahne sanatları içerisinde toplumda oluşan ve o toplumu yansıtan alanlardan birisi de tiyatrodur. Tiyatro zaman ve mekân kavramının yaratılması oyunun ruhunun doğru bir şekilde seyirciye aktarılmasında etkili bir rol oynar. Sahne tasarımı; zaman ve mekân kavramının oluşturulmasında yönetmene yardımcı olan önemli bir unsurdur. Kostüm, dekor ve ışıklama tasarımı ise, sahne tasarımını oluşturan parametrelerdir. Ankara Devlet Tiyatrosu tasarım sürecine bakıldığında kostüm, dekor ve ışıklandırma tasarımına ilişkin işlemlerin eş zamanlı ama farklı birimlerde yürütüldüğü görülmektedir. Rejinin istediği anlık değişimlerden ya da iletişimin yetersizliğinden kaynaklı sorunlardan hemen haber alınamaması tasarım sürecini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu araştırmada Devlet Tiyatrolarının tasarım ekibinin hem birbirleriyle hem de yönetmen ve ekibiyle tasarım işlemleri süreçlerinin planlanması ve süreç iletişimi sağlamak amacıyla kullanılacak yeni bir model geliştirilmiştir. Bilgisayar tabanlı bu iletişim modeli için bilgisayar mühendisi ve yazılım tasarımcısıyla çalışılmıştır. Güncel bir olguyu kendi gerçek yaşamı çerçevesi içinde çalışan, sınırların net olarak belli olmadığı, birden fazla veri kaynağının bulunduğu bir yöntem tanımlanan durum çalışması bu araştırmanın modelini oluşturmaktadır. Ankara Devlet Tiyatrolarından gerekli izinlerin alınarak 2014-2015 sezonunda sahnelenen “İyiyim” adlı oyunda tasarım ekibi ve rejinin işleyişi hakkında izlem yapılmış olup elde edilen veriler doğrultusunda yeni bir tasarım süreç modeli geliştirilmiş ve Ankara Devlet Tiyatrosunun 2015-2016 sezonunda sahnelenen “ Müfettişler” adlı oyunda hazırlanan yeni süreç kullanılarak denenmiştir. Geliştirilen Web tabanlı tasarım süreci yazılımı günümüz teknoloji çağında birçok yönden sahne tasarımına ilişkin sürecin hatasız, daha hızlı ve aktif olarak işlemesine olanak sağlar. Web tabanlı tasarım süreci yazılımıyla; Kostüm, dekor ve ışıklandırma tasarımı prömiyere yaklaşık bir hafta kala kostümlü genel provada bir arada görülebilmekte ve uyumu değerlendirilmektedir. Bu durum oyunun ruhunun yansıtılmasında çıkabilecek uyum sorunu risklerini doğurabilir. Bu araştırmadaki amaç web tabanlı yeni bir kostüm tasarımı süreci organizasyonu oluşturarak kostüm tasarımının diğer parametrelerle birlikte ve birbirine bağlı bir süreçte ortaya çıkmasını sağlamaktır. Web tabanlı tasarım süreci yazılımı aynı zamanda ‘bilgi-belge ve resim paylaşımının’ kolay bir yöntemidir. Bir sistem üzerinde çok sayıda oyuna ilişkin bilgiler depolanabildiği için kapsamlı bir veri kaynağı oluşturulmaktadır. Onaylama, beğenme ve yorum yapma gibi imkânlarıyla sürecin işlemesinde katkı sağlar. Çalışmada geliştirilen iletişim modeli, teknolojik gelişmeler ve devlet tiyatrolarının oluşacak ihtiyaçlarına göre yeniden tasarlanabilir. Ayrıca, bu araştırmaya devam niteliğinde; sisteme dâhil edilmesi düşünülen; kostüm, mobilya ve aksesuar envanterlerinin çıkarılması; kostümlerin; ön-arka ve yan görüntülerinin fotoğraflanarak arşive eklenmesi ve eskimiş ya da artık kullanılamayacak olan kostüm, mobilya ve aksesuarların sezondan önce belirlenip, yenileme ve onarım çalışmalarının tamamlanması gibi iş akışı şemalarının sisteme eklenmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Tiyatro, kostüm tasarımı, ışıklandırma tasarımı, dekor tasarımı, web tabanlı tasarım süreci modeli Theatre is among the performing arts that has been formed within the society and one that reflects it. The creation of the time and space concept plays a significant role in correctly conveying the soul of the play to the audience. Stage design in an important aspect that aids the director in the formation of the time and space concept. Whereas, costume, decor and lighting design are parameters that form stage design. When considering the design process of Ankara State Theatre, it can be seen that the costume, decor and lighting design activities are undertaken simultaneously but in different departments. The lack of information relay regarding the director’s momentary change requests or problems due to insufficient communication can affect the quality of the design process. In this research, a new model has been developed to ensure the planning of the design processes and process communication for the state theatre’s design team to communicate with each other and to communicate with the director and his/her team. A computer engineer and a software designer were utilised for this computer based communication process model. Case study, a process or record of research into the development of a particular person, group, or situation over a period of time, the model of this research. The functioning of the design team and director of the “İyiyim (I’m fine)” named played which was staged at the 2014-2015 season was performed by obtaining permission from the Ankara State Theatre and a new process design model was developed with the obtained data and this new process was tested at the “Müfettişler (Inspectors)” named play staged at the 2015-2016 season of the Ankara State Theatre. In today’s age of technology, the developed Web based design process software enables error-free, faster and active operation of the process related to stage design in many ways. With the web based design process software; the costume, decor and lighting design can be firstly seen together at the general dress rehearsal to be held one week prior to the premier and their harmony can be assessed. This situation can lead to harmonisation risks that may occur during the reflection of the play’s soul. The aim of this research is to ensure the formation of costume design in accordance with the other parameters and in an interconnected process by forming a new web based costume design process organisation. A web based design process software is at the same time a practical method for “information-document and photograph sharing”. As information pertaining to many plays can be stored on a system a comprehensive data source is formed. It also contributes to the functioning of the process by providing options such as approval, like and comment sending. The communication model developed in the study can be re-designed in accordance with technological developments and the requirements of the state theatres. Also, as a continuation to the research; it is suggested to include in the system work flow diagrams such as costume, furniture and accessory inventory taking, to archive the costumes by photographing them back-front and from the side and to determine the worn or unusable costumes, furniture and accessories before the season in order to complete the renewal and repair activities in time.Key Words: Theatre, costume design, lighting design, decor design, web based design process model

Sahne sanatları içerisinde toplumda oluşan ve o toplumu yansıtan alanlardan birisi de tiyatrodur. Zaman ve mekân kavramının yaratılması oyunun ruhunun doğru bir şekilde seyirciye aktarılmasında etkili bir rol oynamaktadır. Sahne tasarımı; zaman ve mekân kavramının oluşturulmasında yönetmene yardımcı olan önemli bir unsurdur. Kostüm, dekor ve ışıklama tasarımı ise, sahne tasarımını oluşturan parametrelerdir. Ankara Devlet Tiyatrosu tasarım sürecine bakıldığında kostüm, dekor ve ışık tasarımına ilişkin işlemlerin eş zamanlı ama farklı birimlerde yürütüldüğü görülmektedir. Rejinin istediği anlık değişimlerden ya da iletişimin yetersizliğinden kaynaklı sorunlardan hemen haber alınamaması tasarım sürecini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu araştırmada Devlet Tiyatrolarının tasarım ekibinin hem birbirleriyle hem de yönetmen ve ekibiyle tasarım işlemleri süreçlerinin planlanması ve süreç iletişimi sağlamak amacıyla kullanılacak yeni bir model geliştirilmiştir. Bilgisayar tabanlı bu iletişim süreç modeli için bir bilgisayar mühendisi ve yazılım tasarımcısıyla çalışılmıştır. Alanlarında uzman kişilerce var olan bir uygulamanın değerlendirmesini yaparak durumun iyileştirilmesi için görüş birliği yapma olarak tanımlanan eylem araştırması, bu araştırmanın modelini oluşturmaktadır. Ankara Devlet Tiyatrolarından gerekli izinlerin alınarak 2014-2015 sezonunda sahnelenen `İyiyim` adlı oyunda tasarım ekibi ve rejinin işleyişi hakkında izlem yapılmış olup elde edilen veriler doğrultusunda yeni bir tasarım süreç modeli geliştirilmiş ve Ankara Devlet Tiyatrosunun 2015-2016 sezonunda sahnelenen ` Müfettişler` adlı oyunda hazırlanan yeni süreç kullanılarak denenmiştir. Geliştirilen Web tabanlı tasarım süreci yazılımı günümüz teknoloji çağında birçok yönden sahne tasarımına ilişkin sürecin hatasız, daha hızlı ve aktif olarak işlemesine olanak sağlamaktadır. Web tabanlı tasarım süreci yazılımıyla; Kostüm, dekor ve ışıklandırma tasarımı prömiyere yaklaşık bir hafta kala kostümlü genel provada bir arada görülebilmekte ve uyumu değerlendirilmektedir. Bu durum oyunun ruhunun yansıtılmasında çıkabilecek uyum sorunu risklerini doğurabilir. Bu araştırmadaki amaç web tabanlı yeni bir kostüm tasarımı süreci organizasyonu oluşturarak kostüm tasarımının diğer parametrelerle birlikte ve birbirine bağlı bir süreçte ortaya çıkmasını sağlamaktır. Web tabanlı tasarım süreci yazılımı aynı zamanda 'bilgi-belge ve resim paylaşımının' kolay bir yöntemidir. Bir sistem üzerinde çok sayıda oyuna ilişkin bilgiler depolanabildiği için kapsamlı bir veri kaynağı oluşturulmaktadır. Onaylama, beğenme ve yorum yapma gibi imkânlarıyla sürecin işlemesinde katkı sağlamaktadır. Çalışmada geliştirilen iletişim modeli, teknolojik gelişmeler ve devlet tiyatrolarının oluşacak ihtiyaçlarına göre yeniden tasarlanabilmektedir. Ayrıca, bu araştırmaya devam niteliğinde; sisteme dâhil edilmesi düşünülen; kostüm, mobilya ve aksesuar envanterlerinin çıkarılması; kostümlerin; ön-arka ve yan görüntülerinin fotoğraflanarak arşive eklenmesi ve eskimiş ya da artık kullanılamayacak olan kostüm, mobilya ve aksesuarların sezondan önce belirlenip, yenileme ve onarım çalışmalarının tamamlanması gibi iş akışı şemalarının sisteme eklenmesi önerilmektedir. Theatre is among the performing arts that has been formed within the society and one that reflects it. The creation of the time and space concept plays a significant role in correctly conveying the soul of the play to the audience. Stage design in an important aspect that aids the director in the formation of the time and space concept. Whereas, costume, decor and lighting design are parameters that form stage design. When considering the design process of Ankara State Theatre, it can be seen that the costume, decor and lighting design activities are undertaken simultaneously but in different departments. The lack of information relay regarding the director's momentary change requests or problems due to insufficient communication can affect the quality of the design process. In this research, a new model has been developed to ensure the planning of the design processes and process communication for the state theatre's design team to communicate with each other and to communicate with the director and his/her team. A computer engineer and a software designer were utilised for this computer based communication process model. Action research, which is defined as to reach a consensus in order to improve the condition of an existing application by evaluating the application together with the experts in their respective fields, forms the model of this research. The functioning of the design team and director of the `İyiyim (I'm fine)` named played which was staged at the 2014-2015 season was performed by obtaining permission from the Ankara State Theatre and a new process design model was developed with the obtained data and this new process was tested at the `Müfettişler (Inspectors)` named play staged at the 2015-2016 season of the Ankara State Theatre. In today's age of technology, the developed Web based design process software enables error-free, faster and active operation of the process related to stage design in many ways. With the web based design process software; the costume, decor and lighting design can be firstly seen together at the general dress rehearsal to be held one week prior to the premier and their harmony can be assessed. This situation can lead to harmonisation risks that may occur during the reflection of the play's soul. The aim of this research is to ensure the formation of costume design in accordance with the other parameters and in an interconnected process by forming a new web based costume design process organisation. A web based design process software is at the same time a practical method for `information-document and photograph sharing`. As information pertaining to many plays can be stored on a system a comprehensive data source is formed. It also contributes to the functioning of the process by providing options such as approval, like and comment sending. The communication model developed in the study can be re-designed in accordance with technological developments and the requirements of the state theatres. Also, as a continuation to the research; it is suggested to include in the system work flow diagrams such as costume, furniture and accessory inventory taking, to archive the costumes by photographing them back-front and from the side and to determine the worn or unusable costumes, furniture and accessories before the season in order to complete the renewal and repair activities in time. 156

Konstrüktivizm, modern sanatla beraber 20. Yüzyılın başlarında ortaya çıkan, tümdünyada etkileri görülen önemli bir sanat hareketidir. Çalışmanın birinci bölümünde,Konstrüktivist sanat anlayışı, farklı sanat disiplinlerindeki etkileri ile birlikte ele alınarakincelenmiştir.İkinci bölümde, Shakespeare ile Elizabeth Dönemi incelenerek, Elizabet çağıtiyarosu ve kostüm anlayışı bağlamında konuya ilişkin yorumlamalar da bulunulmuştur.Son bölümde ise, Konstrüktivizm ile Elizabeth Dönemi harmanlanarak yeni birkostüm anlayışı elde edilmiştir. ' On İkinci Gece ' adlı oyunun öz ve biçim özellikleri elealınarak incelenmiştir. Bu iki dönemin tüm özellikleri göz önünde bulundurularak yapılandeğerlendirmeler sonucunda konstrüktvist çizimler tasarlanmış konuya ilişkinyorumlamalara yer verilmişitir. İncelenen karakterin tüm yapısal özellikleri ileKonstrüktivsit anlayışı destekleyen alternatif malzemeler doğrultusunda kostümuygulaması tasarlamış, Elizabeth çağının biçimselliği yansıtılmış, değerlendirilmesiyapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Konstrüktivizim, Elizabeth Dönemi, Tiyatro, Kostüm,Shakespeare, On İkinci Gece. Constructivism is an important art movement that emerged at the beginning of the20th century with modern art. In the first chapter of the study, constructivistunderstanding of art is examined with its effects on different art disciplines.In the second chapter, Shakespeare and Elizabethan Period were examined andinterpretations were made in the context of Elizabethan theater and the understanding ofcostume.In the last chapter, a new costume concept was revealed by combining the aspectsConstructivism and Elizabethan Period. The essence and form characteristics of the playTwelfth Night are analyzed. As a result of the evaluations made considering all thefeatures of these two periods, constructivist drawings were interpreted on the subject.Through alternative materials that support the understanding of Constructivism with allthe structural features of the studied character, a costume design was practiced and theformalism of the Elizabethan age was reflected and evaluated.Key Words: Constructivism, Elizabethan Period, Theater, Costume, Shakespeare,Twelfth Night. 134

Günümüzün önemli sanat dallarından tiyatro, eskiden edebiyat sanatının içinde bir bölüm olarak kabul ediliyordu. Tiyatronun edebiyatı ilgilendiren yanı, tiyatro metnidir, ancak tiyatro metinsizde olabilir. Tiyatronun kendine özgü bir sanat olarak kabulü 19. yüzyıla rastlamaktadır. Tiyatronun gelişmesiyle birlikte sahne ve kostüm tasarımı da gelişim göstermiştir.Tasarım, günümüzde hemen her alanda yer edinmiş önemli bir olgudur ve birçok dalda ele alınmıştır. Tiyatro kostüm tasarımı da, bunun bir boyutudur. Kostüm tasarımı, birçok alanda etkili olmuştur. Özellikle günümüzde, tiyatro sahnesinde, önemli bir yere sahip olan kostüm tasarımı, izleyiciler açısından da oldukça önemlidir.Sahne sanatlarında kostümün en belirgin ve gösterişli giysilerden sade kıyafetlere kadar, oyunun performansında ve senaryonun anlatımında önemli bir etkisi vardır. Kostüm, oyuncunun iç dünyasının, rolünün dışa aktarılmasında büyük bir önem taşımaktadır. Ayrıca kostüm eserin oynandığı yer, zaman ve dönemin izleyiciye görsel olarak aktarılmasında büyük katkı sağlamaktadır. Kostüm tasarımının izleyicilere yansımasında, izleyiciler üzerinde oluşturduğu etkiler son derece önemlidir. Theater which is one of today's important art branches, Formerly accepted as a chapter in the art of literature. Theater is the text of the theater that deals with literature, But the theater can also be without text. Acceptance of theater as an art is based on 19th century. With the development of the theater, stage and costume design has also improved. Design is an important phenomenon that has taken place in almost every field today and has been dealt with in many fields. Theater costume design is also a dimension. Costume design has been influential in many areas. The costume design, which has an important place especially in the theater stage which is nowadays increasing is also vey important in terms of viewers.In the performingarts, from the most distinctive and spectacular costumes, clothes, there is a significant effect on the performance of the play and the narrative of the script. The costume is a greaat importance fort pense he transfer of the role of the inner World of the player. It also makes a great contribution to the visual transfer of time, place and time to the audiance where the costume is played. The impact that the costume design has on viewers is of utmost importance. 112