Search

Rize ilindeki orman tahribatı ve arazinin koruma-kullanma tekniği dikkate alınmadan kullanılması il genelindeki heyelan riskini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı Rize Taşlıdere Havzası, Kireçhane ve Kırklartepe yöreleri heyelan kontrolü amaçlı örnek olay incelemesidir. Bu amaçla araştırma alanı yükselti kademelerine ayrılmış, her bir katmanda toprak penetrasyon direnci ve nem içeri ile 2. yükselti katmanında birikimli infiltrasyon ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca katmanlarda 0-10 ve 10-30 cm derinliklerinden toprak örnekleri alınarak laboratuvara gönderilmiştir. Laboratuvarda tekstür ve suya dayanıklı (SDA) analizleri yapılmıştır. Ortalama değerlere göre araştırma sahasındaki zemin biriminin %60’ı yüksek plastisiteli kil, %40’ı ise düşük plastisiteli kil türündedir. Ortalama değerlere göre en yüksek su doygunluk değerine en yüksek kilin (%44,44), olduğu IV. yükselti kademesinde rastlanmıştır. Araştırma alanı III. yükselti kademesinde ölçülen birikimli infiltrasyon kapasitesindeki değişimin zamana göre R2 = 0,988 ile y= -0,0098x2+2,5x+18,03 şeklinde ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Yükselti kademelerine göre en düşük penetrasyon direncine (0.03 mPa) I. yükselti kademesinde ve 8 cm toprak derinliğinde, en yüksek penetrasyon direncine (0.112 mPa) IV. yükselti kademesinde ve 30 cm toprak derinliğinde rastlanmıştır. Suya dayanıklı agregat (SDA) değerlerine bakıldığında en yüksek değere I. yükselti kademesinin alt topraklarında, en düşük değere ise II. yükselti kademesinin üst topraklarında rastlanılmıştır. Koruma-kullanma dengesine uygun toprak yönetim modelinin oluşturulması araştırma alanı topraklarının heyelan oluşturma riskini azaltabilir. The deforestation in Rize province and the use of the land without considering the protection-use technique increase the risk of landslides throughout the province. The aim of this study is a case study for landslide control in Rize Taşlıdere Basin, Kireçhane and Kırklartepe regions. For this purpose, the research area was divided into elevation levels, soil penetration resistance and moisture content in each elevation steps, while cumulative infiltration measurements were made in the 2 nd elevation. In addition, soil samples were taken at 0-10 cm and 10-30 cm depths. Texture and water resistance (SDA) analyzes were performed in the laboratory. According to the average values, 60% of the soil in the study area is clay with high plasticity and 40% is clay with low plasticity. The highest water saturation value was found at the IV altitude steps where the clay content was the highest (%44,44). The cumulative infiltration capacity measured at the altitude III has a relationship with R 2=0.988 and y=-0.0098x2+2.5x+18.03 according to time. According to the elevation, the lowest penetration resistance (SPR) (0.03 mPa) was found at elevation-I and at 8 cm soil depth, while the highest penetration resistance (0.112 mPa) at the elevation- IV and at 30 cm soil depth. The highest water-resistant aggregate (WSA) content was measured at 10-30 cm soil depth in the elevation-I, while the lowest WSA measured at 0-10 cm soil depth in the elevation-II. Establishing a soil management model suitable for the protection-use balance can reduce the risk of landslide formation in the research area.

Kırsal alanda yaşanan en önemli sosyo-ekonomik sorunlardan birisi gelir dağılımdaki eşitsizlik ve yoksulluktur ki bu durum doğrudan kaynakkullanımındaki çatışmaların da nedenidir. Şüphesiz yoksullukla mücadele, yalnız başına gelirleri arttırmaya yönelik yürütülebilecek bir çaba da değildir. Konuelbette doğal kaynakların kullanılması kadar korunmasını da içeren entegre ve uzun erimli uygulamaları içeren bir planlamayı gerektirmektedir. Diğer deyişleözellikle doğal kaynak yönetimleri, havza bazlı bütünleşik planları sürdürülebilir uygulamaları içermiyorsa, kaynaklar hızla yok olma sürecine girmektedir. Kırsalalanda yoksullukla mücadele ve kırsal refahın arttırılması, doğal ve kültürel kaynakları kullanmayı elbette zorunlu kılmaktadır. Öte yandan bu kullanım talebininkaynakların varlığını tehlikeye düşürmeyecek düzeyde tutulması ve doğal kaynak yönetiminin, korumayı önceleyen bir anlayış üzerine oturtulması gerekliliği,kaynak yönetiminin çözmesi gereken en temel sorundur. Eğer doğal kaynaklar bir alanda iş ve gelir olanakları sağlayacak şekilde kullanılacaksa, bu iş vegelirlerin sürdürülebilirliği elbette kaynakları koruyabilme gücü ile sınırlı olacaktır. Günümüzdeki kaynak yönetim planlarındaki en önemli açmazın korumakullanmazıtlığı/çatışması olduğu ve çatışma yönetiminin her türlü kaynak kullanımında dikkatlerden uzak tutulmaması gereği açıktır. Çatışmalar; bir yöredeyaşayan halkın aşırı kaynak kullanımından kaynaklı çıkabildiği gibi, bazen de kalkınma amaçlı yatırımlara karşı yerel halkın karşı çıkışları yani kaynak korumamotivasyonu ile de olabilmektedir. Bu değerlendirmeler ışığında çalışmada iki amaç belirlenmiştir: Bunlar; Fırtına Havzası doğal kaynak yönetim sorunlarınınortaya konulması ve bu sorunların çözümüne yönelik stratejiler oluşturmak ve değerlendirmeler yapmaktır. Çalışmada kullanılan veriler Fırtına Havzasında uzunsüreden beri yapılan arazi çalışmaları; yerel halk, kamu ve özel sektör temsilcileri ile yapılan yüz yüze görüşmeler; uygulanan anketlerden elde edilen bilgiler veFırtına Havzası ile ilgili farklı araştırmacılar tarafından yapılmış olan çalışmalardan elde edilmiştir. Yapılan bu çalışmaya göre: Yapılmakta olan önemliyatırımların varlığına rağmen, Fırtına Havzası sahip olduğu doğal ve kültürel kaynakların kırsal kalkınmayı yeterli şekilde destekleyecek planlama vestratejilerden yoksun olduğu; Fırtına vadisi orman ve mera kaynaklarından çok yönlü faydalanmayı sağlayacak AR-GE çalışmalarının yetersiz olduğu ve derhalbaşlanması gerekliliği; Turizm için çok büyük bir potansiyel ortaya koyan ve Fırtına havzası içinde bulunan Kaçkar Dağları Milli Parkı kaynaklarını koruyacakyeterli sayı ve nitelikte personelin bulunmadığı; Fırtına havzasında yönetimsel faaliyetlerde bulunan kurumların yetersiz veya eksik olan kapasiteleriningeliştirilme gereği gibi sonuçlar ortaya çıkmış ve bu sorunların çözümüne ilişkin stratejiler ve değerlendirmeler ortaya konmuştur., One of the most important socio-economic problems in rural areas is inequality in income distribution and poverty, which is also the cause ofconflicts in direct resourceuse. There is no doubt that struggling with poverty is not an effort to increase incomes alone. The fight against poverty, of course,including protection of natural resources as well as the use of natural resources, requires planning with integrated and longrange applications. In other words,especially if natural resource management does not include sustainable implementations of basin-based integrated plans, resources are entering the process ofextinction. Fighting poverty and raising rural prosperity in the rural area, of course, it is necessary to use natural and cultural resources. On the other hand, it is themost basic problem that resource management needs to solve the use of natural resources should be kept at a level that does not jeopardize the existence ofresources and the natural resource management should be based on an approach which emphasizes protection. If natural resources are to be used to provide job andincome opportunities in an area, the sustainability of these jobs and revenues will, of course, be limited to the power of resources protection. The most importantdilemma in today's resource management plans is the conflict between use and protection of natural resources. Conflicts; It may be due to the excessive use ofnatural resource by the people living in a region and some times by the opposition of the local people against the investments for development, that is theirmotivation of resource conservation. Two goals have been identified in working with these assessments. These are; To identify of natural resource managementproblems and to create strategies and solutions to solve these problems in Fırtına Watershed. Data used in the study were obtained from field studies carried outsince the long run in the Fırtına watershed; face to face interviews with local residents, public and private sectore presentatives; information obtained from theapplied surveys and studies conducted by different researchers related to the Fırtına Basin. According to this study: Despite the significant investments beingmade, the planning and strategies of natural resources management to support the rural development is not well enough; The necessity for the innovative researchworks to provide multiple use of forest and pasture resources in Fırtına valley is inadequate and should be initiated immediately; Kaçkar Mountains National Park,which has a great potential for tourism and which is located in the Fırtına basin, does not have sufficient number and quality stuff to protect it sresources; Theconsequences of developing inadequate or inadequate capacities of institutions in administrative activities in the Fırtına basin have emerged, and the strategies andevaluations for resolving these problems have been put forward.

Doğal kaynaklar sürekli etkileşim halinde olan ekosistemlerdir. Bu ekosistemlerin planlanması bütünleşik havza planlanma ilkelerine göre yapılmalıdır. Ancak Rize il ölçeğindeki doğal kaynak planlama ve altyapı çalışmalarında bu hususun layıkıyla dikkate alındığı pek söylenemez. Bu çalışmanın amacı Pazar Hemşin havzası bazı havza karakteristikleri ile arazilerin yükselti kademeleri, eğim, bakı ve jeolojik yapıya göre dağılımlarının Coğrafi Bilgi Sistemi yardımıyla ortaya konulmasıdır. Araştırma sonucuna göre araştırma alanı 21216 hektar ve ortalama eğimi % 30,97’dir. Yükselti kademelerine göre en geniş arazi varlığı 4153,35 hektar (%19,58) ile 901-1200 m yükseltiler arasında ve en az arazi varlığı 633,26 hektar (% 2,98) ile 2100- 2400 m yükseltileri arasında olduğu belirlenmiştir. Eğim ve bakı faktörlerine göre arazilerin % 63,14’ü gölgeli bakılar üzerinde ve % 36,86’sı güneşli bakılar üzerindedir. Eğime göre en geniş ziraat alanı % 38,35 ile % 11-20 eğim gurubunda yer almaktadır. Orman arazilerinin % 30,44’ü asidik kayaçlar, % 69,43’ü nötr kayaçlar ve % 0,13 ile alüvyon alanlar üzerindedir. Kayaç türlerine göre en geniş orman varlığı % 30,33 ile granit kayaçlar üzerindedir. Yerleşim yerlerinin % 44,55’i asidik kayaçlar, % 54,37’si nötr kayaçlar ve % 1,08’i ile alüviyon alanlar üzerindedir. Mevcut yerleşim yerlerinin % 63,99’u gölgeli bakılar üzerinde, % 36,01’i güneşli bakılar üzerindedir. Havza genelinde yerleşim yeri kullanımlarında gölgeli bakılar baskın durumdadır. Yerleşim yerlerinin seçimi, yol ve alt yapı çalışmaları ile tarım arazilerinin kullanılmasında yukarıda ortaya konulan havza özelliklerinin dikkate alınması hem sorunların çözümlenmesi hem de sürdürülebilir havza yönetimi için faydalı olabilir Natural resources are ecosystems in constant interaction. Planning of these ecosystems should be done according to integrated watershed management principles. However, it cannot be said that this issue is taken into account in natural resource planning and infrastructure works in Rize. The aim of this study is to determine some basin characteristics of Pazar Hemsin basin and the distribution of lands according to elevation, slope, aspect and geological structure using of Geographical Information System. As a result of the study, the drainage area of the study area is 21216 hectares and its average slope is 30.97%. According to the elevation steps, it was determined that the largest land was 4153.35 hectares (19.58%) in 901-1200 m elevation steps, while the least amount of land was 633.26 hectares (2.98%) in 2100-2400 m elevation steps. According to the slope and aspect factors, 63.14% of the lands are on shady views and 36.86% are on sunny views. According to the slope, the largest agricultural area (38.35%) is in the slope group of 11-20 %. 30.44% of forest lands are on acidic rocks, while 69.43% on neutral rocks and 0.13% on alluvium areas. According to the rock types, the largest forest area is on granite rocks with 30.33%. 44.55% of the settlements are on acidic rocks, while 54.37% on neutral rocks and 1.08 % on alluvium areas. 63.99% of the settlements are on shady views, while 36.01% are on sunny views. Shaded views are dominant in the choice of settlement. Take into basin characteristics in the selection of settlements, road and infrastructure works and the use of agricultural lands may be beneficial for both solving problems and sustainable basin management in Pazar Hemşin River Basin

The aim of this study was to determine the influences of different feeding materials on the physico-chemical parameters of vermicompost using Eisenia fetida. In this study, four treatments, with the same conditions in terms of organic wastes type were prepared to produce vermicompost from hazelnut husk (% 100), tea plant waste (%100), hazelnut husk (A) (% 50) + tea plant waste (B) (50%), hazelnut husk (A) (30%) + tea plant waste (30%) + cow dung (20%) + sawdust (15%) + waste newspaper (%5) using earthworms. The standard laboratory analysis methods were used to determine the physical and chemical parameters in the different produced vermicomposts. The mean N content in the growing medium A, B, C, and D was 1,41%, 2,5%, 1,96%, and 1,47% respectively. The mean phosphorus content in the growing medium A, B, C, and D was 807,69 mg/kg, 1748,25 mg/kg, 1491,25 mg/kg, and 1410,75 mg/kg respectively. The mean potassium in the growing medium A, B, C, and D was 11244,69 mg/kg, 7790 mg/kg, 6884,25 mg/kg, and 8006,25 mg/kg respectively. Compared to the initial vermibed mixture, the N, P, and K content was higher in all the growing mediums. The Pb, Cd and As content was lower in all the growing mediums in the final compost than the initial vermibed mixture. Eisenia fetida is very effective in converting some waste materials into high-quality compost and decreasing the heavy metal content in the final vermicompost more than in the initial vermibed mixture., Bu çalışmanın amacı, farklı besleme materyalleri ile Eisenia fetida’nın beslenmesi sonucunda oluşan vermikomposttaki bazı fiziko-kimyasal parametrelerin tespit edilmesidir. Bu amaçla, fındık kabuğu (A) (%100), çay bitkisi atığı (B) (%100), fındık kabuğu (C) (%50) + çay atığı (%50), (D)fındık atığı (%30) +çay atığı (%30) +inek gübresi (%20) +talaş (%15) + atık kağıt (%5) oluşan besi ortamlarında rastgele yönteme göre dört tekrarlı denemeler kurulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen vermikomposttaki bazı fiziko-kimyasal parametreler standart laboratuvar testleri ile tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda A, B, C ve D yetiştirme ortamlarından elde edilen ortalama N içeriği sırasıyla %1,41, %2,5, %1,96 ve %1,47 dir. A, B, C ve D yetiştirme ortamındaki ortalama fosfor içeriği sırasıyla 807,69 mg/kg, 1748,25 mg/kg, 1491,25 mg/kg ve 1410,75 mg/kg’dır. Vermikomposttaki Pb, Cd ve As içeriği, tüm yetiştirme ortamlarında başlangıçtaki besi ortamına kıyasla daha düşük seviyede olduğu ortaya konulmuştur. Eisenia fetida’nın bazı atık maddelerin yüksek kaliteli kompost haline dönüştürülmesinde ve son vermikomposttaki ağır metal içeriğinin azalmasında etkili olduğu tespit edilmiştirAnahtar Kelimeler: Ağır metal, çay atığı, Eisenia fetida, fındık atığı, atık kağıdı

Hızlı sanayileşme, değişim ve aşırı tüketim çok ciddi çevresel sorunları da beraberinde getirmektedir. Artan çevre sorunları ormanlık alanlar ve hassas ekosistemler üzerinde yerel veya küresel ölçekte ciddi riskler ve sorunların oluşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dünya genelinde 200 önemli ekolojik bölgeden biri olarak tanımlanan Kuzeydoğu Anadolu coğrafyası içerisinde yer alan Fırtına vadisi Meydanköy şimşir ormanlarının arazi ve çevre karakteristikleri tespit edilmesi ve şimşir orman ekosistemi ile arasındaki etkileşimin ortaya konulmasıdır. Araştırma alanı arazi karakteristiklerine (eğim, yükselti, anakaya, meşcere karakteristikleri, drenaj ağı, vb) ait verilerin analizleri Google Earth Pro ve ArcGIS 10.5 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı Fırtına vadisi içerisinde Çamlıhemşin ilçe merkezine 20 km uzaklıkta, yaklaşık alanının 3.70 ha olduğu ve şimşir ekosisteminin tamamının 1. Derece sit alanı içinde olduğu, bu alanın yaklaşık %75-80 arasındaki bölümünün ise Kaçkar Dağları Milli Parkı içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Araştırma alanı arazisinin vadi tabanında ve yaklaşık %75’inin gölgeli bakılara üzerinde olduğu ve şimşir ekosisteminin tam ortasına trafik yoğunluğu oldukça fazla olan bir yolun geçtiği tespit edilmiştir. Koruma kullanma prensibine uygun ve bazı kısıtlarını içere alan kullanım ve yönetim modelinin oluşturulması, ekosistem içindeki bazı kızılağaçların alandan çıkarılması, alan içinden geçen yol güzergahının değiştirilerek alan dışına çıkarılması Şimşir ekosisteminin sağlığının artırılması ve sürdürülebilir yönetimi için yararlı olabilir.

Bu çalışma, ülkemizde büyükbaş hayvan gübresi ve evsel yemek atıklarından Yerli ve Kırmızı Kalifornia solucanları ile katı solucan gübresinin elde edilmesi için yapılan ilk araştırmadır. Çalışmada hem Yerli hem de Kırmızı Kalifornia solucanları için sekiz farklı besi ortamında üç tekrarlı deneme desenleri kurulmuştur. Denemelerin her birine başlangıç ağırlıkları belirlenen besi ortamları ve bu ortamların içine 30'ar adet solucan eklenmiştir. Her hafta deneme kaplarındaki solucanlar sayılmış, ağırlıkları belirlendikten sonra tekrar deneme kaplarına bırakılmıştır. İki aydan sonra solucan gübreleri alınmış ve hava kurusu hale getirildikten sonra analiz edilmiştir. En yüksek solucan sayısı ve ağırlığına % 30 inek gübresi + % 30 yemek atığı + % 30 Çay posası + % 10 Gazete kağıdı D (Kırmızı Kaliforniya solucanı) besi ortamında rastlanmıştır. Farklı besi ortamlarından elde edilen solucan gübresindeki en yüksek N, P, K, Zn, Ca, Cu, Fe değerlerine E % 100 inek gübresi (yerli solucan), en yüksek Mn değerine % 40 İnek gübresi + % 40 Yemek atığı + % 20 Çay posası (Kırmızı Kaliforniya solucanı), en yüksek Mg miktarına % 100 inek gübresi (Kırmızı Kaliforniya solucanı), en yüksek pH'a ise % 40 İnek gübresi + % 40 Yemek atığı + % 20 Çay posası (yerli solucan) besi ortamlarından elde edilen solucan gübrelerinde rastlanmıştır. Farklı besi ortamı olarak tercih edilen organik atıkların kompoze süresinin solucan sayısı, ağırlığı ve elde edilen solucan gübresinin bazı besin elementleri açısından etkili olduğu söylenebilmektedir. Bu sebeple organik atıklar, kompoze prosesi ve süresi açısından farklı araştırmaların olması gerektiği düşünülmektedir. This study is the first research to obtain solid vermicompost with local and Red California worms from cow dung and domestic food waste in our country. In the study, three repeating trial designs were established in four different growth mediafor both local and Red California worms. 30 worms assigned initial weights had left in the each container plots. The worms were counted in trial containers in every week, after their weights were determined, they were returned to the containers. After three weeks, vermicompost were removed and analyzed later air drying. The highest number and the heaviest weight of worms were found in the medium of cow dung (30 %) + food waste (30 %) + tea pulp (30 %) + newsprint (10 %) in Red California worm. The highest N, P, K, Zn, Ca, Cu, Fe values were determined in the vermicompost which formed growth media cow dung (100 %) in local worm. The highest Mn and Mg values, and pH were determined in the vermicompost which formed growth media cow dung (40 %) + food waste (40 %) + tea pulp (20 %) in Red California worm, cow dung (100 %) in Red California worm, and cow dung (40 %) + food waste (40 %) + tea pulp (20 %) in local worm, respectively. The effect of composition time of organic waste materials as different medium should be said in the number and weight of worms and certain nutrient elements of vermicompost. Therefore, there is need to new research for organic wastes, composition method and time. Consequently, it is thought that there should be different studies in terms of composite process, time and organic wastes.

Bu çalışmada, demlenmiş çay atığı ve evsel yemek atıkları ile beslemenin Kırmızı Kalifornia solucanından elde edilen katı solucan gübresindeki (vermikompostaki) bazı besin elementlere etkisi araştırılmıştır. Bu çalışma, ülkemizde evsel yemek atıklarından Kırmızı Kalifornia solucanı ile katı solucan gübresinin elde edilmesi için yapılan ilk araştırmadır. Bu çalışmada, altı farklı besi ortamında rastgele yönteme göre üç tekrarlı deneme deseni uygulanmıştır. Bu amaçla, denemelerin her birine başlangıç ağırlıkları belirlenen besi ortamları ve bu besi ortamlarının içine ağırlıkları tespit edilen30'ar adet solucan eklenmiştir.1 ay arayla deneme kaplarındaki solucanlar sayılmış, ağırlıkları belirlendikten sonra tekrar deneme kaplarına bırakılmıştır. Sekiz haftadan sonra solucan gübreleri alınmış ve hava kurusu hale getirildikten sonra analiz edilmiştir. En yüksek solucan sayısı ve ağırlığına E (% 50 demlenmiş çay atığı + % 50 inek gübresi) besi ortamında rastlanmıştır. Yemek atıklarının ≥ % 50 olduğu besi ortamlarında(B, C, F) solucanlar ölmüştür. Besi ortamlarından elde edilen solucan gübresindeki en yüksek N değerine (% 2,16) % 100 demlenmiş çay atığından elde edilen solucan gübresinde, en yüksek P, K, Ca, Zn, Cu, Fe, Mg değerleri ve pH'a % 50 demlenmiş çay atığı + % 50 inek gübresinden elde edilen solucan gübresinde, en yüksek Mn değerine % 40 demlenmiş çay atığı + % 40 yemek atığı + % 20inek gübresinden elde edilen solucan gübresinde rastlanmıştır. Farklı besi ortamı olarak tercih edilen organik atıkların kompoze süresinin solucan ağırlığı, sayısı ve meydana gelen solucan gübresinin bazı besin elementlerine etkisi olduğu söylenebilmektedir. Dolayısıyla; kompoze yöntemi, zaman ve besi ortamı açısından yeni araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. In this study, the effect of feeding with brewed tea waste and domestic food waste on the number and weight of Red California Worm and some nutrient elements of vermicompost were investigated. This study is the first research to obtain solid vermicompost with Red California Worm from domestic food waste in our country. In this study, three repeating trial designs were applied in six different media according to random method.For this purpose, the feeds assignedinitialweights and 30 worms in the these feeds were added in the each of the experiments. The worms were counted in trial containers in every 4 week, after their weights were determined, they were returned to the containers. After eight weeks, vermicompost were removed and analyzed later air drying. The highest number and the heaviest weight of worms were found in the medium of E (brewed tea waste 50 % + cow dung 50 %). Worms were mortality in food waste (≥ 50 %) in the mediums(B, C, F). The highest N value(2.16 %) was determined in the vermicompost which formed growth media brewed tea waste (100 %), the highest P, K, Ca, Zn, Cu, Fe, Mg values and pH were determined in the vermicompost which formed growth media brewed tea waste (50 %) + cow dung (50 %), and the highest Mn value was determined in the vermicompost which formed growth media brewed tea waste (40 %) + food waste (40 %) + cow dung (20 %), respectively. The effect of composition time of organic waste materials as different media should be considered on the weight and number of worms and certain nutrient elements of vermicompost. Therefore, there is need to new research for composition method, time and growth media. 55