Search

İş kazalarının artmasıyla iş sağlığı ve güvenliği her geçen gün daha da ön plana çıkmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği başta çalışanların güvenliğini olmak üzere üretim ve işletme güvenliğini sağlamak için gerekli olan planlı çalışmaları yapmaktadır. Bu çalışmaların odak noktasında da disiplinli ve düzenli bir şekilde yapılmış olan risk değerlendirmesi yer almaktadır. Yapılan risk değerlendirmesiyle işletme için tehlikeler tespit edilip tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğü tahmin edilerek mevcut kontrollerin yeterliliği dikkate alınıp riskin kabul edilir olup olmadığına karar verilmektedir. Gerekli olan düzeltici ve önleyici faaliyetlere karar verilerek iş kazalarının önüne geçilmektedir. Tekstil sektörü ülkemizin lokomotif sektörlerinden biridir. Bu anlamda ihracatınında yüksek olduğu bir sektör olması da önemlidir. Tekstil sektörü kendi içinde geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Böyle önemli bir sektörün üretim aşamalarındaki hususlarda göz ardı edilemez. Makine ağırlıklı olan tekstil sektöründe, sanayi devriminden sonra üretimde hız sağlanırken birtakım sorunlarında artışı gözlemlenmiştir. Sektör içinde makineleşmenin artması ve çalışılan alanlarda daha çok insan bulunmasıyla birlikte iş kazaları ve meslek hastalıkları da artmıştır. Bu durum tekstil için iş sağlığı ve güvenliği önemini ortaya koymuştur. Her ne kadar tekstil sektöründe işverenler iş sağlığı ve güvenliği maliyetlerini fazlalık olarak görüp göz ardı etmeye çalışsalarda devlette bu sektörle ilgili birtakım çalışmalar yapmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından işverenlerin eğitimi ve iş mevzuatından kaynaklanan yükümlülükleri konusunda bilinçlendirilmeleri amacıyla el kitapları serisi arasında ''10 Soruda Tekstil Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri'' yer almaktadır. Bunun gibi tekstil sektörü için yapılmış başka kaynaklarda vardır. Devletin bu girişimleri tekstil sektörünün bir kısmında önlemek ödemekten ucuzdur mantığını oluşturmuştur. İş kazaları ve meslek hastalıkları yapılan araştırmalar göre %50'sinin kolaylıkla önlenebileceği, %48' inin sistemli bir çalışma ile önlenebileceği, %2'sinin ise önlenemeyeceği ortaya çıkmıştır. Bu sebeple işyerlerinde tehlike kaynakları belirlenebilirse oluşabilecek riskler öngörülebilecek, kontrol altına alınabilecektir. Böylelikle iş kazaları azaltılmış olacak ve tehlikeler ortadan kaldırılabilecektir. Bunu ancak sistemli bir çalışma olan risk değerlendirmesiyle gerçekleştirmek mümkündür. Bu çalışmada da risk değerlendirme metodolojilerinden HAZOP ve 5x5 matris yöntemi kullanılmıştır. Çalışma için tekstil alt sektörlerinden olan örme kumaş imalatı yapan İstanbul'da bir firma seçilmiştir. Mevcut tehlikeler belirlenip tehlikelerin sonuçları ortaya koyulmuş, hafifletici ve önleyici mevcut kontroller var mı diye gözden geçirilmiş ve alınacak önlemler belirlenmiştir. Öncelikle 5x5 matris yöntemi için oluşturulan tablo içinden HAZOP için örnek birkaç tehlike belirlenip HAZOP çalışmasıyla da aynı tehlikeler için risk değerlendirmesi yapılmıştır. With the increase of the occupational accidents, the importance of occupational health and safety is getting to the foreground every day. Occupational health and safety are designed to ensure the safety of production and operation, especially for the safety of employees. The focus of these studies is on disciplined and regular risk assessment. With the risk assessment made, it is determined whether the risk for the enterprise is determined and whether the risk arising from the danger is estimated, the adequacy of the existing controls is considered, and whether it is considered risky. Decisions on necessary corrective and preventive actions are taken and job accidents are prevented.The textile sector is one of the locomotive sectors of our country. In this sense, it is also important that this sector is a sector with a high rate of exports. The textile industry itself has a wide range of products. Such an important sector cannot be ignored in the stages of production. In the machine-weighted textile sector, the speed of production after the industrial revolution has been accelerated, and a number of problems have also been observed. With the increase of mechanization within the sector and the presence of more people in the working areas, work accidents and occupational diseases have also increased. This situation has revealed the importance of occupational health and safety for textile. Although the employers in the textile sector try to ignore the cost of occupational health and safety as a surplus, the state department is doing some studies about this sector. In order to raise awareness of employers' obligations arising from training and labour legislation by the Ministry of Labour and Social Security Labour Inspection Board, `10 Responses to Occupational Health and Safety Precautions in the Textile Sector` is among the handbook series. There are other sources for the textile sector as well. This initiative of the state, in some parts of the textile sector, has created the logic of 'to prevent is cheaper than to pay'. Work accidents and occupational diseases can be prevented easily by 50% according to the researches, 48% can be prevented by systematic study and 2% cannot be prevented. Therefore, if sources of hazards can be identified in the workplace, the risks that may arise can be predicted and controlled. In this way, work accidents will be reduced and hazards can be removed. It is only possible to carry out this with a systematic risk assessment. In this study, HAZOP and 5x5 matrix method were used from the risk assessment methodologies. For the study, a firm was selected in Istanbul, which is a manufacturer of knitted fabrics from the textile sub-sectors. The existing hazards have been identified, the consequences of the hazards set forth, and the measures taken to ensure that there are existing mitigating and preventive controls. First, a few examples of hazards for HAZOP were identified from the table for the 5x5 matrix method, and risk assessments were made for the same hazards with the HAZOP study. 168

Sanayinin gelişmesi İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün öneminin artmasına sebep olmuştur. Gelişen üretim ekipmanları, büyüyen üretim kapasiteleriyle birlikte artan meslek hastalıkları ve iş kazalarının önüne geçilmesi için belirli düzenlemeler yapılması gereğini doğurmuştur. Ülkemizde 6331 sayılı İŞ Sağlığı ve Güvenliği kanunu ve yönetmelikleri ile birlikte çeşitli düzenlemeler getirilmiştir. Bu kanun kapsamında risk analizi ve değerlendirmesi zorunluluk haline gelmiştir. Örnek çalışmada risk değerlendirme yöntemlerinden HAZOP ve 5x5 Matris Yöntemleri seçilmiştir. Bu iki yöntemde de diğer metodlarda olduğu gibi tehlikeleri belirlemek ve bu tehlikelere karşı önlem alarak olası riskleri ortadan kaldırmak amaçlanmaktadır. Meydana gelebilecek tehlikeli durumları en az etki yaratacak ya da etkisi hissedilmeyecek durumlara dönüştürecek önlemler planlanmaktadır. Bu çalışmada tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı tekstil boyası ve haşıl kimyasalı üretimi yapan bir firmada HAZOP ve 5x5 matris metodolojileri kullanılarak risk analizi ve değerlendirmesi süreci uygulanmaya çalışılmıştır. Kullanılan kimyasal maddelerin, makinelerin, araç ve gereçlerin çalışma ortamına ve çevreye verebileceği zararları kaynağında yok ederek çalışanların ve çalışma ortamının güvenliğinin korunabilmesi hususunda iki analiz karşılaştırılarak , her iki analizin aynı firma için nasıl sonuçlar verdiği incelenmiştir. Benzer özellikteki işletmelerde ne gibi önlemler alınması gerektiği konusunda fikir vermesi ve bundan sonraki çalışmalara örnek olması hedeflenmektedir. Bu çalışmada iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılmış bilimsel makaleler, tezler ve internet sayfalarından yararlanılmıştır. With the development of the industry, the importance of the Occupational Health and Safety Culture had been increased. Specific arrangement has required to block developing manufacturing equipment, growing production capacity with increasing occupational diseases and work accident. In our country, various regulations have been introduced along with the Law No. 6331 on Occupational Health and Safety and its regulations. Risk analysis and evaluation under this law have become anobligation. In sample study HAZOP and 5x5 Matris methods of risk analysis were selected. In both methods, as in other methods identfy hazards and is aimed to eliminate the potential risks of taking measures against these dangers. Dangerous situations can occur that will create the least impact or effect that will be felt into the state measures are planned. In this study, manufacturing of sizing chemicals and textile dye in a company where used hazardous chemicals risk analysis and assessment evulation process were aimed to be applied with HAZOP and matrix metodology. It is researched that how resulted of both analysis for same the company by comparing two analysis by eliminating the harmful effect that chemical substances, machines, tools and equipment used in source can give to environment and working environment to protect the safety of the employeesand working environment. It aimed to be a model to next studies to advise that how should be provided in similar featured companies. In our study, scientific articles, theses and websites in the field of occupational health and safety were used. 94

18. ve 19. yüzyılda başlamış olan Sanayi Devriminin gelişmesine parallel olarak iş kazaları ve meslek hastalıklarında görülen artış üzerine yeni önlemler alınmaya gerek görülmüş ve bu önlemler zamanla birçok ülkede yaptırım gücü kazanmış kurumsal yapıların oluşmasını sağlamıştır. Bunlardan biri de 1950'li yıllarda Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda olmak üzere altı kurucu ülke tarafından kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu zaman içerisinde Roma Antlaşması'nı imzalayarak ortak bir pazara dayalı Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)'dur.Birçok ülke bu kurumsal yapıya üye olmuş ve gerek yasalara, gerek direktiflere uyum sağlamaya çalışmıştır.Türkiye de bu ülkelerden biridir. Ülkemizde,iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalar Osmanlı döneminde 1865 yılında Dilaver Paşa Nizamnamesiyle Cumhuriyet ve sonrası dönemde de birtakım kanun ve yönetmeliklerle iyileştirmeye yönelik yer verilmiştir. 1945 yılında Çalışma Bakanlığını kurulması İş güvenliği ve İş sağlığı konusunda en önemli aşama olmuştur.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından sonra, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı (İSGÜM),İş Teftiş Kurulu Başkanlığı (İTKB), İş Sağliği ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Merkezi (ÇASGEM) gibi kurum ve kuruluşlar oluşturulmuştur.4857 sayılı İş Kanununun kabulünden sonra, iş sağlığı ve güvenliği konusunda Avrupa Birliği'ne uyum amaçlanmıştır.Avrupa Birliği'nde yayınlanan politika belgelerine parallel olarak, Türkiye'de de yeni kanunlar, yönetmelikler ve ulusal politika belgeleri yayınlanmış ve 30 Haziran 2012'de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanun,bütün işyerlerini kapsamı altına alan koruma ve önleme anlayışına yöneliktir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda, belli tanımlar yapılmış, kapması genişletilmiş, çalışanların ve işverenlerin yükümlülükleri detaylı bir şekilde düzenlenmiştir.Tez çalışmamda,Avrupa Birliği uyum sürecinde Türkiye'de uygulanan iyileştirme aşamaları ,hazırlanan kanun ve ulusal politika belgeleri amaç ve hedefleri incelenerek böylece Avrupa Birliği sürecinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda Türkiye'nin mevcut durumu değerlendirilmiştir. Ayrıca Türkiye-Avrupa Birliği ilşikileri, Avrupa Birliği'nde (AB) İş Sağlığı ve Güvenliğinin gelişimi, bu gelişim ile mevzuatın oluşumu, İSG alanında yayınlanmış olan direktifler ve politikalara yer verilmiş bazı avrupa ülkelerinin istatistik verileri karşılaştırılmış ve Avrupa Birliği'nde İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamarına örnek ülkeler de dâhil edilmiştir. Bu bilimsel araştırmada Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatındaki değişiklikler ve Mevzuata uyumlaştırılma süreçleri araştırılmıştır. In parallel with the development of the Industrial Revolution, which began in the 18th and 19th centuries, new precautions had to be taken on the increase in occupational accidents and occupational diseases, and these measures ensured the formation of institutional structures that were sanctioned in many countries over time.One of these is the European Coal and Steel Community (EEC), which was founded by the six founding nations, Belgium, Germany, France, Italy, Luxembourg and the Netherlands, in the 1950s, through the signing of the Rome Interpretation over time. Many countries have become members of this institutional structure and have tried to comply with both the law and the directives. Many countries have joined these working organizations and have tried to comply with both the legislation and the directives. Turkey is one of these countries.Practices related to occupational health and safety in our country In the Ottoman period, in 1865, with Dilaver Pasha Ordinance, the Republic and the post-period were given a place to improve with some laws and regulations. Establishment of the Ministry of Labor in 1945 has been the most important stage of work safety and occupational health.After the Ministry of Labor and Social Security, there are institutions such as the Institute for Occupational Health and Safety Research and Development (ISGÜM), the Labor Inspection Board (İTKB), the General Directorate of Occupational Health and Safety (ISGGM) and the Labor and Social Security Training Center (ÇASGEM) Organizations were established.Following the adoption of the Labor Law No. 4857, The European Union aimed at harmonization with respect to occupational health and safety. Parallel to the policy documents published in The European Union, new laws, regulations and national policy documents were published in Turkey, and on June 30, 2012, numbered 6331 The Law on Occupational Health and Safety came into force. This law is aimed at protection and prevention that covers all businesses. In the Law No. 6331 on Occupational Health and Safety, certain definitions were made, the door was expanded, and the obligations of employees and employers were arranged in detail.In studying the thesis, the aims and targets of the improvement law, prepared law and national policy documents in the European Union harmonization process have been examined so that the current situation of Turkey on occupational health and safety in the European Union process has been evaluated.In addition, Turkey-EU relations, European Union (EU) development of health and safety, the development of legislation, the directives published in the field of OSH and the statistical data of some european countries included in politics have been compared and the European Union has been working on Occupational Health and Safety Examples of applications have been included in the countries. this scientific research, changes in the legislation on occupational health and safety in Turkey and the harmonization processes of the legislation in the EU harmonization process have been investigated. 118

Bu tez çalışmasında, 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] çinko (II) (6), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] kloro-galyum (III) (7), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] bakır (II) (8), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] okso-titanyum (IV) (9) bileşikleri ve bu bileşiklerin kuaterner türevleri olan 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-metil-2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] çinko (II) sülfat (10), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-metil-2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] kloro-galyum (III) sülfat (11), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-metil-2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] bakır (II) sülfat (12) ve 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-metil-2-merkaptopiridin) ftalosiyaninato] okso-titanyum (IV) sülfat (13) bileşikleri sentezlendi.Ftalosiyanin bileşiklerinin sentezini takiben, elektrokimyasal yöntem ile yüksek yoğunlukta ve homojen dağılımlı anodik alüminyum oksit (AAO) yapıları elde edildi. Nanotel elde edebilmek amacıyla sentezlenen ftalosiyanin bileşiklerinin her biri elektrokimyasal biriktirme yöntemi ile üretilen AAO şablonlarının içerisinde biriktirilerek nanotel yapıdaki ftalosiyanin malzemeler elde edildi.Sentezlenen bileşiklerin yapıları FT-IR, UV-Vis, 1H-NMR, kütle spektrumları ve elementel analiz sonuçları yardımıyla aydınlatıldı. Elde edilen ftalosiyanin nanotellerin yapıları ise AAO şablonların elektrokimyasal biriktirme yönteminin öncesi ve sonrasında FESEM (Alan Emisyonlu Taramalı Elektron Mikroskobu) cihazından elde edilen görüntüler yardımıyla karakterize edildi. In this work, the non-ionic phthalocyanine compounds 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] zinc (II) (6), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] chloro-gallium (III) (7), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] copper (II) (8), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] oxo-titanium (IV) (9) and their quaternized derivatives 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-methyl-2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] zinc (II) sulphate (10), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-methyl-2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] chloro-gallium (III) sulphate (11), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-methyl-2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] copper (II) sulphate (12), 2,3,9,10,16,17,23,24-oktakis-[(N-methyl-2-mercaptopyridine) phthalocyaninato] oxo-titanium (IV) sulphate (13) were synthesized. Following synthesis of the compounds, close packed evenly distributed anodic alumium oxide (AAO) structures by electrochemical method were fabricated. Finally, each of the metallophthalocyanine compounds were tried to deposit into AAO templates using electrodeposition to achieve phthalocyanine nanowires.The synthesized novel compounds have been characterized by FT-IR, UV-Vis, 1H-NMR, mass spectra and elemental analysis. Also, FESEM was used to characterize phthalocyanine nanowires via anodic aluminium oxide templates before and after electrochemical deposition procedure of the compounds. 125