Search

While waqf past significant contribution towards the welfare of society has been acknowledged, it is believed that waqf has potential to be the icon and esteemed institution to establish Islamic civilization and promote socio economic justice in this contemporary era. While more studies on waqf have been conducted, it is apparent that Western perspective dominates the discussion. Less literatures from well-known Muslim scholar is explored to gain the insight for waqf development. As such, with the spirit for waqf revival, this current study is going to fill this gap by exploring and relating to the perspective of Ibn Khaldun. Firstly, this paper is going to elaborate the perspective of Ibn Khaldun on the role of the State for socio-economic development. Secondly, it will elaborate the Ibn Khaldun’s perspective on how to promote moral values that warrant sustainable and fair environment in the society. Based on his perspectives, a recommended practice is proposed to promote waqf for socio-economic development. This study represents the pioneer work that attempts to elaborate waqf and Ibn Khaldun’s perspective to promote sustainable socio-economic development. Vakıf geçmişinin toplumun refahı üzerinde önemli katkısı kabul edilirken, vakfın bu çağdaş dönemde İslam medeniyetini kurmak ve sosyo-ekonomik adaleti teşvik etmek adına bir simge ve saygın bir kurum olma potansiyeline sahip olduğuna inanılmaktadır. Vakıf üzerinde çok fazla çalışma yapılmasına rağmen, Batı perspektifinin tartışmaya hâkim olduğu açıktır. Vakıf gelişimi ile ilgili iç görü kazanmak için tanınmış Müslüman âlimlerden ise daha az çalışma tetkik edilmiştir. Haddi zatında bu çalışma vakfın dirilişi için bu tutum ile İbn Haldun'un perspektifini keşfederek ve onunla ilişkilendirerek bu boşluğu dolduracaktır. İlk olarak, bu makale İbn Haldun'un sosyoekonomik kalkınma için Devletin rolü konusundaki perspektifi üzerinde duracaktır. İkinci olarak, İbn Haldun’un toplumda sürdürülebilir ve adil ortamı garanti eden ahlaki değerlerin nasıl teşvik edileceğine ilişkin bakış açısını ele alacaktır. Onun bakış açısına dayanarak, sosyo-ekonomik kalkınma için vakfın teşvik edilmesi adına önerilen bir uygulama teklif edilmektedir. Bu çalışma sürdürülebilir sosyo-ekonomik kalkınmayı teşvik etmek için vakıf ve İbn Haldun’un bakış açısını detaylı bir şekilde ele alma girişiminde bulunan öncü çalışmaları temsil etmektedir.

Bu çalışmanın amacı, akademik bilgi üretiminin önemli bir boyutunu oluşturan lisansüstü tezlerde çalışma ahlakı ve etrafındaki kavramların bibliyometrik olarak analiz edilmesidir. Ahlak kavramı, iyi ve kötüye, doğru ve yanlışa ait ilkeler olarak tanımlanırken; etik, davranışları dikkate alarak neyin iyi veya kötü; neyin doğru veya yanlış olduğunun ortaya konulmasıdır. Bu çalışmada, toplumda işe ve çalışmaya gösterilen tutumlar ve bu husustaki değerler anlamını taşıyan çalışma ahlakı kavramı ele alınmıştır. Bu araştırmada, Yüksek Öğretim Kurulu web sayfasında yer alan Ulusal Tez Merkezi veri tabanı üzerinden çalışma ahlakı, çalışma etiği, iş ahlakı, iş etiği, meslek ahlakı ve meslek etiği anahtar kelimeleri kullanılarak bu konularda yayınlanan lisansüstü tezler bibliyometrik analiz yapılarak değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, 1996–2019 yılları arasında yazılan 163 tez çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Tezlerin savunulduğu yıl, danışman unvanı, anabilim dalı, anahtar kelime, örneklem, araştırma metodu, kullanılan veri analiz tekniği gibi değişkenler ile değerlendirme yapılarak, Türkiye’de çalışma ahlakı ve etrafındaki kavramlarla ilgili yapılan lisansüstü tezlerin genel bir haritası çıkarılmıştır. Çalışmanın neticesinde, Türkiye’de ahlak ve etik ile ilgili çalışmaların birçok akademik alana yayıldığı, yapılan çalışmaların 2016-2019 yıllarında artış gösterdiği tespit edilmiştir. Etik ve ahlak kavramlarının tam olarak anlaşılmadığı ve birbirine karıştırıldığı ise araştırmanın bir başka sonucudur., The purpose of this study is to bibliometrically analyse the work ethics and the concepts around it regarding postgraduate theses, constituting an important dimension of academic information production. Whereas the concept of morals is defined as principles regarding good and bad, right and wrong; ethics is determination of what is good or bad, what is right or wrong considering acts. In this study, approaches towards business and work and the concept of morals of work, meaning the values in this regard, are discussed. In this paper, keywords, “work ethics”, “morals of business”, “business ethics”, “morals of profession” and “professional ethics” have been used through database of National Thesis Centre on the website of Council of Higher Education have been used postgraduate theses published in this fields have been evaluated by being analysed bibliometrically. In this direction, 163 theses, written between the years 1996 and 2019 constitute the sampe of the study. An evaluation has been made with variables such as the data analysis technique used, research method, sample, keyword, department, title of the supervisor, the year when the thesis was defended and a general map of the postgraduate theses have been created with respect to work ethics and concepts around it in Turkey. In conclusion of the study, it has been detected that studies related to moral and ethics in Turkey have been performed in most academic fields and the number of the studies were on increase between 2016 and 2019. The fact that the concepts of morals and ethics are not completely comprehended and they are mistaken for each other is another result of the research.

İnsanın yaratılışından bugiüne kadar değer kavramı hep var olagelmiştir. 1995 yılından itibaren sistematize edilmeye başlayan Değerler Eğitimi, bugün ilkokulundan üniversiteye kadar her kademe verilmektedir. 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlkögretim İDKAB Bölümünde verdiğimiz Değerler Eğitimi dersinde en çok öne çıkan kavramlar sırasıyla sevgi, saygı ve ahlâk kavramlarıdır. Sevgi ve saygı kavramı uygulamış olduğumuz ankette de 1 ve 2. sırayı alınca Bartın Üniversitesi İslami ilimler Fakültesi Uluslararası Terör ve İslamofobi Sempozyumunda Değerler Eğitiminde Sevgi ve Saygı Oğretimi Bağlamında Hadislerin Rolü adı altında bir tebliğ sunmanın faydalı olacağı düşüncesinden hareketle bu tebligğ hazırladık. Terör ve İslamofobi kavramlarının, Miüsliimanları yaşadığı toplumdan tecrid edip, onlara zarar vermek amacıya Batının sinsi bir plan ve projesinin ürünüdür İslam kelimesinin manası teslimiyet ve güveni; Müslüman kelimesi ise selametin kaynağı olan kendisine güvenilebilecek, kişileri tavsif için kullanılmıştır. İslam, sevginin, saygının, adâletin, barışın ve muhabbetin billurlaştığı bir dindir. lslam'ın tasvip etmediği nefret ise sevginin, saygının, adâlet, barışın ve ve muhabbetin asliyetinden ve safiyetinden çok uzak olan zulmün, kargaşanın tezâhürleridir. İnsanığın bugün içine düştüğü huzursuzluğun ve givensizligin ana kaynağı, değerlerimizden sevgi ve saygıdan uzaklık, nefret ve kinin hâkimiyetidir. Değerler Eğitiminde en önemli yeri işgal eden sevgi ve saygı oğretimi bağlamında hadislerin rolünün üniversite eğitimi müfredat programında önemli bir yere sahip olduğundan şüphemiz yoktur. Tebliğimiz de bu husûsusun aydınlatılmasında bir nebze fayda sağlıyacaktrr. Concept of value has always existed from the creation of man to today. Values Education which started to be systematized since 1995 is given every level from primary school to university. The most prominent concepts in the Value Education of Education course that we give at the Primary Education of Religion Culture and Education of Ethics in Bartın University Faculty of Education in 2013 and in 2014 are the concepts of love, respect and morality respectively. We prepared this paper with the thought that it would be useful to present a communication under the name of the role of the hadiths in the context of love and education in the Values Education in the International Terror and Islamophobia Symposium at the Bartm University Islamic Sciences Faculty in the frrst and second surveys on the concepts of love and respect. The concepts of terrorism and Islamophobia are the products of an insidious plan and project of the West in order to isolate and hann muslims from their communities. The meaning of the Islamic word, the surrender and confidence of the muslim vocabulary is used to describe the person who can be relied upon as the source of the salvation. Islam is a religion that is shaped by love, respect, honor, peace and love. The hatred that Islam does not approve is the manifestations of persecution, turmoil, love, respect, justice, peace and love that are far from its realness and purity. he main source of uneasiness and insecurity that humanity has fallen into today is the distance from love and disrespect to our values, the domination of hatred and hatred. Values can't be denied hadiths's role on the context of love and respect teaching, which occupies the most important place in education, has an important place in the university education curriculum. Our communique will provide some benefit in illuminating this point. Bartın Üniversitesi Rektörlüğü

Aconcoction between the technology, entertainment and military has resulted in a‘new’ kind of warfare, which has started to determine the Americancounterterrorism strategy, the dronifiedwarfare. The U.S. for a long time now has been the leader in the productionand usage of armed drones and has attracted a lot of criticism regarding theway how it conducts the drone strikes, which in many cases has resulted incivilians killed. The U.S. dronified warfare has become the main determinantwhen discussing the legality, morality and effectiveness of the drone as theweapon, as many critics fail in distinguishing drone as a weapon and dronifiedwarfare as a process. This paper argues that if analyzed separately from theU.S. example, drone is a legal and moral weapon. Nevertheless, the paperemphasizes the fact that the U.S. must change its current way of conducting thestrikes by being aware of the fact that the irresponsible way it is acting inthe Middle East and regions around, sooner or later will backfire., Dronelaştırılmış savaş (dronified warfare),ABD'nin Terörle Mücadele Stratejisinde belirlemeye başlayan, teknolojinin,eğlencenin ve ordunun bir karışımından ortaya çıkan yeni savaş türü oldu.Silahlandırılmış İHA'ların üretiminde ve kullanımında uzun süredir ABD liderkonumunda yer almıştır ve İHA saldırılarının nasıl yapıldığı hususu vesaldırıların çoğu olayda sivil ölümlerine neden olması yönüyle birçokeleştirinin de odak noktası olmuştur. Birçok eleştirmen İHA'ların bir silah ve dronelaştırılmışsavaş savaş stratejisini bir süreç olarak birbirinden ayırma esnasında hatayadüşerken, İHA'ların bir silah olarak hukukiliği, ahlâğı, ve etkililiğitartışmasında ABD'nin dronelaştırılmış savaş savaş stratejisi için belirleyicirol oynamaktadır. Bu çalışma İHA'nın etik ve hukuki bir silah olduğunutartışmaktadır ve ABD'nin Ortadoğu'da ve çevresindeki sorumsuz tutumunun er yada geç geri tepeceğinin de farkında olarak ABD'nin şuanki İHA saldırı biçiminideğiştirmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Günümüz felsefecileri Hume Yasası'nı, genellikle, mantıksal ya da anlamsal bir tez olarak yorumlamaktadırlar. Buna göre, herhangi bir geçerli argüman, öncülleri arasında en az bir tane ahlaki içeriğe sahip bir önerme bulundurmuyorsa, sonucunda da ahlaki içeriğe sahip bir önerme bulunduramaz. Bu yorumlama, Hume'un kullandığı "önerme" ve "tümdengelim" kelimelerinin yanlış ele alınmasına dayanmaktadır. "Önerme" ve "tümdengelim" terimlerinin ilgili bağlam çerçevesinde anakronistik bir biçimde ele alınmaması gerektiğini savunacağım. Bu terimlerin doğru yorumlamaları şu şekilde olmalıdır: (1) "önerme" teriminin hiçbir özel (mantıksal) bir anlamı bulunmamaktadır ve (2) "tümdengelim" terimi çok geniş anlamıyla bütün çok-basamaklı çıkarım türlerini kapsamaktadır. Bu açıdan Hume Yasası, mantıksal ve anlamsal tez yorumlamalarının öne sürdüğünden daha geniş bir iddiaya sahiptir. Bu makalede, "önerme" ve "tümdengelim" terimlerinin Hume bağlamında nasıl doğru yorumlanabileceğini tartışacağım. Eğer bu doğru yorumlamaya uyacak olursak, Hume'un tezinin özel olarak ne mantıksal ne de semantik bir iddiası olmadığı görülecektir. Daha ziyade Hume, ahlaki yargılarımızın altında yatan hiçbir psikolojik ideler arası ilişki ya da olgulara dair durumun bulunmadığını tartışmak istemektedir. Bu yorumlamaya göre, "dir/dır-meli/malı" pasajının en can alıcı teriminin "ilişki" kavramı olduğu görülebilecektir. Hume Yasası, Hume'un, İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme(İnceleme; T) adlı eserinin üçüncü kitabının ilk kısmının sonunda bir pasajda yer almaktadır (T 3.1.1). Bu pasaj kelimesi kelimesine okunduğunda, Hume'un dir/dır ile bağlanmış önermelerden meli/malı ile bağlı önermelerin tümdengelimsel olarak çıkarsanamayacı iddiasını öne sürdüğü şeklinde yorumlanabilir. Bu okuma üzerinden de standart yorumlama olarak adlandırdığım Hume Yasası yorumlaması türemektedir. Buna göre, Hume, geçerli argümanlarımızda meli/malı ile bağlı önermelerin sonuçta yer alması halinde en az bir öncülünde bu türden bir önerme olması gerektiğini iddia etmektedir. Fakat bu yorumlamanın dayandığı iki önemli terim olan "önerme" ve "tümdengelim" dikkatli incelendiğinde Hume'un bu terimler ile farklı kavramları kastettiği görülecektir. Bu durumda da standart yorumlama kabul edilebilir bir yorumlama olmaktan çıkacaktır. İlk olarak "önerme" terimini inceleyecek olursak, bu terimin hem bahsi geçen pasajda hem de İnceleme'nin genelinde, bizim bugün anladığımız gibi bir teknik anlam ile kullanılmadığı görülecektir. Teknik bir anlamda kullanılmanın aksine, Hume "önerme" kelimesini her cümle ya da her anlamlı ve doğruluk değeri taşıyabilecek cümle için kullanmaktadır. İnceleme'de önerme kelimesini aradığımızda 51 kez kullanıldığını görebiliriz. Fakat cümle kelimesini aradığımızda şaşırtıcı bir şekilde bu kelimenin sadece bir kez kullanıldığı görülmektedir. Bu da göstermektedir ki; Hume, önerme kelimesini cümle anlamında da kullanmaktadır. İstatistiksel olarak iddiamı destekleyen bu veri aynı zamanda bağlamsal olarak da desteklenmektedir. T 1.3.7'deki pasaj Kail (2007: 38), Cohon (2008: 26) ve Owen'in (1999: 99) de dedikleri gibi Hume için "önerme" kavramının ideler arası ilişkilerin ifadeleri ya da geniş anlamda yargı ve inanç anlamına geldiğini göstermektedir. "Dir/dır-meli/malı" pasajındaki kullanıma baktığımızda soruna dair vurgunun önermelerin önerme yapılarına yönelik olmadığını; önermelerin ifade ettikleri ilişkilerin niteliğine dair olduğu görülmektedir. Bu durumda pasajda önem arz eden terim "önerme" değil "ilişki"dir. Hume'un ilişkiler görüşü bu makalede konu alınmayacaktır. Zira bu bütünüyle ayrı bir çalışma gerektirir. Fakat kısaca şunu söylemeliyim ki ahlaki önermelerin geçerli argümanlarla çıkarsanamayacağı iddiası, Hume'a göre ahlaki önermelere karşılık ilişkiler olmamasından kaynaklanmaktadır. İkinci olarak, standart yorumlamanın temel aldığı çok daha önemli bir kavram olan "tümdengelim" terimini inceleyeceğim. Standart yorumlamanın aksine, "tümdengelim" teriminin, Hume bağlamında, bugün bizim anladığımız anlamının ötesinde, çok daha geniş bir biçimde çıkarım; -özellikle de, çok basamaklı çıkarımların tümü için kullanıldığını savunacağım. İlk olarak, tekrar, İnceleme'deki arama sonuçlarına bakarsak, "tümdengelim" kelimesinin dört kez ve bu kelimenin türevlerinin de sadece bir kez geçtiğini görebiliriz. Bu sonuç iki şekilde yorumlanabilir. Birçok araştırmacının da söylediği gibi, Hume'un tümdengelim kelimesi yerine "kanıta dayalı akıl yürütme" terimini kullandığını ve bu iki terimin aynı anlama geldiğini iddia edebiliriz. Diğer taraftan, görece daha az sayıda araştırmacının söylediği gibi, tümdengelim terimi ile Hume'un "genel olarak argüman" demek istediğini ve "kanıta dayalı akıl yürütme" ile "zorunlu olarak doğru öncüller ve sonuç içeren argüman"ları kastettiğini savunabiliriz. Benim hedefim özellikle "dir/dır-meli/malı" pasajındaki kullanımı anlamak olduğundan; bu yorumlamalardan hangisinin daha doğru olduğundan ziyade hangisinin mevzu bahis pasajdaki kullanımı daha doğru açıkladığını tespit etmek daha fazla önem taşımaktadır. Bu dört kullanım incelendiğinde, Hume'un "tümdengelim" terimi ile yalnızca kanıta dayalı çıkarımı kastetmediği görülebilir. Kanıta dayalı çıkarım, Hume'a göre, sonucunu öncülleri içerisinde barındırmalıdır. Yani kanıta dayalı çıkarımlarda yeni bir bilgi ortaya konulamaz. Bu anlamıyla kanıta dayalı çıkarım bizim bugün kullandığımız anlamıyla "tümdengelim" kavramıyla benzer anlamlı olarak yorumlanabilir. Ancak, tümdengelimsel çıkarımlar için Hume, "apaçık çıkarımlar" ifadesini kullanırken, örnek olarak kanıta dayalı çıkarımların yanı sıra delile dayalı çıkarımları da örnek olarak göstermektedir. Bu durumda hem ideler arası ilişkiler hem de olgulara dair durumlardan türetilen ideler birer tümdengelim olarak anlaşılmalıdır. Bu durum sözü edilen pasajın son cümlesinde de kendini göstermektedir. Araştırmacılar, dönemin "tümdengelim" kavramını açıklamak için hem dönemin diğer filozoflarının kullanımlarına hem de dönemin sözlük ve mantık kitaplarındaki ifadelere başvurmaktadır. Ancak, Hume'un bir deneyci olduğu göz önünde bulundurulduğunda dönemin deneycilerinin tümdengelim anlayışı daha belirleyici bir rol oynayacaktır. Deneyciler için tümdengelim tasımsal olmaktan öte psikolojik bir çıkarımdır. İdeler arasında aracı bir ideye gerek duymadan türetilen ideler tümdengelimsel olarak çıkarsanmaktadır. Locke (1975), Gassandi (1981) ve Arnauld ve Nicole (1996) tümdengelimi bu şekilde kullanmışlardır. Tabi ki, bu ipuçları dönemin tümdengelim anlayışını ortaya koymak için yeterli olmasa da, Hume'un kullanımını anlamamız için yeterli kaynağı sağlamaktadır. İnceleme'deki metinsel ipuçları Hume'un deneyci gelenek ile paralel bir "tümdengelim" kullanımı olduğunu söylemeyi gerektirmektedir. Tüm bu açıklamalara ek olarak Hume'un bahsi geçen pasajda neden "tümdengelim" terimini kullandığını da açıklamamız gerekmektedir. Hume tümdengelim yerine "çıkarım" ya da "argüman" terimlerini de kullanabilecekken neden ısrarla "tümdengelim" terimini kullanmıştır? Bu hususla ilgili Annette C. Baier (2010) orijinal bir iddia öne sürmektedir. Baier'e göre Hume, aynı Locke gibi, "tümdengelim" terimini sözlü ifade yetisi olan canlıların (örn. insanların) kullanabileceği bir araç olarak görüp, daha genel bir ifade olan "çıkarım" terimini akıl ya da biliş sahibi olan tüm canlıların (örn. hayvanlar) yapabildiği bir operasyon olarak kullanmaktadır (2010: 52). Buna göre, "çıkarım" tek basamaklı (direkt) edinimleri oluştururken, "tümdengelim", çok basamaklı bütün çıkarımları kapsamaktadır. Örnek olarak, görsel duyumlardan edinilen algılar birer "çıkarım" oluştururken, algılar setinden çıkarsanan bütün ideler birer "tümdengelim"dir. Sonuç olarak, bu makalede Hume'un "tümdengelim" terimi ile ideler arası ilişkilere dair çıkarımlarla olgulardan türetilen bütün çıkarımların genel bir adını ifade ettiğini iddia etmekteyim. Bu makalede Hume Yasası'nın yeni bir yorumlaması yapılmamıştır. "Meli/malı" ifadelerinden "dır/dir" ifadelerinden neden çıkarsanamayacağı hususu bu makalenin ele aldığı bir konu değildir. Bu yorumlama her ne kadar çok daha önemli olsa da, bu makalede ortaya konan terimlerin analizi olmadan Hume Yasası'nın başarılı bir yorumlaması elde edilemez. Bu kapsamda, makale Hume Yasası yorumlamalarına şu katkıları sağlamaktadır. İlk olarak, Hume Yasası mantıksal ya da anlamsal bir tez olarak kısıtlandırılamaz. İkinci olarak, Hume'un ilişkiler görüşünün dikkatli bir incelemesi olmaksızın "meli/malı" önermelerinin doğasını tam olarak anlayamayız. Son olarak, İnceleme 3.1.1'e sağlam bir bakış bize, Hume'un ahlaka dair önermelerin psikolojik alt yapısına, onların biçimsel yapılarından daha fazla önem vermiş olduğunu gösterecektir. Bu durumda, Hume Yasası mantıksal ya da anlamsal bir tez olmaktan öte psikolojik bir tez olarak ele alınmalıdır. Contemporary scholars frequently interpreted Hume's Law as a logical or semantic thesis. Accordingly, no argument can have a conclusion with moral content without having at least one premise containing a moral term. This interpretation depends on the misconception of Hume's use of the terms "proposition" and "deduction". I argue that "proposition" and "deduction" in the relevant context should not be interpreted anachronistically. The correct interpretation of these terms would be that; (i) "proposition" has no special (logical) meaning, and (ii) "deduction" means very broadly all types of multi-step inferences. In this case, Hume's Law offers a wider claim than the logical and semantic thesis suggest. In this paper, I am going to argue for this correct interpretation of Hume's use of the terms "proposition" and "deduction". If we appeal to this correct interpretation, we can see that Hume's thesis has no specifically a logical or semantic point. Hume wants to argue instead that our moral judgments have no underpinning psychological relations of ideas or matters of facts. According to this interpretation, it can be seen that the crucial term of the "is-ought" passage is Hume's "relations"

GENEL BİLGİLERİsim ve Soyadı: Yasin UZUNAnabilim Dalı: Felsefe ve Din BilimleriProgramı: Din EğitimiTez Danışmanı: Prof. Dr. Mustafa UstaTez Türü ve Tarihi: Doktora – Ocak 2014Anahtar Kelimeler: Din Öğretimi, Empati Becerisi, Ahlaki Tutum DüzeyiÖZETDİN ÖĞRETİMİNDE EMPATİ BECERİSİNE DAYALI ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN KULLANILMASIBu araştırmada, empatinin din öğretiminde kullanılabilir bir yöntem olduğu araştırılmıştır. Araştırmanın amacı, empati kavramını bir din öğretim yöntemi olarak ele almak, ahlak öğretiminde kullanılabilir bir yöntem olduğunu ortaya koymak ve bu yöntemin öğrencilerin ahlaki tutum düzeylerine olan etkisini araştırmaktır. Araştırmada, empati becerisine dayalı öğretim yöntem ve tekniklerinin uygulandığı sınıftaki öğrencilerin ahlaki tutum düzeyleri ile geleneksel öğretim yöntem ve tekniklerin uygulandığı sınıftaki öğrencilerin ahlaki tutum düzeyleri bazı kişisel değişkenler ile incelenmiştir. Deneysel çalışma, 2011 yılında, İstanbul’un Gaziosmanpaşa ilçesindeki Karlıtepe Ortaokulu’nda 6. Sınıfta öğrenim gören 83 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Envanteri, Çocuklar İçin Empati Beceri Ölçeği ve Ahlaki Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Ölçekler öğrencilere uygulamadan önce ön test, uygulamadan sonra son test olarak uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS programı kullanılarak, varyans analizi, t-testi ve Scheffe testleri ile yapılmıştır.Teorik inceleme sonucunda, empatinin İslami literatürde değinilen önemli bir kavram ve din ile ahlak öğretiminde kullanılabilir bir yöntem olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca empati becerisine dayalı etkinliklerin, öğrencilerin ahlaki bilinç, duygu ve davranış düzeyini etkileyen önemli bir faktör olduğu sonucuna varılmıştır. Deneysel çalışmada elde edilen bulgular sonucunda ise empati becerisine dayalı öğretim yöntem ve tekniklerinin, öğrencilerin ahlaki tutum düzeylerine olumlu yönde katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca akademik başarı, coğrafi köken, aile tutumları, kardeş sayıları, aile gelir düzeyi ve empati becerisi gibi değişkenlerin, öğrencilerin ahlaki tutum düzeylerini etkileyen önemli faktörler oldukları sonucuna varılmıştır.GENERAL KNOWLEDGEName and Surname: Yasin UZUNField: Philosophy and Religious SciencesProgramme: Religion EducationSupervisor: Professor Mustafa USTADegree Awarded and Date: Doctorate – January 2014Keywords: Religious Education, Empathy Skill, Moral Behavior LevelABSTRACTUSE OF EDUCATIONAL METHODS AND TECHNIQUES WHICH ARE BASED ON EMPATHY SKILLS AT RELIGION TEACHINGIn this paper, it has been researched whether empathy is an applicable method in religious education. The objective of this research is to examine concept of empathy as a teaching method in religious education, prove that it is an applicable method for moral education and research the impact of method on moral behavior levels of students. In the research, moral behavior levels of students in the class where empathy skill-based teaching method and techniques have been practiced and moral behavior levels of students in the class where traditional teaching method and techniques have been practiced have been examined taking into account some personal variables. Experimental study was conducted on 83 students attending 6th grade of Karlitepe Secondary School in Gaziosmanpasa district of Istanbul. The data of study was collected by means of Personal Information Inventory, Empathy Skill Scale for Children and Moral Behavior Scale. The scales were applied to children as pre-test before practice and post-test after the practice. Statistical analysis of data was undertaken by means of using SPSS program, variance analysis, t-test and Scheffe tests. As a consequence of theoretical examination, it has been concluded that empathy is an important concept referred in Islamic literature and an applicable method which can be benefitted in religious and moral education. Furthermore, it has also been concluded that empathy skill-based activities are significant factors affecting moral awareness, emotion and behavior levels of students. As a result of findings obtained during experimental study, it was understood that empathy skill-based teaching methods and techniques contributes in a positive way into moral behavior levels of students. Additionally, it was found that variables such as academic success, geographical origin, family behaviors, number of siblings, income level of family, and empathy skill are substantial factors affecting moral behavior levels of students.

Lawrence Kohlberg (1927-1987); felsefe, psikoloji, sosyoloji, antropoloji ve eğitim başta olmak üzere pek çok alana hâkim olan; en belirgin olarak da bilişsel ahlak gelişimi teorisiyle tanınan bir bilim insanıdır. Ulusal ve uluslararası düzeyde Kohlberg üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında, genellikle Kohlberg’in ahlak gelişim teorisi üzerinde durulduğu; ahlak eğitimine ilişkin yaptığı çalışmalarınsa gölgede kaldığı görülür. Oysa Kohlberg, ahlak eğitiminin gerek teorik, gerekse pratik alanına oldukça önemli katkılarda bulunmuş ve geleneksel ahlak eğitimi yaklaşımlarına karşı geliştirilen çağdaş ahlak eğitiminin en seçkin isimlerinden biri olmuştur. İşte bu makalede Kohlberg’in kısaca hayatı, ahlak eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamaları ele alınacak ve bir ahlak eğitimcisi olarak tanıtılmaya çalışılacaktır. Lawrence Kohlberg (1927-1987) is a scholar who has comprehensive knowledge of many fields especially philosophy, psychology, sociology, anthropology and education, and who is known clearly for cognitive moral development theory. Having looked at the works in national and international scale which are done on Kohlberg, it is seen generally that his moral development theory has been emphasized and that his moral educational works have been neglected. In fact Kohlberg has contributed quite significantly to moral education both its theoretical and practical aspects, and he became one of the outstanding figures of contemporary moral education, which has been developed against the traditional moral developmental approaches. Here in this paper Kohlberg’s life, his remarks on moral education and his practices will be handled, and Kohlberg will be introduced as a moral educator.

Kur'ân'ı "bağlamsalcı/ contextualist" bir okuma özellikle "progresif içti-hatçılar/ progressive- ijtihadis" olarak adlandırılan Müslümanlar arasında gide-rek popüler hale geliyor. Bu okumanın önemli unsurlarından biri Kur'ân'ın ahlâkî- hukûkî içeriğini anlamak, yorumlamak, bu içeriği günümüz Müslüman-larının değişen ihtiyaçları ve şartlarıyla ilişkilendirmektir. Metnin sosyo- tarihsel bağlamına yüksek derecede vurgu yaparak metne farklı düzeylerde yaklaşmak önemlidir. Klasik tefsirde sosyo- tarihsel bağlama vurgu, esbâb-ı nüzûl literatü-rünün sık sık kullanmasına rağmen özellikle ahlâkî- hukûkî metinlerin yoru-munda önemli kabul edilmedi. Bu makalede ben progresif içtihatçıların Kur'ân'ın ahlâkî- hukûkî metinlerini, bağlamsalcı bir okumayı nasıl benimse-diklerini inceleyeceğim. Bunu göstermek için ben bir veya iki tür metin (ayetler) ile onların progresif içtihatçılara göre yorumlarını kullanacağım, bu yaklaşımın ana hatlarını ortaya koymaya çalışacağım ve bu yaklaşımın karşı karşıya oldu-ğu sorunların bir kısmını vurgulayacağım, A „„contextualist‟‟ reading of the Quran is becoming increasingly popu-lar, particularly among those Muslims referred to as „„progressive- ijtihadis‟‟. One of the primary concerns of this reading is that in order to understand and interpret the ethico- legal content of the Quran and relate that content to the changing needs and circumstances of Muslims today, it is important to appro-ach the text at different levels, giving a high degree of emphasis to the sociohis-torical context of the text. In the classical tafsir this emphasis on socio-historical context was not considered important, particularly in the interpreta-tion of the ethico-legal texts, despite the frequent use of asbab al-nuzul literatu-re. In this paper, I will explore how progressive- ijtihadis are adopting a con-textualist reading of ethico-legal texts of the Quran. To illustrate this, I will use one or two such texts (verses) and their interpretations by the progressive-ijtihadis and will seek to demonstrate the contours of this approach, and high-light some of the challenges this approach is facing.

Din ve ahlak, beşerî hayata anlam ve değer katan iki alandır. Bu alanlar arasında; farklı açılardan incelenmesi mümkün felsefi, sosyolojik, tarihi, psikolojik, siyasi vs. bir münasebetin olduğu veya felsefî gerekçelerle bir ilişki problemi oluşturma çabalarının görüldüğü düşünce ve kültür tarihinde malum bir konudur. Bu çalışmamızda din ve ahlak alanlarına bağlı olarak din - ahlak ilişkisi problemi ve bu problem çerçevesinde tartışılması mümkün bazı felsefi problemler, II. Meşrutiyet feylesofu Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın din ve ahlak ile ilgili görüşlerine odaklanılarak incelenmiştir.Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın Din -Ahlak İlişkisi Problemine Yaklaşımı isimli çalışmamızda din ve ahlak, aralarındaki ilişki problemi bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırma konumuz, Rıza Tevfik'in agnostik sayılabilecek tekâmülcü felsefi düşüncesi paralelinde ve din felsefesinin bazı konusal problemleri kapsamında genel olarak din, dinin önemi, Allah'ın varlığı ve sıfatları; ahlak, ahlak felsefesi, ahlakın gerekliliği, din ve ahlak felsefesi açısından bazı konu ve kavramlar; din ile ahlak arasındaki ilişki sorunu, bu sorunun farklı versiyonlarının farklı açılardan tartışılması ve din -ahlak ilişkisi problemi ekseninde bazı felsefi meselelerin tartışılması gibi başlıklar çerçevesinde işlenmiştir., Religion and ethics constitute two powerful sources of meaning and value in human life. In the history of thought and culture we plainly see that some philosophical, sociological, historical, psychological and political correlations are considered to exist between these two sources or at least it is supposed to represent deep relational issue. In this dissertation we focus on Riza Tevfik Bolukbasi‟s, the philosopher of II. Consitutional Monarchy Period (II. MeĢrutiyet), views and ideas on religion and ethics in the context of their mutual relation issue. Riza Tevfik Bolukbasi’s Approach to the Relation Between Religion and Ethics entitled dissertation is considered to investigate philosopher‟s thoughts about religiona and ethics based on their mutual relation. Our main research objectives in this paper were religion, its importance and influence, existance and attributes of God, morality, philosophy of ethics, necessity of ethics, some special topics and concepts in the light of philosophy of religion and ethics, problem of relation betwen religion and ethics etc. along with Riza Tevfik‟s philosophical thought which can be seen as an agnostic and evolutionary.

Bilginin yapılandırılması esasına dayanan yapılandırmacı yaklaşım, öğrenme sürecinde öğrenciyi, bilgiye bizzat kendisi ulaşabilen, bilgiyi işleyebilen, yorumlayabilen, böylelikle “birey” olma vasfını kazanmış aktif bir özne olarak niteler. Son derece rasyonel bir felsefi zeminden hareket eden söz konusu model, ülkemizde diğer eğitim ve öğretim alanlarının yanı sıra, ontolojik ve epistemolojik karakteri bakımından kısmi olarak kendine özgü boyutlarının olduğunu düşündüğümüz “din” ve “ahlâk” gibi iki alana ilişkin eğitim-öğretim etkinliklerinde de uygulama yoluna gidilmiştir. Biz bu araştırmamızda, din ve ahlâk eğitim-öğretiminin mahiyeti itibariyle yapılandırmacı paradigmanın temel felsefesi ile kesişen ve ayrışan boyutlarını veya yapılandırmacı yaklaşımın söz konusu iki alana bütünüyle uygulanabilme imkanını irdelemeye çalışacağız. Constructivist approach based on the constructing knowledge accepts the student as an active being and individual who can reach, engrave and interpret knowledge by themselves in the process of education. Significantly based on the rational-philosophical ground, this paradigm has been put into practice in the field of morality and religion, we consider that they are different from the other educational realms in terms of their own ontological and epistemological unique characteristics, as well as in the whole field of education in our country. In this paper, we try to examine the dimensions of religious and moral education’s intersection and separation points from the constructivst paradigm’s basic characteristics. In other words, we try to examine the potentiality and the possibility of constructivism’s implementation in the whole areas of moral and religious education

ÖZETEĞİTİMDE ŞİDDET OLGUSULİSE ÖĞRENCİLERİNDE ŞİDDET, SALDIRGANLIK VE AHLAKÎ TUTUM İLİŞKİSİKÜÇÜKÇEKMECE İLÇESİ ÖRNEĞİSon günlerde görsel ve yazılı medyada yer alan haberlere bakıldığında, okullarda meydana gelen şiddet olaylarının endişe verici boyutlara ulaştığı görülmektedir. Okullarda yaşanan bu şiddet olayları, hem eğitim-öğretimi sekteye uğratmakta hem de öğrenciler için ciddi tehlikeler oluşturmaktadır. Oysaki okulun amacı; sağladığı imkânlarla, öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda sağlıklı bir birey olarak yetişmesine katkı sağlamak ve toplumla entegre olmalarına yardımcı olmaktır. Çocukların sağlıklı gelişimi ve eğitim-öğretim faaliyetlerinin istenilen şekilde verimli olabilmesi için okullardaki şiddet olaylarıyla gerektiği şekilde mücadele edilmelidir. Toplumsal yapının hemen her alanında görülen şiddetin önlenmesi, konunun temellerine inilerek elde edilecek bilimsel veriler ışığında yapılacak çok yönlü ve detaylı araştırma ve tespitlerle mümkün olabilecektir.Bu araştırmada; eğitimde şiddet olgusu incelenmiş, eğitim-öğretim kurumlarında yaşanan şiddet olaylarının nedenleri araştırılmıştır. Araştırma yapılırken, okullarda yaşanan şiddet olaylarının saldırganlık ve ahlaki tutumla olan ilişkisi özellikle incelenmiş; şiddet, saldırganlık ve ahlaki tutum arasındaki etkileşim ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte bu etkileşime etki eden psikolojik, sosyolojik, kültürel, ailesel ve toplumsal etmenler araştırılmıştır. Toplumun her kesimini yakından ilgilendiren ve son derece önemli böyle bir konuya katkı sağlamak amacıyla, okullarda artan şiddet olaylarının nedenlerini öğrencilerin görüşleriyle tespit etmek ve bu doğrultuda çözüm önerileri getirmek araştırmanın temel amacı olmuştur. Araştırmamızın teorik bölümünde dokümantasyon metot ve teknikleri; uygulamalı araştırma kısmında ise tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İli Küçükçekmece İlçesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 24 resmi okulun lise 1., 2., 3., ve 4. sınıflarında 2009-2010 öğretim yılında öğrenim görmekte olan ve tesadüfi örneklem yoluyla seçilen 1410 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi anketi, şiddet ve saldırganlık ölçeği ile ahlaki tutum ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programıyla analiz edilerek yorumlanıştır.Elde edilen araştırma bulgularına göre, sağlıklı bir aile ortamında yaşayan, kötü çevre ve arkadaşların olumsuz etkilerinden uzak, kendisiyle barışık ve ahlaki değerleri özümsemiş öğrencilerin şiddet ve saldırganlık düzeylerinin düşük olduğu; silah veya kesici bir alet taşıyan, çete içerisinde bulunan, aile içinde şiddet gören, kötü çevre ve arkadaşların olumsuz etkilerine maruz kalan, ahlaki tutum düzeyleri düşük olan öğrencilerin ise şiddet ve saldırganlık düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yine araştırma bulgularından elde edilen verilere göre; şiddetin oluşumu tek bir sebeple açıklanamayacağı gibi, şiddetin önlenebilmesi de tek bir çözüm stratejisiyle olamayacaktır. Okullarda şiddetin önlenebilmesi ve güvenli okulların oluşumu bir ekip çalışması ve plan-program işidir. Bu ekip çalışmasına bakanlık, milli eğitim müdürlükleri, emniyet, okul idaresi, öğretmenler ve tüm okul personeli, aile, basın yayın organları ve okul çevresindeki esnaflar dâhil, kısacası toplumun tüm kesimleri ortak olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, güvenli okullar ve sağlıklı bir eğitim-öğretim ortamı bu ekip çalışmasının başarısına bağlıdır. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Şiddet, Saldırganlık, Ahlaki tutum. ABSTRACTVIOLENCE IN EDUCAITONTHE RELATION OF VIOLENCE, AGGRESSION AND ETHICS AMONG HIGH SCHOOL STUDENTS: IN CASE KÜÇÜKÇEKMECE TOWNLooking at visual and printed media in recent times, one can see that violence in schools has come to a worrying level. These violent incidents at schools do not only interrupt education, but also pose a grave danger to students. However, the real aim of a school is, with the facilities it provides, to contribute to well-development of students and help them to integrate in society as healthy individuals. In order to ensure the development of children and reach the desired level of effectiveness in education system, the violence at schools should be tackled as necessary. The prevention of violence at all level and places of society can only be achieved with the detailed research and analysis obtained by examining underlying roots of the matter meticulously.In this research paper, violence in education is examined and the causes of violence in educational institutions are explained. While doing this, the reasons of violence at schools related to the aggression and morality are drilled; and the correlation between aggression and morality is tried to be surfaced. Alongside these, the elements affecting the psychological, sociological, cultural, family and society related causes of this issue have been analyzed. In order to contribute in the solution of such important subject that affects the society deeply, the opinions of students regarding increasing level of violence at schools have become one of the primary purposes of the study. In theoretical part of the study, documentation methods and techniques are employed while practical part is benefited from survey. The sampling of the research includes 1.410 randomly selected students who continue their high school education in the academic year of 2009-2010 at 24 public schools appertain to the Ministry of Education in Küçükçekmece district of İstanbul. Such methods as personal information survey, violence and aggression scale and moral attitude scale were utilized in order to collect data. The data obtained have been reviewed under the light of the analysis conducted through Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) program.According to the results of the study, students who grow up in a healthy family, away from negative peer pressure and who have self – respect and adopted the moral rules have a low level of aggression and violence tendencies while those who join in gangs, experience domestic violence, are subjected to negative environment show high level of violence and aggression. Also the research results show that there isn’t one explanation for the violence and accordingly no single solution can be offered to improve the situation. The prevention of violence in schools and creating safe schools is a team work that must involve education ministry and its low level offices, police departments, school managements, teachers and all other personnel in schools as well as media, shop keepers located close to the schools; almost all of us as a part of society. It shouldn’t be forgotten that safe schools and healthy educational environment can only be achieved through this cooperation. Key Words: Education, violence, aggression, moral attitude.

Bu doktora çalışmasının konusunu hicri 1.6.996 (miladi 27.4.1588) tarihinde yazılan, müellifi tespit edilemeyen ve tek nüshası bulunan Âdâb-ı Makâl adlı eser oluşturmaktadır. Konuşma adabı, gıybet, hırs, cimrilik, riya, gurur, tövbe, sadakat, ihlas gibi konuların işlendiği bu öğretici eser, konusu ve dil özellikleri bakımından incelenmeye değerdir. Bu doktora teziyle adı geçen eserin ses ve şekil özellikleri tespit edilip dizini hazırlanarak tarihî Türkiye Türkçesi araştırmalarına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Bu çalışmada, eserin metni çeviri yazı alfabesiyle yeni Türk harflerine aktarıldıktan sonra metindeki bütün kelimeleri içeren ve o dönemin söz varlığının tespitine de katkı ve kolaylık sağlayacak dizin hazırlanmıştır. Eserin tipik yazım, ses ve şekil özellikleri ise tezin dil özellikleri bölümünde incelenmiştir., The masterpiece called as Adab-i Makal (Observances of Speaking) written in 1.6.996 of the Hegira (April 27, A.D.1588), whose author that could not be determined, and which has only one copy forms the topic of the this doctorate thesis. It is worth to examine this didactic work in which observances of speaking, calumny, ambition, meanness, hypocrisy, pride, repentance, loyalty and sincerity of worship are discussed within the frame of its subject and grammatical functions. With this doctorate thesis, it has been aimed to contribute to the researches of historical Turkish of Turkey by being ascertained phonological and morphological features of aforementioned work and being prepared index. In this paper, index which includes all words of the text and supplies contribution and convenience to determination of the vocabulary of that period has been prepared after the text of masterpiece has been translated into new Turkish letters by transcription.The characteristically orthographic, phonological, and morphological features of the masterpiece have been examined in the part of grammatical functions of the thesis.

İbret-nüma, 16 yüzyıl mutasavvıf ve şairi Şemseddîn-i Sivâsî'nin hacimli mesnevilerindendir. Feridüddîn-i Attâr'ın İlâhî-nâme adlı eserinden seçilen 101 hikâyenin Türkçeye çevrilip sonlarına ?ibret? başlığı altında nasihatlerin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Bu doktora çalışmasının giriş kısmında 16. yüzyıl ahlâkî mesnevileri üzerinde durulmuş, birinci bölümünde Şemseddîn-i Sivâsî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümünde İbret-nümâ, şekil ve muhteva yönleriyle incelenmiş ve İlâhî-nâme ile mukayese edilmiştir. Üçüncü bölüm tenkitli metne ayrılmıştır ve eserin çeşitli kütüphanelerdeki 10 yazma nüshasından 4'ü karşılaştırılarak 4890 beyit tespit edilmiştir. Tez; sonuç, bibliyografya, özel isimler indeksi ve tespit edilen nüshaların ilk varaklarına dair fotoğraflarla tamamlanmaktadır., Ibret-numa is one of 16.century Sufi and poets, Semseddin-i Sivasi?s volumed masnawis. It has been formed by adding the 101 stories chosen from Feriduddin Attar?s Ilahi-name and collecting them under a called ?ibret?. In the introduction part of this doctorate study, 16.century moral masnawis have been focused on, in the first part, Semseddin-i Sivasi?s life and works have been given and in the second part, Ibret-numa has been discussed in terms of form and context and it has been compared with Ilahi-name. Third part has been separated for text with critics and 4 of the work?s 10 script samples in various libraries have been compared and 4890 couplets have been determined. Thesis has been completed with the pictures of the first papers of the samples found and result, bibliography, private names? index.