Search

Hij bracht al bijna 170 promovendi naar de eindstreep. Na een kwart eeuw beleeft nu hoogleraar Plantenveredeling Richard Visser zijn ‘hora est’. Hij gaat met pensioen. Nou ja, een beetje.

Liesje Mommer en Thijs Ettema hebben beiden een ERC-Advanced Grant in de wacht gesleept voor innovatief onderzoek. In beide gevallen spelen micro-organismen de hoofdrol. Mommer bestudeert mycorrhiza-schimmels, Ettema archaea.

Stropers zijn hard op weg om de neushoorn volledig uit te roeien. Ondanks maatregelen neemt de stropersdruk niet af, laten ecoloog Jasper Eikelboom en emeritus hoogleraar Herbert Prins zien in een studie naar neushoorns in het Zuid-Afrikaanse Kruger Park.

Op een veldje aan de Bornsesteeg is iets bijzonders aan de hand. Iets wat waarschijnlijk nog geen mens eerder heeft gezien. Op een lapje grond van amper 10 x 20 meter groeien 130 verschillende soorten wilde aardappelen. Dit is het moestuintje van Lana de Bruijn, de nieuwe aardappelcurator van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland.

Veruit de meeste soorten in de natuur zijn zeldzaam. Wiskundig gezien is dat geen wonder, tonen Egbert van Nes, Marten Scheffer (beiden Aquatische Ecologie) en coauteurs aan. Zeldzaamheid is een ‘kleverige toestand’, waaraan je niet zomaar ontsnapt.

Voor het einde van de deze eeuw zal het ijs van gletsjers in de Himalaya grotendeels weggesmolten zijn. Met een ERC-consolidator grant op zak gaat Hester Biemans de gevolgen van die smelt op de landbouw in kaart brengen.

Joost Baars is docent en optimist. De Zaaier inspireerde hem tot het gelijknamige gedicht bij dit verhaal. Hij legt uit waarom.

Sommige dieren in de natuur lijken op elkaar zonder dat ze nauw verwant zijn. Dat is niet zomaar. Mimicry, het lijken op de andere soort, levert bepaalde voordelen op. Veiligheid bijvoorbeeld. Maar het duurt lang voordat een nieuwe soort daaraan begint. Bij spechten negen miljoen jaar, blijkt uit studie van evolutionair ecoloog Jente Ottenburghs.

De landbouw van de toekomst moet anders. De mogelijkheden worden uitgetest bij de Boerderij van de Toekomst in Lelystad. En in de loop van dit jaar ook elders. ‘In de Veenkoloniën zou strokenteelt een raar concept zijn.’

Kan een touw sterker worden als je eraan trekt? Nee, natuurlijk niet, is de eerste reactie. Promovendus Martijn van Galen bewijst het tegendeel. Een wereldprimeur.

De Wageningse hoogleraar Gerrit Grijns (1865-1944) ontdekte de vitamines. Hij kreeg er geen Nobelprijs voor. Anderen wel. Een groot onrecht, laat wetenschapshistoricus Rob van den Berg zien in het boek De Vitaminepioniers.

Marien bioloog Reindert Nijland ontwikkelt een sensorbox die de biodiversiteit onder water in kaart brengt. Er komt geen duiker meer aan te pas.

Nederland is een aardappelland. De helft van de akkerbouwers verbouwt aardappelen. Samen gebruiken ze daar 30 procent van de akkerbouwgrond voor. Een gemiddeld perceel levert 52 ton aardappelen per hectare op. Maar de verschillen zijn groot, blijkt uit onderzoek van agronoom Paul Ravensbergen. En daar valt best iets aan te doen.

Exobioloog Wieger Wamelink timmert al tien jaar aan de weg met zijn onderzoek naar landbouw op Mars. Nu is er ook een graphic novel.

We willen microben, en de interacties die ze met elkaar en met hun omgeving hebben, beter begrijpen dan we nu doen. Het Wageningen Microbiome Center (WMC) moet die stap vooruitzetten, zegt Hauke Smidt, persoonlijk hoogleraar bij Microbiologie en een van de initiatiefnemers.

De opwarming van de aarde vormde zijn carrière. Die klimaatverandering gaat nog wel even door. Klimaatboegbeeld Rik Leemans niet; hij ging deze maand met emeritaat. Bezorgd, maar toch hoopvol.

NMR-spectroscopie werkt net als een mri-scan met kernspinresonantie, oftewel nuclear magnetic resonance. NMR-spectra laten de bouw van een molecuul zien. Daarvoor is wel een peperduur apparaat nodig. Maar het kan goedkoper, laat Sander Baas zien.

De spirituele waarde van bossen verdient meer aandacht, vindt Cathrien de Pater. Beheerders doen er goed aan daar rekening mee te houden.

Tegenstanders van milieubeleid grijpen alles aan om dwars te liggen. Climate Obstruction NL, een onderzoeksnetwerk van onder anderen cultureel geograaf Martijn Duineveld, gaat de mechanismen blootleggen.

Katoen groeit niet in Nederland. Daar is het hier, ondanks de klimaatverandering, te koud voor. Dus is de kledingindustrie aangewezen op landen als India, China, Australië en de VS. Maar kan katoen misschien groeien in een kas? Ja, laat WUR-onderzoeker Filip van Noort zien.

De koraalduivel doet het niet alleen goed in aquaria. De tropische vis met de opvallende (en giftige!) stekels is ook een van de meest succesvolle invasieve exoten in de wereldzeeën. Hoe doet het beestje dat? Mogelijk omdat-ie bij het jagen op geschikte prooi zowel kleur als ultraviolet (uv) ziet, toont promovendus Elizabeth Philips aan.

Met de ontwikkeling van een PFAS-filter zetten organische chemici van WUR een forse stap om de schadelijke stof uit het milieu te halen.

Je moet er waarschijnlijk een klein beetje gek voor zijn. In elk geval zeer gemotiveerd en kundig. Een opleiding Biologie helpt ook. Seppe Rademaker, Allart Knoop, Ward in ’t Veld en Xam Menue voldoen aan die voorwaarden. De groep vrienden zag kans om binnen een etmaal 522 soorten op iets meer dan een vierkante kilometer campus te vinden en determineren.

Muggen steken de ene mens vaker dan de andere. Dat heeft mogelijk te maken met hun voortplanting. Die van de mug, welteverstaan.

Nematoloog Jose Lozano deed tien dagen onderzoek naar tomatenplanten op de Galapagoseilanden.

Net als levende organismen, sterven staten vroeg of laat uit. Filosofen, historici en archeologen breken zich al millennia het hoofd over hoe dat komt en of er een wetmatigheid achter dat verdwijnen schuilt.

De oudste zoon van een Chinees-Indonesische zakenman werd de eerste professor in de Virologie ter wereld. Zijn biograaf Frans Glissenaar vertelt hoe dat kwam. 'As far as I know, Holland now leads the world in being the first country to elect a professor exclusively for viruses.’ De woorden zijn van de Britse plantenziektekundige en viroloog Sir Frederick Bawden. En die professor virologie is Hiang Tjeng Thung. Het is 1950 als Thung Bawdens woorden herhaalt tijdens zijn inauguratie in Wageningen. Wageningen is op dat moment toonaangevend in het virusonderzoek. Dankzij Thung, een Chinees-Indonesische onderzoeker die hier inmiddels vrijwel vergeten is. Aan die vergetelheid is Thung sinds kort ontrukt. Freelance journalist Frans Glissenaar schreef een kloek boek over het leven en werk van Thung. "Tussen de vier zeeën" heet de biografie, met de ondertitel "Het leven van Thung Tjeng Hiang (1897-1960)". De achternaam voorop, zoals gebruikelijk in China. Het is de eerste biografie over een Wageningse wetenschapper.

Energierijk voedsel als koolhydraten en eiwitten eten we graag. De evolutie van de mens heeft die voorkeur ingesleten. Aan die inname zit een beloning vast: smaak en geur. Bij koolhydraten gaat het om de zoetigheid van suikers, bij eiwitten om de hartigheid van umami. Maar hoe zit dat met vet, dat derde belangrijke nutriënt dat rijk is aan energie?

De libelle is een goede soort om de biodiversiteit van sloten en plassen aan af te meten. Dat betoogt bioloog Tim Termaat in zijn proefschrift Trending Dragonflies, waar hij volgende week op gaat promoveren.

Natuurdocumentaires in de bioscoop zijn tamelijk zeldzaam. Een heel weekeinde vol natuurfilms is daarom bijzonder. Het Heerenstraat Theater probeert het van 9 tot 12 november 2023 met een serie van negen documentaires onder de noemer Wageningen Wildlife Film Festival. Feitelijk gaat het om een satelliet van het Wildlife Film Festival Rotterdam, dat een week eerder draait.

Thijs Ettema legt in zijn lab de fundamentele puzzelstukjes van de tree of life. De klassieke driedeling van het leven op aarde kan definitief de prullenbak in, blijkt uit zijn onderzoek naar archaea.

Lelijke dieren zitten in het verdomhoekje. Ten onrechte, vindt ecoloog Francisca Virtuoso. Met haar project Love the Ugly wil ze dat rechtzetten. De hyena is niet bepaald moeders mooiste. Tenminste, dat is wat de meeste mensen vinden, is de ervaring van promovendus Francisca Virtuoso. Tegenover vrienden en familie moet ze zich vaak verantwoorden over waarom ze haar studie wijdt aan zo’n lelijk beest. ‘De hyena heeft een hele negatieve connotatie’, zegt ze. ‘Zelfs bij ecologen.’

Deze week gaat formeel het fotosynthese-instituut van start dat vorig jaar tijdens de dies werd aangekondigd. Toen was er het idee en een grote pot (62 miljoen euro) sponsorgeld. Meer dan een jaar later heeft het instituut een naam, een directeur en zijn de eerste medewerkers aangesteld. Het nieuwe instituut draagt de naam van Jan Ingen Housz, de Nederlandse vader van de fotosynthese.

De appelbloesemkever houdt dit jaar flink huis in de Nederlandse boomgaarden, met grote oogstverliezen tot gevolg. Een simpel stukje plastic kan uitkomst bieden, ontdekten onderzoekers in Randwijk.

Jaarlijks sterven in ons land naar schatting tweehonderd mensen aan een infectie met de schimmel Aspergillus fumigatus. Dat gevaar neemt toe doordat een deel van de schimmel resistentie heeft opgebouwd tegen azolen, het meest gebruikte middel tegen schimmels. Onderzoekers van WUR gaan met het citizen science-project Schimmelradar die resistentie in kaart brengen.

Planten groeien beter door extra ver-rood toe te voegen aan het licht. Die extra groei gaat in principe ten koste van de energie die beschikbaar is voor de verdediging tegen plaaginsecten. Kan dat kwaad? Niet in combinatie met biologische bestrijding, laat onderzoek met tomaten van promovendus Davy Meijer zien.

Schimmels vermeerderen zich niet alleen ongeslachtelijk, maar ook door seks. Bij die seksuele voortplanting vindt recombinatie of overkruising van eigenschappen plaats. Dat aantal overkruisingen is doorgaans beperkt tot een handjevol. De schimmel Aspergillus fumigatus daarentegen doet het gemiddeld dertig keer per chromosoom. Dat laat een Wageningse studie onder leiding van Eveline Snelders zien.

De giftigheid van pesticiden op het waterleven wordt meestal gemeten bij een constante temperatuur. En dat is niet terecht, blijkt uit onderzoek van Markus Hermann, promovendus bij Wageningen Environmental Research.

Een halve eeuw liep Paul Struik in Wageningen rond. De hoogleraar Gewasfysiologie moet met pensioen. Met pijn in het hart.

De nieuwe meetlat waarlangs onderzoekers en docenten worden gelegd, is volgens de makers niet minder dan een revolutie. Resource sprak met twee van de architecten, Arnold Bregt (onderwijsdecaan) en Theo Jetten (secretaris onderzoeksschool PE&RC/ WUR-bibliotheek).

Het High Seas-verdrag van de VN beschermt in één klap 30 procent van de oceanen. Kijk vooral naar het grote ecologische plaatje, zegt Tinka Murk, hoogleraar Mariene Dierecologie.

Milieuvriendelijk gedrag ontstaat niet vanzelf. Integendeel. Maar het gedrag sturen kan wel. Dat is de boodschap van het onderzoek waarop Lieke Dreijerink vorige week promoveerde. Zij onderzocht de klassieke kloof tussen denken en doen; in dit geval toegespitst op het milieu.

Zo bied je een petitie aan tegen lozing van vuil afvalwater in de Rijn, en een uurtje later is de kwestie al gepiept. Dat overkwam WUR-ecoloog Bert Lotz vorige week maandag.

Aan vlees eten zijn risico’s verbonden. Te veel rood en bewerkt vlees eten, leidt tot ziekte. En de productie van vlees leidt tot milieuschade. Wat kost vlees als je die kosten verrekent in de winkelprijs?

De almaar groeiende hoeveelheid zonnepanelen zorgt voor congestie op het elektriciteitsnet. Om dat probleem aan te pakken ontwikkelde promovendus Frank Kreuwel een programma dat die verstopping voorziet.

Duizenden jaren lang – veel langer dan voorheen gedacht – vonden mensen in Noord-Europa een laatste rustplaats in veenmoerassen. Dat gebeurde met pieken en dalen, blijkt uit een groot nieuw onderzoek. Waarom, is grotendeels nog een raadsel.

Xin Gao promoveert begin komende maand bij de leerstoelgroep Marktkunde en Consumentengedrag op een studie naar de acceptatie van nieuwe duurzame materialen in de modewereld. Wearing Pineapple Leaves heet zijn proefschrift, waarin hij ananasleer onder de loep neemt.

Van Mien Visser, de eerste vrouwelijke hoogleraar in Wageningen, hangt niets in de eregalerij in Omnia. Er is nooit een portret van haar geschilderd. Maar er is wel íets, ontdekte Resource eerder. Een levensverhaal.

Melanoïdinen uit koffiedrab of koffiebonen kunnendierlijke eiwitten vervangen als stabilisatoren anti-oxidant in voedingsmiddelen. Jilu Fengpromoveerde er vorig jaar op en publiceerde metcollega’s twee artikelen in de tijdschriften Food Hydrocolloids en het Journal of Agricultural and Food Chemistry.

Heteluchtballonnen drijven met de wind mee. De verplaatsing van de ballon is dus in principe een maat voor de windsnelheid. Meteoroloog Cisco de Bruijn gebruikte dat gegeven om van de ballon een gratis windmeter te maken. Met behulp van een mobiele telefoon met gps.