Search

Poświęcona współpracy wywiadowczej Polski i USA książka Johna Pomfreta spotkała się z dużym zainteresowaniem w obu krajach. Amerykański dziennikarz przedstawia w niej intrygujący, ale raczej nieprzekonujący i dość zromantyzowany wizerunek polsko-amerykańskiej przyjaźni i służb wywiadowczych. Koncentruje się, zgodnie z zapowiedzią z okładki, na próbach stworzenia "epickiej historii", przykładając mniejszą wagę do faktograficznej precyzji. Praca obfituje w nieścisłości i błędy merytoryczne, przede wszystkim we fragmentach ściśle związanych z historią Polski. Nieco do życzenia pozostawia też baza źródłowa. Liczba przeprowadzonych przez autora wywiadów (wśród jego rozmówców byli najważniejsi politycy i funkcjonariusze) jest godna podziwu, ale zebrane tą drogą dane powinny były zostać poddane stosownej krytyce. Mnogość uogólnień, których dopuszcza się autor, połączona z brakiem precyzji budzi nieufność do całego wywodu. Treść książki nie jest też tak odkrywcza, jak sugeruje autor. Pod wieloma względami to bardziej emocjonalny esej niż pogłębiona analiza złożonego zagadnienia. Pozdrowienia z Warszawy… to pozycja, która sprawdzi się jako ogólne wprowadzenie do tematu. Jej niewątpliwą zaletą jest przedstawienie wielu interesujących, pozakulisowych aspektów formowania się postzimnowojennego ładu międzynarodowego. Pomimo wielu wad zasługuje na uwagę, przede wszystkim dlatego, że będzie dobrym punktem wyjścia do zadawania konkretnych pytań na temat różnych wymiarów relacji Warszawy i Waszyngtonu. John Pomfret’s book on intelligence cooperation between Poland and the United States, two former Cold War adversaries, has attracted significant interest in both countries. The author offers an intriguing yet somewhat unconvincing and quite romanticised view of the Polish-American friendship and intelligence services. In his struggle to deliver the book jacket’s promise of "the epic story", some factual precision gets lost in the process. Particularly his outlook on Poland’s history is fraught with inaccuracies and sheer factual errors. Moreover, the bibliography leaves something to be desired. The scope of interviews carried out by the author (some of the interviewees were top-tier politicians and officers) is admirable, but the data gathered does not appear to have been sufficiently evaluated. There are many examples of extensive generalisations that lead the reader to distrust the entire content of the book. Disappointingly, it is more of an emotional essay than a full-blown analysis of the complex issue. "From Warsaw with Love" works well as an introduction to the subject, but the narrative lacks depth and clarity. In many respects, the findings are not as novel as the author implies. It does, however, provide some valuable insight into the behind-the-scenes politics of the post-Cold War order. Although not without its flaws, the book constitutes a noteworthy contribution to the research on the subject. As debates over US-Poland relations are far from being conclusive, it creates a framework for both addressing existing questions and raising new ones.

"Nowela grudniowa", czyli przygotowana naprędce Ustawa o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez sejm na posiedzeniu 29 grudnia1989 r., była ważnym krokiem w budowie niepodległej Polski. Przyniosła zarówno zmiany o charakterze symbolicznym (godło, nazwa państwa), jak i instytucjonalnym. To jej przepisami wprowadzono do polskiego porządku ustrojowego zasady o fundamentalnym znaczeniu: demokratycznego państwa prawnego, pluralizmu politycznego, samorządności czy sprawiedliwości społecznej. Zmieniła również pozycję prokuratury, która została podporządkowana rządowi. Wnikliwe przyjrzenie się przepisom zawartym w tym dokumencie prowadzi do wniosku, że był on istotnym aspektem kontynuacji pomiędzy II a III Rzeczpospolitą.

The topics of dehumanisation and robotisation of war are very rarely raised in the Polish literature of the subject. Even rarer are the publications on the ethical dimension of the modern military revolution. Therefore, it is worth to discuss and analyse the work of Christopher Coker, professor of International Relations at the London School of Economics and Political Science, who in recent years has been one of the most influential scholars in the field. This review article presents Coker's most important findings on the evolution of war and its consequences. Whereas Carl von Clausewitz, Coker's source of inspiration and common reference point, was focusing on war as a political phenomenon, Coker is more interested in its cultural dimension. The article is divided into four parts. The first describes Coker's attitude towards the phenomenon of war. The second presents his reflection on the end of the „warrior ethos”. The third part examines the issues of humanisation and dehumanisation of contemporary armed conflicts, while the fourth presents the futuristic aspect of Coker's work.

Niniejszy artykuł omawia genezę, przepisy i konsekwencje tzw. ustawy inwigilacyjnej, czyli uchwalonej 15 stycznia 2016 r. nowelizacji ustawy o Policji i ustaw kompetencyjnych innych instytucji bezpieczeństwa. Ustawa wywołała wielkie kontrowersje i była jedną ze spraw najczęściej komentowanych w mediach. Autor skoncentrował się na analizie dwóch zagadnień: wpływu ustawy na wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych przez instytucje bezpieczeństwa i postawy elit politycznych wobec ustawy. W artykule zanalizowano akty normatywne i ich projekty, sprawozdania stenograficzne oraz inne dokumenty instytucji publicznych. The article presents the origins, rules and consequences of the so-called Polish Surveillance Act, i.e. the Act of 15 January 2016 amending the Police Act and certain other Acts. The act has caused great controversy and has become one of the most discussed topics in the media. The author focuses on two issues: How did the Actaffect the surveillance procedures in Poland and what was the attitude of the political elite towards it? The author analyses normative acts and their projects, shorth and reports, and other documents of public institutions.

Po "wyborach kontraktowych" i "wojnie na górze" obóz solidarnościowy uległ defragmentacji. Jego liberalna część skupiła się w Unii Demokratycznej (UD), Kongresie Liberalno-Demokratycznym (KLD) i powstałej z połączenia obu partu Unii Wolności (UW). Część konserwatywno-narodowa pozostawała w rozsypce aż do powołania Akcji Wyborczej Solidarność (AWS). Pod egidą NSZZ "Solidarność", obok samego związku, współpracę zawiązały m.in. Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (ZChN), Konfederacja Polski Niepodległej (KPN), Porozumienie Centrum (PC) i Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe (SKL). Obie części obozu posierpniowego, pomimo historycznych różnic i ideowych rozbieżności, były naturalnymi koalicjantami. Od momentu powstania Akcji, aż do jej rozwiązania w 2001 r., a w szczególności w okresie funkcjonowania rządu Jerzego Buzka, przedmiotem polemik pomiędzy nią a UW była kwestia podejścia do komunizmu i jego pozostałości nad Wisłą. Celem niniejszego artykułu jest opisanie specyfiki tego napięcia i zbadanie, na ile ta oś sporów była istotna. Badano zarówno warstwę dyskursywną (analiza treści), jak i instytucjonalną. Posłużono się metodami jakościowymi i strategią indukcyjną. Artykuł osadzony jest na gruncie szerszych rozważań dotyczących ciągłości i powtarzalności polskich sporów historycznych. Należy odczytywać go jako głos w dyskusji na temat sporu tożsamościowego w ramach obozu posierpniowego. Bazą źródłową artykułu są przede wszystkim materiały archiwalne AWS-u, UW i Sejmu RP oraz archiwalne wydania polskiej prasy.