Search

OsmanlıDevleti’nin farklı dönemlerinde devlet düzeninde yaşanan aksaklıkları vebunların çözüm yollarını ortaya koymak gayesiyle çeşitli ıslahatnameler,risaleler ya da raporlar hazırlanmıştır. Değişen şartlar göz önüne alındığında,ilk dönemlerdeki daha çok askeri bozulmaları ele alan risalelerden farklıolarak, 19. yüzyılda hazırlanan bazı risaleler, iktisadi düşünceyi ilgilendirengörüşleri kapsamakta ve bu yönde teklifler sunmaktadır. Bunlardan birisi de, Risâle-i Tedbîr-i ‘Umrân-ı Mülkî başlığınıtaşıyan elyazmasıdır. Viyana Milli Kütüphanesi’nde bulunan ve muhtemelen teknüsha olan bu eser, dönemin iktisadi düşüncesine ışık tutacak mahiyettedir. 1833yılında kaleme alınmış olduğu anlaşılan ve Osmanlı Devleti’nde iktisadi düşüncetarihi bakımından mevcut kaynaklar içerisinde ilk telif eser olarak nitelendirilebilecekbu elyazması, esas olarak politik ekonomiye dair bilgiler ihtiva etmekte ve bazıbölümlerinde yer yer İbn-i Haldun’a ait görüşlere de yer vermektedir.Birçok disipline konu olan görüşleriyle İbn-iHaldun’un iktisadi ve mali görüşleri de önem arz etmektedir. Bu açıdan OsmanlıDevleti’nde telif olunan ilk iktisat elyazmasında İbn-i Haldun’a ait fikirlerinyer almış olması dikkate değerdir. Bu sebeple, ele alınan çalışmanın başlıcaamacı, Risâle-i Tedbîr-i ‘Umrân-ı Mülkî’ninmüellifinin İbn-i Haldun’a ait aktardığı görüşleri ve eleştirileri ortayakoymaktır.