Search

De bodemkaart onderscheidt allerlei bodemtypen met veenlagen ondiep in het profiel. Door oxidatie en klink neemt de veendikte geleidelijk af. Hierdoor treedt er een verschuiving op in bodemtypen; moerige gronden veranderen in minerale gronden en veengronden in moerige gronden. Vanwege deze dynamiek bij gronden met dunne veenlagen dient de bodemkundige informatie periodiek geactualiseerd te worden. Alle veengebieden in Friesland en een deel van de veengebieden in Drenthe, Groningen en Overijssel zijn opnieuw in kaart gebracht. Het project heeft geresulteerd in een veendiktekaart en een geactualiseerde bodemkaart.

Voor een aantal terreinen in de Westelijke Langstraat is een bodemgeschiktheidsbeoordeling uitgevoerd voor de teelt van tarwe, rietzwenkgras, grasklaver en luzerne.

Aan de 315 bodemeenheden behorende bij de bodemkaart van Nederland, schaal 1 : 50.000, zijn waterretentie- en doorlatendheidskarakteristieken uit de Staringreeks toegekend. Met een model zijn voor deze eenheden functionele kenmerken berekend. Op grond van verwantschap in functionele kenmerken zijn de 315 bodemeenheden geclusterd in 72 bodemfysische eenheden en afgebeeld in de nieuwe BOdemFysische EenhedenKaart (BOFEK2012). Om bij modelberekeningen van bodemwatertransport en stoffentransport in de bodem deze gegevens te kunnen gebruiken is een dataset samengesteld met informatie over: - GIS-bestand, met de geografische verbreiding van de BOFEK-eenheden in Nederland. - Profielschetsen met de laagopbouw van het bodemprofiel tot 1.20 m-mv. en de daaraan gerelateerde bodemfysische kenmerken.

In Nederland en op Europees niveau wordt ondergrondverdichting als een serieuze bodembedreiging gezien. Gebruik makend van het Bodemkundig Informatiesysteem BIS en het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN) is met het bodem-verdichtingsmodel SOCOMO bepaald of de gebruikelijke wiellasten bij dat landgebruik de sterkte van de ondergrond in natte of vochtige omstandigheden overschrijden. Vervolgens is aan de hand van de bodemeigenschappen en de grondwatertrappen bepaald of de ondergrond extra gevoelig is voor verdichting of dat natuurlijk herstel door bijvoorbeeld droogtekrimp mogelijk is. Sterkte, landgebruik en bodemeigenschappen bepalen zo samen het risico op ondergrondverdichting. Dit heeft geresulteerd in kaarten waarop het risico op ondergrondverdichting is aangegeven. De meeste gronden in Nederland blijken een matig tot zeer groot risico op ondergrondverdichting te hebben.

Door bodemgebruik en ontwatering oxideert er organische stof in de bodem. Ondiepe veenlagen worden hierdoor geleidelijk dunner, waardoor de bodemopbouw verandert. Door deze veranderingen is actualisatie van de Bodemkaart van Nederland, schaal 1 : 50 000 (BvN), noodzakelijk. In dit onderzoek is gekeken of een recente bodemkaart, de Bodemkaart Veengebieden provincie Utrecht, schaal 1 : 25 000 (BVU), kan worden gebruikt voor actualisatie van de veengebieden van de BvN voor de provincie Utrecht. De kwaliteit van de BVU is met een kanssteekproef vastgesteld, en vergeleken met die van de BvN. De validatieresultaten laten zien dat de BVU bruikbaar is voor actualisatie van de BvN. De meest snelle actualisatiemethode, het direct ‘inpluggen’ van de BVU in de BvN, leidt al tot een verbetering van de kaartkwaliteit van de BvN. De zuiverheden van de BVU en BvN kunnen lokaal echter (grote) verschillen vertonen, zoals bijvoorbeeld in de Eempolder door het ontbreken van waardveengronden op de BVU. Als hiermee rekening wordt gehouden kan bij de actualisatie van de BvN het ‘beste’ uit beide kaarten worden gecombineerd.

Onder invloed van het bodemgebruik en de daarvoor noodzakelijke ontwatering oxideert er organische stof in de bodem. Oppervlakkig voorkomende veenlagen worden hierdoor geleidelijk dunner, waardoor er veranderingen optreden in de bodembouw. In dit onderzoek is nagegaan of de Bodemkaart, schaal 1:50.000, voor de veengebieden in Noord-Holland nu nog een betrouwbaar beeld geeft van de bodemgesteldheid. Met behulp van een steekproef is getoetst of de gronden met veenlagen in het bodemprofiel bij de juiste hoofdklasse van de legenda zijn ingedeeld. Hiervoor is op 207 locaties de veendikte bepaald. Met deze validatieset is de kaartzuiverheid berekend. Per stratum varieert de kaartzuiverheid van 52 tot 88%, met een gemiddelde van ruim 80%.

In vervolg op een studie die op nationale schaal inzicht gaf in het mogelijke voorkomen van bodembedreigingen waardoor in het kader van de concept Kaderrichtlijn Bodem prioritaire gebieden aangewezen moesten worden, is in dit rapport de aandacht gericht op de provincie Drenthe. Zowel in Nederland als in Drenthe zijn drie bodembedreigingen het meest relevant, namelijk erosie, afname van de hoeveelheid organische stof en verdichting. Bij erosie gaat het in de provincie Drenthe vooral over winderosie. Afname van de organische stofhoeveelheden speelt vooral in (voormalige) veengebieden.

In dit project is in Drenthe de broeikasgasemissie bepaald die gerelateerd is aan de bodem en het gebruik van de bodem. De totale emissie bedraagt bijna 2350 kton CO2-eq.. Bij de ontwaterde veenbodems met landbouw komt door de oxidatie van veen vooral CO2 vrij en voor een deel ook lachgas, doordat stikstof mineraliseert. Bij de natte veengronden met natuur is de emissie van CO2 beperkt, maar hier komt bij de veengronden in de beekdalen juist een aanzienlijke hoeveelheid methaan vrij. Bij de landbouw is in de afgelopen decennia de emissie met ongeveer 20% afgenomen, maar er komt nog steeds een aanzienlijke hoeveelheid lachgas en methaan vrij. In de bossen van Drenthe wordt bij de groei van de bomen CO2 vastgelegd.

In het IMBOD project worden de mogelijkheden onderzocht voor de integratie van de gegevens in de DINO-database van TNO en de BIS-database van Alterra, zodat de informatie in de toekomst via één loket verstrekt kan worden. Dit rapport geeft een beschrijving van de overeenkomsten en verschillen van de gegevens in beide databestanden en het bevat adviezen voor een betere afstemming

Dit rapport geeft een overzicht van het basismateriaal voor de bodembedreigingen die genoemd worden in de ontwerpteksten voor de Kaderrichtlijn Bodem (KRB) en waarbij wordt gesproken over de aanwijzing van prioritaire gebieden. Waar mogelijk bestaat dit materiaal uit kaarten voor Europa en Nederland. Achtereenvolgens komen de thema’s erosie, organische stof, verdichting, verzilting en verzuring aan bod. Voor Nederland zijn de eerste drie thema’s waarschijnlijk het meest aan de orde. Voor erosie gaat het dan naast watererosie, dat slechts in een beperkt deel van het land voorkomt, vooral over winderosie. Afname van de hoeveelheid organische stof is vooral aan de orde in de veengebieden van ons land. Verdichting lijkt op veel plaatsen een probleem te gaan vormen, maar hierover is nog veel onzekerheid. Verzilting, verzuring en aardverschuivingen zijn in de ontwerpteksten van de KRB zo gedefinieerd dat ze in Nederland niet aan de orde zijn. In het rapport wordt ook ingegaan op de gegevensbehoefte

In de BIS-database van Alterra en de DINO-database van TNO is veel informatie opgeslagen over de bodem en de ondergrond van Nederland. Deze databases zijn jaren geleden ontstaan vanuit verschillende achtergronden. Daardoor komen er verschillen voor bij de indelingen en terminologie voor de gegevens. Dit rapport bevat concrete voorstellen om de gegevens in beide databestanden beter op elkaar af te stemmen

Het ministerie van LNV onderzoekt of er argumenten zijn om vruchtbare landbouwgronden te beschermen. In dit rapport is informatie verzameld om vruchtbare landbouwgronden te definiëren op basis van fysische, chemische en biologische eigenschappen waarbij het gaat om een optimale opbrengst met een minimale belasting van het milieu. Verzameld zijn kaarten van landgebruik en de landbouwkundige geschiktheid in Nederland en Europa, en van de gehalten of uitspoeling aan fosfaat, nitraat, koper en zink in Nederland. Gecombineerde kaarten met landbouwkundige geschiktheid en milieubelasting in Nederland geven aan dat het mogelijk is om op een bepaald schaalniveau vruchtbare landbouwgronden aan te wijzen.

In Drenthe is het areaal veengronden in de afgelopen decennia met 21 000 ha afgenomen naar ca 33 000 ha. Er is sprake van een sluipend proces van afbraak van organische stof door oxidatie, dat voornamelijk een onbedoeld gevolg is van ontwatering en grondgebruik

Uit een inventarisatie van het gebruik van de gegevens uit het Bodemkundig Informatie Systeem (BIS) van Alterra blijkt dat de gebruikers zeer vertrouwd zijn met de informatie in BIS en dat de gegevens binnen allerlei disciplines voor zeer uiteenlopende toepassingen gebruikt worden. De gebruikers vragen om meer informatie over de kwaliteit en actualiteit van de gegevens, om verbetering van de kwaliteit en actualiteit en om meer afgeleide thematische data

Gegeven worden de resultaten van het derde meetjaar van het bodemmeetnet van de provincie Noord-Holland. De planning is dat in drie jaren de bodems van alle belangrijke bodem-landgebruik-hydrologie eenheden van de provincie Noord-Holland representatief bemonsterd worden. In 2003 vond de eerste reeks bemonsteringen plaats, en in 2004 de tweede reeks. Dit rapport gaat over de derde reeks bemonsteringen welke plaats had in 2005. In eerste instantie was gepland om dit in 2005 en 2006 uit te voeren. Beschreven wordt het verloop van de meetronden, de aangetroffen locaties en de analyses. Statische kenmerken zoals de gemiddelden, en cumulatieve frequentieverdelingen worden gegeven per bemonsterde bodem-landgebruik-hydrologie eenheid, en ten slotte wordt als voorbeeld van een toepassing landkaarten van de zware metalengehalten in Noord-Holland gegeven

Dit Alterra-rapport bevat de eerste versie van een beheerplan voor de Bodem- en Gt-kaart van Nederland, schaal 1 : 50 000. Aan de orde komen een inleiding op het Bodemkundig Informatie Systeem en de onderdelen ervan. De overige hoofdstukken gaan over het technisch beheer, het databeheer en het klantenbeheer van een van de onderdelen van het BIS, de Bodem- en Gt-kaart schaal 1 : 50 000. De samenvatting bevat een tabelvormig overzicht van de essenti¨ele onderdelen van het beheerplan.

Inhakend op het nationale en Europese bodembeleid wil de provincie Drenthe meer aandacht en sturing geven aan een duurzaam bodembeheer. Om op een duurzaam bodemgebruik in te kunnen zetten is het van belang een overzicht te hebben van de actuele bodemkenmerken en de mate waarin de bodem bestand is tegen veranderingen en verontreinigingen. Uit dit onderzoek blijkt dat op de bodemkaart de informatie over de veengronden en moerige gronden verouderd is, doordat in de afgelopen decennia door oxidatie veel veen is verdwenen. Ook in de toekomst zal de deformatie van de veengronden en moerige gronden doorgaan. Binnen de provincie komen aanzienlijke gebieden voor met een risico voor verstuiving en een kwetsbaarheid voor uitspoeling van nutriënten

Gegeven worden de resultaten van het tweede meetjaar van het bodemmeetnet van de provincie Noord-Holland. De planning is dat in vier jaren de bodems van alle belangrijke bodem-landgebruik-hydrologie eenheden van de provincie Noord-Holland representatief bemonsterd worden. In 2003 vond de eerste reeks bemonsteringen plaats. Dit rapport gaat over de tweede reeks bemonsteringen welke plaats had in 2004. Beschreven wordt het verloop van de meetronden, de aangetroffen locaties en de analyses. Statische kenmerken zoals de gemiddelden, en cumulatieve frequentieverdelingen worden gegeven per bemonsterde bodem-landgebruik-hydrologie eenheid, en ten slotte wordt als voorbeeld van een toepassing landkaarten van de zware metalengehalten in Noord-Holland gegeven.

According to the international agreement of the United Nations Framework Convention on Climate Change the Netherlands has to report emissions of greenhouse gases periodically to the UNFCCC secretariat in Bonn in a national inventory. Such an inventory should be based on internationally comparable methodologies, be public and transparent, include all sources and removals by sinks of all greenhouse gases. This report is on calculations for a specific source (management of organic soils) of nitrous oxide (N2O) and carbon dioxide (CO2) that is not reported according to international standards and partly missing in the National Inventory Report for the Netherlands. The total area of organic soils is calculated at 223 000 ha in 2003 based on inventories. The area will continue to decrease further. The calculated annual emission of CO2 amounts to 4.246 Mton CO2 and for N2O to 0.508 Mton CO2 equivalents

Uit eerder onderzoek is gebleken dat de combinatie van water en bos gunstig kan zijn voor natuur, waterbeheer en recreatie. Dit vervolg onderzoek heeft tot doel in beeld te brengen wáár in Nederland de meest kansrijke plekken voor deze combinatie liggen. De volgende hoofdtypen 'nat bos' worden onderscheiden: zachthout-ooibos, hardhout-ooibos, elzenbroekbos en essen-elzenbos. De grootste kansen voor combinatie van functies werden gevonden in beekdalen en beekoverstromingsvlakten in pleistoceen Nederland, delen van de Friese en Groningse kleigebieden, voormalige strandvlakten langs de Hollandse kust en het rivierengebied van Midden-Nederland

In dit rapport wordt de inrichting beschreven van het bodemkwaliteitmeetnet van de provincie Noord-Holland. Het doel van het meetnet is om de provincie een instrument te geven waarmee te bepalen valt of het totale pakket aan maatregelen - van het landelijke en provinciale overheidsbeleid - effect heeft. Bemonsterd zijn: "bollen op zand" (infiltratie), "duinen op zand" (infiltratie), "bossen op zand" (infiltratie), "gras op klei" (kwel) "gras op zand" (kwel)

Er zijn grote variaties in de nitraatconcentratie in het bovenste grondwater van uitspoelings-gevoelige zandgronden geconstateerd. Deze variaties worden waarschijnlijk veroorzaakt door denitrificatie. In het kader van de evaluatie van de Meststoffenwet 2004 zijn studies uitgevoerd om kwantitatief inzicht te krijgen in de denitrificatie in de bodemlaag tussen de onderkant van de bouwvoor en het bovenste grondwater. De resultaten geven aan dat veenlagen en/of moerige lagen leiden tot lagere nitraatconcentraties in het bovenste grondwater. Andere bodem-eigenschappen zoals het voorkomen van klei- en leemlagen en de uitspoeling van organische stof uit de bouwvoor hebben geen duidelijk effect op denitrificatie. Geconcludeerd wordt dat de aanwezigheid van veenlagen of moerige lagen in zandgronden een extra criterium zou kunnen zijn om uitspoelingsgevoelige gronden te differentiëren. Dit geldt met name voor grondwatertrap VI. In veel zandgronden heeft afbraak van veen plaatsgevonden, zodat een bodemkartering nodig is om het areaal uitspoelingsgevoelige zandgronden met veenlagen te bepalen.

In opdracht van het waterschap Rijn en IJssel zijn bestanden en kaarten gemaakt van de gemiddeld hoogste en laagste grondwaterstand en de gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG) en van de grondwatertrap (Gt). Hierbij zijn tijdreeksen en incidentele metingen van grondwaterstanden als basisinformatie gebruikt. Door toepassing van technieken uit de tijdreeksmodellering en regressietechnieken is een uniforme set puntschattingen van GHG, GVG en GLG verkregen. Deze gegevens zijn, gewogen naar kwaliteit, gebruikt om relaties met recentelijk verzamelde hoogtegegevens (het AHN) te leggen. Door gebiedsdekkende toepassing van deze relaties en een statistische foutencorrectie zijn hooggedetailleerde bestanden verkregen met de resolutie van het AHN.

This report presents considerations for the choice of options to calculate and monitor stocks of carbon in all soils and emissions of CO2 from agricultural soils in the Netherlands for the Kyoto 1990 baseline and following years. The objective of the study was to prepare data for a national submission according to the Common Reporting Format for carbon stocks on specific land uses, land use changes en carbon fluxes according to Article 5.2 in the Kyoto Protocol. This study reports on the whereabouts of the carbon stocks in order to be geographically explicit, discusses the uncertainties in the inventory and analyses future inventory options.

Dit rapport beschrijft de digitale bestanden van De Bodemkaart van Nederland schaal 1 : 50 000 en schaal 1 : 250 000. Per kaart worden achtereenvolgens beschreven: de opzet van de legenda, de actualiteit van de gegevens de inhoud van het vectorbestand en additionele informatie. Beide bodemkaarten zijn voor geheel Nederland in digitale vorm beschikbaar.

Voor het verkrijgen van een zo actueel en gedetailleerd mogelijke bodemkaart is het GIS-bestand van de Bodemkaart van Nederland, schaal 1 50 000, aangevuld met gegevens van gedetailleerde bodemkaarten. Bij de kaartvlakken met veengronden is aangegeven of deze vlakken op dit moment ook nog uit veengronden bestaan. Voor toepassing in het kader van het vaststellen van het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime is de informatie van de bodemkaart uitgebreid met informatie over de HELP-eenheid en informatie over historische referentiegrondwaterstanden.

Sinds 1 januari 2001 worden in het kader van het stelsel van regulerende mineralenheffing (MINAS) verschillende stikstofverliesnormen voor veen- en kleigronden enerzijds en zand- en lössgronden anderzijds onderscheiden. Per 1 januari 2002 gelden er voor zand- en lössgronden met een gemiddelde hoogste grondwaterstand van ten minste 40 centimeter onder het maaiveld en een gemiddeld laagste grondwaterstand van meer dan 120 centimeter onder het maaiveld scherpere verliesnormen dan voor de overige zand- en lössgronden. De aanwijzing van die uitspoelingsgevoelige gronden vindt vanaf 1 januari 2002 plaats in het Besluit zanden lössgronden (BZL). De publicatie van de kaarten behorende bij dit BZL besluit heeft veel reacties teweeggebracht van grondgebruikers.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

In opdracht van de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant is een integrale bodembeoordeling uitgevoerd. Deze diende ter identificatie van kansrijke gebieden voor de landbouwsector in Noord-Brabant. De bodemgeschiktheid is bepaald voor de voornaamste vormen van agrarisch landgebruik. Tevens is de kwetsbaarheid van het milieu beoordeeld, op basis van berekeningen met het WSV-metamodel van de stikstof- en fosforbelasting van grond- en oppervlaktewater bij deze vormen van landgebruik. Deze beide analyses zijn uitgevoerd voor zowel de huidige, vrij droge hydrologische situatie als voor de natuurlijke, vrij natte situatie (in 1850). De resultaten van deze studie worden ruimtelijk weergegeven in de vorm van een uitgebreide set kaarten voor Noord-Brabant. Dekaarten laten zien waar de gronden minder geschikt zijn voor weidebouw of akkerbouw, of waar de kwetsbaarheid voor nutriëntenemissie groot is en daarmee het risico van overschrijding van de kwaliteitsnormen voor grond- en/of oppervlaktewater. De resultaten van deze studie kunnen gebruikt worden bij de invulling van de zonering van het platteland op basis van landbouwkundig perspectief en milieurisico.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

Door het digitale bestand van de geogenetische indeling van Nederland te combineren met het digitale bestand van de Bodemkaart van Nederland, schaal 1 : 50 000, is voor de provincies Noord-Holland en Overijssel een kwantitatief onderbouwd overzicht samengesteld van de aard en ligging van bodemkundig kenmerkende gebieden in deze provincies. De bodemkaart, schaal 1 : 50 000, is daarvoor sterk vereenvoudigd. De bodemtypen die kenmerkend zijn voor de diverse morfopatronen zijn in een overzicht opgenomen, waarbij hun relatieve waarde is aangegeven. De ligging van de kenmerkende gebieden is aangegeven op signaleringskaarten. De resultaten zijn bruikbaar voor het specifieke en het generieke landschapsbeleid. De kaarten kunnen gebruikt worden voor het samenstellen van een nationale beleidskaart aardkundige waarden.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

De belangrijkste landelijke en provinciale bestanden met bodemkwaliteitsgegevens zijn gecombineerd met het bodemkundig informatiesysteem van Alterra om landelijke kaarten te maken van de kans dat de huidige zwaremetaalgehalten in de bodem landbouwkundige bodemnormen overschrijden. De bodemnormen zijn met regressiemodellen afgeleid van wettelijke normen voor gewassen of dierlijke organen. De bodemnormen zijn afhankelijk van het gewas, het organischestofgehalte, lutumgehalte en de pH van de bodem. Gegeven een gewas verschillen de bodemnormen dus van plaats tot plaats. De kans dat op een willekeurig punt de bodemnorm wordt overschreden, is benaderd met Monte Carlosimulatie. De hiervoor benodigde kansverdelingen van organischestofgehalte, lutumgehalte, pH en de vier zware metalen zijn geschat met simple indicator kriging met lokale a-priorikansen. De overschrijdingskansen zijn over het algemeen verwaarloosbaar klein. Uitzonderingen zijn lood en cadmium in akkerbouwgebieden (referentiegewas tarwe).

In verzuurde kwelafhankelijke natuurterreinen worden in de bovengrond soms zeer lage ijzergehalten gemeten. Vermoed wordt dat de gronden zijn ontijzerd en dat herstel niet meer mogelijk is. Uit verkennend onderzoek naar de omvang van dit probleem via een landelijke steekproef binnen de ecologische hoofdstructuur (EHS) blijkt dat ontijzering geen incidenteel probleem is. Juist in gebieden met matige kwel lijkt sterke ontijzering een serieus probleem te zijn. Het absolute areaal bos, heide en graslanden binnen de EHS waar dit probleem zich voordoet, bedraagt 54 522 ha. Het percentage van het areaal natuurgebieden met matige en sterke kwel (427 582 ha) dat binnen de EHS door ontijzering wordt bedreigd, bedraagt daarmee 12,7%. In dit areaal dreigt een discrepantie tussen natuurdoeltypen en de benodigde abiotische randvoorwaarden. In gebieden met sterke kwel lijkt dit probleem voorlopig nog niet actueel.

Veldmetingen van freatische grondwaterstanden in de winter en in de zomer zijn gekoppeld aan langjarige meetreeksen in peilbuizen en aldus omgezet in een gemiddeld hoogste, gemiddeld laagste en gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GHG, GLG resp. GVG).Deze karakteristieken zijn in verband gebracht met vlakdekkende hulpgegevens welke onder andere zijn gerelateerd aan maaiveldligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De verkregen relaties zijn gebiedsdekkend toegepast en met geostatistischemethoden gecorrigeerd voor fouten. De aldus verkregen gebiedsdekkende bestanden van de GHG, GVG, GLG en grondwatertrap zijn uitgebreid naar regimecurves en duurlijnen en geven samen een actueel en klimaatsrepresentatief beeld van de grondwaterdynamiek opeen schaal 1 : 25 000. Gebruikmakend van de GHG-kaart en een modelstudie zijn tenslotte de specifieke en de maatgevende afvoer in kaart gebracht op een schaal van 1 : 50 000.

Waterbedrijf Gelderland wil samen met andere belanghebbenden de waterhuishouding in het gebied Lochem-Vorden optimaliseren. Naast waterhuishoudkundige maatregelen bestaat de mogelijkheid om de drinkwaterwinningen in het gebied aan te passen. Met een hydrologisch model zijn verschillende inrichtingsvarianten doorgerekend. In dit rapport wordt verslag gedaan van de gevolgen van de voorgestelde maatregelen voor de natuur. Er is een methode ontwikkeld om met de uitkomsten van het natuurevaluatiemodel NATLES de realiseerbaarheid van de natuurdoelen die door de provincie Gelderland zijn vastgesteld, als percentage te berekenen. Tevens is een historische situatie gereconstrueerd die als referentie dient voor de hydrologische situatie en voor de realiseerbaarheid van de natuurdoelen.

In deze studie is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om een kennissysteem te ontwikkelen waarmee de kansrijkdom van effectgerichte maatregelen in bos kan worden beoordeeld. Door literatuurstudie en gesprekken met deskundigen is achterhaald of voldoende kennis bestaat over de omstandigheden waaronder maatregelen kansrijk kunnen worden uitgevoerd. Van de benodigde informatie is nagegaan of hiervan digitale gegevensbestanden aanwezig zijn, en of deze gebruikt kunnen worden. Voor het systeemontwerp zijn eisen ten aanzien van gebruik, techniek en architectuur in beeld gebracht met een aantal schermvoorbeelden.

Voor de 100-jaarszone van Het Klooster zijn gebiedgegevens geïnventariseerd ten behoeve van het meetnet voor de monitoring van nitraatuitspoeling. Het betreft gegevens over bodemtype, grondwatertrap, landgebruik, droge zandgronden, locatie van bedrijven en percelen en kengetallen van bedrijfstypen. Deze gegevens worden gebruikt bij het inrichten van het meetnet en bij het analyseren van meetgegevens. Tevens worden ze gebruikt in een optimalisatiemodel voor het analyseren van effecten van maatregelen om de nitraatuitspoeling te verlagen.

From 1984 to 1994 forest condition in the Netherlands was estimated by recording defoliation and discolouration in 3000 plots. In this study the defoliation classes for this eleven years' period was related to possible stress factors such as deposition, soil chemistry and soil moisture. The data for most of the stress factors were derived using a site-specific model, since no measured data are available. The relationship was assessed by a split plot analysis. Results show that deposition and climaticstand, site and biotic factors contribute significantly to the explanation of defoliation, although percentages accounted for are low.