Search

De afgelopen twee jaar is door HBO en MBO onderwijs, in samenwerking met Alterra en werkveld, gewerkt aan het zodanig invullen van SynBioSys dat het bruikbaar is zowel binnen het werkveld als het onderwijs. Als laatste product van het project is tot stand gekomen: Wegwijs in de Natuur: achtergronden, illustratie en toepassingen van het Informatiesysteem SynBioSys.

The present research showed that dispersal problems in fragmented landscapes are as important for the understanding of plant diversity losses as the traditional explanation of deteriorating habitat quality. Efficient conservation and restoration of plant diversity requires a predictive ecology based on general principles of the assembly of plant communities. Voor veel plantensoorten zijn de leefgebieden teruggedrongen tot eilandjes van ecologische rijkdom in een zee van ongeschikt leefgebied. Voor de overleving van planten is transport van zaden tussen deze 'eilandjes' cruciaal. Wind, water, vogels en de vacht of mest van zoogdieren moeten doen wat planten zelf niet kunnen: zich verplaatsen. De effectiviteit van deze infrastructuur is in de twintigste eeuw sterk aangetast. Zo zijn in veel landschappen stromend water en rondtrekkende zoogdieren (zoals schaapskuddes met herder) weggevallen als transportmiddel. Het huidige natuurbeleid is onvoldoende in staat om deze effecten van landschapsversnippering tegen te gaan, concludeert ecoloog Wim Ozinga in zijn promotieonderzoek. Plantecologische diversiteit vraagt om meer dan de ecologische hoofdstructuur. Een versterking van de mobiele infrastructuur voor planten is nodig in aangrenzende landbouwgebieden, bijvoorbeeld via 'boeren voor natuur'

Doel van het project is het bevloeiingsexperiment te continueren en kennis te genereren over de effecten van bevloeiing op de lange termijn en de effectiviteit van bevloeiing als praktijkgerichte maatregel voor herstel van verdroogde en verzuurde Dotterbloemgraslanden. De resultaten van het onderzoek zullen worden gebruikt voor en beoordeling van de geschiktheid van deze maatregel als proefmaatregel ter bestrijding van verdroging en verzuring van Dotterbloemgraslanden in beekdalen. Hoewel advisering over mogelijkheden en onmogelijkheden voor waterberging geen expliciete projectdoelstelling is, kunnen de verkregen inzichten over effecten van bevloeiing tevens een bijdrage leveren aan de discussie over effecten van waterberging in natuurgebieden (Commissie Waterbeheer 21ste eeuw). Het volgende is onderzocht: slibaanvoer; bemestingsexperimenten; en ontwikkelingen in vegetatieparameters. Vegetatieontwikkeling in het Reestdal. Rapport in het kader van overlevingsplan bos+natuur (obn)

Op basis van een in 2004 uitgevoerd veldonderzoek in faunaranden zijn de soortensamenstelling van de vegetatie en de soortenaantallen en biomassa van de in de vegetatie levende evertebraten onderzocht. Uit het onderzoek blijkt het effect van het beheer van de faunaranden op de vegetatiesamenstelling en de samenstelling van de evertebratenfauna. Op basis hiervan zijn beheersaanbevelingen gedaan

An iterative search procedure was used to 'invert' the soil chemical model SMART2. This 'inverted' form of SMART2 was used to estimate atmospheric nitrogen deposition at the critical conditions for 139 terrestrial vegetation associations. The critical conditions are the lower end of the pH range, and the upper end of the nitrogen availability range for each association, estimated on the basis of Ellenberg values of vegetation relevees. The resulting critical load values were subjected to an uncertainty analysis. The estimation of nitrogen availability on the basis of Ellenberg's indicator for N has the largest contribution to the uncertainty. The critical load over all vegetation types and soil types is estimated to be 22 + 8 kg N ha-1.y-1. This is a rather 'hard' value, however critical loads per vegetation type are less 'hard', and it is not possible to determine critical load values per site. The uncertainties can only be reduced if more data become available on the abiotic response per species under field conditions. The critical loads found in this study were compared to the 'herijking' and 'SMB' critical loads and to empirically derived values. The 'SMB' critical loads appeared to be far lower than all other critical loads, which were in the same order of magnitude

Dit rapport gaat in op de vraag in hoeverre de boomsoort in loofbossen op matig voedselrijke, verzuringsgevoelige bodem bepalend is voor de soortensamenstelling van de ondergroei. Om deze vraag te kunnen beantwoorden werd veld- en literatuuronderzoek verricht. Tijdens het veldonderzoek werden in zes bosgebieden de ondergroei en humusvorm onder verschillende boomsoorten maar op vergelijkbare bodem beschreven. Het literatuuronderzoek richtte zich op het Atlantisch lindewoud als historische referentie en op bestaande kennis met betrekking tot de relaties tussen boomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei. Geconcludeerd werd dat op bovengenoemde gronden onder bomen met rijk strooisel (o.a. linde, es en esdoorn) een gemiddeld hogere soortenrijkdom en eengroter aantal oudbossoorten voorkomt dan onder bomen met arm strooisel (o.a. eik en beuk).

LARCH is een kennissysteem dat de overlevingskans van diersoorten bepaalt op basis van de ruimtelijke configuratie van de leefgebieden en de kwaliteit daarvan. Het wordt vooral toegepast bij het ontwerp en de toetsing van de ruimtelijke inrichting vanbestaande en toekomstige landschappen. De analyse bestaat uit twee stappen: habitatmodellering en ruimtelijke modellering. In dit rapport is een voorstel uitgewerkt voor het verbeteren van de habitatmodellering met behulp van ruimtelijke basisbestanden.

Bosreservaat Het Rot in de Achterhoek bestaat uit een wintereikenbos waarin plaatselijk beuk domineert. Waar wintereik domineert begint beuk vanuit een tweede boomlaag de wintereik te verdringen. Verjonging van wintereik komt niet voor. Plaatselijk is dit het gevolg van lichtconcurrentie door de beuk, maar ook vraat en adelaarsvaren belemmeren een succesvolle verjonging. In de nabije toekomst bestaat de vrees dat de wintereiken zullen verdwijnen, al zijn de beuken op deze natte bodems extra stormgevoelig, waardoor ze minder concurrentiekrachtig zijn

Ten bate van de inrichting en de evaluatie van de ecologische hoofdstructuur is het natuurdoeltypesysteem ontwikkeld en gepubliceerd in het Handboek natuurdoeltypen. Dit handboek wordt herschreven en onder andere uitgebreid met een nadere invulling van de abiotische randvoorwaarden. In dit rapport wordt beschreven hoe de abiotische randvoorwaarden voor de natuurdoeltypen zijn vastgesteld. De abiotische randvoorwaarden zijn omschreven met behulp van vijf abiotische factoren: vocht, zuurgraad, nutriënten, zoutgehalte en bodemtype. De factor vocht wordt beschreven door middel van de gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand en aantal dagen droogtestress, de grondwaterstandfluctuatie, en de overvloedingsfrequentie. Er zijn gegevens verzameld uit de literatuuren uit de database KENNAT. Deze laatste bevat gegevens over veldmetingen. De gegevens zijn verzameld voor 139 associaties en subassociaties. Op basis van de verzamelde literatuurgegevens is het bereik waarin een associatie voor kan komen, per abiotische factor vastgesteld. Deze bereiken zijn voorgelegd aan vier deskundigen. Na verwerking van hun commentaar zijn de definitieve bereiken per associatie en per abiotische factor vastgesteld. De gegevens over de associaties zijn toegekend aan de natuurdoeltypen, waarbij bij de aanwezigheid van meerdere associaties per natuurdoeltype het bereik van voorkomen gemiddeld is. Hierdoor ontstaat een gradatie in de preferentie van voorkomen van een natuurdoeltype. De resultaten zullen worden opgenomen in het nieuwe Handboek natuurdoeltypen

Bosreservaat Pijpebrandje is voor de tweede keer geonventariseerd. In het beukenbos wordt wintereik overgroeid door beuk en sterft. De beuken beginnen af te takelen. Het aantal kleine gaten in het kronendak is toegenomen, maar er treedt geen nieuwe verjonging op. Toch is het bos donkerder geworden, waardoor bestaande verjonging uit 1988 is verdwenen en de bedekking van kruiden is afgenomen. Verjonging en kruiden komen alleen nog voor waar wintereiken in de boomlaag zitten. In de overige begroeiingstypen is weinig veranderd. Verwacht wordt dat de homogeniteit van het bos de komende decennia toe zal nemen. Pas als grotere groepen beuken gaan sterven, kunnen nieuwe verjonging en kruiden zich vestigen, zodat het bos meer variatie in soorten en leeftijden te zien zal geven.

De vegetatie van de kuststrook ten zuiden van de Oerderduinen op Ameland heeft een grote soortenrijkdom en is door zoet-zoutgradiënten in haar soortensamenstelling uniek. Kustafslag bedreigt de vegetatie van deze smalle kuststrook. Aanwas en afslag van de kust werden voor de laatste halve eeuw gekwantificeerd door luchtfoto-interpretatie van de kustlijn. Kustafslag begon ruim voor de aanvang van de gaswinning in 1986. In het algemeen is na 1986 geen versnelde afslag aangetoond. De gevolgen voor de vegetatie werden vastgesteld met vegetatieopnamen van permanente proefvlakken. De vegetatie van de permanente proefvlakken aan de wadkant is afgeslagen en in de aanliggende proefvlakken zijn meer zoutindicerende plantensoorten aangetroffen. De oorzaak van de kustafslag lijkt in overeenstemming met de natuurlijke dynamiek van de kust.