Search

Publikacija Istorijski malteri – od karakterizacije do konzervacije predstavlja jedan od rezultata projekta Mortar Design for Conservation – Danube Roman Frontier 2000 Years After (MoDeCo2000), koji je finansirao Fond za nauku Republike Srbije od 2020. do 2022. godine kroz program PROMIS. Projekat je sproveden u saradnji Arheološkog instituta, Tehnološkog fakulteta Novi Sad Univerziteta u Novom Sadu i Instituta za ispitivanje materijala. Tema projekta su krečni malteri građevina podignutih u periodu od I do VI veka na delu dunavskog limesa koji se nalazio na teritoriji današnje Republike Srbije. U Srbiji se nalaze ostaci brojnih građevina iz svih istorijskih perioda, ali malteri ugrađeni u njihove strukture do sada nisu bili predmet sistematskog proučavanja. Period čiji je razvoj graditeljstva najdirektnije bio uslovljen razvojem pripreme i primene krečnog maltera predstavlja vreme rimske dominacije. Kroz projekat MoDeCo2000 sprovedeno je istraživanje graditeljstva nastalog tokom ovog perioda na teritoriji dunavskog limesa – granice Rimskog carstva na reci Dunav. S obzirom na to da su rimski krečni malteri u svetu decenijama predmet brojnih naučnih projekata, MoDeCo2000 predstavlja važan doprinos naučne zajednice Republike Srbije razvoju ovih istraživanja, ne samo kroz osvetljavanje dela slike graditeljskog, pa i društveno-ekonomskog razvoja prostora centralnog Balkana u periodu od I do VI veka nove ere, već i tradicionalnog graditeljstva na predmetnoj teritoriji uopšte. Osim istraživačkog cilja projekta, kao jednako važan je bio onaj usmeren na praktičnu arhitektonsku konzervaciju, odnosno direktnu primenu naučnih rezultata projekta u procesima očuvanja istorijskih građevina u Srbiji, u skladu sa međunarodnim dokumentima iz oblasti zaštite kulturnog nasleđa.

Publikacija Istorijski malteri – od karakterizacije do konzervacije predstavlja jedan od rezultata projekta Mortar Design for Conservation – Danube Roman Frontier 2000 Years After (MoDeCo2000), koji je finansirao Fond za nauku Republike Srbije od 2020. do 2022. godine kroz program PROMIS. Projekat je sproveden u saradnji Arheološkog instituta, Tehnološkog fakulteta Novi Sad Univerziteta u Novom Sadu i Instituta za ispitivanje materijala. Tema projekta su krečni malteri građevina podignutih u periodu od I do VI veka na delu dunavskog limesa koji se nalazio na teritoriji današnje Republike Srbije. U Srbiji se nalaze ostaci brojnih građevina iz svih istorijskih perioda, ali malteri ugrađeni u njihove strukture do sada nisu bili predmet sistematskog proučavanja. Period čiji je razvoj graditeljstva najdirektnije bio uslovljen razvojem pripreme i primene krečnog maltera predstavlja vreme rimske dominacije. Kroz projekat MoDeCo2000 sprovedeno je istraživanje graditeljstva nastalog tokom ovog perioda na teritoriji dunavskog limesa – granice Rimskog carstva na reci Dunav. S obzirom na to da su rimski krečni malteri u svetu decenijama predmet brojnih naučnih projekata, MoDeCo2000 predstavlja važan doprinos naučne zajednice Republike Srbije razvoju ovih istraživanja, ne samo kroz osvetljavanje dela slike graditeljskog, pa i društveno-ekonomskog razvoja prostora centralnog Balkana u periodu od I do VI veka nove ere, već i tradicionalnog graditeljstva na predmetnoj teritoriji uopšte. Osim istraživačkog cilja projekta, kao jednako važan je bio onaj usmeren na praktičnu arhitektonsku konzervaciju, odnosno direktnu primenu naučnih rezultata projekta u procesima očuvanja istorijskih građevina u Srbiji, u skladu sa međunarodnim dokumentima iz oblasti zaštite kulturnog nasleđa.

Kompleks Sahat kapije, glavni ulaz u Gornji grad, predstavlja jedinstven deo Beogradske tvrđave koje je do našeg vremena ostao dosta dobro sačuvan. Izuzetno složen po svojoj strukturi, kompleks čine periodično građene kapije sa bočnim prostorijama, koje su uklopljene u ostatke dvojnog srednjovekovnog jugoistočnog bedema, zatim Sahat kula i pomoćne zgrade poznijeg datuma. Izložena atmosferilijama, kompleksna bedemska struktura sa kapijama zadržavala je vlagu koja je vremenom počela da oštećuje unutrašnjost objekta. Sa time u vezi još 1955. godine započeta je prva sanacija zdanja, da bi poslednja bila izvedena 2020. godine. Sve obavljene sanacije pratila su arheološka istraživanja. Rad donosi rezultate ispitivanja otkrivenih ostataka arhitekture i arheološki istraženjih površina tokom 2020. godine.

Na lokalitetima arheološkog nalazišta Viminacijum se tokom cele godine, uporedo sa neprekidnim arheološkim istraživanjama, vrše radovi na konzervaciji i prezentaciji građevina, kao i na uređenju arheološkog parka. Tokom 2014. godine izvršeni su različiti poslovi, koji su se ticali izrade strateških planskih dokumenata, redovnih konzervatorskih aktivnosti i savremene izgradnje u okviru arheološkog parka Viminacijum.

Sistematska arheološka iskopavanja termi na Viminacijumu dopunjuju naša saznanja o životu antičkog grada. Novac nađen u pristoriji 1 i 2, datuje mlađu fazu termi iz druge polovine III veka, kada je objekat proširen dodavanjem novih bazena i pomoćnih prostorija. Ostaci zidnog slikarstva otkriveni u prostoriji 1 sugerišu način unutrašnjeg dekorisanja javnih zgrada. Konzervatorskim postupkom pojedini fragmenti su postavljeni na novi malterni nosač. Sačuvane ostatke fresaka nije bilo moguće potpuno rekonstruisati, već samo stabilizovati i od njih napraviti više prenosivih eksponata.

Uzroci propadanja zidnih slika su različiti ali međusobno povezani. U ovom tekstu se objašnjava povećano prisustvo vlage u strukturama zidne slike. Dugogodišnje prisustvo vlage u velikom broju slučajeva glavni je uzrok oštećenja zidnih slika, kako u nadzemnim, tako i u podzemnim objektima. Ukoliko se vlaga ne eliminiše, svaki drugi posao je uzaludan i ne daje trajne rezultate. Svaki deo zidne slike ima različit hemijski sastav, zbog čega se različito ponaša prema štetnim činiocima.