Search

Dit onderzoek heeft tot doel aan te geven hoe het zuidelijke hellinggebied van de ruilverkaveling Groesbeek kan worden ingericht om water- en bodemafstroming zoveel mogelijk te beperken. Er is gerekend met het bodem- en waterafvoermodel LISEM voor vijf landinrichtingsscenario's. Bij drie van de vier knelpunten (Klein America, St. Jansberg, Grafwegen) is de overlast gedeeltelijk terug te dringen door invoering van een van de voorgestelde scenario's. Bij het knelpunt kassen is het landgebruik al dusdanig (gras) dat voorgestelde scenario's geen effect laten zien. Om de overlast volledig terug te dringen zijn voor alle knelpunten aanvullende maatregelen nodig in de vorm van aanleg van retentiebekkens en/of afvoersloten, of de introductie van aanvullendebeheersmaatregelen.

Door de grote druk op de beschikbare ruimte in Nederland is er een voordurende vraag naar actuele informatie over het grondgebruik. Het uitgangspunt bij het vervaardigen van de derde versie van het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN3) waren: de strata in het LGN2-bestand, Landsat-TM-satellietbeelden uit 1995 en 1997, de Top10-vector van de Topografische Dienst Nederland en de landbouwstatistieken van het Centraal Bureau voor Statistiek. De informatie in LGN3 is opgeslagen in de vorm van rastercellen van 25 bij 25 meter, overeenkomend met een schaal 1 : 50 000. De nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het LGN3-bestand is 90% op hoofdklasseniveau en 80% op subklasseniveau.

De Hogezandse polder is één van de mogelijke vestigingsplaatsen binnen de Hoekse Waard. De Stuurgroep Glastuinbouw (waarin zitting hebben: provincie, eigenaar Fortis, waterschap, gemeente en energiebedrijven) wil in de Hogezandse Polder 500 ha aan glastuinbouw toewijzen. Vanuit DLO zijn de mogelijkheden onderzocht

Dit rapport geeft een beschrijving van het onderzoek dat wordt verricht en nog zal worden verricht in het kader van het DWK-onderzoeksprogramma Bodemkwaliteit. Kennisleemten worden gesignaleerd en mogelijkheden om hierin te voorzien worden beschreven.Het rapport is gestructureerd conform de vier onderzoeksthema's van het programma. Uitgaande van probleeminventarisatie mondt het onderzoek via onderzoek naar bodemprocessen, risicobeoordeling en 'groene' saneringsmethoden uiteindelijk uit in het ontwerpen van beslissingondersteunende instrumenten ten behoeve van het beleid.

Doelstelling van dit onderzoek is het opstellen van een historisch referentiebeeld van de Twentse bossen als tegenhanger voor de referentiebeelden uit het buitenland en als referentie voor het huidige beheer. Aan de hand van oude kaarten, markeboeken en huisarchieven zijn twee referentiebeelden opgesteld. Het vroegere beheer leidde tot een sterke achteruitgang van met name de markebossen. Halverwege de achttiende eeuw komt een keerpunt in deze ontwikkeling. Bossen met een dichte hulstlaag zijn kenmerkend voor oude bossen. De aan- of afwezigheid van oude bossoorten is geen goede indicatie voor oud bos, maar hangt in Twente samen met de mate van lemigheid van de bodem.

Voor het Beslissingondersteunend Model voor de Landinrichting (BEL) is een belevingsonderzoek uitgevoerd met als doel een instrument te leveren waarmee de belevingswaarde van landschappen gemeten kan worden en dat bruikbaar is voor landinrichtingsplannen. Het onderzoek is uitgevoerd in het landinrichtingsproject Epe-Vaassen. De studie heeft een landelijk bruikbaar instrument opgeleverd. Het heeft de vorm van een vragenlijst en bevat acht basiskwaliteiten van landschappen, waarbij elke basiskwaliteit weer deelkwaliteiten heeft. Daarnaast zijn er dragers van de kwaliteiten, fysieke elementen en kenmerken van het landschap. Deze maken de resultaten gebiedsspecifiek. De belevingskwaliteiten moeten gemeten worden in landschappelijk homogene gebieden bij ongeveer dertig mensen per (deel)gebied.

Toetsing van het begrip monitoring groene ruimte voor beleidsevaluatie. Daarvoor zijn twee gebieden uitgekozen: in Utrecht en Groningen; voor de vier beleidscategorieën: veenweidegebieden, randstadgroenstructuur; ecologische hoofdstructuur; regionaal glastuinbouwcomplex. Het project is in opdracht van LNV in handen van RPD, Oranjewoud en Staring Centrum

Het landinrichtingsgebied Diepenheim bestaat voor een groot deel uit fluvioperiglaciale en eolische afzettingen uit het Weichselien, en in mindere mate uit holocene beek- en organogene afzettingen. Op droge dekzandruggen of -koppen bij beekdalen is door plaggenbemesting een antropogene bovengrond ontstaan. De beekdalen bestaan uit fluvioperiglaciale zanden, plaatselijk bedekt door een beek- of organogene afzetting (broekeerd-, beekvaag-, beekeerd-, poldervaag-, leekeerd- en woudeerdgronden). De eolische afzettingen vormen voornamelijk vlakvaag-, gooreerd-, loopodzol-, veldpodzol-, laarpodzol- en enkeerdgronden. Het gebied wordt hoofdzakelijk redelijk tot goed ontwaterd door een stelsel van sloten en beken. De resultaten van het onderzoek staan op een bodem- en grondwatertrappenkaart.

Het landinrichtingsgebied Graspeel bestaat grotendeels uit pleistocene afzettingen. Op de fluviatiele afzettingen van de Maas (Formatie van Veghel) liggen fluvioperiglaciale en eolische afzettingen (Formatie van Twente). Op enkele plaatsen in het noordoosten komt een dunne laag holocene beekleem voor. Vrij veel gronden hebben door potstalbemesting een dikke minerale eerdlaag gekregen. Binnen de zandgronden zijn podzolgronden (veldpodzol- en laarpodzolgronden) en eerdgronden (gooreerd-, beekeerd- en enkeerdgronden) onderscheiden. Veruit het grootste deel van het gebied bestaat uit droge tot zeer droge gronden (grondwatertrap VIo, VIId en VIIId).

De ontwikkelingen op het gebied van milieu, waterbeheer en ruimtelijke ordening vragen om actuele gegevens over het grondgebruik. Het tweede landelijke grondgebruiksbestand van Nederland (LGN2) is vervaardigd uit satellietbeelden van 1990, 1992 en 1994 gecombineerd met het Basisbestand Ruimtelijke Structuren (BARS) van de Rijksplanologische Dienst, ondersteund met topografische kaarten, luchtfoto's, landbouwstatistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek en referentiegegevens uit het veld. Deinformatie is opgeslagen in rastervorm met cellen van 25 m x 25 m. De nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de 5 hoofdklassen is 90 en van de 25 subklassen 70-90.

Het Meetnet Landschap heeft negen meetdoelen, waarmee op nationaal niveau veranderingen in het landschap en de landschapskwaliteit systematisch worden gevolgd. Om overlap te voorkomen is het meetdoel ruimtegebruik beperkt tot landbouw, recreatie, delfstofwinning, en afval- en slibberging. De voorgestelde monitoringmethode bestaat onder andere uit periodiek registreren van veranderingen in het ruimtegebruik op basis van digitale kaartbestanden, en beoordelen van de duurzaamheid van het ruimtegebruik. Voor dit laatste wordt gekeken of het veranderde ruimtegebruik in overeenstemming is met de bruikbaarheid en draagkracht van het landschap. Hierbij worden eenmalig opgestelde vertaalsleutels en kwalitatieve landschapsbestanden gebruikt.

Voor de discussie over de toekomst van het Groene Hart is de toestand van milieu en water geanalyseerd, in relatie tot huidig ruimtegebruik en mogelijke nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het accent ligt op de rol van water als essentiële milieufactorvoor functies en natuurwaarden die kenmerkend zijn voor het Groene Hart. Voorstellen worden gedaan voor aanvullende milieumaatregelen, die nodig zijn om de gewenste functies en waarden in het Groene Hart veilig te stellen en duurzaam te kunnen ontwikkelen.

Op een locatie in Noordoost-Twente zijn de af- en uitspoeling van stikstof en fosfor naar de Mosbeek en het effect van bufferstroken hierop onderzocht. In het veld is de bodem onderzocht, zijn hydrologische metingen verricht, is de chemische samenstelling van grondwater en oppervlakkig afstromend water bepaald, en zijn twee tracerexperimenten gedaan. Met het eendimensionale model SWAP is de hydrologie van de onderzoekslocatie gemodelleerd. Het model is gekalibreerd op gemeten grondwaterstanden en oppervlakkige afstroming. Met het gekalibreerde model zijn hydrologische berekeningen gedaan voor maos- en graspercelen met en zonder bufferstrook. De resultaten vormden de invoer voor de berekening van de nutriëntenbelasting.

Om het effect van de ruilverkavelingswerken op de grondwaterstand in het Land van Cuijk te bepalen zijn de bestaande grondwatertrappen geactualiseerd. Hiertoe is het gebied naar grondwatertrap, grondsoort en te verwachten effect van de ingrepen onderverdeeld in 26 homogene gebieden (strata). Met een gestratificeerde tweefasesteekproef en regressieschatters is van elk stratum de gemiddelde waarde geschat van de gemiddeld hoogste (GHG) en de gemiddeld laagste grondwaterstand (GLG). Op de geactualiseerde grondwatertrappenkaart komen vrijwel uitsluitend grondwatertrappen voor met een GHG dieper dan 40 cm beneden maaiveld. Er zijn sterke aanwijzingen dat vooral de GHG flink gedaald is.

Voor de planvorming bij landinrichting is een verkenning gedaan naar mogelijke toekomstige ontwikkelingen in landbouwbedrijfssystemen en hun inrichtingseisen. Hierbij is aangesloten bij bestaande scenario's over de toekomst van de Nederlandse agribusiness. Op basis van de scenario's zijn bedrijfsprofielen opgesteld die model staan voor groepen bedrijven met dezelfde inrichtingseisen. Voor de verschillende bedrijfsprofielen zijn tevens inrichtingseisen opgesteld. Hierbij is zoveel mogelijk aangegeven wat het belang en de werking van de verschillende eisen is. Tot slot zijn aanzetten gegeven voor gebruik van de bedrijfsprofielen in landinrichtingsprojecten.

Het herinrichtingsgebied Zeevang bestaat voor 1% uit huidige buitendijkse gronden, voor 22% uit voormalige buitendijkse gronden, voor 48% uit binnendijkse gronden en voor 29% uit bebouwing, wegen e.d. Onderscheiden zijn zeekleigronden, veengronden en moerige gronden. De grootste oppervlakte (43%) heeft grondwatertrap IIa. De onderbemalen percelen liggen veelal op grondwatertrap IIb en IIIb. De pH van de baggermonsters varieert van 4 tot 7,5. De doorlatendheid van veenmosveen varieert van 0,05 tot 0,30 m/d, van zeggeveen van 0,15 tot 0,50 m/d en van rietzeggeveen van 0,40 tot 0,90 m/d.