Search

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ŞEKER DARISINDA {Sorghum bicolor L. Moench var. saccharatum) SIRA ARALIĞININ VE AZOT DOZLARININ VERİM ÖĞELERİNE ETKİSİ Güray AKDOĞAN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. H. Yavuz EMEKLİER Araştırma 2002 yılında A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında, her bir şeker darısı çeşidi için tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekrarlaman olarak yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak; Pacesetter ve Çankırı şeker dansı çeşitleri kullanılmış ve dört farklı azot (0, 6, 12 ve 18 kg da`1) dozu ve üç farklı sıra arası açıklık (45, 60 ve 75 cm) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ele alınan özelliklerde azot dozları ve sıra arası açıklıkları önemli farklılıklar oluşturmuş, çiçeklerime gün sayısı, bitki boyu ve biriks derecesi yönünden her iki çeşitte belirlenen farklılıklar önemsiz bulunmuştur. Araştırmada azot dozu ve sıra arası açıklık uygulamalarından elde edilen veriler, Pacesetter ve Çankırı çeşitlerinde sırasıyla yeşil ot verimi 4229.8-5637.6, 3492.1-5532.6 kg da`1; yaprağı soyulmuş sap verimi 2753.9-4050.9, 2226.9-3628.7 kg da`1; özsu verimi 394.1-698.2, 383.5-691.9 litre da`1; şeker verimi 71.9-127.0, 73.8-125.9 kg da`1; kuru madde verimi 1230.9-1791.9, 1050.8-1709.1 kg da`1 ve protein oram % 6.60-9.42, % 4.51-8.66 arasında değişmiştir. Bu sonuçlara göre, yeşil ot, kuru ot, şekerli özsu ve şeker üretimi amacıyla yetiştirilen Pacesetter ve Canlan şeker dansı çeşitlerinde 18 kg N da`1 gübre dozunun yeşil ot verimini artırdığı ve buna bağlı olarak özsu, şeker ve kuru madde verimini de artırdığı belirlenmiştir. Her iki çeşitte de dar sıra arası açıklıktan (45 cm) en yüksek yeşil ot, kuru ot, özsu ve şeker verimi elde edilmiştir. 2004, 68 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Azot dozları, sıra arası açıklık, şeker dansı {Sorghum bicolor L. Moench var. saccharatum), şeker verimi, verim öğeleri, yeşil ot verimi, ABSTRACT Master Thesis EFFECTS OF ROW SPACING AND NITROGEN DOSES ON YIELD COMPONENTS OF SWEET SORGHUM {Sorghum bicolor L. Moench var. saccharatum) Güray AKDO?AN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Deparment of Agronomy Supervisor : Prof. Dr. H. Yavuz EMEKLÎER This research was conducted at the experimental fields of the Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara in 2002. The experimental design was split plots of randomized blocks with four replications for each of sweet sorghum cultivar. Sweet sorghum varieties, Pacesetter and Çankırı were used as material in the experiment, and four nitrogen doses (0, 6, 12 and 18 kg da`1) and three row spacing (45, 60 and 75 cm) were applied. According to the results of the research; nitrogen doses and row spacings constituted significant differences, but differences determined for number of flowering days, plant height and brix degree were not significant for both varieties. The values for varieties, Pacesetter and Çankırı, applied nitrogen doses and row spacing changed between 4229.8 - 5637.6, 3492.1 - 5532.6 kg da'1 for fresh biomass yield; 2753.9 - 4050.9, 2226.9 - 3628.7 kg da'1 for strip stalk yield; 394.1 - 698.2, 383.5 - 691.9 liter da`1 juice yield; 71.9 - 127.0, 73.8 - 125.9 kg da'1 sugar yield; 1230.9 - 1791.9, 1050.8 - 1709.1 kg da`1 for dry biomass yield and 6.60 - 9.42 %, 4.51 - 8.66 % for protein ratio, respectively. The results revealed that 18 kg N da`1 should be preferred to grow sweet sorghum in Ankara conditions for fresh and dry biomass, juice and sugar. Narrow row spacing (45 cm) resulted in the best values for investigated yields. 2004, 68 pages Key Words: Fresh biomass yield, nitrogen doses, row spacing, sugar yield, sweet sorghum {Sorghum bicolor L. Moench var. saccharatum), yield components 77