Search

Sıfır atık yönetimi, atığın oluşumu esnasında önlenmesini, azaltılmasını ve oluşan atığın tekrar değerlendirilmesini hedefleyen bir atık yönetim sistemidir. Sıfır atık terimi; atığın ve ürünün yapısında bulunan toksisitenin azaltılmasını ve önlenmesini, tüm kaynaklarımızın korunmasını, sistemli bir şekilde yönetilmesi gerektiğini açıklamaktadır. Sıfır atık uygulaması ile çevre ve insan yaşamına olan tehditler yok edilebilmektedir. Bu tez çalışmasında sıfır atık uygulamalarının temel amacı; atık oluşumunun olabildiğince engellenmesi, oluşan atıkların kaynaklarına göre ayrı ayrı toplanması ve bu atıkların geri dönüşümünün yapılması ile çevreye zarar verecek bir durumun engellenmesidir. Oluşan atıkların geri dönüşüm sürecine girmeden yok edilmesi, doğal kaynakların gerekenden daha hızlı bir şekilde tüketilmesine ve gelecekte ciddi çevre ve kaynak sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu sebeple var olan doğal kaynakların verimli ve planlı bir şekilde kullanılması ve oluşan atıkların geri kazandırılarak tekrar üretime dahil olması büyük önem taşımaktadır. Sıfır atık uygulama çalışmalarını ilk olarak T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde oluşan atıkları kontrol altına almak ve gelecek nesillere daha temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakmak adına, 2017 yılında "Sıfır Atık" projesini hayata geçirmiştir. İlk olarak bakanlığın ana hizmet binasında kademeli olarak başlatılan proje, hem bireysel hem kurumsal hem de belediye genelinde yaygınlaşmıştır. Sıfır Atık Projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda uygulanmasıyla beraber Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde de hayata geçirilmiştir. Bu amaçla Niğde Belediyesi binasındaki atık türleri, bu atık türleri ile ilgili sıfır atık uygulama çalışmaları ve bu çalışmada kullanılan yöntemler ve çevreye sağladığı avantajlar araştırılmıştır., Zero waste management is a waste management system aimed at preventing, reducing and re-evaluating the generated waste during the generation of waste. Zero waste term; ıt explains the need to reduce and prevent toxicity in the structure of waste and product, to preserve all our resources, ıt should be managed in a systematic way. With the zero waste application, threats to the environment and human life can be eliminated. In this thesis, the main purpose of zero waste applications; to prevent waste generation as much as possible, to collect wastes separately according to their sources and to recycle these wastes and to prevent a situation that will harm the environment. The elimination of the wastes without going through the recycling process causes the natural resources to be consumed more quickly than necessary and serious environmental and resource problems will arise in the future. For this reason, it is of utmost importance that the existing natural resources are used efficiently and in a planned manner and that the resulting wastes are recycled and re-incorporated into production. Zero waste application studies first T.C. In 2017, the Ministry of Environment and Urbanization launched the Zero Waste Project in order to control waste generated within the framework of sustainable development principles and leave a cleaner and livable World for future generations. The Project, which was first initiated gradually in the main service building of the ministry, has become widespread both in the individual, institutional and municipal areas. Zero Waste Project, together with the implementation of the Ministry of Environment and Urban Development was launched at the Presidential Complex. For this purpose, waste types in Niğde municipality building, zero waste application studies related to these waste types, methods used in this study and environmental advantages were investigated.

Fosil yakıtların sınırlı mevcudiyeti ve içten yanmalı motorlu taşıtların çevresel etkisi hakkındaki tartışmalar devam ederken, batarya elektrikli araçlar çevre dostu bir alternatif olarak artan ilgi görmektedir. Akıllı ünitelere sahip araçların artmasıyla birlikte, araçların çevre ve diğer araçlarla iletişim kurması mümkün olmaktadır. Bu çalışmada elektrikli taşıtların çevre ve diğer araçlarla iletişim kurmasını sağlayacak, kablosuz bir sistem üzerine çalışılmıştır. Bu sistemde araçtaki CAN (Kontrolör Alan Ağı) iletişim hattına, aracın gerekli sinyallerini kablosuz olarak iletmek için bir ağ geçidi entegre edilmiştir. Araçtan belirli bir mesafede bulunan ve sinyalleri kablosuz olarak alan ağ geçidi ile NEDC (Yeni Avrupa Sürüş Çevrimi) sürüş döngüsünde araç gerçek zamanlı olarak izlenmiştir. Kablosuz haberleşme testleri ve performans sonuçları verilmiş, analitik yaklaşımlar ile karşılaştırılmıştır. In the course of the ongoing debate about the limited availability of fossil fuels and environmental impact of internal combustion engine powered vehicles, battery electric vehicles have been receiving increasing attention as an eco-friendly alternative. With the increase of the vehicles with smart units, it can be ensured that the vehicles communicate with the environment and other vehicles. This study focuses on the combination of two major trends, electric vehicles and vehicle to everything communications technology. On the CAN communication line of the vehicle, a gateway is physically implemented to transmit and receive the necessary signals of the vehicle wirelessly. Another gateway is located at a certain distance from the vehicle and allows the vehicle to be monitored in real time in driving cycles defined in EU regulations. 83

Bu tez beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm giriş kısmıdır. İkinci bölümde, Öklid 3-uzayı ve Minkowski 3-uzayındaki temel kavramlar verilmiştir. Üçüncü bölümde, Minkowski 3-uzayında zamansı V-Bertrand eğri çiftleri tanımlanmış, bunlar karakterize edilmiş ve özellikleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise, Minkowski 3-uzayında ışıksı-uzaysı V-Bertrand eğri çiftleri tanımlanmış, bunlar karakterize edilmiş ve özellikleri incelenmiştir. Son olarak, Minkowski 3-uzayında V-Bertrand eğri çiftleri ile ilgili bir tartışmaya yer verilmiştir. This thesis consists of five chapters. The first section is the introduction. In Section 2, basic concepts in Euclidean 3-space and Minkowski 3-space have been given. In Section 3, the timelike V-Bertrand curve pairs in Minkowski 3-space are defined, characterized and their properties are examined. In Section 4, pairs of null-spacelike V-Bertrand curves in Minkowski 3-space are defined, characterized and their properties are examined. Finally, we discuss V-Bertrand curve pairs defined in Minkowski 3-space. 61

Sık görülen tek gen hastalığı olarak ailesel hiperkolesterolemi, toplum sağlığı açısından oldukça önemlidir. Ailesel hiperkolesterolemiye neden olan başlıca üç genin araştırılması amacı ile Türkiye'nin yedi coğrafik bölgesinden hasta toplanmıştır. Hastalara TÜBİTAK destekli `213S147` numaralı proje aracılığı ile ulaşılmıştır. Bu hastalar için dahil olma kriteri LDL düzeylerine göre belirlenmiştir. Hastaların periferik kan örneklerinden DNA izole edilmiştir. Bu DNA'lar ilk etapta LDLR geni primerleri ile PCR yöntemi ile çoğaltılmıştır. LDLR geni tüm gen dizi analizi sonrası mutasyon tespit edilen hastalar arasından seçilen 52 hastada, APOB ve PCSK9 genleri aynı yöntemle çalışılmış, tüm gen dizi analizleri sağlanmıştır. Bu analizler sonucu LDLR geninde mutasyon tespit edilen hastalarda, APOB geni mutasyonu görülme sıklığı %5,76, PCSK9 mutasyonu görülme sıklığı %1,92 olarak saptanmıştır. Familial hypercholesterolaemia is a common monogenic disease and it is very important for public health. Patients are collected from seven regions of Turkey for investigating three main causative genes of familial hypercholesterolemia. The patients were obtained by TÜBİTAK supported project `213S147`. Inclusion criteria for these patients were determined according to average LDL levels. DNA was isolated from peripheral blood samples. Firstly, these DNAs of patients were amplified by PCR with the primers of the LDLR gene. After analysis of LDLR gene sequence, 52 patients who had mutation were selected to study. In 52 patients, APOB and PCSK9 genes were studied by the same method and all gene sequence analyzes were provided. The result of these analyzes, from the patients who had LDLR gene mutations, carrying both incidence of APOB gene mutation was 5.76% and PCSK9 gene mutation was 1.92%. 79

Bilim ve teknolojide meydana gelen değişimler bireylerin beklentilerini ve kişisel harcamalarını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu harcamaların sonucunda ise önemli bir tüketim döngüsü oluşmakta ve bireyler sürekli olarak yeni şeyler edinme ve sahip olma hazzı ile hareket etmektedir. Bu davranışlar beraberinde çevreye verilen zararı da getirmektedir.Çeşitli nedenlerle kullanım ömrünü tamamlamış veya kullanıcının artık kullanmayı bıraktığı cihazlar e-atık olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre, bilgisayar, faks, fotokopi makineleri, baskı devreler, kablolar vb. elektrikli ve elektronik eşyaların tamamı bu sınıfta değerlendirilmektedir.Bu çalışmada Türkiye ve Dünya'da e-atık yönetimi, bu kapsamda yapılan uygulamalar açıklanmıştır. E-atıklarla ilgili olarak ulusal ve uluslar arası mevzuat incelenerek, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde atıklarla ilgili mevcut prosesler aktarılmıştır. Türkiye'de konu ile ilgili olarak hazırlanmış olan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Türkiye'deki mevcut incelenmiş, sanayisi ve gelişmişliği yüksek olan Sakarya, Kocaeli illeri ile İstanbul'un Şişli, Kadıköy ve Maltepe'de bulunan tesislerde tutulan yıllık veriler aktarılmıştır. Bunun yanında Kayseri ilinde atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili yapılan çalışmalar detaylı olarak incelenmiş ve atık verileri paylaşılmıştır.Sonuç olarak 2016'da hazırlanan Küresel Durum Raporu'na göre Dünya genelinde e-atık miktarının en fazla 7211 kilotonla Çin'de olduğu sonucuna varılmıştır. Bu miktarı 6295 kiloton ile ABD ve 2139 kiloton ile Japonya takip etmektedir. Türkiye ise 623 kiloton ile 17. sırada yer almaktadır. Bununla beraber Dünya genelinde e-atıklar konusunda en iyi çalışmaları yapan ülkenin İsveç olduğu, bunun en büyük etkeninin ise bilinçli, e-atık yönetimine katılım sağlayan bir halk ve paydaşlar arasındaki koordinasyon olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanısıra Hindistan, Afrika gibi ülkelerde ise e-atık konusunda ciddi sorunların olduğu, e-atıkların bu ülkelerde illegal yollarla geri kazanımının gerçekleştiği anlaşılmıştır. Türkiye'de ise e-atık yönetimi konusunda yönetmeliğin 2012'de yayınlanmasına rağmen henüz tam olarak uygulanmadığı ancak bu konuda yavaş yavaş gelişmelerin olduğu saptanmıştır. 2012-2017 yıllarında Türkiye'de il il toplanan e-atık miktarları, e-atık işletme tesisleri incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda en fazla e-atık miktarlarının sanayi bölgelerinde olduğu tespit edilmiştir. 2017 yılında en fazla e-atık miktarı 35.864 ton olarak Kocaeli'de toplanmıştır. Yönetmelik doğrultusunda kişi başına düşen e-atık miktarları da incelenmiştir, hedeflenen sayıya çok uzak olduğu görülmüştür. Hedefe en yakın miktarlar ise Kadıköy ilçesine ait olup 0.20-0.25 kg arasındadır. Türkiye'de e-atık işlemesinin toplama, parçalara ayırma ve kalan kısımları ilgili tesislere gönderme şeklinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Özellikle değerli metal geri kazanımında hiçbir çalışmanın olmadığı bu parçaların yurt dışındaki ülkelere ihraç edildiği anlaşılmıştır. Bu nedenle çalışma kapsamında Türkiye ile diğer ülkelerdeki durumların kıyaslaması yapılarak ülkemizde iyi bir e-atık yönetimi için ne tür çalışma ve projelerin yapılması gerektiği incelenmiştir, çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: E-Atık, E-Atık Yönetimi, Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar Changes in science and technology affect the expectations and personal spending of individuals. As a result of these expenses, a considerable consumption cycle is formed and individuals are constantly enjoying the pleasure of acquiring and owning new things. These behaviours also cause damage to the environment.Devices that have completed their life cycle or that the user no longer uses are defined as e-waste for various reasons. According to this definition, Computer, Fax, copiers, printing circuits, cables, etc.all electrical and electronic products are rated in this class.This study e-waste management in Turkey and in the world, has announced that applications are made in this context. The national and international legislation on e-wastes has been examined and the existing processes related to waste have been transferred in various countries of the world, especially in European countries.Waste Electrical and Electronic Equipment which was prepared on the subject in Turkey Control examined the existing regulations, the in Turkey, industry and sophistication with high Sakarya, Istanbul's Sisli Kocaeli province, annual data held in facilities located in Kadıköy and Maltepe was transferred.In addition, studies on waste electrical and electronic equipment in Kayseri province were examined in detail and waste data were shared.As a result, according to the Global Situation Report prepared in 2016, it is concluded that the amount of e-waste in the world is at most 7211 kg in China.This amount is followed by USA with 6295 pounds and Japan with 2139 pounds.while Turkey ranks 17th with 623 tons of weight.In addition to this, it was found that Sweden is the best country in the world in terms of e-waste, and the biggest factor is the coordination between a public and stakeholder participating in e-waste management.In addition, it is understood that there are serious problems regarding e-waste in countries such as India and Africa, and that illegal recycling of e-waste is realized in these countries.Although the regulations published in 2012 about the e-waste management in Turkey has not yet been fully implemented, but this issue has been identified that there are gradations.2012-2017 years in the provinces in Turkey collected e-waste, e-waste processing plants were examinedAs a result of these investigations, it was determined that the highest amount of e-waste was in industrial zones.In 2017, the highest amount of e-waste was collected in Kocaeli with 35,864 tons.The amount of e-waste per capita was also examined in line with the regulation, it was found that it was far from the targeted number.The closest amounts to the target belongs to Kadıköy district and it is between 0.20-0.25 kg.Collection of e-waste processing in Turkey, and fractionating the residue were determined by reference to the form of the installation concerned.It is understood that there is no work especially in the recovery of precious metals and these parts are exported to countries abroad.Therefore, the scope of work performed in our country in comparison with the situation in other countries Turkey made a good project to work and what kind of e-waste management are analyzed it should have presented various suggestions.Key words: E-Waste, E-Waste Management, Waste Electrical and electronic equipment 210

Kaynak ve CNC lazer ve plazma kesme tezgahlarında operasyonlarında, partikül sayısı olarak çoğunluğu mikron altı partiküller çalışma ortamına yayılmaktadır. Bu prosesler ihtiva ettikleri yüksek sıcaklık nedeniyle oluşan emisyonlar ısınan hava ile yükselerek çalışan nefes alma bölgesine girmektedirler. Bu nedenle emisyonların çıktıkları yere yakın bir yerden tozsuzlaştırma ekipmanları vasıtasıyla emilerek uzaklaştırılmalıdır. Bu emiş sırasında, mikron altı partiküllerle birlikte büyük ve yüksek sıcaklığa sahip çapaklar da emiş hattına girebilmektedir. Bu durum filtre ünitelerinde ciddi yangın riskleri yaratmaktadır. Eşeksenel düz alımlı siklonlar, endüstride yangın güvenliği için termal kesim ve kaynak uygulamaları için kıvılcım ayırıcı olarak kullanılmaktadır. Özellikle, düşük basınç kayıpları ile kompakt bir yapıya sahip yeni bir eşeksenel siklon türü geliştirilmiştir. Bu yeni tip eşeksenel siklon girdap üretimi için klasik siklonlarda bulunan teğetsel giriş yerine sabit kanatlar kullanmaktadır ve girdap üretici bölüm klasik eşeksenel ters akımlı siklonlara göre daha uzundur. Ayrıca separasyon odası bölgesi ise daha kısadır.Bu tez kapsamında; yeni tür eşeksenel düz akımlı eşeksenel siklon tasarlanmış ve çapak separatörü olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır.HAD analizleri sonuçlara göre; üç yeni koaksiyel siklon daha tasarlanmıştır. Bu yeni eşeksenel siklon tasarımlarıyla basınç kayıpları azaltılmaya, separasyon verimleri yükseltilmeye ve duvar-partikül etkileşiminin siklon partikül ayrıştırma verimi üstündeki etkisi azaltılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, geliştirilen yeni tasarımlar üzerinde yapılan HAD analizleri ile kanat çıkış açısının, ayrıştırma odası hacminin ve toz çıkış borusu ile separasyon odası bağlantı şeklinin basınç kaybı ve ayrıştırma verimleri üzerindeki etkisi hakkında bilgi edinilmiştir. In welding and CNC laser and plasma cutting machines the majority of the particles generated are sub-micron. Due to the high thermal loads, generated emissions enter the breathing zone of workers due to buoyancy effects. For adequate protection, emissions must be extracted by the dedusting equipment. During extraction, hot burrs and sparks with the main emission can enter the suction line. In this case, there is a serious risk of fire in the dedusting equipment. Coaxial uniflow cyclones have been used in industry as spark separators for thermal cutting and welding applications for fire safety. In particular, a new type of coaxial cyclone has been developed which has a compact structure with low pressure losses. This new type of coaxial cyclone uses fixed blades for swirl generation, and the vortex generating section is longer than conventional coaxial cyclones. Conversely, separation chamber length is smaller.Within this thesis; a new type uniflow coaxial cyclone has been designed and the usability as a spark separator has been investigated.According to initial results; three new coaxial cyclones are further designed. CFD analyses are conducted to these cyclones in order to obtain design clues for improved performance. The aim is to decrease pressure losses, improve particle separation efficiency and lower the effect of particle-wall interaction on the particle separation efficiency characteristics. Moreover, the effect of the blade angles, separation chamber volume and dust outlet connection design on the particle separation efficiency and pressure losses are investigated. 143

20 Temmuz, 2017 tarihinde meydana gelen, Bodrum-Kos depremi nedeniyle oluşantsunami özellikle Gümbet koyunda deniz taşıtlarının büyük çoğunluğunun sürüklenmesine ve bir kısmının küçük, orta derece ve büyük düzeyde hasara uğramasına neden olmuştur. Tsunami ile oluşan akıntı hızları ve su seviyesi değişimleri, tsunami sayısal modeli NAMI DANCE kullanılarak hesaplanmıştır. Modelde üç farklı tsunami kaynağı kullanılmış, saha araştırması sonuçları ile en çok uygunluk gösteren tsunami kaynağı seçilerek bu çalışmada kullanılmıştır. Daha sonra, Gümbet koyu özelinde teknelerde oluşan hasar, yapılan saha araştırma sonuçları incelenerek analiz edilmiştir. Teknelerin elde edilen hasar dağılımları kullanılarak, oluşan hasar ile tekne özellikleri arasındaki ilişkilerin tam bir analizi yapılmıştır. Hesaplanan akıntı hızları ve su seviyesi değişimleri ile hasar dağılımları ve tekne özellikleri kullanılarakGümbet koyundaki tekneler özelinde tsunami kırılganlık fonksiyonları geliştirilmiş, sonuçlar tartışılarak sunulmuştur. 20 July, 2017 Bodrum-Kos earthquake occurred in Gokova Bay caused a tsunami and majority of the marine vessels have significantly been dragged by the tsunami. There were minor, moderate and major damages on the marine vessels in Gumbet Bay. The current velocities and water elevation changes caused by tsunami are computed from the mathematical model NAMI DANCE by applying the three different tsunami source models and the source which results in the most compatible results with the field survey observations is selected. Then, the damage on the boats are extracted from the field survey findings. A complete analysis of the damage distribution of the vessels is performed. The computed current velocities and water elevations as well as damage findings and vessel properties are used in developing tsunami fragility curves. The resulted fragility functions for the boat damage in Gumbet Bay are presented and discussed. 107

Ters V- şekilli GaAs/Ga1-xAlxAs tek kuantum kuyusunun doğrusal ve doğrusal olmayan optik özellikleri üzerine elektrik ve manyetik alanın etkisi etkin kütle yaklaşımı çerçevesinde teorik olarak incelenmiştir. Elde edilen sayısal sonuçlar foton enerjisinin bir fonksiyonu olarak sunulmuştur. Sonuç olarak yapılan bu çalışma ile elektromanyetik spektrumun kızılötesi bölgesinde çalışabilen yeni optoelektronik aygıtların tasarlanması için anahtar parametreler olan, kuantum kuyu genişliği, kuşatma potansiyeli derinliği, alüminyum konsatrasyonu gibi yapı parametreleri elde edilmiştir. The effect of the electric and magnetic fields on the linear and non-linear optical properties of inverse V-shaped GaAs/Ga1-xAlxAs single quantum well is theoretically investigated within the framework of effective mass approximation. The obtained numerical results are presented as a function of photon energy. As a result by means of this research, the structural parameters such as quantum well width, confinement potential depth, and aluminum concentration that are key parameters for designing new optoelectronic devices that operate on infrared region of electromagnetic spectrum are obtained. 84

Basınca hassas yapıştırıcılar oda sıcaklığında kalıcı olarak yapışkanlık gösteren ve hafif bir basınç uygulanmasıyla herhangi bir faz değişimi olmadan çeşitli yüzeylere yapışabilen yapıştırıcılardır (Benedek, 2004). Basınca hassas yapıştırıcılar, solvent bazlı, su bazlı veya solventsiz bir formda olabilir (örn. hot-melt) (Czech & Pełech, 2009). Çevre dostu ürünlere olan küresel gereksinimler doğrultusunda, basınca hassas yapıştırıcı endüstrisinin yeşil teknolojilere geçmesine ve böylelikle bu ürünleri ticari olarak makro-emülsiyon polimerizasyon prosedürü ile üretilmesine neden olmuştur (Fonseca, McKenna ve Dubé, 2010). Basınca hassas yapıştırıcılar, grafik sanatlar, ambalaj, otomotiv ve inşaat endüstrisinde etiketler, bantlar, koruyucu filmler ve diğer özel yapışkan uygulamaları için yaygın olarak kullanılmaktadırlar (Satas, 1989) ve uygulama türüne göre kalıcı veya sökülebilir olabilmektedirler. Kalıcı bir basınca hassas yapıştırıcı, etiketi veya bandı çıkartma girişiminde yüzeyi veya uygulandığı filmi/kağıdı tahrip edebilirken, sökülebilir bir basınca hassas yapıştırıcı, etikete/banda veya yüzeye zarar vermeden çıkarılabilmesine olanak sağlar. Uygulamadaki farklılık, sökülebilir olma kabiliyetinin derecesine, yapıştırıcının yapışkanlık özelliğinin kuvvetine ve uygulandığı yüzeyin iç dinamiklerine bağlı oalrak değişebilmektedir. Basınca hassas yapıştırıcıların viskoelastik yapısı ayrıca, yapışma ve soyulma kuvveti ve yük altındaki dayanımı performansından da önemli ölçüde sorumludur. Basınca hassas yapıştırıcıların performansı, soyulma, yapışma ve kayma mukavemeti ile tanımlanan yapışma davranışlarıyla karakterize edilir. Yapışma, anlık bir bağ oluşturma yeteneğini temsil ederken soyulma kuvveti yüzeyden soyulma direncini temsil eder ve kayma dayanımı, polimerin iç direncinin bir ölçüsüdür (Fonseca, McKenna ve Dubé, 2008). Basınca duyarlı yapıştırıcı içindeki polimer, kalıcı olduğu kadar agresif bir yapışma özelliğine de sahip olmalı ve bir yüzeyden temiz bir şekilde sökülebilecek kadar yeterli iç dirence ve esnekliğine sahip olmalıdır (Bunker, Staller, Willenbacher, & Wool, 2003). Basınca duyarlı yapıştırıcılar piyasası, 2015 yılında 7.87 milyar ABD doları olarak değerlendirilmiş olup, 2026 yılına kadar % 6,6 yıllık büyüme oranı ile 15,76 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir (Rohan, 2016).Mini emülsiyon polimerizasyonun yeni bir teknoloji olarak tanıtılmasıyla birlikte son 25 yılda poliakrilik mini emülsiyonlar dikkat çekti. Kirlilik yaratmayan, özel çekirdeklenme mekanizmalarına sahip, orta derecede reaksiyon oranı, yüksek stabilite ve oksidasyon direnci, şeffaflık, film oluşturabilme, yüksek katı içerikli ve düşük viskoziteli lateksler üretme yeteneği, organik ve inorganik maddelerin kapsüllenmesi ve hibrit nanokompozitlerin sentezi gibi mükemmel özellikleri nedeniyle tekstil ve deri kaplamalarında, mimari kaplamalarda ve basınca duyarlı yapıştırıcılarda yaygın olarak kullanılırlar. (Fonseca, McKenna ve Dubé, 2010). Bu tezin çalışma konusunu oluşturan amaç ise mini-emülsiyon polimerizasyon teknolojisini kullanarak basınca duyarlı yapıştırıcı polimerleri sentezlemek ve bu teknolojinin sağladığı özellikleri basınca duyarlı yapıştırıcı performans kriterlerini göz özüne alarak incelemektedir. Silan ve boron metakrilat komonomerleri 2-EHA bazlı poliakrilat polimerlere katılmıştır ve basınca duyarlı yapıştırıcı özellikleri hem polar hem apolar yüzeylerde incelenerek değerlendirilmiştir. Boron metakrilat laboratuvarda özgün bir şekilde sentezlenmiştir. Çalışma içerisinde sunulan teknik ile hazırlanan monomer emülsiyonları stabilitesini birkaç ay boyunca korumuştur ki bu, konvansiyonel metotlarla elde edilemeyen bir özelliktir. A pressure-sensitive adhesive (PSA) can be defined as 'a permanently tacky adhesive at room temperature which will adhere to a variety of surfaces with finger pressure without any phase change liquid to solid' (Benedek, 2004). PSAs can be organic solvent-borne, water-borne or in a solvent-free form (e.g. hot melt) (Czech & Pełech, 2009). A global need for environmentally friendly products has led the PSA industry to move to greener technologies such as water-based products which are manufactured via macro-emulsion polymerization procedure commercially (Fonseca, McKenna, & Dubé, 2010). PSAs are widely used for labels, tapes, protective films and other special adhesive applications in graphic arts, packaging, automotive and construction industries (Satas, 1989) and can be permanent or removable regarding the type of application. A permanent PSA destroys the substrate with attempts to remove it whereas a removable PSA allows for label removal without damage to either the label or the substrate. The difference is the degree of ability for removal depend on the aggressiveness of the adhesive and the internal strength of the substrate to which it is applied. The viscoelasticity of PSA is also responsible for its performance in terms of peel adhesion, tack and shear strength. The performance of PSAs is characterized by their adhesive and cohesive behavior, which are defined by tack, peel adhesion and shear strength. Tack represents the ability to form an instant bond, peel strength represents the resistance to remove from the surface, and shear strength is a measure of the cohesive strength (Fonseca, McKenna, & Dubé, 2008). The polymer in a pressure-sensitive adhesive should be permanently as well as aggressively tacky and has enough cohesive strength and elasticity to be cleanly removed from a surface (Bunker, Staller, Willenbacher, & Wool, 2003). The pressure-sensitive adhesives market was valued at USD 7.87 billion in 2015, and is projected to reach USD 15.76 billion by 2026 at a compound annual growth rate of 6.6% between 2016 and 2026 (Rohan, 2016).Mini-emulsion polymerization was introduced as a new technology and polyacrylic mini-emulsions have been drawn attention over the past 25 years. They are widely used in textile coatings, leather finishes, architectural coatings, and pressure-sensitive adhesives, because of their pollution-free, special nucleation mechanism, moderate reaction rate, high stability, and excellent properties such as oxidation resistance, transparency, film-forming property, the ability to produce high-solids content and low viscosity latexes, encapsulation of organic and inorganic materials and synthesis of hybrid nanocomposites (Fonseca, McKenna, & Dubé, 2010). Aim of the present study is to synthesize a polymer behaving as pressure-sensitive adhesive via mini-emulsion polymerization process, which is a new technology with its unique aspects and to investigate its pressure-sensitive adhesive performance. Some special comonomers such as silanes and boron methacrylate were also incorporated into 2-EHA based polyacrylate latexes via mini-emulsion polymerization procedure and pressure-sensitive adhesive characteristics of said polymers were investigated on both polar and nonpolar surfaces. Boron methacrylate was synthesized originally in laboratory. The pre-emulsions formed using this technique presented in this dissertation were stable for several months, which is impossible for macro-emulsions. 116

Türkiye'de balıkçı gemilerinin tonaj ve makine gücü 1970 senelerinde devlet tarafından sağlanan gümrük muafiyetleri ve düşük faizli krediler nedeniyle önemli şekilde ilerleme göstermiş ve özellikle 1980 yılından sonra tekne sayısında hızlı bir artış gözlenmiştir. Bununla beraber, 1985 yılından itibaren av filosundaki hızlı gelişmeyle denizlerden elde edilen ürün miktarı giderek azalmış, söz konusu durum balıkçıların da reel gelirlerinin azalmasına neden olmuştur. Türk denizlerinde 2018 verilerine göre 15.352 ruhsatlı balıkçı teknesi bulunmaktadır (Anonim 1). Avrupa Birliği (AB) devletlerinin balıkçı tekne sayısı ile Türkiye'deki tekne sayısı karşılaştırıldığında, AB ülkelerinin tekne sayılarının Türkiye'den daha az olduğu görülmektedir (Anonymous 1). Ülkemizde halen uygulanan hatalı balıkçılık teknikleri yüzünden özellikle ekosistem ve balık stokları zarar görmektedir. Bu sorunu çözmenin en önemli araçlardan birisi ise genellikle devlet teşvikiyle yapılan geri-alım programlarıdır. Nitekim, başta AB Ülkeleri olmak üzere, balıkçılıkta gelişmiş ülkeler çok daha önce etkin çözümün filonun azaltılması olduğuna karar vermiş ve bu yönde uygulamalara geçmişlerdir.2012 yılı itibariyle uygulamaya konan ve her bir yıl için ayrı çıkartılan tebliğler sonucu üç defa gerçekleştirilen geri-alım programının amacı filoda etkin bir azalma ile balık üzerindeki av baskısını azaltmak ve sürdürülebilir balıkçılığın önünü açmaktır.Çeşitli sebeplerle Türkiye'de uygulanan gemi geri-alım programında şimdiye kadar önemli bir başarı sağlanamamıştır. Bu çalışmada söz konusu durum göz önüne alınarak denizlerimizdeki stoklar üzerinde oldukça baskın olan 30 metre ve üzeri gemi geri-alımının başarısı araştırılmış, soruna çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Yapılan incelemede, sürdürülebilir balıkçılık yönetiminde ve stokların korunmasında etkin olan , % 90 üretim payına sahip 18 metre ve üzeri gırgır ve trol balıkçı teknelerinin bu programa ilgi göstermedikleri ortaya çıkmıştır (Duran 2002).Bu nedenle 12 metre ve üzeri gemilerin geri-alımı ile başlayan proje, sonraki yıllarda 10 metre ve üzerindeki balıkçı gemilerine kadar indirilmiş, 2014 yılındaki 3. Programda uzun teknelerin başvurmalarını sağlamak amacıyla destek miktarı değiştirilerek;31- 34 metre balıkçı gemilerine 20 bin,35-45 metre balıkçı gemilerine 30 bin ve46 metre ve üzeri balıkçı gemilerine 35 bin TL destekleme ödemesi yapılması planlanmıştır.Bu araştırmanın kapsamı ruhsatlı, 30 metre ve üzeri, Su Ürünleri Bilgi Sistemi (SUBIS)'ne kayıtlı olup programdan yararlanmayan teknelerdir. Bu kapsamda bahsedilen tekne sahipleri/işletmecileri ile birebir anket yapılmıştır. Elde edilen verilerle programın 30 metre ve üzeri tekne sahiplerinin programdan yararlanmama sebepleri araştırılmış, etkin filo azaltma konusunda sadece gemi boyunu esas alan programın yeterli olup olmadığı ve bu konuda neler yapılabileceği irdelenmiş, diğer ülkelerde uygulanan programlarla karşılaştırılmalar yapılmıştır.Programa katılmama kararındaki en büyük etken ekonomik olarak görülmektedir. Geri-alım programında belirlenen meblağın balıkçılara az gelmesi programa katılmama nedenlerinden en önemli faktörlerden birisi olarak belirlenmiştir. Bunun yanında teşvikten daha fazlasını kazanıyor olma, teknesini yenileme ve ruhsat satışını yapabilecek olma ihtimalleri, programa katılmayan balıkçıların bu kararı verirken en çok etkili olan faktörlerin başında gelmektedir. Baba mesleği bu kararda % 86 kadar etkili olmuştur. There have been important developments in the number of fishing vessels, size and engine power due to low-interest loans and customs exemptions provided by the state in the 1970s and fishing vessel numbers showed a rapid increase especially after 1980 in Turkey. However, marine fisheries production has been decreasing since 1985 despite the rapid development of the fishing fleet, leading to a decline in the real income of fishermen. In Turkish seas, there are 15.352 licensed fishing vessels actively operating with different depths in 2018 (Anonim 1). When the number of fishing vessels in Turkey is compared to those of the EU Countries vessels in these Countries are found to be less than in Turkey (Anonymous 1). The situation is particularly damaging the ecosystem and the fish stocks by wrong fishing techniques. One of the most important ways to solve this issue is there purchase `buyback` programs that are commonly encouraged by regulations of the state. In fact, most of the EU Countries having advanced fishing industry decided that the reduction of fishing fleet is an effective solution and they have accepted to put it in to practice.Implemented as of 2012 each year a new notification has been published in order to make buy-back program happen, purpose of these three different buy-back program is effective reduction in fleet therefore reduce the amount of hunting pressure on the fish and open the way to sustainable fishing.The ship buy-back program, which is currently in process in Turkey so far, has not been successful for various reason. In this study, considering the aforementioned situation, the success of ship re-shipment of 30 meters or more, which is quite dominant on the stocks in our seas, has been investigated.The investigation showed us that 18-metre or longer fishing boats that have the 90% production share, have the effect to protect the stocks and sustainable fishing; have no interest in the program (Duran 2002). In this study, considering the aforementioned situation, the success of ship buy-back program of 30 meters or more, which is quite dominant on the stocks in our seas, has been investigated.The project, which covers 12-metre and longer fishing boats, at the beginning, in the light of this investigation, has been changed to 10- metre and longer fishing boats. In 2014 during the 3rd program in order to increase the longer boats to join support founds has been arranged as follows:31- 34 metre Fishing boats 20K,35-45 metre Fishing boats 30K and,46 metre and longer Fishing boats 35K TL support payment has been planned.In the light of these findings; the investigation includes the boats that are licensed, 30-metre or longer, registered at SUBIS but not involved in this program. There has been a questioner completed by the boat owners/operators. The Data gathered from this questioner will show: the reasons why the 30 metre or longer fishing boat owners don't benefit from the program, whether the program is sufficient, which only takes the length of the boat as a main criteria and investigating what can be done, comparing other Countries programs in the matter. The most important factor in fisherman's decision not to participate in the program is seen as economic. The amount determined in the buyback program was little for fishermen. This is one of the most important factors for not participating in the program. In addition, the possibility of gaining more than incentives, renewing the fishing vessel and selling the license is one of the most effective factors in making this decision for the fishermen not participating in the program. Father's profession was as effective as 86% of this decision. 65

Son yıllarda, tek dağılımlı, biyo uyumlu ve daha önemlisi manyetik özelliklere sahip olmalarından dolayı, yüksek ateş, hedefli ilaç dağıtımı ve salınımı, biyo ayırma ve görüntüleme gibi biyolojik uygulamalarda demir oksit kullanımı önem kazanmıştır. Bu tezde, tek dağılımlı ve suda dağılabilir, tiyollere karşı reaktif disülfür bağı içeren demir oksit nanoparçacıklar sentezlenmiştir. Disülfür bağı hem nanoparçacıklara yakın hem de polimer kaplamalarının dışına tanımlanmıştır. Ek olarak, yüzeyleri fonksiyonelleştirilmiş polimer kaplı nanoparçacıklar için, amin içeren moleküller kullanarak, kırılmayan fonksiyonelleştirmeyi mümkün kılmak için NHS ile active edilmiş karboksilli asit grupları da tanıtıldı. Bu molekülleri sentezlemek için, tersinir katılma-ayrışma zincir transfer polimerizasyonunda kullanılacak olan disülfür bağı içeren ve içermeyen zincir transfer ajanı katekol ankraj grubu ile modifiye edilmiştir. Bu moleküllerin ligand değişim reaksiyonu ile oleik asit kaplı demir oksit nanoparçacıkları üzerine immobilizasyonu yapılmıştır. Bu molekülleri suda dağılımlı yapmak için, PEG bazlı polimerler demir oksit nanoparçacıklarının yüzeyi üzerinden tersinir katılma-ayrışma zincir transfer polimerleşmesi ile büyütülmüştür. Bu polimerlerin uçları radikal değişim reaksiyonu ve azo başlatıcılarla modifiye edilebilen tritiokarbonat gruplarıdır. Bu nedenle, N-hidroksisüksinimid ile aktifleştirilmiş karboksilli asit ve disülfür içeren azo başlatıcılar sentezlendi ve bu yüzeyden büyütülen polimerlerlerin fonksiyonelleştirilmesinde kullanıldı. Polimer-kaplı demir oksitlerin fonksiyonelleştirilmesinden sonra, amin ve tiyol içeren bileşiklerle reaksiyona girebildiler. Aynı kimyasal yöntemler kullanılarak, disülfür bağı içeren zincir transfer ajanlarının demir oksit nanoparçacıkları üzerine immobilizasyonu yapıldı ve PEG bazlı polimerler tersinir katılma-ayrışma zincir transfer polimerleşmesi ve yüzeyden büyütme yöntemi ile büyütülmüştür. Disülfür bağı içeren polimerler indirgen maddelerle demir oksit yüzeyinden ayrılmışlardır. Bu yöntem yüzeyden büyütme yöntemi ile büyütülen polimerlerin moleküler ağırlıklarını ölçmek için çok iyi bir yoldur. In recent years, the use of iron oxide nanoparticles has gained importance for biological applications such as hyperthermia, targeted drug delivery, drug release, bio-separation, bio-imaging etc. since they are mono-disperse, biocompatible and more importantly they have magnetic properties. In this thesis, water dispersible, monodisperse, disulfide-containing thiol reactive iron oxide nanoparticles have been synthesized. The disulfide groups were introduced either close to nanoparticle surface or on the exterior of the polymeric coating. Additionally, for surface functionalized polymer brush coated nanoparticles, NHS activated carboxylic acid functionalized were also introduced to enable non-cleavable functionalization using molecules containing amine groups. For the synthesis of such functional molecules, chain transfer agent with/without disulfide bond that is used for RAFT polymerization was modified with catechol anchoring group. These compounds were immobilized onto oleic acid stabilized iron oxide nanoparticles via ligand-exchange reaction. PEG based polymers were grafted from the surface of iron oxide nanoparticles by RAFT polymerization in order to make them water dispersible. The end groups of these polymers are trithiocarbanate groups, which can be modified by azo initiators by radical exchange reactions. For this reason, NHS activated carboxylic acid and disulfide functionalized azo initiators were synthesized and used for the functionalization of grafted polymers. After functionalization of polymer-coated iron oxide nanoparticles, they were able to react with thiol and amine bearing molecules. By using the same chemistry methods, disulfide bearing chain transfer agents were immobilized onto the nanoparticles and PEG based polymers were grown from the surface of nanoparticles by RAFT polymerization and grafting-from approach. Disulfide bearing polymers were cleaved from oxide nanoparticles by using reducing agents. Additionally, this method provides an excellent way to measure the molecular weights of the polymers that are grown by grafting-from approach. 94

Bu çalışmada, AA7075-T6 alüminyum ve AZ31B magnezyum alaşımlarının sürtünme karıştırma kaynak (SKK) yöntemiyle birleştirilmesi ve işlem parametrelerinin kaynak kalitesine etkileri araştırılmıştır. Kaynak birleştirmeler, TOS FGU 32 üniversal freze makinesinde Taguchi karışık ortogonal dizi, L16 (44 x 21) esas alınarak yapılmıştır. 300 mm x 100 mm x 5 mm boyutlarındaki levhaları birleştirmek için özel bir bağlama kalıbı geliştirilmiştir. Numuneler, dört farklı takım ilerleme hızı (20, 22, 24 ve 26 mm/dak), Al tarafında (ilerleme tarafı) dört farklı takım kaydırma değeri (0; 0,25; 0,50 ve 0.75 mm), iki farklı takım eğim açısı (0° ve 3°) ve iki farklı takım ucu geometrisi (kare ve üçgen) ile 500 dev/dak sabit takım dönüş hızında kaynatılmıştır. SKK parametrelerinin kuvvetler ve sıcaklık üzerindeki etkilerini belirlemek için varyans analizi (ANOVA) yapılmış ve regresyon analiziyle matematiksel modeller geliştirilmiştir. Metalografik test sonuçları, yüksek sıcaklık ve yoğun deformasyonun oluştuğu kaynak bölgesi üzerinde dinamik olarak yeniden kristalleşen ve ince taneli yapının meydana geldiğini göstermiştir. Radyografik analiz sonuçları, kuvvet ve sıcaklık dalgalanmalarının kaynaklı bölgenin mikroyapısını etkilediğini ve homojen karışımı önlediğini ortaya koymuştur. En iyi kaynak sonuçları, eksenel ve ilerleme kuvvetleri ile sıcaklık değerlerinin istikrarlı davranış gösterdiği birleştirmelerde elde edilmiştir. Geçiş bölgelerinde sert ve gevrek yapılarından dolayı birleştirmelerin mekanik özelliklerini olumsuz yönde etkileyen Al3Mg2 (β) ve Al12Mg17 (γ) intermetalik bileşiklerin varlığı tespit edilmiştir. İntermetalik bileşikler, mikro çatlaklar, gözenekler ve kaynak hattındaki tünel hataları, çekme ve eğme mukavemetlerinin azalmasına neden olmuştur. En yüksek çekme ve eğme mukavemeti, 20 mm/dak takım ilerleme hızında, 0,75 mm takım kaydırma değerinde, 3 °'lik takım eğim açında ve üçgen uç geometrisine sahip takımın kullanıldığı kaynaklı birleştirme sonucunda elde edilmiştir. Sertlik değerleri, kaynak bölgesinde oluşan ince taneli yapıya ve intermetalik bileşik oranına bağlı olarak artmıştır. En yüksek sertlik değerlerinin, ana malzemelerle kıyaslandığında, birleştirme hattında oluştuğu görülmüştür. In this study, the ability to join of AA7075-T6 aluminum and AZ31B magnesium alloys with friction stir welding method and the effects of process parameters on the welding quality were investigated. The welding experiments were conducted based on the Taguchi mixed-orthogonal-array for tests, L16 (44 x 21) using TOS FGU 32 universal milling machine. A special fixture apparatus was developed to combine the sheets of size 300 mm x 100 mm x 5 mm. Specimens were welded with the four feeds (20, 22, 24 and 26 mm/min), four tool offset (0, 0.25, 0.50 and 0.75 mm) on the Al side (advanced side), two different tool tilt angle (0° and 3°) and two different tool tip geometry (square and triangle) at the constant tool rotation speed of 500 RPM. Analysis of variance (ANOVA) was performed to determine the effects of the FSW parameters on forces and temperatures during the welding process and mathematical models were developed through regression analysis. The metallographic test results depicted that the dynamically recrystallized and fine-grained structure occurred on the welded zone due to the high temperature and extreme deformation. The radiographic analysis results showed that the force and temperature fluctuations affected the microstructure of the welded zone and prevented homogeneous mixture. The better welding results were obtained under the stable forces and the temperatures. Al3Mg2 (β) and Al12Mg17 intermetallic compounds were observed in the transition region and affected the mechanical properties of the joints due to their hard and brittle structures. The highest tensile and transverse rupture strength were measured at lower tool traverse speed of 20 mm/min, highest tool offset value of 0.75 mm and mixer tool tilt angle of 3° having with triangle tool tip. The hardness values were increased depends on the fine-grained structure and intermetallic compounds ratio on the welded zone. The higher hardness values were occurred at the joint line compared to the base materials. 229

Görüntülü servo algoritmaları hedef takibi uygulamaları, otomatik gözetleme kamerasıuygulamaları ve uydu takibi uygulamaları gibi pek çok alanda kullanılır. Bu uygulamalarınçoğunda gimbal mekanizmaları kullanılır fakat gimbal mekanizmalarınıngöz ardı edilen tekillik ve kablaj gibi pek çok problemi vardır. Bu tezde gimbalmekanizmalarında olan problemleri ya¸samayan bir paralel mekanizma tasarlanmış veüretilmiştir. Bu 2 serbestlik dereceli mekanizmanın girdisi ve çıktısı arasında lineerolmayan akuple bir ilişki vardır. Görüntülü servo uygulaması için mekanizmaya birkamera takılmıştır. Görüntülü servo algoritmasının amacı hedefi bulup ortalamaktır.Görüntülü servo kontrolcüsü hareket kontrolcüsüne komutlar göndererek eyleyicilerisürer. Hareket kontrolcüsünde kademeli bir kontrolcü kullanılmıştır. Hareket kontrolcüsündengelen pozisyon bilgisi kinematik tablolar ile anlamlandırılarak görüntülüservo kontrolünde kullanılır. Bu tezde paralel mekanizmanın ve görüntülü servo algoritmalarınınperformansı test edilmiştir. Görüntülü servo kontrolcüsü, haraket kontrolcüsüve paralel takip mekanizması bir araya gelerek hedef takibi için uygun bir testplatformu oluşturmuştur. Target tracking and pointing systems are utilized in a broad range of applications suchas automated surveillance camera applications and satellite tracking applications. Inmost of these applications, conventional 2-axis gimbal systems are preffered. However,there are some chronic problems, such as their singularity and cabling problems,of the gimbal design that are usually overlooked and traded off. In this thesis, a 2-degree of freedom parallel mechanism that do not suffer from any of the chronicproblems of gimbals is designed and prototyped. This 2 degree of freedom prototype(parallel tracking platform) has two output angles which are a non-linear and coupledfunction of the input actuator angles. A camera is attached to the camera platform ofparallel tracking platform for visual servoing purposes. A visual servo controller isdeveloped to acquire an image of a randomly moving target. Aim of the visual servocontroller is to fix the target at the center of the field of view. The visual servo controllercaptures the target with a vision system that can track it, then sends commandsignal to a motion controller that drives the actuators. The custom motion controller isdeveloped on a micro controller and employs cascaded proportional-integral-derivative(PID) loops as its control architecture. The motion controller sends position feedbackto visual servo controller which is used in kinematic look-up tables to determine theorientation of the camera platform. Position information is used together with imageinformation to determine the command signal in visual servo controller. An experimentalsetup is set to asses the performance of the parallel tracking platform andvisual servo algorithms. The visual servo controller, the motion controller and paralleltracking platform compose a sufficient test setup for target tracking and futurevisual servo control studies. 145

Bu çalışmada farklı tuz ve tuzluluk düzeylerindeki sulama suyu kısıtlarının Van bölgesi koşullarında Jalapeno biber (Capsicum annuum L.) bitkisinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkilerinin araştırılması yapılmıştır.Çalışmada kullanılan toprak örnekleri Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanından temin edilmiştir. Sulama suyu olarak Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi şebeke suyu kullanılmıştır. Deneme sera koşullarında 5 kg'lık saksılarda 3 tekerrürlü yapılmıştır. Her tekerrürde 3 sulama suyu düzeyi (W1: % 100, W2: % 75, W3: % 50) ve NaCl – CaCl2 olmak üzere 2 farklı tuz çeşidi kullanılmıştır. Kullanılan bu tuzlar 4 farklı düzeyde ( S1:0 dSm-1, S2: 3 dSm-1, S3: 6 dSm-1, S4:9 dSm-1 ) uygulanmıştır.Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre, artan tuzluluk ve su kısıtı koşullarında gövde çapı, meyve çapı, sürgün uzunluğu, sürgün yaş ağırlığı, sürgün kuru ağırlığı, meyve boyu, meyve ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak kalınlığı ve meyve sayısı azalırken kök uzunluğu, kök yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, suda çözünür kuru madde miktarı artış göstermiştir. In this study, the effects of irrigation water constraints in different salt and salinity levels on yield and quality parameters of Jalapeno pepper (Capsicum annuum L.) plant in Van District were investigated.Soil samples used in the study were obtained from Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Agriculture experimental area. Tap water in the campus of Van Yüzüncü Yıl University was used as irrigation water. The experiment was carried out with 3 replications in 5 kg pots under greenhouse conditions. In each replication, 3 irrigation water levels (W1: 100 %, W2: 75 %, W3: 50 %) and NaCl - CaCl2 were used. These salts were applied at 4 different levels (S1: 0 dSm-1, S2: 3 dSm-1, S3: 6 dSm-1, S4: 9 dSm-1).According to the data obtained at the end of the study, under increasing salinity and water constraint conditions; stem diameter, fruit diameter, shoot length, shoot wet weight, shoot dry weight, fruit size, fruit weight, number of leaf, leaf thickness and number of fruits decreased, stem length, root wet weight, root dry weight and amount of water soluble dry matter increased. 91

Heyelanlar, doğal afetler arasında en yaygın olarak gelişen kütle hareketi türü olup, can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Bu zararların azaltılması için, potansiyel heyelan alanlarının belirlenerek önlem alınması gerekmektedir. Potansiyel alanlar için heyelan duyarlılık analizlerinin yapılması, meydana gelebilecek zararların azaltılmasıyla ilgili önlemlerin alınması, mühendislik projelerinin planlanması ve yürütülmesinde kolaylıklar sağlayacaktır. Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemleri eşliğinde frekans oranı metodu ile Ordu ili Ulubey ilçesinin heyelan duyarlılık değerlendirmesi yapılmıştır. Analizde kullanılan veriler, topografik haritalardan ve arazi çalışmalarından elde edilmiştir. İnceleme alanının yamaç açısı, yamaç eğim yönü ve yükseklik verileri CBS temelinde oluşturulan sayısal yükseklik modelinden elde edilmiştir. Jeoloji, yola yakınlık, litoloji Ordu AFAD verileri ve arazi çalışmaları eşliğinde hazırlanmıştır. Heyelan oluşumunda etkili olan altı önemli faktör seçilerek bunların tematik haritaları coğrafi bilgi sistemleri ile hazırlanmıştır. Heyelan duyarlılık haritası litoloji, yamaç açısı, yamaç eğim yönü, yükseklik, eğrisellik ile yola yakınlık haritaları doğrultusunda frekans oranı yöntemi ile hazırlanmıştır. Hazırlanan heyelan duyarlılık haritası çok düşük, düşük, orta, yüksek ve yüksek heyelan duyarlılığı olmak üzere beş kategori altında sınıflanmıştır. Çalışma alanının toplam piksel sayısı ilçe sınırının tamamı olarak alınmış olup; heyelanlı piksel sayıları ise, analize alınan 40 adet vektör formatlı poligon şeklindeki heyelanların raster formatlı parametre haritalarından CAD ortamında mask yapılması ile hesaplanmıştır. Bu şekilde frekans değerleri hesaplanmış ve 6 adet harita CAD ortamında toplanarak heyelan duyarlılık haritası üretilmiş ve 5 eşit sınıfa ayrılmıştır. Hedef harita 1/25.000 ölçekli (ED50, Dilim 37) Ordu İli Ulubey İlçesi Heyelan Duyarlılık Haritası üretilmiş olup; duyarlılık zonlarının yüzdesel dağılımları; çok düşük derecede heyelan duyarlılığı ~%11, düşük derecede heyelan duyarlılığı ~%12, orta derecede heyelan duyarlılığı ~%33, yüksek derecede heyelan duyarlılığı ~%30, çok yüksek derecede heyelan duyarlılığı ise ~%13 şeklindedir. Sonuç olarak, yörenin heyelan duyarlılık haritası oluşturularak planlayıcı ve olası heyelan tehlikesini azaltıcı çalışmalar için veri tabanı oluşturulmuştur. Landslides are the most common type of mass movement among natural disasters and cause loss of life and property. In order to reduce these losses, potential landslide areas should be determined and measures should be taken. For potential areas, carrying out landslide susceptibility analysis, taking measures related to reducing the damages that may occur will facilitate the planning and execution of engineering projects. In this study, Landslide Susceptibility Assessment of the Ulubey district of Ordu province was performed by the frequency ratio method accompanied by geographic information systems. The data used in the analysis were obtained from topographical maps and field studies. The slope angle, inclination direction and elevation data of the study area were obtained from the digital elevation model based on GIS. Geology, proximity to the road and lithology were prepared Ordu AFAD data and field studies. Six important factors that are effective in landslide formation were selected and their thematic maps were prepared with geographical information systems. The landslide susceptibility map was prepared by the method of frequency ratio according to the selected lithology, slope angle, slope inclination direction, elevation, curvilinearity and proximity to the road. The landslide susceptibility map is classified under five categories: very low, low, medium, high and very high landslide susceptibility. The total number of pixels of the study area is taken as the entire district boundary; landslide numbers were calculated by making mask in CAD environment from 40 vector format polygonal landslides which were analyzed in raster format parameter maps. In this way, frequency values were calculated and 6 maps were collected in CAD environment and landslide susceptibility maps were produced and divided into 5 equal classes. Target map 1 / 25.000 scale (ED50, Zone 37) Landslide Sensitivity Map of Ordu Province Ulubey District has been produced; percent distribution of susceptibility zones; very low level of landslide sensitivity is ~ 11%, low level of landslide sensitivity is ~ 12%, moderate degree of landslide sensitivity is ~ 33%, high degree of landslide sensitivity is ~ 30%, and very high degree of landslide sensitivity is ~ 13%. As a result, a landslide susceptibility map of the region has been created along with a database for studies to reduce the danger of possible landslides. 60

TEZ12588 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 79-89) var. XV, 91 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Bu çalışmanın amacı, iki farklı mikoriza tür aşılaması ve biyoçar uygulaması koşulları altında farklı tuz konsantrasyonları ile sulanmış topraklarda yetiştirilen buğday bitkisinin fotosentez etkinliğini arttırarak, bitkinin tuza toleransının araştırılmasıdır. Deneme Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü yarı kontrollü serasında 90 günlük bir sürede saksı denemesi koşullarında gerçekleştirilmiştir. Tesadüf parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan denemede bitki materyali olarak Adana-99 buğday çeşidi, 5 tuz dozu (0, 50, 100, 150, 200 mM), üç mikoriza türü (kontrol, G. mosseae ve G. etinicatum) ve biyoçar uygulanmış ve uygulanmamış olarak kullanılmıştır. Araştırmada, gövde ve kök kuru madde üretimi, kök infeksiyonu, fotosentez etkinliği, kök hacmi, kök çapı, C, N, K, P, Na, konsantrasyonları ile toprakta pH, tuz, CaCO3 ve organik karbon içerikleri belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre biyoçar ve mikoriza uygulamalarına bağlı olarak bitkinin C ve N içeriği artmıştır. Biyoçar ve mikoriza uygulaması fotosentez aktivitesine olumlu yönde etki etmiştir. Sonuç olarak; Biyoçar ve mikoriza uygulamaları bitkinin fotosentez aktivitesini arttırarak bitkinin tuzdan etkilenme oranını azaltır ve bitki büyüme ve gelişmesi üzerine olumlu yönde etki eder şeklinde kurulan hipotezimiz destek görmüştür. The aim of this study is to investigate the photosynthesis efficiency increases and its effects on wheat growth and development under different salt levels, biochar and two mycorrhizae species inoculation conditions. Two different mycorrhiza species inoculant and biochar application under the conditions of wheat plants grown in salty soil photosynthesis efficiency by increasing the tolerance of the plant to investigate. The experiment was carried out in a semi-controlled greenhouse in Çukurova University, Department of Soil Science and Plant Nutrition. The experiment was established as a factorial experimental design with three replicates. Adana-99 wheat cultivar was used as a plant species with 5 salt doses (0, 50, 100, 150, 200 mM), two species of mycorrhizae (Control, G. mosseae, G. etinicatum) and with and without biochar application. At the end of the experiment, dry matter production, root infection, photosynthetic activity, root volume, root diameter, C, N, K, P, Na concentrations, pH, salt , CaCO3 and organic carbon content were determined. Results are shown that C and N content of the plant increased due to the application of biochar and mycorrhizal fungi. The application of biochar and mycorrhizae had a positive effect on photosynthesis activity. As a result; our hypothesis was supported that biochar and mycorrhizae applications increase the photosynthetic activity of the plant and decrease the rate of salt effect of the plant and have a positive effect on the growth and development of the plant. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2018-10241.

Bu çalışmada, Tokat Behzat Deresi'nde şubat 2012- ocak 2013 tarihleri arasında, tespit edilen 3 istasyondan, aylık olarak alınan örneklerde planktonik ve bentik algler incelenmiştir. Ayrıca dere suyunun fiziksel ve kimyasal analizlerine de bakılmıştır. Behzat Deresi alg toplulupunda, Bacillariophyta bölümü hakim organizma topluluğu olmuştur. Alg florasında toplam 44 takson tespit edilmiştir. bunlardan Baillariophyta 25, Chlorophyta 10, Cyanobacteria 9 olarak kaydedilmiştir. Yapılan ölçümlerde, suyun hafif alkali özellik gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmada, Behzat Deresi florasında yoğun olarak bulunan Cladophora fracta izolasyonu da yapılmıştır. In this study, planktonic and benthic algae were investigated in the samples taken from 3 stations, which were determined between February 2012 and January 2013, in Tokat Behzat Stream. Inaddition, physicaland chemical analysis of stream water was also examined. In the Behzat Deresi algal community, Bacillariophyta was the dominant organism group. A total of 44 taxa were identified in the algal flora.Bacillariophyta 25, Chlorophyta 10, Cyanobacteria 9. In the measurements, it was determined that the water showed slightly alkaline properties. In this study, isolation of Cladophora fracta which is dense in the flora of Behzat Stream was also made. 37

İnşaat sektöründeki gelişme, inşaat şirketlerinin çoğunun genellikle eş-zamanlı olarak yürütülen, eskisinden daha karmaşık projeler üstlenmesini sağlamıştır. Bu nedenle, şirketlerin proje yönetimi alışkanlıkları, çoklu-projelerin etkili yönetimini desteklemeyebilir. Proje portföy yönetimi yaklaşımı, sınırlı kaynaklar altında stratejik hedeflerin gerçekleştirilmesinde başarılı olmak için aynı hedeflere hizmet eden farklı projeleri koordine ve kontrol etme gereksinimlerini karşılamak için önerilmiştir. Proje portföy yönetimi kapsamlı bir çok-kriterli değerlendirme süreci gerektirdiğinden, portföy seviyesinde karar vermeyi kolaylaştıracak araçlar ve yöntemler gereklidir; ancak, inşaat sektöründe bu ihtiyaca cevap veren sınırlı çalışma yapılmıştır. Bu çalışma, inşaat şirketleri için projelerini bir portföyün parçası olarak yönetebilmelerini ve portföy düzeyinde analiz yapabilmelerini sağlayacak kullanışlı bir karar destek aracının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Proje portföy yönetimi ile ilgili literatür taraması ve Türkiye temelli inşaat şirketi çalışanları ile yapılan keşif çalışmaları sonucunda belirlenen gereksinimler doğrultusunda bir araç (COPPMAN) geliştirilmiştir. Araç, proje bilgisini kaydetme ve kullanma, ilişkileri göz önünde bulundurarak portföylerin analizini yapma, şirketin stratejik hedefleri göz önünde bulundurularak en iyi portföyün seçilmesini sağlama ve alternatif senaryoların görsel sunumunu sağlayarak karar vermeyi kolaylaştırabilme yeteneğine sahiptir. Aracın kullanılabilirlik testi ve bir inşaat firmasında gerçek proje portföyü ile vaka çalışması ile geçerliliği sınanmıştır. COPPMAN özellikle orta ve büyük ölçekli inşaat şirketlerin çoklu-projelerin efektif yönetilmesini sağlayarak uluslararası pazarda rekabet avantajı kazanmasını sağlayacak portföy yönetimi perspektifini benimsemesinde faydalı olabilir. Development in the construction industry has leaded most of the construction companies to undertake more complex projects than before, which are generally executed concurrently. Therefore, project management routines of the companies may not support effective management of multi-projects. Project portfolio management approach has been suggested to meet requirements for coordinating multi-projects to meet strategic objectives under limited resources. Since project portfolio management requires a comprehensive multi-criteria evaluation process, tools and methods to facilitate decision-making at the portfolio level are needed; however, there have been limited studies responding to this need in the construction industry. This study aims development of a practical decision support tool for construction companies to enable them manage their projects as a part of a portfolio and conduct analysis at the portfolio level. A tool (COPPMAN) has been generated based on the requirements identified through literature survey on project portfolio management and explorative studies with construction company professionals in Turkey. It is capable of capturing and utilizing project knowledge, conducting analysis of portfolios considering interdependencies, enabling selection of the best portfolio considering strategic objectives of the company and facilitating decision-making by providing visual representations of alternative scenarios. The tool has been validated by usability testing and case study with a portfolio of real projects in a construction company. COPPMAN may be beneficial in adoption of portfolio management perspective for especially medium and large-sized construction companies resulting in competitive advantage in international markets by effective management of multi-projects. 599

Bu çalışma, 2015-2018 yılları arasında Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) yürütülmüştür. Çalışmada Phenacoccus madeirensis Green (Hemiptera: Pseudococcidae)'in sörveyi, labaoratuvar koşullarında farklı sebze çeşitleri üzerinde biyolojisi, tarla koşularında farklı sebze çeşitleri üzerindeki popülasyon değişimi ve biyolojik mücadele olanakları araştırılmıştır.Yapılan çalışmalar sonucunda P. madirensis'in Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay'da sebze ve süs bitkilerinde varlığı tespit edilmiştir. Yapılan laboratuvar çalışmaları sonucunda 4 farklı sebze çeşidinde (Domates, Biber, Patlıcan ve Pepino) yaşam çizelgesi oluşturulmuş ve bu zararlı için en uygun konukçu bitkinin Patlıcan olduğu tespit edilmiştir. Tarla kopşullarında yapılan popülasyon takibinde de patlıcanın en uygun konukçu olduğu kanısına varılmıştır. Ayrıca yapılan sörveylerde bu zararlının doğal düşmanları tespit edilmiş ve etkili parazitoiti Anagyrus amnestos Rameshkumar et al. (Hymenoptera: Encyrtidae)'un P.madirensis'i parazitlemede, unlubitin 3. dönem nimf ve ergin dişi dönemlerini tercih ettiği ve bu dönemlerden en çok ergin dişi bireyleri parazitlediği belirlenmiştir. Ayrıca, parazitoitin artan konukçu yoğunluklarına gösterdiği işlevsel tepki tipinin, Holling'in Tip II modeline uyumlu olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak ülkemize yakın zamanda giriş yapmış olan bu türün biyolojisi hakkında bilgi sahibi olunmuş ve biyolojik mücadelesi hakkında veri elde edilmiştir. This study has been conducted in Eastern Mediterrenean Region (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) between 2015-2018. The survey of Phenacoccus madeirensis Green (Hemiptera: Pseudococcidae), biology of this pest on different host plants in laboratory conditions, population dynamics of P. madeirensis on different vegetable plants on field conditions, and biological control oppurtunities of this pest has been studied within this thesis.According to results of this study, the occurrence of P. madeirensis has been detected on ornamentals and vegetables in Adana, Mersin, Osmaniye and Hatay provinces. Life table of this pest has been occurred on 4 different vegetables (tomato, pepper, eggplant and pepino) in laboratory conditions and the most suitable host plant for this pest was determined as eggplant. Eggplant has been determined as the most suitable host plant on field conditions as well. In addition, natural enemies of this pest has been determined during survey studies. Effective parasitoid Anagyrus amnestos Rameshkumar et al. (Hymenoptera: Encyrtidae) generally parasite 3rd nymphal stage and adult female individuals but most prefered stage was determined as adult female during this study. In addition, it was determined that the parasitoid demonstrated a Holling type II functional response to increasing host density. In conclusion, the biology and biological control of P. madeirensis, which has entered to Turkey in recent times, has been studied within this thesis. 120

Bu çalışmanın amacı, konut mimarisinde cephe yaklaşımlarını Türkiye mimarlığında modernleşme çabaları bağlamında ele almaktır. Bu doğrultuda, Bağdat Caddesi'nde 1950-1975 arası dönemde inşa edilen konutlar uygun cephe modelleri nedeniyle araştırma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmada öncelikle konut, konut mimarisi gibi kavramsal arkaplan açıklamalarının ardından, konutlarda cephenin strüktür, malzeme, geometri ve bağlam ile ilişkisi incelenmiştir. Alan çalışmasında ise Bağdat Caddesi'nde yer alan 17 konut cephesi strüktür, malzeme, geometri ve bağlam ilişkisi çerçevesinde incelenmiştir. Yöntem olarak gözlem ve örnek analizi kullanılmış, toplanan veriler cephe analizleri ve yoruma dayalı tespitler üzerinden analiz edilmiştir. Bağdat Caddesi'ndeki yapıların Türkiye mimarlığındaki modernleşme çaba ve eğilimleri etkisi altında olduğu, yapıların yalın cepheler, dik açılı geometriler ve formlar, serbest plan ve cepheler, betonarme iskelet sistemi gibi ögelerle tasarlandığı gözlemlenmiştir. Bu bağlamda Türkiye mimarlığının önemli bir dönemini simgeleyen yapılar üzerine olan bu çalışmanın literatüre bir katkı sunacağı düşünülmektedir. The aim of this study, facades, architectural approach is to address the issue in the context of the modernization efforts in Turkey architecture. In this direction, the houses built on the Bağdat Avenue between 1950-1975 were chosen as the research area because of the appropriate facade models. In the research, firstly, after the conceptual background explanations such as housing and housing architecture, the relation of the façade with structure, material, geometry and context is examined. In the field study, 17 residential facades on Bağdat Avenue were examined within the framework of the relationship between structure, material, geometry and context. Observation and sample analysis were used as the method and the collected data were analyzed through facade analysis and interpretations. Of structures in Bağdat Avenue in Turkey architecture modernization efforts and trends to be under the influence, lean facades of buildings, rectangular geometries and forms, free plans and facades, has been observed to be designed with elements such as reinforced concrete skeleton. In this context, on structures that symbolize a significant period of architecture in Turkey is expected to provide a contribution to the literature of this study. 256

Bu çalışmanın genel bilgiler kısmında; kontrplak üretimi, kontrplak üretiminde kullanılan yapıştırıcılar, ağaç kabuğu, tanenler, formaldehit emisyonu ve yapışma teorileri anlatılmıştır. Laboratuvar ortamında 18 farklı tipte üretilen kontrplakların; eğilme direnci ve eğilmede elastikiyet modülü testleri TS EN 310, çekme-makaslama direnci testleri TS EN 314-1, formaldehit emisyonu testleri EN 717-3 standardına göre yapılmıştır.Sarıçam ve Ladin kaplamalar kullanılarak üretilen kontrplaklarda tutkal olarak üre formaldehit kullanılmıştır. Üre formaldehit tutkalına sahil çamı, karaağaç kabuğundan ve fındık zurufundan sıcak su ekstraksiyonu sonucu elde edilen ekstraktların dışında ticari bir firmadan temin edilen meşe palamudu taneni dolgu maddesi olarak ilave edilmiştir. Üre formaldehit tutkalının %5'i ve %2.5'i oranında ilave edilen dolgu maddelerinden sahil çamı kabuğu ekstraktı, fındık zurufu ekstraktı ve karaağaç kabuğu ekstraktı kontrplaklarda formaldehit emisyonunu azaltarak mekanik değerlerde standardı sağlamıştır. In the general information part of this study; plywood production, adhesives used in plywood production, bark, tannins, formaldehyde emission and adhesion theories are described. Plywood produced in 18 different types in laboratory environment; Bending resistance and flexural modulus tests TS EN 310, tensile-shear resistance tests TS EN 314-1, formaldehyde emission tests were performed according to the standards specified in EN 717-3.Urea formaldehyde was used as adhesive in plywood produced using Scotch pine and spruce veneers. In addition the extracts obtained from hot water extraction of urea formaldehyde adhesive from maritime pine, elm bark and hazelnut husk, acorns obtained from a commercial company were added as tannin filler. 5% and 2.5% of the urea formaldehyde adhesive from the fillers of maritime pine bark extract, hazelnut husk extract and elm bark extract of Scotch pine and spruce plywood by reducing the formaldehyde emission has provided the standard in mechanical strength. 130

Dünya'da en fazla üretilen tahıllardan biri olan mısır, gerek yüksek solunum kapasitesi gerekse ikinci ürün olarak hasat edildiği dönemdeki yüksek tane suyu içeriği sebebiyle depolama sürecinde çeşitli bozulma şekillerine karşı oldukça hassas bir üründür. Mısırın küflenmesi ile oluşan mikotoksinler kanser gibi, haşerelerin geride bıraktıkları vücut parçaları ise astım gibi alerjik hastalıkların oluşmasını sağlayarak toplum sağlığı yönünden olumsuz sonuçlar meydana getirmektedir. Bu nedenle tüm tahıllar gibi mısırın da iyi bir şekilde depolanması üzerine çeşitli araştırmaların yapılması oldukça önem arz etmekte ve maddi kayıplara ve sağlık problemlerine neden olan bozulmaların engellenmesi gerekmektedir.Bu tezde, mısırların tuz çözeltilerinin farklı konsantrasyonlarına farklı sürelerde daldırılmasının; mısırların mikrobiyolojik olarak bozulması, çimlenmesi ve mısırdaki böcek faaliyeti üzerine koruyucu etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; 4 farklı konsantrasyonda (%0-kontrol, 10, 18, 26) tuz çözeltileri hazırlanmış ve mısırlar 4 farklı süre ile (10, 20, 40, 60 saniye) bu çözeltilere daldırılmıştır. Örneklerin hazırlanmasından sonra mısırlar 8 ay süresince depolanmış ve mısırların kalite özelliklerinin belirlenmesi için 0., 1., 2., 3., 4., 6., 8. aylarda örneklere bazı fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve biyolojik analizler yapılmıştır. İşlem yapılmamış mısır örnekleri kuru kontrol ve tuz içermeyen saf suya 10, 20, 40 ve 60s sürelerince daldırılan mısır örnekleri ise yaş kontrol örnekleri olarak kullanılmıştır.Yapılan analizler ve değerlendirmeler sonucunda, tuz uygulamasının mısır tanelerinin su içeriği ve aktivitesi değerlerini sırasıyla ortalama %1.86 ve 0.110 birim arttırdığı belirlenmiştir. Tanelerin su içeriği ve aktivitesi değerlerindeki artış, artan tuz konsantrasyonu ile azalmış ancak artan daldırma süresi ile artmıştır. Artan tuz konsantrasyonunun mısırların maya küf sayıları üzerine inhibe edici bir etki gösterdiği ve %26 olan en yüksek tuz konsantrasyonunun kontrole göre örneklerin maya küf sayısında 3 log birimlik bir düşüşe neden olduğu bulunmuştur. Ancak artan daldırma süresinin ise maya küf sayıları üzerine arttırıcı bir etki göstererek en uzun daldırma süresi olan 60 saniyede 1.78 log birimlik bir artışa neden olduğu belirlenmiştir. Çimlenme oranının tuz konsantrasyonundan etkilenmediği ancak daldırma ve depolama sürelerinden olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. Çimlenme oranı 60 saniye daldırma süresinde %32 ve 8 aylık depolamada sonunda ise %63 oranında azalmıştır. Yüksek orandaki tuz konsantrasyonlarının böcek sayısını etkilemediği ancak daldırma ve depolama sürelerinin böcek sayılarını arttırdığı belirlenmiştir. Böcek sayıları en uzun daldırma süresi uygulanan örneklerde kilogram başına 5 adetten 340 adete ve 8 aylık depolama sonunda ise 813 adete ulaşmıştır. Uygulamanın böcek faaliyetini önleyememesinin ise tanelerin suya daldırma sırasında mısır kabuklarının su içeriğinin tane geneline göre bölgesel olarak çok daha yüksek olması ve bunun sonucunda yumuşayarak böcekler tarafından daha kolay zarara uğratılmasından ve/veya böceklerin tuza dayanımının yüksek olmasından kaynaklandığı belirlenmiştir.Sonuç olarak; tuzun örneklere kabul edilebilir bir seviyede yüzeyde tuzlanma ile uygulanmasının çimlenme gücünde bir kayba neden olmaksızın özellikle yüksek tuz konsantrasyonunda ve kısa daldırma süresinde daha etkili olarak küf faaliyetini önleyebildiği, ancak böcek faaliyetini önleyemediği tespit edilmiştir. Ayrıca; mısır tanelerinin yüksek konsantrasyondaki tuz çözeltilerine daldırılması yerine bu çözeltilerin pülverizasyonuna maruz bırakılması ve bu işlem sonrasında örneklerin bir kurutma işlemine tabi tutulmasının mısırdaki küf gelişimi ve böcek faaliyetleri üzerine daha etkili olabileceği kanaatine ulaşılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Böceklenme, Çimlenme, Depolama, Küflenme, Mısır, Tuz Corn is one of the most produced cereal in the world and has great importance in the nutrition of society. However, it is highly sensitive to various forms of deterioration in the storage process because of its high respiratory capacity and grain water content at the time of harvest especially when harvested as a second crop. The mycotoxins and insect's body parts and secretion found in corn which are indicators of deterioration can cause some health problems such as cancer and asthma. Therefore, it is a very important issue conducting studies related to the storage of corn as well as all grains and prevented deterioration in the corn grains causing material losses and health problems.In this thesis, it was aimed at the protective effect of different salt concentrations and dipping time in these salt solutions on microbiological spoilage, grain germination, and insects. For this aim; the salt solutions were prepared at 4 different concentrations (0% control, 10, 18, 26%) and corn grains were dipped into these solutions with 4 different durations (10, 20, 40, 60 seconds). After preparation of samples, the grains were stored for 8 months and some chemical, physical, microbiological and biological analyses were performed at 0., 1., 2., 3., 4., 6., and 8. month for determining the quality characteristics of samples. The unprocessed sample was used as dry control and the samples that dipped to distilled water without salt for 10, 20, 40 and 60 seconds were also used as wet controls.As a result of the analyses and evaluations, it was detected that the average increases in water content and activity of the grains were 1.86% and 0.110 units, respectively. The increasing rate of water content and activity levels decreased with increasing salt concentration but increased with extended dipping time. It was found that increasing salt concentration had an inhibiting effect on the yeast mold growth in corn, and the 26% salt concentration caused 3 log unit decrease compared to the control samples. However, it was determined that the increasing dipping time contributed to an increase in mold growth as 1.78 log units in 60 seconds which is the longest dipping time.It was determined that the germination rate was not affected by the concentration of salts, but it was negatively affected by the dipping time and storage period. The germination rate decreased as 32% at 60 seconds dipping time and the grain germination lost was 63% at the end of the storage period. It was detected that the high concentrations of the salt application did not affect the number of insects, but the dipping time and storage period caused the increase. The number of insects rose from 5 to 340 per kilogram in the longest dipping time application and it reached 813 at the end of 8 months storage. That may have resulted from the increasing of the water content of the corn husks (comparing to the whole kernel) with dipping to the solution, which causes the softening of grain and thus making it easier for insects to damage the grains and/or the high resistance of insects against the salt.As a result, it was found that the application of salt as a reasonable amount could prevent mold growth especially in high salt concentration with short dipping time without any decreasing in the germination rate of grains, but it could not affect insect activity. Additionally, it was evaluated that the spraying of salt to the corn grains together with the drying process instead of dipping to the salt solution can be more effective against both mold growth and insect activities.KEYWORDS: Corn, Germination, Infestation, Mold, Salt, Storage 90

TERMAL ÖZELLİKLERİ İYİLEŞTİRİLMİŞ ŞENİL İPLİK İÇERİKLİ YENİLİKÇİ DENİM KUMAŞLARIN GELİŞTİRİLMESİSinem BİLGİN YÜCELErciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri EnstitüsüDoktora Tezi, Aralık 2019Danışman: Prof. Dr. Hüseyin Gazi TÜRKSOYÖZETGünümüz şartlarında hızla değişen tüketici talepleri karşısında yenilikçi fonksiyonel denim kumaşların üretilmesi gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Denim kumaşların yaz aylarında kullanımında bir problem görülmezken, kış aylarında vücutta serin bir his bırakma şeklinde bir problem ortaya çıkmaktadır. Bu durum kullanıcıda konforsuzluk hissini oluşturmaktadır. Son yıllarda, tüketici termofizyolojik ve duyusal anlamda daha konforlu ürünlere önem vermeye başlamıştır. Bu çalışmada, görüntüsü ve tuşesinden dolayı daha çok ev tekstil ürünlerinde tercih edilen şenil ipliğin havlı yapısı sayesinde giysi konforunu etkileyecek özelliklere sahip olması bakımından denim kumaş üretiminde kullanımı gerçekleştirilmiştir. Literatürde şenil iplik içerikli kumaşların çoğunlukla aşınma dayanımı üzerine yoğunlaşıldığı görülmüştür. Bu çalışmada, şenil iplik içerikli kumaşların fiziksel özelliklerinin yanı sıra hava, su buharı geçirgenliği, ısıl direnç ve deri-kumaş arasındaki duyusal özellikleri (ön kol testi) gibi konfor parametreleri de incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda, geliştirilen denim kumaşların soğuk havalarda giyilebilecek yapıda, dış yüzeyi orijinal denim görünümünde, termal yalıtımı artırılmış, tutum özellikleri iyileştirilmiş yapıda olması hedeflenmiştir. Çalışmada denim kumaşların hava geçirgenliğinin, kumaş yapısında daha pürüzlü ve daha hacimli şenil ipliklerin kullanımı ile azaldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca geliştirilen denim kumaşların ısıl direnç özelliği üzerinde, şenil iplik yapısında tercih edilen hav ipliği tipinin önemli etkisi olduğu da tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Denim, şenil, hava geçirgenliği, su buharı geçirgenliği, ısıl direnç, sürtünme katsayısı, önkol (forearm) testi. DEVELOPMENT OF INNOVATIVE DENIM FABRICS WITH CHENILLE YARNS IMPROVED THERMAL PROPERTIES Sinem BİLGİN YÜCELErciyes University, Graduate School of Natural and Applied SciencesPh.D. Thesis, December 2019Supervisor: Prof. Dr. Hüseyin Gazi TÜRKSOYABSTRACTIn current conditions, it has become important to produce innovative denim fabrics with rapidly increasing consumer demands. Whereas denim fabrics have no problem in usage of summer months, disadvantages such as cooler sensations, insufficient insulation and liquid transfer limit denim's end use areas in winter. This causes discomfort on human body. Nowadays, consumer wants more comfortable products as thermo physiological and sensorial. In this study, chenille yarns used for home textile products because of the current visual and esthetic reasons were utilised in production of the sample denim fabrics due to its comfort properties with its pile structure. In previous studies mostly focused on the abrasion resistance of the fabric with chenille yarns. In this study, besides the physical properties of denim fabrics with chenille yarns, comfort parameters such as air, water vapor permeability, thermal resistance and sensorial properties (forearm test) between skin and fabric were also investigated. It is aimed to develop denim fabrics to be worn in winter months, having an original denim appearance on its outer surface and to be increased its thermal insulation and handle properties. In the study, it was observed that air permeability decreased by usage of rougher and bulkier chenille yarns in the fabric structure. Furthermore, it was found that the type of pile yarn in chenille yarn structure has an important effect on the thermal resistance property of the denim fabrics. Keywords: Denim, chenille, air and water vapor permeability, thermal resistance, friction coefficient, forearm test. 183

Kablosuz iletişimde son ilerlemelerle kablosuz algılayıcı ağlann popülaritesi artmıştır. Tarım, hava kirliliği izleme, hayvan takibi, nehirlerdeki kimyasal sızıntı tespiti, erken deprem tespiti, çevresel izleme, orman yangını algılama, gaz izleme, sağlık uygulamalan, yol kenarı ve ulaşım uygulamalan, akıllı otopark, akıllı yollar ve gözetim uygulamaları kablosuz algılayıcı ağların olası uygulamalarıdır. Dahası, akıllı şebekeler ve araçsal ağlar birkaç potansiyel uygulamayla kablosuz algılayıcı ağlar ıçın iki önemli uygulama ortamıdır. İlk olarak, bu tez araçsal arası ağlar ile akıllı şebekeler iletişim teknolojisini birleştirerek akıllı sayaç bilgilerini toplamak için yeni bir çözüme odaklanır. Akıllı sayaç bilgilerini toplamada insan gücünü saf dışı bırakmak için araçsal arası ağları kullandık. Bu çalışmada, akıllı şebeke uygulamalannda ilk kez IEEE 802.1Ip protokolü kullanılması önerilmiştir. Şemada, veri ilk olarak altyapıdan araca vasıtasıyla akıllı sayaçlardan otobüslere ve sonra araçtan altyapıya vasıtasıyla otobüsten otobüs durağına ulaşır. İkinci olarak, ağdaki zararlı düğümleri yakalamak ve elemek için bir güvenilir rota protokolü önerilmiştir. Ayrıca, önerilen çözüm iletilen veriyi de güvenceye alır. Son olarak, akıllı sayaçlardan bilgileri toplamak için toplu taşıma otobüsleri kullanarak güvenlik özellikleri eklenmiş bir veri toplama mekanizması önerilmiştir.Önerilen mekanizmaların performansları ortalama uçtan uca gecikme ve aktarılma oranı açısından incelenmiştir. Performans değerlendirmelerine göre, önerilen mekanizmalar istenilen aktarılma oranlarını iletişim gecikmesini arttırmadan elde etmiştir. Recent improvements in wireless communication technology, the popularity of Wireless Sensor Networks has increased. Agriculture, air pollution monitoring, animal tracking, chemical leakage detection in rivers, earthquake early detection, environmental monitoring, forest fire detection, gas monitoring, healthcare applications, roadside and transportation applications, smart parking, smart roads, and surveillance are possible applications of Wireless Sensor Networks. Moreover, smart grids and vehicular networks are two important application environments for wireless sensor networks with several potential applications in these environments.Firstly, this thesis focuses on a novel solution for collecting smart meter data by merging vehicular ad-hoc networks and smart grid communication technologies. We apply vehicular ad-hoc networks to collect data from smart meters to eliminate the need for manpower. In this thesis, the use of IEEE 802.11p protocol has been proposed for the first time for use in smart grid applications. In our scheme, data flows first from smart meters to a bus through infrastructure-to-vehicle communication and then from the bus to a bus stop through vehicle-to-infrastructure (V2I) communication. Secondly, a secure routing protocol is proposed to detect and eliminate blackhole nodes in the network. Besides, the proposed solution secures the transmitted data. Finally, a data collection mechanism, with added security features, is proposed for collecting data from smart meters using public transportation buses.The performance of proposed mechanisms has been investigated in detail in the matter of average end-to-end delay and delivery ratio. According to the performance evaluations, the proposed mechanisms perform desired delivery ratios without increasing extra communication delay. 116

Küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkisiyle birlikte çoğu ülke yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgilenmekte ve güneş enerjisi sonsuz kaynağıyla bu enerji kaynaklar arasında en umut verici olanıdır. Bu farkındalıkla, giriş ve çıkış sıcaklıklarını ölçmek, ısıl ve optik verimi, faydalı enerjiyi ve ısı kaybını hesaplamak amacıyla kampüste bulundan parabolik oluklu güneş kolektörü için laboratuvar ölçeğinde bir sistem tasarlandı ve kuruldu. Sistemde çift serpantinli boyler ısı deposu olarak kullanıldı. Ayrıca güneşin aynalara geliş açısını azaltmak ve günlük hareketini takip etmek için güneş takip sistemi kullanıldı. Deneyler Boğaziçi Üniversitesi'nin Sarıtepe Kampüsü'ndeki Boğaziçi Üniversitesi Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Laboratuvarında gerçekleştirildi. Deneyler sonucunda maksimum sıcaklık saat 14:20 de 65.25°C ve maksimum verim saat 15:30 da %14.5 olarak bulundu. Ayrıca sıcaklık 60°C civarında iken alıcı tüpte geçiş akışı ve türbülanslı akış gözlemlendi. With the effect of global warming on weather, most countries are interested in renewable energy sources and solar energy is the most promising one among others with an endless source. With this awareness, a lab scale test setup with an existing parabolic trough solar collector was designed and implemented with the aim of measuring inlet and outlet temperatures from the collector to calculate the thermal efficiency, useful heat gain, heat loss, and optical efficiency. A boiler was used as thermal storage with its two coils inside. Also, a solar tracking system was put into practice to follow the movement of the Sun to decrease the angle of incidence. The experiments were performed at Boğaziçi University Renewable Energy Technologies Laboratory on Sarıtepe Campus. As a result of experiments, maximum temperature and maximum thermal efficiency are found to be 65.25°C at 3.20 P.M. and 14.5% at 3:30 P.M. Moreover, the transition and turbulent flow are observed in the receiver at around 60°C. 88

Metropolitenleşme sürecinde kentlerin dönüşümünün en belirgin özelliği artan yerleşim alanlarıdır. İstanbul metropoliten kentinde son yıllarda görülen kentleşmenin hızlanması, kentin yayılma ihtiyacını doğurmuştur. Kentsel yayılmanın doğal eşikleri baskılamaya başladığı noktada, kent ile kırsal alanlar arasında tampon görevi üstlenen çeper alanlarında kentsel saçak yerleşim alanları ortaya çıkmıştır. Gelişen saçak yerleşim alanlarının çeper alanlarında bulunan kırsal peyzaj alanlarını tehdit ettiği görülmektedir. Karaağaç Mahallesi, Büyükçekmece Gölü içme suyu havzasında yer alan, birkaç yıl öncesine kadar köy statüsünde olan, kırsal niteliklerinin korunması gerekliliği olan bir yerleşim alanıdır. Bu çalışmada; Büyükçekmece Gölü kıyısında bulunan Karaağaç Mahallesi örneğinden yola çıkılarak kentsel yerleşimlerin 2000-2018 yılları arasında kontrolsüz yayılmasının kırsal peyzajlara etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucu olarak; Karaağaç Mahallesi idari sınırları içerisinde gelişme gösteren belli başlı 17 adet yerleşim alanı tespit edilmiştir. Çalışma alanındaki yerleşim dokusunun artmasının mahallenin kırsal peyzaj alanlarının yaklaşık %15'inin kaybolmasına sebep olduğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Kırsal Peyzaj, Kentsel Saçaklanma, Kent Çeperi, Karaağaç In the metropolitanization process; the most prominent feature of the transformation of cities is the increasing settlement areas. In the metropolitan city of Istanbul, the acceleration of urbanization seen in recent years has caused the need for urban expansion. At the point where urban sprawl begins to suppress natural thresholds; urban fringe settlements emerged in the perimeter areas which act as buffer between the urban and rural areas.It is seen that the developing settlement areas threaten the rural landscape areas located in fringe areas. Karaağaç Neighborhood is a settlement area in the Büyükçekmece Lake drinking water basin, which had the status of a village until a few years ago, and it is necessary to preserve its rural qualities. In this study; The aim of this study is to determine the effects of uncontrolled spread of urban settlements between 2000 and 2018 on rural landscapes based on the sample of Karaağaç Neighborhood on the shores of Lake Büyükçekmece. As a result of the research; The residential areas developed within the administrative boundaries of Karaağaç Neighborhood were identified. It was determined that the increase in the settlement pattern in the study area caused the loss of approximately 15% of the rural landscape areas of the neighborhood.Keywords: Urban Landscape, Urban Sprawl, Urban Fringe, Karaağaç 111

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon yönteminin fen bilimleri dersinde kullanılmasına yönelik öz-yeterlik ve tutumlarını belirlemek amacı güden iki ölçeğin geliştirilmesidir. Bu araştırmada nicel bir araştırma olan tarama araştırma deseni kullanılmıştır. Ölçeklerin geliştirilme süreci;madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşlerinin alınması, uygulama, geçerlik ve güvenirliğin hesaplanması olmak üzere dört temel aşamada ele alınmıştır. Çalışma başlangıcında tutum ölçeği için 32 maddelik ve öz-yeterlik ölçeği için 18 maddeden oluşan 2 adet madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak formlar için beş alan uzmanından görüş alınmıştır. Ardından uygulama sürecine geçilmiş ve veri toplama süreci iki devlet üniversitesinin eğitim fakültesi fen bilgisi eğitimi ana bilim dalı 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenim gören 324 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bu süreç 2018-2019 eğitim-öğretim yılı güz döneminde yürütülmüştür. Elde edilen verilerin analizleri için SPSS ve AMOS paket programları kullanılmıştır. Ölçeklerin güvenirliklerinin belirlenmesi için Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Geçerlik analizlerinde ise açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, 25 madde ve üç faktörden oluşan `Fen Eğitiminde Argümantasyon Yönteminin Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği` ve 17 madde ve üç faktörden oluşan `Fen Eğitiminde Argümantasyon Yönteminin Kullanımına Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği` şeklinde adlandırılan iki ölçek elde edilmiştir. `Fen Eğitiminde Argümantasyon Yönteminin Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği` adlı ölçeğin Cronbach's Alpha katsayısı 0,89 olarak hesaplanmışken, `Fen Eğitiminde Argümantasyon Yönteminin Kullanımına Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği` nin Cronbach's Alpha değeri 0,91 şeklinde bulunmuştur. Bu bağlamda, elde edilen her iki ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Fen Eğitimi, Argümantasyon Yöntemi, Öz-yeterlik, Tutum The aim of this study is to develop two scales that aim to determine self-efficacy and attitudes of pre-service science teacher to use the argument method in science courses. In this study, the survey research design which is a quantitative research model was used. The development process of scales has been conducted with four main phases termed as creating of item pool, obtaining expert opinions, implementation, calculation of validity and reliability. At the beginning of the study, the item pool of the attitude scale composed of 32 items and the item pool of the self-efficacy scale include 18 items. Expert opinions about two item pools were taken from five field experts. Then the implementation process was started and data collection process was carried out with 324 students. All of them were studying in 3rd and 4th grades in the science department of education faculty in two public university. The data was collected in 2018-2019 academic year during fall semester. SPSS and Amos package programs were used for analysis of data obtained. Cronbach's Alpha coefficient was calculated to determine the reliability of the scales. In the validity analysis, descriptive factor analysis (DFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were used. According to the results of the analysis, two scales were obtained as `Attitude Scale for The Use of The Argument Method in Science Education` consisting of 25 items with 3 factors and `Self-Efficacy Scale for The Use of The Argument Method in Science Education` composed of 17 items with 3 factors. While Cronbach's Alpha coefficient for Attitude Scale for The Use of The Argument Method in Science Education was found as 0.89, Cronbach's Alpha coefficient of Self-Efficacy Scale for The Use of The Argument Method in Science Education was calculated as 0.91. In this context, it was concluded that obtained two scales were reliable and valuable. Key Words: Science Education, Method of Argument, Self-Efficacy, Attitude 84

Atık pişirme yağları uygun şekilde toplanmadığında doğrudan çevreye salındığında bir takım problemlere neden olmaktadır. Bununla birlikte atık pişirme yağları biyodizel üretiminde kullanılarak hem biyodizel üretim maliyetini düşürür, hemde çevreye atılması önlenmiş olur. Bu çalışmada atık bitkisel yağdan biyodizel üretimi iyonik sıvı katalizörlüğünde mikrodalga yöntem kullanılarak gerçekleştirmiştir. Üç farklı katalizör, 1-metil imidazol hidrojen sülfat ([Hmim] HS04), 1-bütil-3-metilimidazolyum hidrojen sülfat ([Bmim]HS04) ve H2S04'ün etkinlikleri karşılaştırılmıştır. Metanol/yağ molar oranı, reaksiyon sıcaklığı, reaksiyon süresi ve katalizör dozajının biyodizel dönüşümüne etkisi incelenmiştir. Sonuçlar, en etkili katalizörün iyonik sıvı [Bmim] HSO4 olduğunu göstermiştir. Optimum koşullar aşağıdaki gibidir: metanol / yağ mol oranı 28:1, reaksiyon süresi 4 saat, reaksiyon sıcaklığı 150 °C ve [Bmim]HSO4 dozu %10. Bu şartlar altında, biyodizelin dönüşümü% 93,5 olarak bulunmuştur. Ayrıca [Bmim]HSO4 kullanıldıktan sonra geri kazanılmış ve tekrar kullanılmıştır. [Bmim]HSO4'ün katalitik aktivitesinde 4 kez tekrar kullanıldıktan sonra çok az bir düşme gözlenmiştir. Sentezlenen biyodizelin GC, 1H NMR analizleri gerçekleştirilmiş ve fizikokimyasal özellikleri belirlenmiştir. Waste cooking oils may cause environmental hazards if not disposed properly and released directly into the environment. In addition, the use of waste cooking oils in biodiesel production reduces both the cost of biodiesel production and prevents direct disposal into the environment. In the study, to improve the efficiency of the acid-catalysed biodiesel production process, acidic imidazolium ionic liquids were employed to the production of biodiesel from waste vegetable oil under microwave irradiation. The efficiencies of three different catalysts, 1-methyl imidazole hydrogen sulfate ([Hmim]HSO4), 1-butyl-3-methylimidazolium hydrogen sulfate ([Bmim]HSO4), and H2SO4 were compared. The effect of the methanol/oil mole ratio, reaction temperature, reaction time, and catalyst dosage on the conversion of biodiesel was investigated. The results showed that the most effective catalyst was the ionic liquid [Bmim]HSO4. The optimal conditions were as follows: methanol/oil mole ratio 28:1, reaction time 4h, reaction temperature 150°C and [Bmim]HSO4 dosage 10%. Under these conditions, the conversion of biodiesel reached 93.5%. In addition, [Bmim]HSO4 was also recovered and reused. The catalytic activity of [Bmim]HSO4 showed a slight decrease after four successive applications. 56

20. yüzyıl boyunca dönüşen ve özellikle de 2. Dünya Savaşı sonrasında köklü paradigma değişiklikleriyle başlı başına yeni bir anlam kazanan müzik ve müziğin performans pratikleri, bu yüzyılın en önemli müzik atılımlarından biri olan cazda da karşılık bulur. Ardından, bu çalışmada odaklanılan 21. yüzyılla birlikte, bu dönüşüm biraz daha incelerek detaylanmış, özellikle de cazda, topluluk içi işlev paylaşımlarında geçirgenlikler belirginlik kazanmıştır. Bu süreç, kontrbas icrasının 2000'li yıllarla birlikte edindiği yeni kaliteler ve eşlikçilik – solistlik dikotomisinde kazandığı nitelikler üzerinden irdelenecek; başat icracılar örneğinde, teknik ve müzikal analizlerle destekli çalışmada, özellikle çalım pratiklerine odaklanılacaktır. The performance practices of music and music which have been transformed throughout the 20th century and have gained a new meaning with fundamentalist paradigm changes, especially after the Second World War, are found in jazz, one of the most important musical breaks of this century. Then, with this 21st century focus on this study, this transformation was further elaborated, especially in jazz, and permeability in intra-community function sharing became evident. This process will be explored through the qualities gained by the performance of the double bass player during the 2000s and the qualities he gained in the accompaniment - soloist dichotomy; In the case of dominant performers, the study will be focused on the practice of music, especially with the help of technical and musical analysis. 145

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Kıvrımsız elyaf (KE) kompozitler iyi mekanik özellikleri ve düşük üretim maliyetlerinden dolayı popüler bir malzeme sistemidir. Açık delikler ise kompozit yapılarda gerilme yığılmalarına sebep olan geometrik süreksizliklerdir. Bu nedenlerden dolayı açık deliklerin kompozit yapılara etkilerinin iyi bilinmesi gereklidir. Bu çalışmada dairesel açık delikli kıvrımsız cam elyaf takviyeli epoksi kompozit plakalar Q1 [+ 45° / 0° /- 45° / 90°]c , Q2 [+ 90° / 45° /- 45° / 0°]c , Q3[+0°/90°/+45°/-45]c oryantasyonlarında üretilmiş ve ASTM D-5766 standardı doğrultusunda çekme testine tabi tutulmuştur. Oluşan hasar mekanizmalarını yorumlamak için ANSYS 14.5 sonlu elemanlar programı kullanılarak plakaların 3D modeli oluşturulmuştur. Konish ve Whitney’ in analitik modeli kullanılarak gerilme yığılması faktörü ve normalize gerilmeler hesaplanmıştır. Sonlu elemanlar modeliyle analitik hesap karşılaştırılarak sonlu elemanlar modeli doğrulanmıştır. Test sonuçları ve sonlu elemanlar yöntemi sonuçları karşılaştırılarak sunulmuştur., Non crimp fabric (NCF) composites are popular material systems with their good mechanical properties and low production costs. Open holes are the geometrical nonlinearities for composite structures which are the reason of stress concentration. According to these issues effects of open holes in composite systems need to be well known. In this study, non crimp fabric glass/epoxy composite laminates with circular open holes were manufactured with Q1 [+ 45° / 0° /- 45° / 90°]c , Q2 [+ 90° / 45° /- 45° / 0°]c , Q3[+0°/90°/+45°/-45]c lay ups and tested under tensile load according to ASTM D5766. In order to evaluate damage mechanisms, 3D models of composite plates created with ANSYS 14.5 finite element programme. With Konish and Whitney‘s analytical model stress concentration factor and normalised stresses were found. Analytical solution and finite element results were compared and finite element model verified. Test results and finite element solutions were compared and presented.

Çalışmada Hatay ilinde bulunan karma yem fabrikalarının teknik, alt yapı ve kapasite durumları ile üretim pazarlama stratejileri gibi sektörün mevcut durumu ve bu sektörde yaşanan sorunların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 8'i hammadde, 3'ü karma yem fabrikası olmak üzere toplam 11 adet işletme ile anket çalışması yapılmış ve elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Hammadde işletme sahiplerinin % 25'i ilköğretim, %37.5'inin lise ve %37.5'inin ise üniversite mezunu oldukları, yaş ve deneyim yılı ortalamalarının ise sırasıyla 47.9 ve 19.1 olduğu belirlenmiştir. Karma yem işletme sahipleri, %33.3'lük oranlarda ilköğretim, lise ve üniversite mezunu olup, yaş ve deneyim yılı ortalamaları sırasıyla 51.7 ve 31.7 olarak belirlenmiştir. Hammadde işletmelerinin büyük bir kısmında, karma işletmelerinin ise tamamında müdür bulunduğu saptanmıştır. Hammadde işletmelerinin sadece %25'inde teknik eleman varken, karma yem işletmelerinin tamamında teknik eleman olduğu belirlenmiştir. İldeki yem işletmelerinin hepsinin yarı otomatik sistemle faaliyet gösterdiği ve gelişmiş ülkelere göre oldukça fazla işçi çalıştırdığı belirlenmiştir. Hammadde ve karma yem işletmelerinin sırasıyla kapasite kullanım oranları %58.8 ve 42.3 olarak hesaplanmıştır. Hammadde işletmelerinde başta pamuk tohumu küspesi olmak üzere ayçiçeği küspesi ve soya küspesi üretilirken, karma yem işletmelerinde daha çok büyükbaş besi, süt ve küçükbaş besi yemi üretildiği belirlenmiştir. Üretim şekli daha çok toz ve pelet, paketleme şekli dökme ve çuval şeklinde olduğu saptanmıştır. Hammaddelerin daha çok Akdeniz Bölgesi'nden alındığı ve üretilen ürünlerin yine büyük çoğunlukla aynı bölgeye satıldığı belirlenmiştir. İhracat yapılmadığı ancak azda olsa ihracata yönelik bazı çalışmaların olduğu saptanmıştır. Türkiye Yem Sanayii Birliği'ne üye olmayan hammadde ve karma yem işletmelerinin olduğu saptanmıştır. Hammadde işletmelerinin %62.52'inde yem analiz laboratuvarı varken, karma yem işletmelerinin hiçbirinde laboratuvar olmadığı belirlenmiştir. İşletme sahiplerinin % 50'si mevcut durumundan kısmen memnun olduklarını, %37.5'i ise memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Hatay ilindeki işletme sahipleri fabrikalarının limana uzak olduğunu ve bu durumun nakliye masraflarının ve birim maliyetin artmasına neden olduğunu, dolayısıyla bölgede limana daha yakın işletmelerle rekabet edemediklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca tahsilat, kalifiye eleman, kapasite kullanımı, hayvancılık sektörünün durgunluğu, hammadde fiyatlarının yüksek olması, ithal hammadde temininde yaşanan sıkıntılar, dolarda ki fiyat artışı, benzin ve mazot fiyatlarındaki artış gibi önemli sorunları olduğu belirlenmiştir. The aim of this study is to investigate the current situation of the sector, technical, infrastructure and capacity status of the compound feed factories in Hatay province and the problems in this sector. For this purpose, a total of 11 enterprises, 8 of which are raw materials and 3 of which are compound feed factories, were surveyed and the data obtained were evaluated. It was determined that 25% of the raw material enterprises were primary school graduates, 37.5% were high school graduates and 37.5% university graduates, the average age and experience years were 47.9 and 19.1, respectively. Compound feed business owners primary, high school and university graduates at a rate of 33.3%, and the average age and experience years are determined as 51.7 and 31.7, respectively. It was found that the majority of the raw material enterprises and the compound feed mill enterprises have the managers. While only 25% of the raw material enterprises have technical staff, it has been determined that they are technical staff in all compound feed mill enterprises. It has been determined that all feed enterprises in the province operate as semi-automatic system and employ a lot of workers compared to developed countries. Capacity utilization rates of raw materials and compound feed mill enterprises were calculated as 58.8% and 42.3%, respectively. While, cottonseed meal, sunflower meal and soybean meal are mainly produced in raw material business, it was determined that more bovine feed, milk and sheep fattening feed were produced in the feed mill enterprises. It has been determined that the form of production is mostly powder and pellet, the form of packaging is bulk and sack. It was determined that the raw materials were mostly taken from the Mediterranean Region and the products produced were sold mostly to the same region. It has been determined that there is no export, but there are some efforts about exports. Turkey was determined to be non-members of the Food Industry Association of raw materials and compound feed businesses. While 62.52% of the raw material enterprises had a feed analysis laboratory, it was determined that none of the compound feed mill enterprises had laboratory. It was found that 50% the business owners were partially satisfied with their current situation and 37.5% of them were not satisfied. Business owners in Hatay province stated that their factories are far from the port and in this case they caused the transportation and unit costs to increase and therefore they could not compete with enterprises closer to the port in the region. Also, it has been revealed that there are important problems such as collection, qualified personnel, capacity utilization, stagnation of livestock sector, high raw material prices, difficulties in supply of imported raw materials, price increase in dollar, increase in gasoline and diesel prices. 56

Kesici takımların sertliğini ve aşınma direncini önemli derecede artıran Titanyum Nitrür (TiN) sert filmler çeşitli kaplama yöntemleri ile birçok farklı taban malzeme yüzeyine kaplanarak endüstrinin pek çok alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, magnetron sıçratma yöntemi kullanılarak, farklı taban malzeme sıcaklıklarında D2 soğuk iş takım çeliğinin yüzeyine TiN filmler kaplanmıştır. Farklı taban malzeme sıcaklıklarının TiN filmlerin yapısal, mekanik ve tribolojik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Filmlerin yapısal özelliklerini belirlemek için SEM ve XRD, sertliğini belirlemek için mikro sertlik test cihazı kullanılmıştır. Filmlerin adezyon ve aşınma özelliklerini belirlemek için sırasıyla çizik test cihazı ve pin-on-disk tribometre kullanılmıştır. Taban malzeme sıcaklığının artması ile birlikte artan film kalınlığı ve küçülen tane boyutu gözlemlenmiştir. TiN filmler D2 soğuk iş takım çeliğinin yüzey sertliğini önemli ölçüde artırmıştır. Artan taban malzeme sıcaklığı ile birlikte TiN filmlerin sertliği, adezyonu ve aşınma direnci önemli ölçüde artmıştır. Titanium nitride (TiN) hard films, which significantly increase the hardness and wear resistance of the cutting tools, are widely used in many areas of the industry by coated them on the surface of many different substrates using various deposition methods. In this study, TiN films were coated on the surface of D2 cold work tool steel at different substrate temperatures using magnetron sputtering method. The effects of different substrate temperatures were investigated on the structural, mechanical and tribological properties of TiN films. SEM and XRD were used to determine the structural properties of the films and the microhardness tester was carried out to calculate the hardness value. Scratch tester and pin-on-disc tribometer were used to determine the adhesion and wear properties of the films, respectively. The increasing film thickness and smaller particle size were observed with the increase of the substrate temperature. TiN films has significantly increased the surface hardness of D2 cold work tool steel. The hardness, adhesion and wear resistance of TiN films increased significantly with the increasing substrate temperature. 54

İnşaat sektörü, ulusal kalkınmaya ve ülke ekonomisine önemli katkı sağlayan sektörlerden biridir. Ancak, sektörün düşük giriş engellerinin yanı sıra iletişim ve bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişmeler inşaat sektörünü oldukça rekabetçi kılmaktadır. Bu nedenle inşaat şirketleri, pazardaki konumlarını iyileştirebilmek veya en azından mevcut durumlarını sürdürebilmek için farklı alanlarda inovasyonlar yaparak faaliyetlerini farklılaştırmak ve iyileştirmek zorunda kalırlar. Bununla birlikte, inovasyon yatırımları önemli miktarda zaman ve para gerektirmekte ve diğer yatırımlarda olduğu gibi, bu yatırımların da performansı değerlendirilmelidir. Detaylı literatür taramasının sonucunda, inşaat projelerinin gerçek inovasyon performansını proje düzeyinde değerlendirmek için mevcut modellerin uygun olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu araştırmada, daha önce literatürde mevcut olan İnovasyon Radarına (IR) dayanarak, konut projelerindeki inovasyonları proje seviyesinde değerlendirmek için kullanılabilecek bir inovasyon performansı değerlendirme modeli olan İnovasyon Yakalayıcı (IC) geliştirilmiştir. IC oluşturulurken literatürden elde edilen bulgulara dayanarak, IR'nin bileşenleri konut sektörüne özgülenecek şekilde düzenlenmiştir. IC'nin kullanılabilirliği, vaka incelemesi ile bir inşaat şirketinin 5 örnek projesinde test edilmiştir. Örnek projeler ile ilgili veri toplanması için bir uzman ile 5 adet yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış ve bu verilere dayanarak örnek projelerin IC profilleri çizilmiş ve IC'nin faydaları, olası kullanım alanları ve gerekli geliştirmeler uzman ile tartışılmıştır. Çalışma sonunda, IC'nin konut projelerinin proje seviyesinde gerçek inovasyon performanslarını yansıtabildiği ve projelerin dökümantasyon ve karar verme süreçlerinde etkili bir destekleyici araç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Construction industry is one of the industries that makes a significant contribution to the national development and the economy of the countries. Besides, the low entry barriers as well as the rapid developments in the communication and information technologies make construction industry highly competitive. Therefore, construction companies are forced to differentiate and improve their operations by innovating in different fields to improve or at least to maintain their positions in the market. However, innovation investments require considerable amount of time and money, therefore, the performance of these investments should be assessed like other investments. As a result of in-depth literature review, it was revealed that available frameworks are not appropriate to assess the actual innovation performance of the construction projects at the project level. In this research, Innovation Catcher (IC) was developed as an innovation performance assessment framework that can be used to assess the innovations in the housing projects at the project level. Based on the findings from the literature the dimensions of Innovation Radar (IR) that is previously available model in the literature were modified specifically for the housing sector. The usability of IC was tested on 5 sample projects of a company by conducting a case study. 5 semi-structured interviews were carried out with an expert to collect data about the sample projects. In the light of these data, IC profiles of sample projects were drawn and the benefits, possible usage areas and improvements were discussed with the expert. As a result, it was concluded that IC is capable of reflecting the actual innovation performance of the housing projects at the project level and can be used as a supportive material in the documentation and decision making processes. 138

Salep, doğadan toplanan Orchidaceae ailesinin bazı cinslerinden elde edilen yumruların çeşitli işlemlerden geçirilmesinden sonra toz formda elde edilen bir gıda maddesidir. Üretimi için yeterli düzeyde bitkisel materyalin bulunamaması nedeniyle yüksek fiyatlarla tüketiciye sunulmaktadır. Bununla birlikte, salep bitkisinin endemik bir tür olması gerekçesiyle herhangi bir formda yurtdışına çıkarılması kanunen yasaklanmıştır. Buna rağmen, literatürde, ülkemizden önemli düzeylerde salebin yurtdışına çıkarıldığına yönelik bulgular mevcuttur. Ayrıca, piyasada `salep` ibaresiyle satışa çıkarılan ürünlerin içeriğinde salep bulunması halinde, miktarının etikette beyan edilmesi zorunluluğu da bulunmaktadır. Bu sebeplerden dolayı, değişik ürünlerde salep olup olmadığını ve/veya hangi oranda salep içerdiğini ortaya koyacak analitik yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır.Bu çalışmada; toz salep ürününün hakiki olup olmadığının veya tağşişe uğratılıp uğratılmadığının belirlenmesinde kullanılabilecek hızlı, güvenilir ve ekonomik analiz yöntemlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Belirtilen hedefe ulaşabilmek için, ülkemizde yetişen gerçek salep numuneleri ve bu numunelerin taklit/tağşişe uğratılmasında kullanılan maddeler tedarik edilerek, valide edilen yöntemlerle analiz edilmişlerdir. Bu kapsamda numunelerdeki temel bileşenleri belirlemek üzere kimyasal yöntemler; glukomannan ve nişasta içeriğini belirlemek üzere enzimatik yöntemler; karbonhidrat bileşenlerini belirlemek üzere kromatografik yöntemler; izotop oranlarını, elementel düzeylerini, organik asit ve amino asit içeriklerini belirlemek üzere kütle spektrometrik yöntemler; erime sıcaklığı, termal geçiş ve entalpi düzeylerini belirlemek için kalorimetrik yöntemler kullanılmıştır. Veriler istatistiksel ve kemometrik yöntemlerle değerlendirilerek incelenen parametrelerde, salep ve taklit/tağşiş maddeleri ayrımı için önemli bulunan analiz yöntemleri belirlenmiştir. Bu kapsamda; sırasıyla amino asit analizleri, elementel analizler, enzimatik analizler, izotop analizleri, karbonhidrat bileşenleri, organik asit analizleri ve anabileşen analizlerinin salep ve taklit/tağşiş maddeleri arası ayrımda önemli yöntemler oldukları tespit edilmiştir. Belirlenen yöntemler % 0-10 ve % 0-100 aralıklarında farklı oranlarda salep içerecek şekilde hazırlanmış reçetelerle test edilmiş ve yöntemlerdeki parametrelerin karışımlardaki salep oranını belirleyebilme düzeyleri araştırılmıştır.% 0-10 aralığında gerçek salep içeren reçetelerde glukomannan, toplam nişasta, malik asit, fenilalanin, arjinin, lösin+izolösin, lizin, histidin, tirozin değerlerinin karışımdaki gerçek salep oranıyla yüksek düzeyde korelasyon ve doğrusallık gösterdiği belirlenmiştir. % 0-100 aralığında gerçek salep içeren reçetelerde ise glukomannan, toplam nişasta, bakır, demir, 13C/12C izotop oranı, malik asit, valin, fenilalanin, lizin, arjinin, lösin + izolösin, tirozin, treonin, prolin, glutamik asit, aspartik asit, metiyonin ve histidinin karışımdaki gerçek salep oranıyla yüksek düzeyde korelasyon ve doğrusallık gösterdiği belirlenmiştir. Taklit/tağşiş maddelerinin ayrımda öne çıkan en önemli parametrenin hem % 0-10 hemde % 0-100 salep içeren karışımlar için glukomannan olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda, ülkemizin farklı bölgelerinden temin edilen salep numunelerinin analiz edilen parametreler yönünden kapsamlı bileşimleri tespit edilmiş ve salep ile taklit/tağşiş maddelerinin ayrımı konusunda önemli bulunan analitik parametreler belirlenerek yöntemler valide edilmiştir. Salep is a foodstuff obtained in powder form after a variety of treatments of tubers obtained from some species of the Orchidaceae family collected from the nature. Due to the lack of sufficient plant material for its production, it is offered to the consumers at high prices. If the products are sold in the market contain the word `salep`, it is mandatory to declare the amount in the label. In addition, it is forbidden by law to remove it in any form of salep forms the country due to salep plant is an endemic species. However, in the literature, there are findings in the literature that significant levels of salep have been taken out of our country. Due to these reasons, a need arises for analytical methods to determine whether salep is present and/or to what extent it contains salep.The aim of this study is to develop fast, reliable and economical methods of analysis which can be used in determining salep adulteration. In order to reach the stated target, by supplying the salep samples grown in our country and the substances, which specified as adulterant in the literature, were analyzed by validated methods. In this context, chemical methods to determine the basic compounds; enzymatic methods to determine glucomannan and starch content; chromatographic methods for determining carbohydrate compounds; mass spectrometric methods to determine isotope ratios, elementel levels, organic acid and amino acid contents; calorimetric methods to determine melting temperature, thermal transition, and enthalpy levels were used. The data were evaluated by statistics and chemometric methods and important analysis methods were determined for the discrimination between salep and adulterants at the investigated parameters.In this context, amino acid analyzes, elementel analyzes, enzymatic analyzes, isotope analysis, carbohydrate components, organic acid analysis and parent analysis were found to be important for distinction. Determined methods, in the mixtures which between 0-10 % and 0-100 % of different ratios of contain salep were tested and the determination level of the ratio of salep in mixtures were investigated in the parameters of determined the methods. Glucomannan and total starch, malic acids, lysine, histidine, arginine, tyrosine, leucine+isoleucine and phenylalanine contents were determined as parameters which resulted in high level of correlation and linearity with salep levels in the range 0-10 %.Glucomannan and total starch, iron, copper, 13C/12C ratio, malic acid, lysine, valine, threonine, proline, glutamic acid, aspartic acid, methionine, histidine, arginine, tyrosine, leucine+isoleucine and phenylalanine which resulted in high level of correlation and linearity with salep levels in the range 0-100 %. It was concluded to be critical, the most important parameters that distinguishes the adulteration substances is glucomannan for in the mixtures which contain both 0-10 % and 0-100 % of different ratios of salep.As a result of the study, comprehensive compositions of salep samples obtained from different regions of our country in terms of analyzed parameters were determined, analytical parameters which are important in the distinction of between salep and adulterants were determined. 165

Özellikle 21. yy'ın başından itibaren bilişim teknolojilerinin artan hızda gelişmesi ve gündelik hayatın neredeyse her aşamasına entegre olması ile birçok alanda büyük miktarda veri toplanmaya başlanmıştır. Bu verilerin sistematik bir şekilde depolanması, hızlı bir şekilde yönetilmesi ve kolaylıkla analiz edilebilmesi için veri tabanı yönetim sistemleri kullanılmaktadır. Bilişim dünyasındaki bilgilerin büyük çoğunluğu düz metin, e-posta, resim, ses ve video dosyaları gibi sistematik olmayan verilerdir. Geleneksel istatistiki yöntemler ile analiz edilemeyen bu verilerden anlamlı bilgiler çıkarabilmek için veri madenciliği, metin madenciliği, duygu analizi, görüntü ve ses işleme gibi yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalışmada incelenen veriler de metin formatında olduğundan metin madenciliği yöntemleri kullanılmıştır. Metin madenciliğinin temel hedefleri metinlerin konularına göre ayrıştırılması, özetinin çıkarılması, başlıklarının eklenmesi ve yazarlarının belirlenmesidir. Bu çalışma ile 25 divan edebiyatı şairine ait eserlerin yazarlarını belirleyen bir sistem geliştirilmiştir. Metin madenciliğinin metin sınıflandırma algoritmalarından yararlanılarak sözcüklerin analiz edilmesine dayanan bu sistemde her bir parametrenin olası değerleri için 20 farklı model kurulmuştur. Her modelin tek tek karşılaştırılması neticesinde %91,45'lık doğruluk ve %90,23'lük f-değerine ulaşılmıştır. Böyle bir çalışmanın uzun vadede yazarı bilinmeyen eserlerin sahiplerinin tespitine dair tahminleri destekleyebileceği düşünülmektedir. Especially since the beginning of the 21st century, with the increasing speed of information technology and integration into almost every phase of everyday life, a large amount of data has been collected in many areas. Database management systems are used to store such data in order to utilize them systematically, manage them quickly, and analyze them easily. The vast majority of data in the information world is non-systematic, such as pictures and audio files, text files in pdf, word and txt. formats, e-mails, and log files kept on web pages. Methods such as data mining, text mining, sentiment analysis, image and sound processing are used to extract significant information from these data, which cannot be analyzed by traditional statistical methods. For this study text mining methods have been used since the data analyzed in this study are in text format. The main target of text mining is to separate the texts according to their subjects in order to summarize them, to add their titles and to determine their authors. In this study, a system has been developed to determine the authors of 25 poetry works belonging to Divan Literature. In this system, which is based on analyzing the words by using the text classification algorithms of text mining, 20 different models have been established for the possible values of each parameter. As a result of our individual comparisons of each model, 91.26% accuracy and 90.23% f-value ratings were achieved. Such this study is thought to be able to support estimates of the identification of authors of unknown works in the long term. 87

Bu tez dört bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm giriş kısmına ayrılmıştır.İkinci bölümde, çalışmamız için gerekli olan bazı temel tanm ve teoremlereyer verilmiştir.Üçüncü bölümde, Lebesgue uzayları, Morrey uzayları, genelleştirilmiş Morreyuzayları ve genelleştirilmiş Campanato uzayları tanıtılarak temel ozellikleri verilmiştir.Dördüncü bölümde, Riesz potansiyeli ve genelleştirilmiş kesirli integral operatörlerinin temel özellikleri verilmiş ve bu operatörlerin Lp Lebesgue uzaylarındakisınırlılıkları detaylı bir şekilde araştırılmıştır ve genelleştirilmiş kesirli integral operatörlerin Morrey uzayları ve genelleştirilmiş Morrey uzaylarında sınırlı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca genelleştirilmiş Campanato uzaylarında modifiye genelleştirilmişkesirli integral operatörlerinin sınırlılığı incelenmiştir. This thesis is consists of four chapters. The first chapter is devoted to theintroduction.In the second chapter, some basic definitions and theorems related to thisstudy are given.In the third chapter, Lebesgue spaces, Morrey spaces, generalized Morreyspaces and generalized Campanato spaces are introduced and their fundamentalproperties are given.In the fourth chapter, fundamental properties of Riesz potential and generalizedfractional integral operators are given and the boundedness of these operators inLp Lebesgue spaces are investigated. The criteria for the boundedness of generalizedfractional integral operators on Morrey spaces and generalized Morrey spaces is alsogiven. Moreover, we also investigated the boundedness of the modified generalizedfractional integral operators in generalized Campanato spaces. 76

Motosikletler günümüz koşullarına oldukça uygun ulaşım araçları olup Motosikletler benzinli ve elektrikli olmak üzere ikiye ayrılır. Bu çalışmada elektrikli ve benzinli motosikletler belirli parametreler ile karşılaştırılarak incelenecektir.Çalışmada motosiklet kullanıcılarının fikirleri doğrultusunda elektrikli ve benzinli motorların özelliklerinin ayrıntılı olarak araştırılması ve ölçülebilen değerlerin belirlenerek karşılaştırma verisi olarak kullanılması amaçlanmaktadır. Kullanıcıların fikirlerini belirleyebilmek amacıyla bir sorgulama sistemi oluşturulacak, alınan cevaplar doğrultusunda tercih sebepleri ve parametreler belirlenecektir.Ölçülen değerler ve sorgulama sistemi sonucunda elde edilen veriler uygun yöntemler kullanılarak karşılaştırılarak, yorumlanacak ve çalışma tamamlanacaktır. Motorcycles are very convenient transportation means for today's conditions. Motorcycles are divided into two types as gasoline engined motorcycles and electric engined motorcycles. In this study, electric engined and gasoline engined motorcycles will be examined by comparing them with certain parameters.In the examinations, it is aimed to investigate the characteristics of electric and gasoline engines in detail in accordance with the opinions of motorcycle users and to use the measurable values as comparison data. In the study, the features of electric and gasoline engines will be investigated and the differences will be determined, measurements will be obtained for the selected models, an inquiry system will be set up to determine the opinions of the users, preference reasons and parameters will be determined according to the answers received.The measured values and the data obtained as a result of the query system will be compared and interpreted using appropriate methods and the study will be completed. 96

Bu çalışmada, Çanakkale'de yayılış gösteren Mauremys rivulata türüne ait 49 (18 juvenil, 31 ergin) bireyin vücut büyüklüğünün hematoloji (eritrosit sayısı, lökosit sayısı, ortalama eritrosit hacmi, ortalama eritrosit hemoglobini, ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu, hemoglobin ve hematokrit) ve plazma biyokimyası (glukoz, kalsiyum, kolesterol, trigliserit, kreatinin, ürik asit, total protein, demir, albumin, fosfor, magnezyum) değerleri üzerindeki etkisi tespit edilmiştir. Plazma biyokimyası değerleri için, örneklerin kaudal veninden alınan kan, içerisinde lityum heparin olan biyokimya tüplerine aktarılıp santrifüj edilerek plazma kısmı ayrılmıştır. Plazma biyokimyası değerleri için otoanalizör cihazı kullanılmıştır. Diğer hematolojik parametreler manuel olarak belirlenmiştir.Sonuç olarak, Mauremys rivulata türünün hematoloji ve plazma biyokimyası değerlerinin referans aralıkları tespit edilerek vücut büyüklüğünün etkisi belirlenmiştir. Juvenil ve ergin bireylerin hematoloji ve plazma biyokimyası karşılaştırıldığında; juvenil bireylerde eritrosit sayısı ve kalsiyum değerleri erginlere göre daha düşük, ürik asit ise daha yüksek bulunmuştur. Plazma biyokimyası değerleri vücut büyüklüğüne bağlı olarak Pearson Korelasyon testi kullanılarak değerlendirildiğinde; kalsiyum ve magnezyumda önemli farklılıklar bulunmuştur. Vücut büyüklüğü arttıkça kalsiyum ve magnezyum değeri arttığı tespit edilmiştir. In this study, the effect of body size of Mauremys rivulata specimens (49 specimens, 18 juvenile, 31 adult) located in Çanakkale on the values of hematology (erythrocyte count, leukocyte count, mean erythrocyte volume, mean erythrocyte hemoglobin, mean erythrocyte hemoglobin concentration, hemoglobin and hematocrit) and plasma biochemical values (glucose, calcium, cholesterol, triglyceride, creatinine, uric acid, total protein, iron, albumin, phosphorus, magnesium) effect was determined.For plasma biochemical values, blood from the caudal vein of the samples was transferred to biochemical tubes containing lithium heparin and centrifuged the plasma portion is separated. An autoanalyzer was used for plasma biochemical values. Other hematological parameters were determined manually.As a result, the influence of body size was determined by giving reference intervals of hematology and plasma biochemistry values of Mauremys rivulata. When hematology and plasma biochemistry of juvenile and adult individuals are compared, the number of erythrocytes and calcium values in juvenile individuals were lower than those of adults, and uric acid was found higher. According to Pearson Correlation test; plasma biochemical values have been found to vary significantly between calcium and magnesium depending on body size. As body size increases, calcium and magnesium levels increase. 72

Bu çalışmada, genelleştirilmiş harmonik sayısı kullanılarak r mertebeli genelleştirilmiş hiperharmonik sayısı tanımlandı. Ayrıca r mertebeli genelleştirilmiş hiperharmonik sayısı ele alınarak bazı yeni özdeşlikler elde edilip matrisler üzerine uygulamaları araştırıldı. In this study, using the generalized harmonic numbers, we defined a generalized hyperharmonic number of order r . Also, we gave some new identities and applications on matrices with these numbers. 58

Türkiye kıtalararası kavşak konumu nedeniyle çok zengin memeli fosil yataklarına sahiptir. Memeli fosilleri, memeli filojenezine yönelik evrimsel çalışmaların yanı sıra, karasal Tersiyer çökellerinin kıtaiçi ve kıtalararası korelasyonuna, faunal göç öyküsünün anlaşılmasına ve bölgelerin tektonik evriminin aydınlatılmasına katkı sağlamaktadır. Mikromemeli fosil bulguları, biyostratigrafik, paleocoğrafik ve paleoekolojik problemlerinin çözümünde kullanılan en önemli verilerdir. Mikromemeli göç öyküsü içerisinde Erken Miyosen ayrı bir öneme sahiptir. Bu, aynı zamanda Arap plakasının kuzeye doğru devinimi sonucunda, Afrika ve Anadolu arasında oluşan kara köprüsü dönemine rastlamaktadır. Erken Miyosen'in sonlarına doğru her iki kıta arasında oluşan bu kara bağlantısı ile başta Avrupa olmak üzere Afrika ve Asya faunaları arasında yaşanan göçler ve/veya yokoluşlar ile tüm kıta faunalarında yeniden bir yapılanma sürecinin yaşanmasına neden olmuştur. Anadolu'da meydana gelen bu değişimlerin geniş ölçekte faunal göçlere ne ölçüde etki ettiği tam anlamıyla açıklığa kavuşmamıştır. Bu tez çalışmasının amacı, tüm bu paleocoğrafik değişimlerin odağında yer alan Anadolu Erken Miyosen mikromemeli fosil lokalitelerini ortaya koymak, yeni lokaliteler bulmak, Erken Miyosen paleocoğrafyası ve paleoekolojisini aydınlatmaktır. Önceki çalışmalardan bilinen Ankara (Keseköy, Şemsettin,Gökler, Kılçak 0, Kılçak 0", Kılçak 3A ve Kılçak 3B), Çorum (Kargı 2 ve Kargı 3), Aydın (Söke ve Dededağ), İçel (Yapıntı), İzmir (Akçaşehir, Dereköy), Konya (Harami 1, Harami 2 ve Harami 3) ve Manisa (Sabuncubeli, Kınık, Harta, Bozalan, Beydere 1 ve Beydere 2,) lokalitelerinin paleontolojik, paleokolojik ve paleocoğrafik olarak karşılaştırılmasının yapılması, yeni bulgu yerleri olan İzmir (Çapak ve Bornova), Manisa (Gördes), Konya (Harami 4 ve Harami 5) lokaliteleri hakkında öncel bilgiler ve Bornova lokalitesine ait Muridae örneklerinin ayrıntılı taksonomik çalışmasını içerir. Erken Miyosen boyunca Türkiye'deki faunal değişim ve mikromemeli faunalarının stratigrafik dağılımları kendi çalışmalarımız ve literatürden elde edilen verileri kullanılarak paleobiyocoğrafik ve paleoekolojik açıdan tartışılmıştır., The rich fossil deposits of Turkey are of great interest, because of their location on intercontinental crossroads. Micromammalian fossils especially provide important data for stratigraphic, palaeogeographic and paleoecological purposes. Mammalian fossils contribute for the evolutionary work on mammalian phylogeny, to the intercontinental and intracontinental correlation of terrestrial Tertiary sediments, to the understanding of faunal migration, to the construction of biochronology, to understand palaeogeography and even to reconstruct the tectonic evolution of regions. For all these reasons, understanding of the fossil finds of mammals of Anatolia is of great importance. With respect to faunal migrations, the early Miocene epoch is of particular importance. This period also sees the union of Anatolia and Africa through a land bridge, which is the result of the northward movement of Arabian plate. This land connection between the two regions towards the end of the early Miocene has led to faunal exchange between the various continental faunas, with migrations and extinctions in the fauna of Africa and Asia, as is especially well documented in Europe. How the changes that took place in Anatolia affected the faunal movements and changes on a large scale is yet poorly understood. The subject of this thesis is the palaeontological, palaeoecological and palaeogeographical correlation of the micromammal fossils in localities from Ankara (Kılçak, Keseköy, Şemsettin and Gökler), Çorum (Kargı), Aydın (Söke and Dededağ), İçel (Yapıntı), İzmir (Bornova, Akçaşehir, Çapak, Dereköy), Konya (Harami) and Manisa (Sabuncubeli, Kınık, Beydere, Harta, Bozalan, Gördes) with a detailed taxonomic study of the Bornova Muridae specimens. Using both our own studies and data from literature, we discuss the stratigraphic distribution, palaeobiogeographic and palaeoecological implications of the general micromammalian fauna during this vital period in the faunal history of Turkey.

Dört bölümden oluşan bu tezde q-Euler ortalamasına karşılık gelen üçgensel matrisin standart dizi uzayları üzerindeki etki alanı incelenmiştir. Birinci bölümde, konu ile ilgili kısa bir literatür özeti yapılmıştır. İkinci bölümde, tezde ihtiyaç duyulan temel tanım ve teoremlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, q-Euler matrisi yardımıyla oluşturulan dizi uzayları tanımlanmış ve bu uzayların bazı cebirsel ve topolojik özellikleri incelenmiştir. Ayrıca, bu uzayların dualleri hesaplanmıştır. Buna ek olarak, bu bölümün son kısmında, yeni tanımlanan uzaylardan standart dizi uzaylarına bazı matris sınıflarının karakterizasyonu yapılmıştır. Son bölümde, sonuç ve tartışma verilmiştir. In this thesis, which has four parts, thematrix domain of triangle matrix which equals to q-Euler matrix on standard sequence spaces has been examined. Inthe first chapter a brief review of the literature has been given. In the second chapter, some fundamental definitions and theoremswhich will be used in the later chapters are given. In the third chapter, the sequence spaces made with the help of the q-Euler matrix have been defined and some algebraic andtopological prosperities of these spaces have been examined. Also, duals of these sequnence spaces are computed. Besides this, in thelast part of this chapter, the characterization of some matrix classes have been madefrom newly defined spaces to the standard sequence spaces. In the last chapter, discussion and conclusion are given. 56

K4, GM-K8, GM-K13, GM-K26, GM-K19 ve GM-K30 maya suşlarının gıda bulaşanı ve mikotoksin üretme kapasitesine sahip Aspergillus clavatus, Penicillium expansum ve Alternaria küfleri üzerindeki biyokontrol etkisi araştırılmıştır. Bu araştırmada canlı maya hücreleri, canlı maya hücresi içermeyen süpernatant ve mayaların ürettiği organik bileşenlerin antagonist aktivitesi incelenirken; farklı konsantrasyonlarda demir iyonu ve salisilik asit varlığının antagonist mekanizma üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Antagonistik deneyde inhibisyonu uzun süre sağlanan ve test edilen tüm mayaların misel gelişimini inhibe edebildiği küf türü Alternaria suşu olmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, araştırmada kullanılan gıdalarda bozulma etkeni küflerden Penicillium expansum'un en dirençli küf olduğu Aspergillus clavatus'un maya bileşenlerine en duyarlı küf olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte, araştırmada kullanılan mayalardan en güçlü antifungal etkiyi GM-K26, en zayıf antifungal etkiyi ise GM-K30'un gösterdiği belirlenmiştir. En etkili antagonistik sonucu maya hücresi içermeyen süpernatant deneyi vermiştir. Bu deneyde A. clavatus ve Alternaria misel gelişimlerini 6 maya suşu da inhibe edebilmiştir. Salisilik asit eklenmiş kuyu difüzyon agar yöntemiyle yapılan deneyde P.expansum misel gelişimini GM-K13, A.clavatus misel gelişimini GM-K4 ve GM-K26 izolatları kontrol grubuyla karşılaştırıldığında çok hafif inhibisyon özelliği gösterdiği gözlemlenmiştir. Demir iyonlarının etkisi değerlendirildiğinde; konsantrasyon arttıkça inhibisyon etkisi azalmıştır. Bu deneyde en az konsantrasyonda GM-K19 ve GM-K26 izolatları A. clavatus'a karşı antagonistik aktivite göstermiştir. GM-K8, GM-K13, GM-K26, GM-K19 and GM-K30 yeast strains isolated from yoghurt, cheese, pickles, sausage and cream were tested for the biocontrol effect on food-borne Aspergillus clavatus, Penicillium expansum, Alternaria molds. In this study, antagonist activity of whole yeast cells, supernatant without yeast cells, organic components produced by yeast were evaluated as accompanied with iron ions in different concentrations and salicylic acid. In the antagonistic experiment, long-term inhibition of Alternaria strain was achieved and nearly all yeast strains tested were able to inhibit mycelial growth. According to the results obtained Penicillium expansum was the most resistant mold of the molds used in the research. The most sensitive mold was Aspergillus clavatus. At the same time, GM-K26 was the strongest antifungal effect of the yeasts used in the study, while GM-K30 demonstrated the weakest antifungal effect. The most effective antifungal effect was demonstrated with yeast cell-free supernatant. In this experiment, A. clavatus and Alternaria were able to inhibit mycelial growth with 6 yeast. The least effective test assay was well agar diffusion experiment suplemented with salicylic acid. This experiment showed very slight inhibition ability when compared to the control group of GM-K13, A.clavatus mycelial growth of GM-K4 and GM-K26 isolates of P.expansum mycelial growth. When the effect of iron ions is evaluated, the inhibition effect decreased as the iron concentration increased. GM-K19 and GM-K26 yeast isolates showed antagonistic activity lowest concentrations. 75

Bu çalışmada, Orta Yoğunlukta Lif Levha (MDF) üretiminde enerji verimliliğinin artırılması için yapılan çalışmalar ve Türkiye'deki MDF üretiminde kullanılan teknolojilerin enerji verimliliğine olan etkisi, farklı işletmelerden alınan verilerle karşılaştırılarak incelenmiştir. MDF üretiminde temel olarak kullanılan enerji kaynakları elektrik, biyokütle ve doğalgazdır. MDF üretiminde hammadde olarak kullanılan odunun (biyokütlenin), artıklarının üretim proseslerinde enerji girdisi olarak kullanılması, enerji verimliliğinin artırılmasına önemli katkı sağlamaktadır.Türkiye'deki bazı MDF tesislerinde enerji verimliliğine yönelik çalışmalar karşılaştırıldığında, elektrik kullanımında tasarruf potansiyeli başlıkları olarak; refiner kapasitesi, fanlar, pompalar, basınçlı hava sistemleri, aydınlatma sistemleri, mekanik chiller, absorbsiyonlu chiller, forkliftler ve kenar kesme/yüzey zımpara toleransları sıralanabilir. Isı kullanımında tasarruf potansiyeli başlıkları ise; kurutma, kızgın yağ kazanları, izolasyon, biyokütlenin yanması, atık ısının soğutmada kullanımı ve ORÇ olarak sıralanabilir. Ayrıca, enerji yönetimi çalışmalarına başlayan firmaların ısı/elektrik spesifik enerji tüketimlerinin değişimi değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar neticesinde; fan uygulamalarında %18,75, pompa uygulamalarında %7,12, basınçlı hava uygulamalarında ise %3,26'lık tasarruf potansiyeli (bu uygulamaların toplam tüketimlerine oranla) olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Enerji Tasarrufu, Enerji Verimliliği, Orta Yoğunlukta Lif Levha. In this study, the studies that have been realized to increase the energy efficiency in the production of Medium-Density Fiberboard (MDF) is presented and also, the effect of the technologies used in MDF production on the energy efficiency have been examined by comparing the data obtained from different companies in Turkey. The main energy sources used in MDF production are electricity, biomass and natural gas. The use of wood (biomass), which is used as a raw material in the production of MDF, as an energy input in production processes, makes an important contribution to increase energy efficiency.When comparing energy efficiency studies in some MDF plants in Turkey, the energy-saving potential headings are; refinery capacity, fans, pumps, compressed air systems, lighting systems, mechanical chiller, absorption chiller and edge cutting/surface sanding tolerances. As for the saving potential, the titles for heat use can be listed as drying, hot oil boilers, isolation, combustion of biomass, use of waste heat in cooling and ORC. In addition, the changes in heat/electricity specific energy consumption of companies that have started their energy management studies have been evaluated. As a result of the studies; it has been seen that there is a saving potential as 18.75% in fan applications, 7.12% in pump applications and 3.26% in compressed air applications compared to the total consumption of these applications.Keywords: Energy Saving, Energy Efficiency, Medium-Density Fiberboard. 60

Bu çalışmanın amacı, sağlık alanında kullanılan lazer cihazlarının arıza tespiti veölçümlenmesi için IoT tabanlı cihazlar kullanılarak SaaS (Software as A service)modeli üzerinden etkileşimli yeni bir sistem geliştirmektir.Lazer cihazların arızalanmasına sebep olabilecek sorunların önceden tespiti büyükönem taşımaktadır. Bu çalışmada, tıbbi lazer cihazlar aracılığıyla gerçek zamanlıolarak elde edilen hasta verilerinin izlenmesi ve takibi için Raspberry Pi 3 minibilgisayarı ve bulut bilişimi arasında seri port iletişimi kullanan entegre bir sistemgeliştirilmiştir.Geliştirilen sistemde, Raspberry Pi 3 mini bilgisayarı üzerine entegre edilen, lazercihazı için özel olarak geliştirilen bir seri port kullanılarak bulut ortamında bulunansunucu ile tıbbi lazer cihazı arasında haberleşme sağlanmaktadır. Raspberry Pi 3mini bilgisayarı ve VINN modülü kullanılarak lazer cihazından veri alınıp SaaS(Software as a Service) modeliyle sunucuya gönderilmektedir.Son yıllarda bulut sistemlerinin düşük maliyetli olması ve kolay kullanım özelliğiolması sebebiyle özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelere tarafından yaygın olarakkullanılmaya başladığı gözlemlemekteyiz. Firmalar müşterilerinden artarak gelentalepleri karşılamak için büyük bütçeler ayırmak yerine daha uygun maliyetlerehizmet temin edebilirler. Yazılım kiralama modeliyle çalışan uygulamalar sayesinde,firmaların yazılım ihtiyaçlarını karşılanmakta ve firma içi süreçler daha verimli birhale getirilmektedir.Çalışma kapsamında geliştirilen bu yeni sistem sayesinde, IoT ve bulut üzerindeçalışan sunucular üzerinden tıbbi amaçlı kullanılan Lazer cihazlarının ölçümlemelerianlık ve iteratif olarak arıza detaylarını hesaplayarak, minimum efor ile sonucaulaştıran bir yaklaşımdır. Önerilen yaklaşım, hem temel IoT cihazlarının üzerindeçalışan algoritmalar hem de bulut üzerinde çalışan sunucuların üzerinde optimizeedilmiştir. The purpose of this study is to develop a new system through the SaaS (Software as aservice) model over the IOT based devices detection and measurement of the failurelocation of the laser devices used in the health field.Predetermination of problems earlier that may cause laser equipment failure is ofgreat importance. In this study, an integrated system using serial port communicationbetween the Raspberry Pi 3 mini computer and cloud computing was developed tomonitor and patient's data tracks obtained in real time via medical laser devices.Communication is made between the server and the medical laser device in the cloudenvironment by using a serial port specially developed for the laser device integratedon the Raspberry Pi 3 mini computer in this developed system. Using Raspberry Pi 3mini computer and VINN module, data is sent from the laser device and sent to serverwith SaaS (Software as a Service) model.In recent years, we have observed that cloud systems are being used extensively bysmall and medium-sized enterprises, especially because of their low cost and ease ofuse. Companies can provide services at more affordables costs instead of reservinglarge budgets to require increasing customer demands. SaaS (Software as a service)applications helps to companies making their processes more transparent with morereasonable costs via different platforms they provided.The developed approach that uses the IOT and cloud based servers to measuremedical laser devices instantaneously and iteratively and calculating the breakdowndetails, helps reaching to results with minimal effort. The proposed approach is basedon both algorithms working on basic IOT devices and on medical devices optimizedfor servers running on the cloud medical devices. This approach has been designedfor medical devices, performed, test systems runned and conclusions compared. 37

TEZ11269 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 49-50) var. viii, 51 s. : tablo ; 29 cm. G bir grup ve H de onun bir alt grubu olmak üzere, H nin merkezleyeni olan ????G C H , eğer H tarafından içeriliyorsa, H ye kendinden merkezli alt grup denir. Bu çalışmada aşikar olmayan her alt grubu, kendinden merkezli olan grupların C sınıfı üzerinde çalışılmıştır. Ayrıca H , G nin devirli olmayan bir alt grubu iken özelliğine sahip G gruplarının X sınıfları incelenmiştir. Tüm devirli grupların X sınıfında olduğu ve X sınıfının C sınıfını içerdiği açıktır. Bu sınıftaki nilpotent ve süper çözülebilir gibi özel gruplar göz önünde bulundurulmuştur. Aynı zamanda X sınıfındaki sonlu p-gruplar ve sonlu basit gruplar da çalışılmıştır. Yukarıda sözü edilen çalışmalarla ilgili örnekler incelenmiş ve yeni örnekler ele alınmıştır. A subgroup H of a group G is self-centralizing if the centralizer ????G C H is contained in H . Let denote the class of all groups, in which all nontrivial subgroups are self-centralizing, by C . We consider some special families of groups in C namely nilpotent groups and süper solvable groups are studied. And we focus on the class X of groups G with the property that if H is a non-cyclic subgroup of G , then . It is trivial that all cyclic groups are in the class X and class C is contained in the class X . We also study the finite p-groups and finite simple groups in X . Morever, we study the examples about these subjects and give some different examples.

Artan kentleşmeye bağlı olarak doğal alanlar üzerinde önemli baskılar oluşmaktadır. Kentlerdeki insan nüfusunun artması doğal alanlara ve kaynaklara olan talebi de arttırmakta ancak doğadaki sınırlı kaynaklar bu ihtiyaca cevap verememektedir. Artan kentsel alan ve kentsel nüfus; buna karşın azalan doğal alanlar denklemi karşısında kent ve doğa birbirinden kopmaktadır. Doğal alanlarla beraber kentsel alanlarda da azalan yeşil alan miktarı, insan doğa etkileşimini azalttığından; kentsel alanlar ekosistemler üzerinde giderek büyüyen bir tehdit olarak görülmektedir.Son yıllarda geliştirilen doğa koruma yaklaşımlarında insan kritik bir faktör olarak öne çıkmaktadır. İnsan faktörüyle gelen, yerel halkın doğal kaynak yönetimlerine dair bilgisi, yani `yerel bilgi` de giderek önem kazanmaktadır. Literatürde bu kapsamda `Topluluk Tabanlı Koruma (TTK)` karşımıza çıkmaktadır. Topluluk Tabanlı Koruma sıklıkla Sosyo-ekolojik hafıza (SEH) ve ekolojik hafıza (EH) ile beraber ele alınmaktadır ve bu kavramlar birbirlerini destekleyici olarak değerlendirilmektedir.EH ve SEH gerek TTK, gerek yerel ekolojik bilgi gibi kavramların hepsini karşılayabildiğinden dolayı tercih edilmiştir. Bu tez kapsamında EH ve SEH kentlerin ekosistemlerle yeniden sağlıklı bir bağ kurmasını sağlamaya yönelik kavramlar olarak öne sürülmüştür. Kentsel alanlarda gözlemlenen ana problemlerden olan kentsel yeşil alanların azalması EH ve SEH'in de kentsel alanlarda kaybolmasına bir sebep olarak gösterilmektedir.Yapılan literatür araştırmaları neticesinde kentsel yeşil alanların bu hafızalar için kritik öneme sahip olduğu görülmüştür. Kentsel yeşil alanların sunduğu ekosistem servisleri ve insanlar arasındaki etkileşime imkân vermesi, kolektif hareketleri destekleme gibi sosyal potansiyellere sahip olması hem EH hem SEH için bu alanları adeta rezerv alanlara dönüştürmektedir.Bu araştırma sonuçlarına göre EH ve SEH ile kentsel yeşil alanların varlığı arasında güçlü bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Tezin hipotezi bağlamında öne sürülen; doğru uygulama araçlarıyla EH ve SEH'in kentsel alanlara adaptasyonunun ekosistemler üzerindeki etkiyi azaltacağı yönündeki hipotez, bu hafızaların kullanıcılar üzerindeki ve ekolojik bilinç oluşturmaları konusundaki etkileriyle kısmen doğrulanmıştır. Kentlerdeki kent bahçeleri, parklar, tarım alanları, vb. yeşil alanlar her iki hafızayı da destekleyerek kullanıcılar üzerinde, özellikle gıda üretimi üzerinden, ekosistem servislerine karşı bir farkındalık yaratmaktadır. Ancak hafızaların taşınması ve gelecek kuşaklara aktarılması noktasında bu yeşil alanların yönetimleri etkili olmaktadır ve işletme yöntemleri bazen bu hafızaların taşınması konusunda engelleyici olabilmektedir.Bu çalışma EH ve SEH'in kentsel alandaki ekosistem ilişkileri ve kullanıcıların ekolojik algıları üzerindeki etkisini ve İstanbul'da yer alan bostanlar ve hobi bahçeleri gibi kent içi tarım alanlarının bu hafızalarla ilişkisini ortaya koyma açısından literatüre katkı sağlamaya çalışmıştır. Ayrıca EH ve SEH'in değerlendirilmesi noktasında ortaya koyduğu değerlendirme ölçeği yaklaşımıyla da literatüre bir katkı sağlamayı hedeflemiştir. Urbanization trend steers people to live in cities and cities has been expanding and occupying more areas, and through the natural ones which supply many ecological services. In relation to that this urbanisation trend creates a gap between human and nature because it reduces the interaction between people and nature and the access to green spaces. Populations living in cities do not think about the impacts of their industrial, agricultural activities or their consumption habits on ecosystem well-being. Since cities start to move away from nature, citizens also tend to be away from nature.Increasing pressure on natural systems and the transformation of natural areas decrease the places which supply a space for ecological and social-ecological memory to be sustained. As a conclusion of the missing memory, the city – human – nature triangle starts to be separated from each other. It is claimed that this bridge can be linked by using knowledge of local people.In this thesis, Ecological Memory (EM) and Social-Ecological Memory (SEM) concepts are used to fill this gap and linking human and nature. For using EM and SEM concept in cities, we need to keep them in urban areas in a place where people can interact with each other and get in connection with nature. We can call them as reserve areas; such as parks, community gardens, private gardens etc. If EM and SEM are assumed to be sustained in cities, urban green spaces become critical elements. Those areas increase the connection between users and thus, it helps local environmental knowledge to interact among users.Urban green areas prevent some trends in cities such as privatisation of land, decreasing contact between people and nature and the impoverishment of ecological habitats and functions. In the nature protection approaches developed in recent years humans have been proposed as a critical factor and the local knowledge of natural resources management of the local people. In the literature `local (ecological) knowledge` is related to `Community Based Conservation (CBC)`. CBC is often handled together with SEM and EM, and these concepts are considered as they are compatible concepts with each other.EM and SEM are preferred because they involve all related concepts such as CBC and local ecological information. Within the scope of this thesis, EM and SEM have been suggested as concepts to create liveable and environmentally friendly cities. The decrease of urban green areas, which are the main problems observed in urban areas, is shown as a reason for the loss of EM and SEM in urban areas.As a result of the literature researches, it is seen that urban green areas are critical for the two dimensions of ecological memories. The social potential and ecosystem services provided by urban green areas make them kind of reserve spaces of EM and SEM.The results of this study showed that there is a relationship between EM and SEM and the presence of urban green areas. The hypothesis of this thesis which was the adaptation of EM and SEM into urban areas with the relevant implementation tools can reduce the urban areas' effect on ecosystems partly confirmed by impacts of these memories on users and on creating ecological awareness. Urban green spaces support two of the ecological memories, creating an awareness of ecosystem services, especially through food production. However, green space management has a great impact on the transfer of memory and knowledge to the future generations.This study aims to contribute to the literature in terms of showing the impacts of EM and SEM on ecosystem relations in urban areas and the ecological perceptions of users and the relation of urban agriculture areas such as community gardens and hobby parks in Istanbul with the two ecological memories. The thesis also tries to make a contribution to the literature with the evaluation criteria and the scales of EM and SEM. 125

Tüm dünyada çok geniş kullanım alanı olan hız kesici platformlar ve hız kesici tümsekler sürücüleri süratlerini azaltmaya zorlayarak daha ılımlı taşıt hızlarında seyretmelerine yol açıp, kentsel trafik kazalarını engelleyen en etkili trafik sakinleştirme araçları arasındadır. Eğer sürücüler hız kesici platformlarla karşılaştıkları zaman süratlerini yerel otoritelerin belirledikleri hız limitleri ile uyumlu olarak azaltmazlarsa, sürüş güvenliği ve sürücü tarafından algılanan sürüş konfor düzeyi kesinlikle düşecektir. Sonuç olarak, hız kesici tümsekler ve özellikle de hız kesici platformlar sürücünün hızlanma hevesi üzerinde caydırıcı bir rol oynar.İyi tasarlanmış bir hız kesici platform sürüş güvenliğini ve sürüş konforunu tehlikeye atmadan, taşıt hızlarını hız sınırlaması aralığına düşürmelidir. Hız kesici platformdan taşıtın geçişi sırasında ortaya çıkan düşey ivme; sürüş konforu ve güvenliğine etki eden en önemli faktördür.Bu çalışmanın temel amacı; hız kesici platform ve tümsek profillerinin değişken taşıt hızı değerleri çerçevesinde sürüş konforu ve tasarım optimizasyonu üzerindeki etkilerinin arazi testleri, nümerik ve analitik (matematik) model uygulamaları vasıtasıyla irdelenerek; şürüş konforu bağlamında en ideal platformun belirlenmesidir.Çalışma; arazi testleri, nümerik model (simülasyon) ve analitik model (matematik) olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Bu çalışma, kaydedilen anlık düşey ivmeler vasıtası ile hesaplanan ortalama karekök değerlerinin (rms) sürüş konforu ve sürüş güvenliği açısından değerlendirilmesine dayandırılmıştır.Çalışmada giriş bölümünü takiben, konu ile ilişkili kapsamlı bir literatür çalışması yer almaktadır.İkinci bölümde trafik sakinleştirme ve trafik güvenliği ile ilgili temel bilgiler verildikten sonra; hız kesici platform ve tümsekleri de ihtiva eden trafik sakinleştirme araçları tanıtılmıştır.Üçüncü bölümde ise konforsuzluk kriteri ve değerlendirmesi konusuna değinilerek, sürüş konfor düzeyinin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan titreşim değerlendirme yöntemleri tanıtılmıştır.Dördüncü bölümde; tez hazırlama dönemi içerisinde basit bir ikonik model vasıtasıyla eğik bir düzlemden, üzerinden geçtiği hız kesici tümseğin yer aldığı yatay bir düzleme doğru hız kazanan bir otomobil tekerleğinin hareketinden yola çıkarak; tasarım optimizasyonunun temel öğelerini ve hız kesici tümsek performansının irdelenmesini gözler önüne seren bir ikonik model çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu basit ve pratik ikonik model çalışmasını içeren bölümün, tez çalışmasının esas kapsamına bir giriş niteliğinde olduğu addedilebilir.Beşinci bölüm arazi testleri ve değerlendirmelerini içermektedir. Arazi testleri İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Kampüs alanındaki yedi adet parabolik hız kesici platform ve bir adet trapez kesitli hız masası üzerinde gerçekleştirilmiştir. Testler sürücü + 1 yolcu ve sürücü + 4 yolcu olmak üzere, iki farklı taşıt ağırlığı ile toplam iki kez icra edilmiştir. Testlerde 2014 model Volkswagen Golf marka bir binek otomobilden yararlanılmıştır. 5'er Km/sa artırımlarla 15 km/sa – 35 km/sa arasında değişen beş adet taşıt hızı denenmiştir. Arazi testleri hız kesici platformdan taşıtın geçişi sırasında oluşan düşey ivmelere odaklandığı için, test sürecinde anlık düşey ivme değerleri bir ivmeölçer, bir veri kaydedici, bir `Testlab Network` yazılımı ve bir kişisel bilgisayar yardımıyla ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Daha sonra kaydedilen bu anlık düşey ivmeler esas alınarak, rms değerleri hesaplanmıştır.Altıncı bölümde modelleme ile ilgili temel bilgiler verilmiş ve modelleme teknikleri kısaca tanıtılmıştır.Yedinci bölüm simülasyon sürecini kapsamaktadır. Bu süreç için ise, bir `genel amaçlı sonlu eleman yazılımı` olan Ls-Dyna yazılımının 3.1 sürümü kullanılmıştır. Simülasyon sürecinde hız kesici platform profil tipi olarak parabolik, dairesel ve trapez profil tipleri kullanılırken; hız kesici tümseklerde ise dairesel ve parabolik tipler tercih edilmiştir. Bu bölümde farklı taşıt hızları için; hız kesici platform ve tümsek yükseklik ve uzunluk kombinasyonundan oluşan üç set hız kesici platform profili ve bir set de hız kesici tümsek profili test edilmiştir. Yedinci bölümde ayrıca; arazideki yedi adet hız kesici platforma ve bir adet hız masasına ait tespit edilmiş anlık düşey ivme değerlerinden yararlanılarak hesaplanmış olan rms değerleri ile gene aynı hız kesici platformların oluşturulmuş bire bir kesitlerinin simülasyon ortamında elde edilen rms değerlerinin karşılaştırılması yapılarak, simülasyon sonuçlarının araziye tatbiki için bir düzeltme faktörü hesaplanmıştır. Arazi testlerinde kullanılan binek otomobille, Ls-Dyna simülasyon yazılımındaki otomobilin özellikle ağırlık ve süspansiyon nitelikleri bakımından farklılık arz etmesi ve bu hususlar her ne kadar yazılım ayarlarıyla dengelenmeye çalışılmış olsa da, bu iki otomobilin hız kesici platform geçişi sırasındaki davranışlarının tamamıyla aynı olduğunu varsaymanın hatalı olacağı gerçeğinden yola çıkarak, böyle bir düzeltme faktörünün belirlenmesine gerek duyulmuştur. Bu çalışmada taşıtın ağırlık merkezi, taşıtın boyutları, lastikler ve sürücü davranışı gibi daha az önem arz eden faktörler ihmal edilmiştir. Bu bölümde son olarak testlerde dikkate alınan her bir taşıt hızı için test edilmiş hız kesici platformlar ve tümsekler arasından en uygun olanları tespit edilmiştir. En uygun hız kesici platform seçimi için geliştirilen yaklaşımda kritik sürüş konfor değeri olarak ISO 2631.1 sürüş konfor değeri aralıkları üst limit değerleri dikkate alındığında,` biraz konforsuz` aralığının üst sınırı ve `hemen hemen konforsuz` aralığının alt sınırı 0,63 m/sn2 değerinin dikkate alınmasının doğru olacağı varsayılmıştır. Bu değerin alınmasının dayanağı ise, hız limitleri aşıldığı zaman hız kesici platform ya da tümsekten geçiş sırasında sürücünün algıladığı konforsuzluk hissinin artması, limitin altındaki hız değerlerinde ise, aksine, konforsuzluk değerinin ılımlı düzeylerde olması ve hız limiti sınırındaki geçişlerde de, tamamen konfor aralığında bir geçiş yerine, sürücünün uyarı niteliğinde bir miktar konforsuzluk hissetmesinin, sürücüyü hızlanma eğiliminden caydırabileceği stratejisidir. Bu yaklaşımdan hareket ederek; test edilen hız kesici platform ve tümsek profillerine ait düzeltilmiş rms değerleri incelenip, aralarından en uygun olanları saptanmıştır. Hız kesici tümseklerin boylarının hız kesici platformlara kıyasla oldukça kısa olmasından dolayı hız kesici tümseklerden geçiş süreleri son derece kısadır. Bu nedenle rms değerleri temsil edici ve güvenilir olamayacağından, hız kesici tümseklerde değerlendirme rms ivmelerine göre değil, fakat maksimum düşey ivme değerlerine göre yapılmıştır. Bu noktadan hareket ederek; hız kesici tümseklerde kritik ivme değeri olarak 0,63 m/sn2 yerine; bu defa, sürüş konfor değeri aralıkları üst limit değerleri dikkate alındığında `hemen hemen konforsuz` aralığının üst sınırı ve `konforsuz` aralığının alt sınırı olan; alt limitler dikkate alındığında ise `konforsuz` aralığında yer alan 1,00 m/sn2 değerinin dikkate alınmasının doğru bir yaklaşım olacağı varsayılmıştır.Sekizinci bölüm, temel denklem olarak adlandırılan ikinci derece bir diferansiyel denklem yardımıyla belirlenen anlık düşey ivmelerden yararlanarak rms değerlerinin hesaplandığı bir matematik model sürecini ihtiva etmektedir. Temel denklem `Wolfram Mathematica` yazılımının 11.0 sürümü vasıtasıyla çözümlenmiştir. Bu bölümde değişken taşıt hızları için sadece parabolik tipli hız kesici platform ve tümsek profilleri dikkate alınmıştır. Amortisör sönüm katsayısı, yay sabiti, taşıtın kütlesi, test süresi, zamanın fonksiyonu olarak hız kesici platform ve tümseklerin yükseklik ve uzunlukları temel denklemde yerine konarak, yazılım yardımıyla çözümlenmiş ve bulunan anlık düşey ivme değerleri marifeti ile de, rms değerleri hesaplanmıştır. Bu bölümde elde edilen sonuçların, simülasyon sürecinde elde edilenleri destekler nitelikte olup olmadığı araştırılmıştır.Dokuzuncu ve son bölümde ise, sonuçlar ve öneriler yer almaktadır. Bu bölümde çalışmanın sonuçları ile ilgili bilgiler verilmiş ve gelecekte yapılması muhtemel benzer çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. Speed humps and bumps that have a widespread of usage all over the world are among the most efficient traffic calming devices to prevent urban traffic accidents by forcing drivers to lower their speeds to moderate levels. If drivers do not reduce their speed in accordance with the speed limits determined by local authorities when they encounter speed humps; the driving safety and level of comfort perceived by the driver and passengers shall definitely reduce. As a result; speed humps and bumps have a deterrent role on driver's desire of speeding up.On the urban roads of Turkey, every year great number of traffic accidents resulting with fatalities and serious injuries are being recorded. Pecuniary damages that happens due to those traffic accidents is the another aspect of the problem. The reason of the majority of traffic accidents that happened on urban roads is over speeding. Physical measures to be taken in order to take the vehicle speeds under control especially on the road sections where pedestrian traffic is dense, will definitely be fruitful under the current conditions of Turkey. Traffic calming methods that have widely being used all over the world is the most effective way to ensure it. Among the techniques it includes, there is also physical measures that regulates the traffic flow. The most important, effective and commonly used physical precautions are speed humps and speed bumps with optimum profiles to be constructed with reasonable distances on proper sections of urban roads. Getting a remarkable reduction in the number of traffic accidents that occurred on urban roads with material damage, fatality and injury will contribute to the economy of the country in a dramatically manner as well as preventing a great number of pedestrian, passenger, motorist and cyclist death and permanent disabilities. A well designed speed hump should reduce the vehicle speeds to the speed limit range, but at the same time it should not jeopardize the ride safety and ride comfort. Vertical acceleration that arise during the crossing period over a speed hump is the most important factor that effects ride comfort and safety.The main purpose of this study is to investigate the effect of speed hump and bump profiles on ride comfort and design optimization under variable vehicle speeds as well as making an attempt to establish an approach for the selection of optimum speed humps and bumps corresponding to all speed ranges taken into account in the course of experiments. The study has three main stages as field tests, numerical model (simulation) and analytical (mathematical model). The study is based on the evaluation of root mean square (rms) values in terms of ride comfort and driving safety that were calculated by means of previously recorded instantaneous vertical acceleration values. Following the introduction, a comprehensive literature review related to the subject takes part in.In section 2; thereafter the basic information given regarding traffic calming and traffic security; traffic calming devices including speed humps and speed bumps have been presented.In section 3; after referring to discomfort criteria and its evaluation, methods of vibration evaluation that commonly used in determination of level of ride comfort have been introduced.In section 4; during preparation stage of the thesis, by setting out the motion of a car wheel accelerated down an inclined plane onto a horizontal plane where it was allowed to collide with a speed bump; basic elements of design optimization and examination of performance of a speed bump have been demonstrated by means of an iconic model. This section in which includes a simple and practical iconic model can be esteemed as an introductory part to the essential scope of the thesis. Section 5 includes field tests and its evaluations. Field tests were performed on seven parabolic speed humps and a trapezoidal speed table within the boundary of Istanbul Technical University Ayazağa Campus Area. As a result of examination of the values which were obtained through on-site surveys by a surveying team, all speed humps are considered as parabolic in shape. However; minor surface irregularities and design defects were observed due to inattentive workmanship and lack of design.Tests were carried out twice with different loads as driver + 1 passenger and driver + 4 passengers by means of a 2014 model Volkswagen Golf passenger car. Five vehicle speeds have been taken into account within the range of 15 km/h to 35 km/h with 5 km increments. As the field tests were focused on the measurement of the vertical acceleration occurred when crossing the speed humps; during experiments instantaneous vertical accelerations have been measured and recorded with an accelerometer, a data logger, a Testlab Network Software and a PC. Thereafter; based on the previously recorded instantaneous vertical accelerations, rms values have been calculated. Basic evaluation method was selected in order to evaluate the vibrations occurred during the test period as none of the crest values exceeds `9`.In section 6; besides basic information that was given regarding modelling; modelling techniques have briefly been presented.Section 7 consists of a simulation stage. A general purposed finite element simulation software Ls-Dyna 3.1 version were used for this phase. Though parabolic, circular and trapezoid profile types were considered for speed humps; only circular and parabolic types were taken into account for speed bumps in the course of simulation period. In this section, for variable vehicle speeds three sets of speed humps and one set of speed bump that consists of combination of different height and length values were considered.In section 7, a comparison of rms values which were calculated by means of instantaneous vertical acceleration values that obtained via field tests and rms values which procured during simulation phase from speed hump profiles identical with those in the field, were also accomplished. Thereafter, a correction factor has been assigned for each vehicle speed range that were taken into account during the test process. Despite the required efforts have been made specially to get the distinctive weight and suspension properties of the cars that was utilized for the field tests and the one represented in the simulation stage as closer as to each other by means of Ls-Dyna software settings, it has still become essential to assign such a correction factor as it would be incorrect to assume the behaviour of them identical. Some minor factors such as center of the gravity, tires, geometrical dimensions of the car, driver's behaviour, etc. are ignored within the scope of this study. In this section finally; optimum speed hump and speed bump profiles have been determined among the ones that were already tested during the simulation stage for each considered speed range. In the approach which has been developed for the assignment of optimum speed hump profiles, upper limits of rms range given in ISO 2631-1 were considered and it has been assumed that it would be sensible to take the rms value of 0,63 m/s2 into account that corresponds to the threshold point of `a little uncomfortable` and `fairly uncomfortable` level. The main reason in accepting the value of 0,63 m/s2 has been based on the the strategy that when the speed limit exceeded during the period of crossing over a speed hump, the sense of discomfort perceived by the driver would increase, on the contrary; it would become to moderate levels below the speed limits and as for crossing the speed hump at the threshold of speed limit, the driver would feel some discomfort as an alert in order to deter him from the tendency of speeding up. On the other hand, as the length of speed bumps are dramatically shorter than speed humps, the duration of crossing over them is fairly short. For that reason, since the rms values shall not be representative and reliable; maximum vertical acceleration values have been used for the evaluation of speed bumps. In that case, it would be reasonable to take the rms value of 1,00 m/s2 into account that corresponds to the threshold point of `fairly uncomfortable` and `uncomfortable` level as the maximum vertical acceleration values are the peak values.In line with this approach; corrected rms values belong to already tested speed humps were examined and optimum profiles among them have been selected.Section 8 contains mathematical model process in which rms values were calculated by dint of instantaneous vertical acceleration values that were determined by a quadratic differential equation named as `Basic Equation`. Solution of basic equation has been attained by 11.0 version of the software `Wolfram Mathematica`. In this section, solely parabolic type speed hump and speed bump profiles for variable vehicle speeds have been taken into account. Damping coefficient, spring stiffness constant, vehicle mass, test duration, height and length of speed humps and speed bumps as a function of time have been placed into the basic equation, resolved by means of the software and finally rms values have been calculated with the aid of instantaneous vertical acceleration values that previously were obtained. Thereafter, it has been investigated whether the results obtained in this section supports those acquired during the simulation stage or not.The ninth and last section covers conclusion and recommendations. In this section, information has been given related with the results of the study and suggestions have been made for the similar researches to be probably fulfilled in the future. The effects of speed hump and speed bump profiles on ride comfort and driving safety for variable vehicle speeds have comprehensively been investigated in this study.The study is based on the evaluation and comparison of vertical acceleration data obtained through the field test and the simulation stage.Establishment of a relationship defined as `correction factor` between the speed hump profiles tested on the field and those tested during the simulation stage under certain vehicle speeds that experimented in the course of simulation phase with far more comprehensive variety, will make the application of speed hump profiles possible onto the field. This issue is one of the most important result of this study.Field tests, simulation and numerical model results have shown that vehicle speed is the most important parameter that effects ride comfort and design optimization as emphasised in the most of similar previous studies. A strong negative correlation between vehicle speed and ride comfort has been determined. It has been observed that when crossing over a speed hump, as the vehicle speed increases, the discomfort level that caused by higher vertical acceleration values also increase. It has also been concluded that speed hump and speed bump height is also an important parameter that influences on ride comfort and driving safety. However, as it would be inadequate to assess the ride comfort solely with the height of speed hump, it is recommendable to consider other parameters of hump profile such as profile type, hump length, etc. and vehicle properties, as well.Another finding of both field tests and simulation results is that as the weight of the vehicle increases, vertical acceleration that impacts to the vehicle and in line with this reality, the sense of discomfort perceived by the driver decreases. A negative relationship between the sense of discomfort perceived by the driver and the vehicle weight has been perceived.It has also been observed that any increase in the length of speed humps provided that minimum hump length should be bigger than wheelbase length of the vehicle, has a slight positive effect on ride comfort. A further minor finding of the study is that precise application and construction of a well-designed speed hump profile leads to obtain more reliable and moderate rms values in terms of driving safety and ride comfort.Since only the ride comfort level of the driver is considered in this thesis study, the sense of discomfort perceived by the passengers has been omitted. In order to comprehend the subject more clearly, it may be useful to carry out a more detailed research including the passengers as well.It is highly recommended for the similar studies to be realized in the future that; the approach created for the selection of optimum parabolic speed humps in this investigation can be tested for other hump profile types such as sinusoidal, cycloidal, harmonic, etc. with distinctive speed ranges and hump geometrical features. It would also be more useful if the future studies comprise a satisfactory amount of speed humps in terms of variety of hump profile and a wide range of vehicle speeds when considering the field tests. In this manner, the approach and solution techniques used for the assignment of most suitable speed hump and speed bump profiles in the scope of this study, have a big importance in terms of lighting up the similar future studies and researches to be possibly realized. 486

Bu çalışmada ülkemizde yaygın olarak kullanılan güneş enerjili su ısıtma sistemlerinin ısıl verimliliklerinin arttırılmasına yönelik olarak sirkülasyon pompasının gerektiğinde çalıştırılması için farklı kontrol stratejileri belirlenmiş ve enerji kazanımına olan etkileri araştırılmıştır. Düzlemsel standart tip bir güneş kollektörü ve depodan oluşan, açık sistem esasına göre çalışan güneş enerjili su ısıtma sistemi imal edilmiştir. Sirkülasyon pompasının çalışmasını kontrol edebilmek için sıcaklık farkına göre veya güneş ışınım şiddetine göre çalışabilen otomasyon sistemi tasarlanmış ve üretilmiştir. Her bir kontrol stratejisi için iki tekerrür yapılmıştır. Kıyaslama amacı ile pompanın çalıştırılmadığı doğal sirkülasyonlu iki deneme daha yapılmıştır. Belirli ölçümler yapabilmek için otomasyon sistemiyle bütünleşmiş veri toplama sistemi de geliştirilmiştir. Bu veri toplama sistemi ile dış hava sıcaklığı ve nemi, rüzgar hızı, güneş ışınım şiddeti, kollektör iç yüzey sıcaklığı, kollektör dış alt yüzey sıcaklığı, kollektöre giriş su sıcaklığı, kollektörden çıkış su sıcaklığı, depo içi su sıcaklığı ile su akış debisi ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümler elektronik ortamda saniyelik olarak kayıt altına alınmıştır. Elde edilen deneysel veriler kullanılarak ısıl verimler hesaplanmıştır. Doğal sirkülasyonlu denemelerde ısıl verimler %18.42-%22.60, sıcaklık farkına göre sirkülasyon pompasının kontrol edildiği denemelerde ısıl verimler %31.08-%43.34, güneş ışınım şiddetine göre sirkülasyon pompasının kontrol edildiği denemelerde ısıl verimler %67.02-%83.46 olarak bulunmuştur. Güne ışınım şiddetine göre sirkülasyon pompasının çalıştırıldığı kontrol stratejisi en etkin kontrol stratejisi olduğu bulunmuştur. Fakat, sirkülasyon pompasının kontrolünde hem güneş ışınım şiddetinin hem de depo içi sıcaklığı ile kollektör çıkış su sıcaklığı arasındaki farkın dikkate alınması durumunda güneş enerjili su ısıtma sistemlerinin ısıl verimlerinin daha da yükseltilebileceği düşünülmektedir. In this study, in order to increase the thermal efficiency of the solar water heating systems which are widely used in our country, different control strategies were determined for the operation of the circulation pump if necessary and their effects on energy saving were investigated. A solar water heating system operating on the basis of open system and consisting of a flat-plate standard type solar collector and a reservoir was manufactured. An automation system operating based on the temperature difference or solar radiation intensity was designed and manufactured to control the operation of the circulation pump. Two trials were done for each control strategy. For comparison, two more trials with natural circulation in which the pump was not operated were carried out. A data acquisition system integrated with the automation system was also developed to make necessary measurements. Using this data acquisition, ambient air temperature/humidity, wind speed, solar radiation intensity, collector inner surface temperature, collector outer bottom surface temperature, collector inlet water temperature, collector outlet water temperature, water temperature in the tank and water flow rate were measured and electronically stored in every second during each trial. Using the experimental data, the thermal efficiencies of all trials were calculated. The thermal efficiencies of the trials with natural circulation were 18.42% -22.60%, the thermal efficiencies of the trials with the pump control based on temperature difference were 43.34% -31.08%, and the thermal efficiencies of the trials with the pump control based on solar radiation intensity were 67.02% -83.46%. The control of circulation pump based on solar radiation intensity was found to be the most effective control strategy. However, the thermal efficiencies of solar water heating systems can be further increased if both solar radiation intensity and the difference between reservoir water temperature and collector outlet temperature are considered simultaneously. 78

Kriyojeller son yıllarda özellikle adsorpsiyon deneyleri için kullanılan sentetik polimerlerdir. Sahip oldukları makro-gözenekler sayesinde sürekli ve kesikli sistemde yapılan adsorpsiyon çalışmalarında adsorban olarak büyük kolaylık sağlamaktadırlar. Bu çalışmada poli(2-Hidroksietilmetakrilat-glisidil metakrilat), poli(HEMA-GMA), kriyojeller sentezlenmiş ve daha sonra nikotinamid (NAA) molekülü yapıya bağlanarak, Çorum ilinde 6 farklı kaynaktan elde edilen atıksu numunesinde ağır metal adsorpsiyon çalışması yapılmıştır. Atıksu numunelerindeki ağır metal miktarı İndüktif Olarak Eşleştirilmiş Plazma - Kütle Spektrometresi (ICPMS) cihazı vasıtasıyla tespit edilmiştir. NAA bağlı poli(HEMA-GMA)-NAA ve poli(HEMA-GMA) kriyojeller ile yapılan adsorpsiyon çalışmalarında farklı ağır metal türleri için genel olarak poli(HEMA-GMA)-NAA kriyojel ile daha yüksek adsorpsiyon kapasitesine ulaşılmıştır. 6 farklı kaynaktan adsorbe edilen toplam ağır metal miktarı poli(HEMA-GMA)-NAA kriyojel için yaklaşık 686 mg, poli(HEMAGMA) kriyojeli için ise yaklaşık 387 mg olmuştur. En fazla ağır metal adsorpsiyonu Kaynak 2’den elde edilmiş olup en fazla adsorbe edilen ağır metal her iki kriyojel türü için de Zn(II) olarak tespit edilmiştir. Kriyojellerin karakterizasyonu için; şişme testi, Fourier Transform İnfrared Spektroskopisi (FT-IR) analizi, Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) analizi, Termal Analiz, Yüzey Alanı Analizi, Elementel Analiz ve Bilgisayarlı Mikrotomografi (μCT) analizi yapılmıştır. Cryogels are synthetic polymers that have been used for adsorption experiments in recent years. Thanks to their macro-pores, they provide great convenience as adsorbents in continuous and intermittent adsorption processes. In this study, poly(2- hydroxyethylmethacrylate-glycidyl methacrylate), poly(HEMA-GMA), cryogels were synthesized and then heavy metal adsorption study was carried out on the wastewater sample obtained from 6 different sources in Çorum by binding nicotinamide (NAA) molecule to the structure. The amount of heavy metal in the wastewater samples was determined by means of Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometer (ICP-MS) instrument. In adsorption studies with NAA bound poly(HEMA-GMA)-NAA and poly(HEMA-GMA) cryogels, higher adsorption capacity was generally achieved with poly(HEMA-GMA)-NAA cryogel for different heavy metal species. The total heavy metal amount adsorbed from 6 different sources was about 686 mg for poly (HEMA-GMA)-NAA cryogel and about 387 mg for poly(HEMA-GMA) cryogel. The most heavy metal adsorption was obtained from Source 2, and the heavy metal adsorbed the most was identified as Zn(II) for both cryogel species. For the characterization of cryogels; Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FT-IR) analysis, Scanning Electron Microscopy (SEM) analysis, Thermal Analysis, Surface Area Analysis (BET), Elemental Analysis and Computerized Microtomography (μCT) analysis were performed. İÇİNDEKİLER -- ÖZET, iv -- ABSTRACT , v -- TEŞEKKÜR , vi -- İÇİNDEKİLER , viii -- ÇİZELGELER DİZİNİ , x -- ŞEKİLLER DİZİNİ , xi -- SİMGELER VE KISALTMALAR , xiv -- 1. GİRİŞ , 1 -- 2. GENEL BİLGİLER , 4 -- 2.1. Kromatografi , 4 -- 2.2. Afinite Kromatografisi , 5 -- 2.3. Adsorpsiyon, 6 -- 2.4. Kriyojel , 9 -- 2.5. Nikotinamid , 11 -- 2.6. Ağır Metaller ve Toksik Etkileri , 11 -- 2.6.1. Kurşun (Pb) , 12 -- 2.6.2. Alüminyum (Al) , 12 -- 2.6.3. Mangan (Mn) , 13 -- 2.6.4. Demir (Fe) , 14 -- 2.6.5. Arsenik (As) , 15 -- 2.6.6. Stronsiyum (Sr) , 16 -- 2.6.7. Kadmiyum (Cd) , 16 -- 2.6.8. Gümüş (Ag) , 17 -- 2.6.9. Krom (Cr) , 18 -- 2.6.10. Baryum (Ba) , 18 -- 2.6.11. Bakır (Cu) , 19 -- 2.6.12. Kobalt (Co) , 20 -- 2.6.13. Nikel (Ni) , 21 -- 2.6.14. Çinko (Zn) , 21 -- 2.6.15. Civa (Hg) , 22 -- 3.1. Kimyasal Maddeler , 24 -- 3.2. Poli(HEMA-GMA) Kriyojellerin Hazırlanması, 24 -- 3.3. Poli(HEMA-GMA) Kriyojellere Nikotinamid Bağlanması , 25 -- 3.4. Poli(HEMA-GMA) Karakterizasyonu , 27 -- 3.4.1. Şişme testi , 27 -- 3.4.2. Yüzey morfolojisi , 27 -- 3.4.3. Elemental analiz, 27 -- 3.4.4. FTIR çalışmaları , 28 -- 3.4.5. Yüzey alanı analizi , 28 -- 3.4.6. Termal analiz , 28 -- 3.4.7. Bilgisayarlı mikrotomografi (μCT) analizi , 28 -- 3.5. Atıksulardan Ağır Metallerin Uzaklaştırılması , 29 -- 3.5.1. Ağır metallerin atıksulardan adsorpsiyonu , 29 -- 3.5.2. Desorpsiyon ve tekrar kullanılabilirlik , 29 -- 4.1. Poli(HEMA-GMA) Kriyojellerin Karakterizasyonu , 30 -- 4.1.1. Şişme testi , 30 -- 4.1.2. Yüzey morfolojisi , 30 -- 4.1.3. Elemental analiz, 30 -- 4.1.4. FTIR çalışmaları , 31 -- 4.1.5. Yüzey alanı analizi , 33 -- 4.1.6. Termal analiz çalışmaları , 33 -- 4.1.7. Bilgisayarlı mikrotomografi analizi (μCT) , 35 -- 4.2. Ağır Metallerin Adsorpsiyon-Desorpsiyon Çalışmaları , 36 -- 4.3. Literatür Karşılaştırması , 56 -- 3. DENEYSEL PROSEDÜR , 24 -- 4. DENEYSEL SONUÇLAR VE TARTIŞMA , 30 -- 5. SONUÇ VE ÖNERİLER , 58 -- KAYNAKLAR , 60 -- ÖZGEÇMİŞ , 66

Bu çalışmada, 12 farklı faz değiştiren malzemenin termofiziksel özelliklerinin ve malzemeninbina duvarı içerisindeki konumunun enerji tasarrufu, genlik küçültme faktörü ve zamangecikmesi üzerindeki etkisi bir boyutlu açık sonlu farklar yöntemi kullanılarak sayısal olarakincelendi. İklim koşulu olarak, ısıtma durumunda 21 Ocak, soğutma durumunda 21 Temmuzgünleri seçildi ve Türkiye'nin farklı iklim bölgesinden seçilen şehirlere ait dış hava sıcaklığıve güneş ışınımının günlük değişimi kullanıldı.Bu çalışmanın sonuçları, faz değiştiren malzemenin termofiziksel özelliklerinin, malzemeninduvar içerisindeki konumunun ve iklim koşullarının, enerji tasarrufu, genlik küçültme faktörüve zaman gecikmesi üzerinde etkili olduğunu gösterdi. Maksimum enerji tasarrufu sağlamakiçin iklim koşullarına uygun erime sıcaklığında malzemelerin seçilmesi gerektiği ve seçilenmalzemelerin duvar içerisindeki konumunun belirlenmesinin önemli olduğu belirlendi. Isıtmave soğutma koşullarında faz değiştiren malzemelerin betonun ortasına ya da iç sıva ile betonarasına yerleştirilmesine kıyasla dış sıva ile beton arasına yerleştirilmesi ile ciddi miktardaenerji tasarrufu sağlayabileceği sonucuna varıldı. Genel olarak, ısıtma koşulunda iç yüzeysıcaklığının arttığı, soğutma koşulunda ise iç yüzey sıcaklığının azaldığı belirlendi ve budurumun termal konforu arttırdığı sonucuna varıldı. Ayrıca, faz değiştiren malzemelerin erimeve katılaşma süresi boyunca sıcaklığının erime sıcaklığında sabit kalması nedeniyle genlikküçültme faktörünün azaldığı ve zaman gecikmelerinin arttığı sonucuna varıldı. In this study, 12 different phase change materials were analyzed numerically in order toinvestigate the effect of their thermophysical properties and their positions in the building wallon energy saving, decrement factor and time lag. One-dimensional explicit finite differencemethod was used. Climatic conditions were selected as 21st January and 21st July for heatingand cooling condition, respectively. The daily variation of the outside air temperature and thesolar radiation of the selected cities from different climate regions of Turkey were used.The result of the current study indicated that thermophysical properties of phase changematerials, their positions in the wall and climatic conditions have significant effect on energysaving, decrement factor and time lag. To ensure maximum energy savings, materials andtheir locations must be selected appropriately. The materials must have a melting temperatureappropriate to the climatic conditions and the position of the selected materials in the wallmust be suitable. Under heating and cooling conditions, it has been concluded that aconsiderable amount of energy can be saved by changing the position of the phase changematerial within the wall. Placing the material between the outer plaster and concrete providesmore energy savings compare to placing it in center of the concrete or placing it between theinner plaster and the concrete. In general, it was observed that inside surface temperatureincreased in heating conditions and decreased in cooling conditions. Hence, it was concludedthat thermal comfort can be enhanced considerably. As a consequence of the using phasechange material; the decrement factor decreased and the time lag increased. 55