Search

Bu tez kapsamında, katyonik bir boyarmadde olan Rodamine 6G'nin (R6G) sulu çözeltilerden uzaklaştırılmasında; düşük maliyetli, bol miktarda bulunan ve çevre dostu adsorban olarak karaağaç (KAT) ve dut (DT) talaşı kullanılmış ve mevcut pahalı yöntemlere alternatif sunulmaya çalışılmıştır. Adsorbanların karakterizasyonları Boehm titrasyonu, pHpzc ve nem miktarı tayini gibi yöntemlerle gerçekleştirilmiştir. R6G'nin KAT ve DT üzerine adsorpsiyon verimini etkileyebilecek; sulu çözelti pH'ı, denge süresi, adsorban miktarı ve başlangıç R6G konsantrasyonu gibi çeşitli faktörlerin etkileri incelenmiş ve optimum deneysel koşullar belirlenmiştir. Ayrıca iyonik şiddetin adsorpsiyon süreci üzerindeki etkileri de incelenmiştir. R6G'nin her iki adsorban üzerine adsorpsiyonu için optimum sulu çözelti pH'ının 7.0 ve denge süresinin 180 dakika olduğu görülmüştür. Adsorpsiyon kinetiğinin, ikinci dereceden kinetik modeli takip ettiği ve deneysel verilerin hem Langmuir hem de Freundlich izoterm modellerine iyi bir uyum gösterdiği tespit edilmiştir. KAT ve DT'nin monolayer adsorpsiyon kapasitesi Langmuir izoterm modeli kullanılarak sırasıyla 50.5 ve 31.8 mg g-1 olarak bulunmuştur.Literatürde verilen diğer adsorbanlarla karşılaştırma sonucunda karaağaç ve dut talaşının boyarmadde gideriminde kullanılacak etkili ve düşük maliyetli seçenek olabileceği sonucuna varılmıştır. In this thesis, elm (KAT) and mulberry (DT) sawdust have been used as low cost, abundant and environmentally friendly adsorbents in removal of Rhodamine 6G (R6G), which is a cationic dyestuff and tried to present an alternative to existing expensive methods. The characterization of adsorbents was performed by methods such as Boehm titration, pHpzc and moisture content determination. The effects of various factors such as aqueous solution pH, equilibrium time, amount of adsorbent and initial R6G concentration that may affect the adsorption efficiency of R6G on KAT and DT were investigated and optimum experimental conditions were determined. The effects of ionic strength on the adsorption process were also investigated. The optimum aqueous solution pH for the adsorption of R6G on both adsorbents was 7.0 and the equilibrium time was 180 minutes. Adsorption kinetics was followed by the second order kinetic model and the experimental data showed a good fit to both Langmuir and Freundlich isotherm models. The monolayer adsorption capacity of KAT and DT was found to be 50.5 and 31.8 mg g-1, respectively, using the Langmuir isotherm model.As a result of comparison with other adsorbents given in the literature, it was concluded that elm and mulberry sawdust may be an effective and low cost option for dye removal. 79

Antosiyaninlerce zengin, meyve ve sebzelerin tüketimi hızla artmaktadır. Bu özelliği ile parmak dut, albenisi yüksek, uzun, iri, kırmızı-siyah meyveleri tüketici tarafından beğenilerek tüketilen, özellikle son yıllarda üretimi yayılan, değişik bölgelerimizde yetiştirilmeye başlayan bir dut türüdür.Bu çalışma ile önemli özellikleriyle ön plana çıkan parmak dut türünün fenolojik, pomolojik ve fitokimyasal özelliklerinin incelenmesi ve içerdiği fitokimyasalların pembe, kırmızı, kırmızı-siyah ve siyah olgunlaşma safhaları boyunca değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır.Pomolojik analizlerde meyve eni, boyu, meyve ağırlığı, meyve sap uzunluğu, asitlik ve SÇKM miktarı, fitokimyasal analizlerde ise meyvelerin antosiyanin, toplam fenolikve antioksidan kapasitesi değerleri incelenmiştir. Ayrıca, fenolojik gözlemler belirlenen altı farklı dönemde alınmıştır.Elde edilen sonuçlarda, olgun parmak dut meyvelerinin ortalama ağırlığı4,95 g, SÇKM miktarı %9,15ve meyve asitliği %1,25 olarak tespit edilmiştir.Bu sonuçlar, parmak dutun SÇKM miktarının beyaz, kırmızı ve karaduttan daha düşük olduğunu, meyve asitliğinin ise beyaz duttan daha fazla, ancak karaduttan daha az olduğunu belirlemiştir. Parmak dutlardaki toplam fenolik miktarı 1358,8?g GAE/g ta ve antosiyanin miktarı 925,6 µg siy-3-glk/g ta olarak belirlenmiştir. FRAP ve TEAC yöntemleri ile yapılan antioksidan kapasitesi 12,3 ve 13,1 µmol TE/g ta şeklinde tespit edilmiştir. Meyveler olgunlaştıkça toplam fenolik, antosiyanin miktarı ve antioksidan kapasitesi hızla artmıştır. Özellikle pembe olumdan kırmızı oluma geçerken hızlı artışlar gözlenmiştir. Ayrıca diğer kırmızı meyvelerle ve antosiyanin içeren dutlarla karşılaştırıldığında parmak dutların antosiyanin içeriğinin yüksek olduğu bulunmuştur.Elde edilen sonuçlar,yapılacak olan ıslah ve farmakolojik çalışmalara ışık tutması açısından önemli bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Antosiyanin, antioksidan, dut, fenolik maddeler, kırmızı meyveler Consumption of anthocyanins rich fruit and vegetables is growing rapidly. With this feature, the finger mulberry with its highly attractive, long, large, red-black apperance gained consumers attention and finger mulberry productions is expanding different regions of Turkey.The aim this study is to investigate phenological, pomological and phytochemical properties of finger mulberry and examine phytochemical cahneges druing pink, red, red-black and black stage of fruit maturity. Fruit width, length, fruit weight, fruit stalk length, acidity and soluble solid content (TSS), were examined as pomological analyses and fruit anthocyanins, total phenolics, and antioxidant capacity were examined as phytochemical analyses. Also, phenological observation made at six different defined stages.The results of the study exhibited that average weight of mature fruits, TSS content andfruit acidity was 4,95 g, 9,15% and 1,25% respectively. These results suggest that TSS content of finger mulberry has less than white, black and red mulberry and its fruit acidity islower than black mulberry but higher than black mulberry. The amount of total phenolic and antocyanin content was1358,8 ?g GAE/g ta and 925,6 µg cy-3-glk/g fwrespectively. The antioxidant capacity determined by FRAP and TEAC methods was 12,3 ve 13,1 µmol TE/g fw. As fruit matures, total phenolics, anthocyanins content and antioxidant capacity increased rapidly. Especially,dramatic increase was observed when fruits turn from pink to red stage. In addition, anthocyanin content of finger mulberry was found be very high when compared to other red fruits and berries. The results of the present study may be importantto guidethe future breedingand pharmacological studies.Key words: Anthocyanins, antioxidant, mulberry, phenolics, red fruits 57

ÖZ AYVA, DUT VE ZEYTİN ÖDÜN ÇELîKLESMîîM ALÇAK TÜNEL VE AÇIKTA KöKLESBîtîLMELERî Cvdonla vulgaris türüne giren Eşme ayva ve Morus. sp. türüne giren Ichınose dut çeşitlerinin. odun, O l e.a. eurcraea türüne giren Gemlik zeytin Çeşidinin odunsu Çelikleri ;IEA'in ** 1993 yılında O, 2000, 4000 ppm'lik, 1994 yılında ise O, 2COO, 4000 ve 6000 ppm'lik dozlarına 5 saniye süre ile bandırılarak plastik materyalden hazırlanan alçak tünellerde ve açıkta oluşturulan ünitelere dikilmişlerdir. Dikim ortamlarında bahçe toprağı, yanmış ahır gübresi ve kum karışımı kullanılmıştır. Çelikler köklendirme ortamlarına üstten 1-2 göz toprak yüzeyinde kalacak biçimde dik ve 45°etimli olarak dikilmişlerdir. Çeliklerin köklenmeleri üzerinde uygulamaların Önemli etkileri olmuştur, îlk yılda açıkta yapılan koklendirmelerden ayva ve dut çeliklerinde sp.nuÇ alınamamış, zeytin Çeliklerin-_ de ise açıktaki köklenme oranları.(%2.5-22) âlvak tünele göre (%6-62) önemli ölçüde düşük bulunmuştur. Ayva ve dut Çeliklerinde. IBA konsantrasyonu ve dikim şeklinin köklenme oranı ve kök kalitesi üzerine etkisi her iki yılda da önemli olmamış ve köklenme oranı ayva Çeliklerinde, %4-12, dut çeliklerinde 1993 yılında %0-8, 1994 yılında %4-18 arasında değişmiştir. Zeytin çeliklerinde en yüksek köklenme oranları, 1993 yılında alçak tünel altındaki, IBA uygulanmış ve eğimli di¬ kilmiş Çeliklerden elde edilmiş (%56-62), 1994 yılında ise, dikim şeklinin önemli etkisi görülmemiş, buna karşılık 100ve 6000 ppm dozundaki IBA uygulamaları (%50-69), kontrol ve 2000 ppm'e göre (%13-19) köklenme oranlarım önemli ölçüde yükseltmiştir. Uygulamaların kök sayılarına ve kök kalitelerine etkileri Çok belirgin olmamış, en yüksek köklenme oranını veren bazı uygulamalar aynı zamanda kök sayısını da arttırmışlardır. Uygulamaların sürgün uzunluğuna etkileri zeytinde dikkat Çekmiş, ancak bu farklılaşmalar pratik açıdan önemli bulunmamıştır. ABSTRACT ROOTIfJG OF QUINCE, MULBERRY AMD OLIVE'S HARDWOOD CUTTINGS UNDER PLASTIC TUWNEL AND IN THE FIELD Eşme Quince's (which belong to the species of Cydonia vulgaris ) and Ichinose mulberry's (which belong to the species of Morus sp. ) hard wood cuttings and Gemlik olive's (which belong to species of Olea eurooaea } sen, i hard -wood cuttings were treated with 0, 2000, 4000 ppm doses of IBA in 1993 and 0, 2000, 4000, 6000 ppm doses of IBA in 1994. Cuttings were dipped in to IBA with 5 seconds and then, planted under plastic tunnel and in the open field. Garden soil, stable manure and sand mixture were used in plant beds. Cuttings were planted upright and slope with 45 with their 1 or 2 buds on the soil surface. There were important effects of the treatments on root ing of cuttings. In the first year hardwood cuttings of quince and mulberry did not give any result in the open field. But with semi-hardwood cuttings of olive in the open field rooting rates were (2.5%-22%) which lower than under plastic tunnel's rates (6%-&2%). IBA applications and planting forms did not affect the rooting rates and root quality of quince and mulberry hard wood cuttings, in 1993 and 1994. Rooting rates of quince cuttings were 4-12% in 1993 and of mulberry cuttings were 0-3% in 1993 and 4-18% in 1994. The highest rooting rates of olive cuttings were obtained with plastic tunnel, IBA applied and slope plantedcuttings in 1993 (56-6.2%). Planting type were not important in 1994. But 4000 and 6000 ppia IBA were significantly increased the rooting rates (50-69%) compared to the control and 2000 ppm concentrations of IBA (12-19%) The effects of the applications on root number and root quality were not significant. Some applications which have high rooting rates increased also the root number. Effect of applications on the shoot length were established only in the olive cuttings but these effects were not seen important practically. 50