Search

Bu çalışmada öncelikle sinek kovucu etkiye sahip bileşenleri içeren turunç (Citrus aurantium) uçucu yağının ekstrakte edilmesi ve sivrisineklere karşı kovucu etkisinin test edilmesi amaçlanmıştır. Kompleks koaservasyon yöntemi aracılığıyla jelatin ve arap zamkı polimerleri kullanımı ile Citrus aurantium yağının mikrokapsüllenerek pamuk, poliester ve akrilik kumaşlara aktarımları ve karakterizasyonları da tezin amaçları arasındadır. Bu amaçlarla, Citrus aurantium uçucu yağı Clevenger düzeneğinde hidrodistilasyon yöntemi ile elde edilmiştir. Sivrisinekler için kaçış ünitesi imal edilerek, elde edilen Citrus aurantium yağının sivrisinek kovuculuk etkisi test edilmiştir. Citrus aurantium yağı kapsüllenerek oluşturulan mikrokapsüllerin gaz kromatogragifisi- kütle spektrometresi (GC-MS) analizleri ile uçucu yağ bileşen ve oranları belirlenmiştir. Citrus aurantium yağı içeren mikrokapsüllerin Fourier Transform İnfrared Spektrofotometresi (FTIR) analizleri gerçekleştirilmiştir. Mikrokapsüllerin optik mikroskop görüntüleri alınıp ortalama çap ve çap dağılımları ölçülüp mikrokapsüllerin kumaşa aktarımı çektirme yöntemi ile tamamlandıktan sonra taramalı elektron mikroskobu- enerji dağıtıcı X-ışını (SEM-EDX) analizleri ile Fourier Transform İnfrared Spektrofotometresi (FTIR) analizleri gerçekleştirilmiştir. Tez çalışmasının sonuçları Citrus aurantium uçucu yağının Clevenger düzeneğinde hidrodistilasyon yöntemi ile verimli şekilde ektrakte edilebileceğini göstermektedir. GC-MS bulgularına göre, Citrus aurantium uçucu yağının içerisinde en yüksek oranda limonen bileşeninin bulunduğu gözlemlenmiştir. Kaçış ünitesi testleri, Citrus aurantium yağının sivrisinek kovuculukta etkili olduğunu kanıtlamıştır. Citrus aurantium yağı kullanılarak üretilen mikrokapsüllerin ortalama çapları 68,3±34,2 µm olarak ölçülmüştür. Mikrokapsüllerin kumaş yüzeyine bağlanma durumlarının incelendiği SEM+EDX ve FTIR analizlerinde mikrokapsüllerin kumaşlara başarılı bir şekilde tutunduğu kanıtlanmıştır. The aim of this study was to extract Citrus aurantium essential oil containing fly repellent components and to test the repellency effect against mosquitoes. Moreover, microcapsullation of Citrus aurantium essential oil using gelatin and gum polymers via complex coacervation method, characterization and transfer of these microcapsules on cotton, polyester and acrylic fabrics were the aims of the study. For this purpose, Citrus aurantium essential oil was obtained by hydrodistillation method in Clevenger apparatus, volatile oil containing microcapsules components and ratios were determined by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) analyzes. Fourier Transform Infrared Spectrophotometry (FTIR) analyzes of microcapsules containing Citrus aurantium essential oil were performed. The mosquito repellency effect of the obtained Citrus aurantium oil was tested by manufacturing an escape unit for mosquitoes. Images of Citrus aurantium oil encapsulated microcapsules were obtained by an optical microscope and the average diameter and diameter distributions were measured. The transfers of microcapsules onto the fabrics were carried out by extraction method. Scanning electron microscope images and energy dispersive X-ray analyzes (SEM-EDX) and Fourier Transform Infrared Spectrophotometry (FTIR) analyzes were performed.The results of the thesis show that Citrus aurantium essential oil can be extracted efficiently by hydrodistillation in Clevenger mechanism. According to the GC-MS results, the main component of Citrus aurantium essential oil was limonene. Escape unit tests proved that Citrus aurantium oil is effective in mosquito repellency. The average diameter of microcapsules produced using Citrus aurantium oil was measured as 68,3±34,2 µm. It was exhibited via the SEM+ EDX and FTIR analyzes that the microcapsules were attached to the whole fabrics successfully. 79

Bu çalışmada Poliamid 6 (PA 6) polimeri ile ağrı ve sancı azaltma özelliğine sahip; Mentha piperita L. ve Pimpinella anisum L. özütleri ile Syzygium aromaticum L. ve Papaver somniferum L. yağları içeren nanolifli yüzeylerin elektrolif çekim yöntemi ile üretilerek, karakterize edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla gerçekleştirilen üretim çalışmaları, lif çekim çözeltisi içerisine bitkisel ajanların eklenerek ve saf PA6 nanolifli yüzeyleri üzerine emdirme yolu ile bu bitkisel ajanların aktarılarak farklı örneklerin oluşturulmasını içermektedir. Sadece Papaver somniferum L.'nin lif çekim çözeltisine ilavesi ile nanolifli yüzeylerin eldesi mümkün olmamış olup, diğer örnekler başarılı şekilde üretilmiştir. Morfolojik karakterizasyon taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile gerçekleştirilmiş olup, düzgün morfolojili nanoliflerin üretimi için optimum proses parametreleri belirlenmiştir. Bu parametreler altında hem saf PA6 nanolifli yüzeylerinin hem de özüt ve yağ yüklü PA6 nanolifli yüzeylerinin uzun süreli elektrolif çekimi gerçekleştirilmiştir. Uzun süreli elektrolif çekimi yapılan bitkisel ajanların ilaveli nanolifli yüzeylere Fourier Transform İnfrared Spektrofotometresi analizi uygulanmış olup, lif çekim çözeltisi içerisine ilave edilen özütlerin ve yağın başarılı şekilde PA6 nanoliflerine katılabildiği kanıtlanmıştır. Daha sonra izotonik çözelti içerisinde kesikli salım testleri gerçekleştirilmiştir. Salım ortamından belirlenen zaman dilimlerinde alınan sıvılara UV- görünür bölge spektrofotometresi ve yüksek performanslı sıvı kromatografisi analizi uygulanmış olup, nanolifli yüzeylerin belirlenen süreler dahilindeki salım profilleri belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen tüm sonuçlar ağrı ve sancı azaltma etkisine sahip doğal bitkisel ajanların PA6 nanoliflerine başarılı şekilde aktarılarak, doğal aktif bileşen salım sistemi uygulamalarında kullanılma potansiyeli olan nanolifli yüzeylerin başarılı şekilde üretildiğini göstermektedir. In this study, production and characterization of electrospun polyamide 6 (PA 6) nanofiber webs containing Mentha piperita L. extract, Pimpinella anisum L. extract, Syzygium aromaticum L. oil, and Papaver somniferum L. oil for the purpose of ache and pain relief were aimed. At the production stage herbal agents were added to the electrospinning solution and also agents were soaked on pure PA6 nanofiber webs. Nanofiber production was only not possible with P.somniferum oil. Besides, all other samples were succesfully produced. Morphological characterization was performed by scanning electron microscope (SEM) and optimum electrospinning process parameters were determined according to the SEM images for the production of uniform nanofibers. Long-term electrospinning was performed at these parameters for both pure PA6 nanofibers and herbal agent loaded PA6 nanofibers. Fourier Transform Infrared Spectrophotometer analysis was applied to these nanofiber webs and it was proved that the herbal agents loaded to fiber spinning solutions were successfully incorporated in nanofiber structures. Then, batch release tests were carried out where the isotonic solution was chosen as release medium. The UV-visible region spectrophotometer and high performance liquid chromatography analyses were applied to the fluids taken from the release media at determined time intervals and the release profiles of the nanofiber webs were determined. Allover the results obtained from the study showed that herbal agents were succesfully incorporated to nanofiber structure and nanofiber webs that have potentials to be used as natural active agent release systems were achieved. 87